Vísir - 23.08.1945, Blaðsíða 4

4
V I S I R
Fimmtudaginn 23. ágúst 1945
VÍSIR
DAGBLAÐ
Utgefandi:
BLAÐAUTGÁFAN YlSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 16 6 0 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Eriesidir þjóihöfðingjar
Friðhelgi vísitölunnar.
^að var sjálfsögð, skynsamleg ráðstöfun, sem
1‘jármálaráðherra gerði, er hann ákvað, að
verð á nýjum kariöflum og nýju kjöti í ágúst
skyldi ekki hafa áhrif á vísitöluna. Það er
næsta hroslegt, að nokkur tonn af kartöflum,
sem seldar eru fyrir hátt verð í þessum mán-
uði, skvdi hafa talsverð áhrif til hækkunar
á öllum tilkostnaði í landinu í næsta mánuði.
Siíkar sveiflur eru ekki eðlilegar, og hefði átt
að nema þær hurt úr vísitölunni fyrir löngu.
En nálægt slíku hefur ekki verið komandi
fyrr en nú, þvi að jafnan áður hafa komm-
únistar og jafnaðarmenn ætlað að ærast, ef
minnzt var á að breyta vísitölu-útreikningn-
um neytendum „í óhag“. Nú minnast þejr
ekki á að friðhelgi vísitölunnar hafi verið
rofin, en lengi var það talið fölsun af þcim,
er vísitölunni var haldið niðri mcð grciðslu
úr ríkissjóði. Svona vaxa menn að vizku, þeg-
íu' þeir eiga að stjórna landinu.
Vísitölu-útreikningurinn er vafalaust að
mörgu leyti gallaður, en öllum, scm vit hafa
á, ber saman um, að slíks gæti ekki mikið,
þegar lengi hefur verið notaður sami útreikn-
ingurinn. Þess vegna geta miklar breytingar
verið varhugaverðar. Heyrzt hefur, að ríkis-
stjórnin hugsi sér að greiða niður aðcins það
yörumagn, sem tilgreint er í vísitölunni og
miða svo verðlagið við það. Ef menn nota
eilthvað þar fram yfir, verða þeir að greiða
hærra verð fyrir það. Það skal játað, að ekki
«r mcð öllu fráleitt að lialda því fram, að
néytendur eigi ekki heimting á meira vöru-
magni en vísitalan sýnir, til þess að miða við
framf’ærsluvísitöluna í landinu. Ifinsvegar er
það hreinasta neyðarbrauð og varia hjóðandi
idmenningi, eftir að stríðinu er lokið, að hafa
tvennskonar vcrð á aðalnauðsynjavörum þjóð-
íirinnar. Þetta sýnir og meiri vanmátt til að
leysa erfiðleikana en Jjúast hefði mátt við af
ríkisstjórn, sem hefur á bak við sig sterkan
meirilduta í þinginu. Þetta væri að vísu til-
xaun til að lækka útgjöld ríkisins vegna vcrð-
lækkunar á landbúnaðarafurðum. En samt
scm áður væri eldd um að ræða annað en
status quo. Dýrtíðin væri hin sama og lil-
Icostnaðurinn við framleiðsluna mundi ekkert
lækka. Allt stæði í stað, þrátt fyrir það, þótt
„friðhelgi“ vísitölunnar yrði rofin á þann hátt,
•er að framan greinir.
*
Nú duga ekki lengur nein vetllingatök, ef
þess er óskað, að hér verði einhver bót á
ráðin. Margir liefðu lialdið, að ríkisstjórnin
aneð þeim þingstyrk, sem liún hefur, mundi
nú taka djarft spor og áhrifarílct til þess að
höggva á sinar dýrtíðarinnar og vernda fram-
Ieiðsluna gegn stöðvun og ófriði. En ekki cr
ÍJitlit fyrir að svo verði. Kommúnistar vilja
Cnga raunverulega lækningii. Þess vegna sam-
þykkja þeir aðeins lcákið, og þegar allt er
komið í öngþveiti, eru þeir líklegir til að
fórna krónunni með gengislækkun og þar
pieð öllu sparifé almennings.
