Vísir - 27.12.1945, Qupperneq 2

2
V I S I R
Fimmtndaginn 27. desember 1945
dJiiiabetli CoJs
óon:
B 11
[111*,
j'ellirigning hafði streymt
úr loftinu í Oklahoma,
vöxtur hlaupið í allar spræn-
ur og vatnið fossað fram í
öllum giljum. En þennan
morgun var himininn heiður
á ný.
L. S. Chambers, sem er
hóndi þar í sveit, var að Ijúka
við morgunverð og leit yfir
bórðið til konu sinnar. Ilann
þurrkaði sér um munninn og
ýlti aftur á bak stólnum sín-
um.
„Heyrðu, góða min, — það
er líklega bezt að eg gái að
því, hvort nokkur spjöll liafa
orðið á jörðinni. Eg gæli trú-
að þvi, að eitthvað af kvíg-
urium, sem við keyptum i
vikunni sem leið, liefði orðíð
til í einhverju dýiriu í þessum
óskaplega vatnagangi.“
Að svo mæltu tók hann
hattinn sinn ofan af snagan-
um i eldhúsinu og rölti út að
flugskýlinu. Þetta er ekki
mismæli. út að flugskýlinu.
Þvi að L. S. Chambers frá EI
Reno er virkur félagi í Nat-
ional Aeronautic Assóciation,
fyrstu deild hinna „fljúgandi
bænc!a“, sem stofnuð var í
Oklahoina 22. október 1944.
Félagarnir i þessari deild
eru þrjátiu og átta. Níu þeirra
eru konur bænda, sem einnig
eru sjálfir félagar. Hinir eru
bændurnir. öll hafa þau flug-
skírteini og eiga flugvélar.
Þau eru ekki að gera nein-
ar lilraunir með flugvélarnar
og ekki hafa þau þær lieldur
sem skemmtifarartæki. Þau
eru að færa sér í nyt „fræði“,
sem flug-sérfræðingar hafa
verið að prédika um langt
skeið.
Yclarnar notaðar
til alls.
Þau nota flugvélarnar íil
að sækja fólkið, sem vinnur
að uppskeru á hveitiókrun-
um, og flytja það í „ma.tinH“
Iieima á bæjunum um miðjan
daginn, til þess að sein
minnstur tími fari lil ónýtis
þegal• uppskeruannirnai’ eru
mestar. Þau fljúga til næstu
birgðastöðva eftir varahlut-
um, þegar eitthvað brotnar
eða bilar í landbúnaðarvélun-
um. Þeir hjálpa jafnveí upp
á nágranna sína með póst,
matvæli og meðul, þegar veg-
irnir verða. ófærir eða brýr
tekui’ af ám, sem oft kemur
fyrir í þessu sendna landi,
þar sem uppblástur lands er
sífellt áhyggjuefni.
Þau nota öll litlar flugvél-
ar svo sem: Piper-Cubs, Stin-
sons, Luscombes, Ercos,
Taylorkraft og Aeroncas,
sem eru eklci dýrari en bif-
reið, fara 50 mílur á klukku-
stund og nota minna benzín
á mílu en bifreið.
Þau hafa flugvélaskýli
heima við og sumir nota
gamlar hlöður. Þeir nota alfa-
alfa alcra fyrir flugvelli. Og
loks veiða þeir sléttuúlfa i
flugvélum.
Fékk vélirsa
á uppboði.
Tökum til dæmis Cham-
bers-fjölskylduna. Hjónin eru
frá Fort Reno. Þau fljúga
bæði, og eins börnin tvö, Stu-
art, 22 ára, og Carol, 17 ára.
Þessi bóndi keypti sína vél
á uppboði, sem stjórnin lét
hálda á nokkrum slíkrim vél-
uni' í fyrra. ' Þessar vélar
þörfnuðust mikillar viðgerða
. I . wi 1 ú.; '■ ÖC
og viðgerðirnar eru dýrar. En
hann er hagsýnn og hagur
þessi bóndi, og vildi gera við
sína vél sjálfur. Vélin 'var
dregin inn í hlöðu og síðan
sóttur vélamaður, sem var
kunningi bónda og liann beð-
inn að líta á „skipið“. Þegar
hann var búinn að atliuga það
vandlega, samsinnti hann
bónda í því, að hann myndi
geía gert við það heima hjá
sér, með lítilsháttar tilsögn.