16. þ. m. sendi forseti ís-
lands þjóðhöfðingjum aðal-
hernaðarþjóðanna árnaðar-
óslcir út af unnum sigri og
fengnum friði.
Georg Bretakonungur, Vil-
lielmina Hollandsdrottning
og de Gaulle liershöfðingi,
stjórnarforseti Fralcka liafa
sent svarskeyti.
Skeytin eru#á þessa leið:
„Haag, 17. ágúst 1945.
Forseti Ís'íands, Reykjavík.
Eg þakka yður mjög inni-
lega fyrir vinsamíegar árn-
aðaróskir yðar og íslenzku
þjóðarinnar. Vonandi verður
þessi lokasigur yfir síðustu
árásarþjóðinni upphaf langs
tímabils' ffiðar og farsældar
allra lýðræðisþjóða.
Villielmína.“
„París,. 17. ágúst 1945.
Ilerra Sveinn Björnsson,
forseti íslands, Reykjavík.
Frakkneska þjóðin er sér-
staklega snortin af árnaðar-
óskum þeim, sem þcr, herra
forseti, hafið fært mér fyrir
hönd íslenzku þjóðarinnar,
sem oss cr . tengd fornum
böndum vináttu og samúðai'.
De Gaulle hershöfðíngi.
„London, 18. ágúst 1945.
Forseti lýðveldisins ís-
lands, Reykjavik.
Eg þakka yður, herra for-
seti, mjög hjartanlega fyrir
vinsamlegar árnaðaróskir
yðar út af þeim fullnaðar-
sigri, sem þjóðir brezka sani-
véldisins ásamt bandamönn-
um sínum hafa unnið með
því að hrinda árás Japana.
iMér þykir mjög vænt um
] unnnæli yðar um framkomu
j.hrezka herlðsins, sem sat á
íslandi meðan ófriðurinn
stóð og eg er sömu sannfær-
ingar og þér, að sú vinsam-
lega samhúð, sem varð með
því og íslenzku þjóðinni sé
JFmm
vöiL
Nú hefir verið tekinn nýr
knattspyrnuvöllur í notkun,
sem Knattspyrnufélagið
Fram heíir ráðist í að koma
upp í grjótnáminu við nýja
Sjómannaskólann. Er völl-
ur þessi allur hinn ágætasti
og dómbærir menn telja
hann mun betri en völlinn á
Melunum.
Hófst vinna við vallar-
gerðina 19. maí i sumar. og
hefir verið unnið sleitulaust
við hann síðan og má nú
heita að- völlurinn sé full-
gerður. Þó eru smá lagfær-
ingar eftir, sem ekki er hægt
að koma í framkvæmd fyrr,
en völlurinn hefir sigið og
harnað.
Stærð vallarins er 105x65
metrar og er það fullkomin
vallarstærð. Einnjg hefir ver-
ið húinn út völlur sem liggur
þvert yfir þann stóra, og
keppa III. og IV. flokkur á
honum, Búningsklefum verð-
ur komið upp fyrir næsta vor.
Áhorfendasvæði'tþarna eru
þau ákjósanlegustu, sem hér
fyrirfinnast, þ. e. að til að
byrja með gela menn komið
sér fyrir á klettunum, sem
liggja í hálfhring i kringum
völlinn og notið þaðan þess
hezta útsýnis, sem völ er á
til að horfa á knattspyrnu.
farsæll fyrirboði um aukna
vináttu og velvild, mill landa
okkar á því friðartímabili,
sem vér eigum nú i vændum
með blessun guðs.
Geoj’g R. I.“
(Fréttalilk. frá ríkissljórn-
inni).
Oagskrár
fveggja hBJóm-
Beika Busch
ákveðnar.
í blaðinu í [ijrradag var
siutt viðtal við fiólusniíling-
inn Adolph Busrh, en hann
mun eins og kunnugt er
halda hér þrjá hljómleika á
vegum TónUstarfélagsiris.
Þá um daginn, er blaða-
menn áttu viðtal við Buscli á
Hótel Borg, þar sem hann
heldur til meðan hann dvel-
ur hér, tjáði hann þeim að
þegar búið væri að ákveða
efnisskrár tveggja fyírri
hljómíeikanná og eru þær
svona:
Á fyrstu hljómleikunum,
sem verða nú í kvöld mun
Iiánn leika svílu i e-móií eft-
ir Bach, c-moll sónöt’una eft-
ir Beethoven, Djofiatrillu-
sónötuna eftir Tartini, 4
rómantisk lög ej'tir Dvorak,
Perpetuum mohile eftir
Novasek og fjóra ungverska
dansa eftir Brahms.
Á öðrum hljómleikunum
leikur Busch sónötu í c-moll
eftír Germiguany, partitu án
undirleiks í e-dúr eftir Bach,
fantasíu eftir Schumann,
svitu eflir Vivaldi, ar.agio
eftir Corelli, capriccio eftir
'Mestrino, tvo íékkneska
dansa eftir Smetana-Serk-
in og tvo slavneska dansa
eftir Dvorak-Press.
Eins og fyrr segir hefir
dagskrá seinustu hljómleik-
anna ekki verið ákveðin en
þegar það héfir verið gert,
verður sagt frá því hér í
blaðinu.
íþióttamót Baið-
stiendinga.
Frá fréttaritara Visis.
Patreksfirði i gær.
íþróttamót Ungmenna- og
iþróttasambands Vestur-
Barðastrandasýslu var hald-
ið að Sveinseyri við Tálkna-
fjörð 18. óg 19. ágúst síðastl.
Keppt, var í 11 frjálsíþrótta-
greinum auk liandknatt-
leiks kvenna er 3 lið tólcu
þátt i. Úrslit -mótsins urðu
þau að fþróttafélag Bíld-
dælinga sigraði með 69 stig-
um, íþróttafélagið Ilörður,
Patreksfirði, fékk 30 stig,
íþróttafélagið Drengur,
Tálknafirði, 18 stig og Úng-
mérinaféjagið Morgunn,
Bakkadal, 5 stig. Af einstök-
um keppendum fékk Páll
Ágústsson, íþrótfafél. Bíld-
dælinga, hæsta stigatölu, 30
stig samtals. Þátttakendur
voru 73 frá 4 félögum.
Fréttaritari.
Kvikmyndaleikarinn
Spencer Tracy ætlar ekki að,
leika í kvikmyndum um
skeið, heldur ætlar hann að
snúa sér að því að leika i
leikhúsum.
Fríð „Gamall hcstamaður" skrifar mér á
fyltking. þessa leið: „Um daginn sá eg sjón, sem
vakti margar og skcmmtilegar æsku-
minningar í huga rhér. Það var að sjá Fáksfé-
laga fara á gæðingum sínum um bæinn sunnu-
daginn 12. þ. m., þegar félagið efndi til skemmti-
ferðar út fyrir #>æinn og fyrst var riðið um
bæinn, lil þess að gefa bæjarbúum kost á að sjá
þarfasta þjóninn —• og einnig bezta vininn.
Þarna var margur gæðingurinn, sem „gleður
mannsins hjarta“, eins og sagt er um vínið og
þegar eg sá1 þá, leitaði liugurinn fram í tímann
og upp í sveit, þar sem eg ólst upp með bræðr-
um minum.
Uppi í Það er gaman að búa í sveit, þegar
sveit. liægt er að fara á bak góðum hesti
við og við og gleyma með hans bjálp
dagsins önn. Eg liefi nú ekki átt hest sjálfur i
rúmlega tuttugu og fimm ár„ en fram á síðustu
, árin hefi eg reynt að komast á bak á hverju
I sumri, svona til þess að lifa upp aftur „marg-
1 ar glaðar stundir". Og hafi hesturinn verið góð-
ur, sem eg hefi fengið að láni, þá hefir ekki
verið mikill vandi að gera sér i hugarlund, að
maður væri orðinn ungur aftur, orðinn strák-
ur á nýjan leik. .