Var þá skrifað til flugvéla-
eftirlitsins í Washington, og
beðið um leiðbeiningar, sem
veitlar voru fúslega. Var svo
tekið til starfa. Og það gekk
eins og í sögu. Ilreyfilinn var
farið með í vélaverkstæði og
þar var hann gerður sem nýr.
Allt annað gerðu þau sjálf
heima i hjáverkum.
Fyrir skömmu flaug Cham’-
bers til Florida með kunn-
ingja sinn. Þaðan símaði
liann konu sinni, að sér stæði
til boða flugvélakaup, —
hann gæti fengið „þriggja
sæta“ vél fvrir sína „tveggja
sæ*.a“. Oklahoma-bændunum
cr hraskið i blóð borið, og
þeir geta ekki stilt sig um
„hnífakaup" þó að þeir séu
orðnir flugmenn. — Hann
spurði konuna hvort hana
4»ilti einu. Mrs Chambers
s.agði: „Láttu bara ekki snúa
á þig“. Þau langaði hvort sem
var bæði til að geta haft dótt-
urina með sér í „skipinu“.
Flýgur milli
jarðanna.
Cecil W. Neville er annar
fljúgandi bóndi. Hann býr í
Cbickask.a, þar sem hann lief-
ir 700 ekra larid og ræktar
fóður handa nautpeningi sín-
um. En nautgriparæktina
hefir hann í Beecham og Ifar-
mon-sýslum og hefir þar 7
þúsund ekrur lands. En 200
km. vegalangd er á inilli
jarðanna.
Neville hefir byggt sér
flugskýli með nýtísku sniði
heim.a hjá sér á alfa-alfa
velli, þar sem prýðileg skil-
yrði eru til að lenda og hefja
sig til flugs í öllum vindátt-
uni . .
Néville liefir einnig þann
sið, að fljúga yfir lendur sín-
ar að afstöðnum ofsarign-
ingum, til þess að lita eftir
því, hvort nokkuð hefir orð-
ið að nautgrpunum. Hann
flýgur yfir girðingunum, til
þess að .aðgæta, hvort þær
séu i lagi og hann athugar í
leiðinni, livar jarðrask hefir
orðið. Úr lofti eru slíkar
skemmdir á jarðveginuum,
ýmist af vatnagangi eða
sandfoki, líkastar þvi, að
ferleg glorhungruð tröll hafi
þar verið á ferð, og glefsað
í jarðveginn og tætt úr hon-
um lieilar torfur. Það liggur
við að sjá megi tannaförin.
Landið gjörbreytist að útliti.
Neville hefir strengt þess
heit, að liann skuli aldrei
kaupa land, fyrr en hann sé
búinn að fljúga yfir það
þvert og .endilangt.
Þegar Neville er búinn að
athuga hvað það er, sem úr
lagi hefir gengið á beiti-
landinu, flýgur hann heim
til sín og sendir verkstjóra
andi, til þess að ráða bót á
og menn með liorium, ríð-
Jivi, sem hann hafði skrifað
lijá sér. í gamla daga var
engin leið til þess að ríðandi
eftirlitsmenn á 7000 ekra
í ,ho:
befíiilaniþ, kæ'muSt yfjir að
bjarga n.autgripum, sem
lent höfðu í ófærum í vatna-
gangi.
„Kartöflukóngurirn“.
Clyde Keller í Custer
County er kunnur um öll
Suður-rikin sem „sæt-kar-
töflu-kóngurinn“. Ilann hefir
no.tað flugvél við sinn at-
vinnurekstur í fjögur ár.
Árið 1944 sáði hann 6000
skeppum (bushels) af sæt-
um jarðeplum og er talinn
stærsti framleiðandi Jicirmr
vöru, af einstaklingum i
Bandaríkjunum.
JHann flýgur á markaðinn
og liann flýgur í samninga-
erindum til staða, þar sem
eru sölumiðstöðvar. Og liann
flýgur yfir kartofluakrana til
Jiess að grenslast um land-
skemmdir. Hann hefir skrá-
setta flugstöð, „Kel-air-port“
á búgarði sínum. Uppskeran
var rösklega 100 Jjús. doll-
ara virði síðastliðið ár.