*
Riðið til Því var svo sem alltaf tekið fegins
kirkju. hendi, þeg:ir við stfákarnir voruin
sendir eftir hestunum. Það þurfti
stundum að fara talsverða leið eftir þeim, en
við töldum það ekki éftir okkur, þvi að þá
var bara. leiðin lengri, sem við fengum að ríða
þeim og ekki var það neitt verra, að farið vár
eftir sléttum grundum, þar sem gott var að
spretta úr-spori. En þó var þetta engan veginn
eins skemmtilegt og þegar farið var i kirkju
um helgar. Eg verð þó að játa það, að við bræð-
urnir fórum ekki fyrst og fremst til þess úí
hlýða á prestinn, heldur til þéss að geta ólmast
á heslhaki.
*
ICappreiðar. Þegar veðui' var gott fengum við
bræðurnir og strákarnir á næstu
bæjuni leyfi til þess að reyna með okkur. Við
lélum þá hitt fólkið fara spölkorn á undan og
svo riðum við af stað og reyndum með okkur.
Það voru ekki neinir garpar eða góðhcstar, sem
víð höfðum, enda gerðiim við ofckur fullkoinlega
ánægða með að hafa bara klára, sem hægt var
að koma áfram með því að berja fótastokkinh
og hafa reiptagl í hendinni. En svo þegar við
fórum að eldast og hafa vit á hestum, þá sætt-
um við okkur ekki við neinar tindabykkjur.
% *
Leitað að Þá fórum við að verða kröfuharð-
góðhestum. ari og svo kom að því, að við fór-
um jafnvel að líla í kringum okk-
ui' eftir góðhestum, reyna að kaupa af nágrönn-
unum, þegar við sáum hesta, sem við gintumst-
Og svo kom auðvitað líka að því, að maður
varð að afla sér kvenhests, en — það er nú önn-
ur saga, eins og þar stendur, — En þannig fór,
að búskapurinn varð svo erfiður, að eg fór til
Reykjavikur, seldi bú og gripi, hestana líka, og
síðan hefi eg orðið að láta mér nægja að koma
upp1 í sveit við og við og fá að fa,ra á bak þar
hjá einhverjum góðgjörnum manni.
*
Þakkir. Svo kcm eg að hinni fríðu fylkingu
Fáksmanna aflur. Þótt ég væri ekki
með í skennntiförinni, þá komst eg samt .í
skemmtiför, því að eg brá mér í huganum, upp
í sveit og hleypti þar á rennsíéttum grundunum,
eins og i gamla daga. Ég uppliföi mestu skennnt-
un æskuáranna þau augnablikin, sem eg sá gæð-
ingana fara framhjá mér og eg held, að eg
gleymi því seint, hvað mér þótti gaman að sjá
þá. Mig langar til að þakka Fáki fyrir skennnt-
unina og vona, að hann veiti mér síðar aðra
slíka.“ Ilér endar bréfið og geri eg ráð fyrir
því, að Fáksféiögúm þyki gaman að því að
hafa veilt hinum gamla hestamanni þessa
skemmtun um leið og þeir skemmíu sér sjálfir.
*
Hestaeign Hér í Ileykjavík er nú búið að
Reykvíkinga. safna meira saman af góðhest-
um, en nokkuru sinni fyrr. Hin-
ar auknu tekjur manna hafa orðið lil þess, að
margir hafa keypt sér gæðinga einn eða fleiri
og er peningum betur varið til þess en margrar
annarrar skemmtunar, því að í fáu er meiri
hressing og upplyfting en að bregða sér á bak
gæðingi og ríða út i náttúruna. Ymsir örðug-
leikar eru þó á því að eiga hesta hér í bænum,
meðal anngrs sá, að reiðvegir eru varla til. Á
næstu árum ætti að leggja kapp á að koma þeim
upp umhverfis bæinn.