Flugvélar
gegn sléttuúlfum.
Forrest Watson er smá-
bóndi að vísu og hefir frem-
ur lílið um sig, en þau hjón-
in hafa átt flugvél síðan 1941.
Þau nota gamla hlöðu sem
flugskýli og flagga á J>vi
hreykin með nýjum vind-
sokk. Og J>au liafa á liendi
J>að opinbera starf,. að
skyggnast eftir og segja til
um það, J>egar sléttuúlfar
eru á ferðinni J>ar um slóðir.
Tvær aðferðir eru hafðar
við að veiða þessi skaðræðis-
dýr. Watsons aðferð er þann-
ig, að liann heffr tiu eða
fleiri bifreiðir, hverja mann-
.aða bifreiðarstjóra og skot-
marini. Þessum bifreiðum er
skipað í hring umhverfis til-
tekið landsvæði. En Watsons-
hjónin sveima yfir J>essu
svæði og gefa bifreiðunum
merki, þegar J>au sjá til dýr-
anna og eru þau þá elt og
skotin.
Þá er að geta Henry Bom-
hoffs, merkiskarls, sem fyr-
ir löngu hefði átt að vera
orðinn þjóðkunnur. Hann
hefir aðra aðferð við preriu-
úlfadráp. Hann er ekki mikill
fyrir mann að sjá, talar mál-
lýsku Suðurríkjanna og dreg-
ur seiminn, en málhreimur-
inn er þýzkukenndur, enda
er Bomhoff af J>ýzku bergi
brotinn. En sagan um J>að
hvernig liann byggði sjálfur
fyrstu flugvélina sína, fyrir
fimm árum, er raunar sögu-
legur atburður.
Bændaforseti —
flugvélasmiður.
Henry er forseti hinna
„fljúgandi bænda“. Kona
hans er liíil vexti en kotrosk-
in og hún hefir ekki liaft á-
stæðu til að kvarta yfir til-
breytingarleysi 1 aldarfjórð-
ungs sambúð sinni við Henry.
Henry segir: „Eg segi við
sjálfan mig, rétt sí-sona: Það
sem J>ig vanhagar um, er
flugvél. Svo að eg bara skrifa
þeim og fæ um íiæl kynstnr
af skrani og smíða úr flugu.
Eg þurftí þó að skrifa þeim
aftur, einu sinni eða tvisvar,
tihað fá frekari leiðbeiningu.
Það tók mig tvo eða þrjá
mánuði.“
Ilenrý þagnar snöggvast,
og hvílir sig í vinstra fæti.
Hann liefir gaman af að
.11X9(1
(f H
íunntija
segja þessa sögu. Það færist
f jör í fölblá augun og hattur-
inn mjakast aftur í kóílinn,
á úfnu, glóbjörtu hárinu,
sem tekið er mjög að hærast.
Hann kemst allur á loft, þeg-
ar liann minnist fyrstu flug-
vélarinnar sinnar, sem liann
hafði síðan skírt „Polla-
stiklu“.
„Svo var það loksins, einn
daginn, undir kvöld, að eg
skoðaði „fleytuna“ mína, í
krók og kring, og uppgötv-
aði J>að samtimis, að eg var
búinn að nota upp livern ein-
asta lilut, sem eg liafði til
hennar fengið. Eg spígspor-
aði í kring um liana og gat
ekki betur séð, en að hún
væri alveg eins og flugvél.
Við hreyfilinp hafði eg fitl-
að ofurlítið, einu sinni eða
tvisvar, til J>ess að sjá, livorl
hann gengi. Jæja, segi eg,
J>að er hezt að eg hregði mér
upp í hana og aki henni ofur-
lítið um völlinn.
Þetta gerði eg. Fyrst ók eg
löturhægt, en áður en mig
sjálfan varði, svei mér þá,
var eg farinn að lierða ferð-
ina, og svo veit eg elcki fyrr
til, en eg farinn að fljúga.
Jæja, eg er þarna í bannsettri
hönk. Þarna er eg farinn að
fljúga, — en kann J>að ekki.
Bannsett kvikindið er í hezta
lagi. En hvernig á eg að fá
liana til að leita jarðarinnar
aftur?“
Nú hafði Harry að vísu
ekki farið ýkja liátt. Sann-
leikurinn var sá, að hann
hafði rétt áðeins smogið yfir
girðinguna á milli engjanna
sinna og hveitiakurs bróður
síns.
Erfitt að
komast heim.
Að vísu var Harry að einu
leyti betur settur en flestir
flugmenn, sem fljúga „sóló“
í fyrsla sinni. Iiann hafði
sett „flugung“ saman og
kunni utanbókar allt J>að,
sem „leiðarvisirinn“ hafði
um það sagt, hvert hlutverk
hverjum „takka“ og snerli
væri ætlað.
Iiann reyndi nú, með liálf-
um huga J>ó, fáein J>essara
galdratækja, og með heppni
barnsins og sakleysisins sett-
ist flugvélin í hveitiakrinum
miðjum.
„Jæja“ — Harry lilær við
og strýkur liendini um liöku
sér, — „þama sat eg. En
hvernig kem eg henni riú
heim aftur? Eg skríð út og
rölti i kringum hana. Hún
virðist lianga saman eins og
vera ber. Harry, segi eg, úr
þvi að J>ér tókst að hafa liana
strax á loft, ættir þú að geta
gert Jiað aftur. Og J>ér er
betra að liafa J>ig lieim sem
fyrst, J>vi að annars verður
hún gamla mín galin. Nú, —
og svo voru auðvitað kvöld-
verkin.“
Svo að liann fór að ýta á
fleiri takka, endurtók J>au
handbrögð, sem hann liafði
gert í fyrra sinnið, og losn-
aði við jörðina öðru sinni.
En þá komst hann í nýj-
an vanda. Þvi lengur, sem
hann flaug, ]>ví lengra barst
hann frá bænum sínum, og i
hvert sinn, sem liann reyndi
að snúa við, • hélt hann að
vélinni myndi livolfa. En
með ]>ví að beygja með ákaf-
lega mikilli gætni og fara
hring, sem svaraði tuttugu
mílna vegalangd, tókst hon-
um loks að ná stefnu á kotið
og lenda þa rslysalaust á bála.
IJann játar það sjálfur, að
hanri íiafi klipið sig í liand-
leggina, jicgar narin steig
fæti á jörðina, til J>ess að'
þetta væri nú allt saman
sannleiki. Það reyndist svo
vera, svo að liann fór „uppi“
aftur, og nú tókst honum að
liafa hringinn þrepgri og
lenda með prýði.
Hvernig á að fljúga
eftir eina klukkustund?
-,,í annað skiptið sem eg
lenti, var kelli mín ko;nin á
vettvang, „Þú, þinn gamli
jötunuxi,“ sagði hún, „hvað
kemur til, að J>ú skyldir ekki
getað hálsbrotið þig?“ — En
svo lengi, sem eg eldd háls-
brotna, gengur þetta pi-ýði-
lega hjá mér, svo að eg gef
þessúm t „módel-A“ hreyfli
ofurlitinri’ vatnssopa, og
eyði siðan því sem eftir er
dagsins til kvöldgegninga, i
það að æfa mig í að hefja
ferjuna til flugs og lenda
lienni. Þegar komið er að
gegningatíma, er eg órðinn
leikinn i að heygja á aðra
hönd, en aðeins á aðra.
Dagirin eftir flaug eg aftur
stundarkorn og brátt fór eg
áð ráða sæmilega við vélina.“
Ekki leið á löngu, að
Harry hefði flogið svo mik-
ið, að nágrannar hans töldu
hann æði slyngan flugmann
og „færan í flestan sjó“. Um
J>að leyti voru sléttuúlfarn-
ir að strádrepa kalkúnastofn
ekkju einnar í nágrenninu.
Sem góður nágranni og
lijálpfús, reyndi Henry að
skjóta vargána. En slíkum
hugvitsmanni og honum
reyndist J>að að sjálfsögðu
allt of lítilvirk aðferð, aðý
rölta einn með byssu, upp á
gamla móðinn. Hann bauð til
sín kunningja sinum í borg-
inrii, sem stundum hafði
fengið að skjóta fugl í landi
hans, og tók hann með sér
upp í flugvélinni. Þann dag-
inn drápu þeir marga úlfa,
J>. e. Henry var við stýrið,
og þetta reyndist hin bezta
skemmtun.
En svo kom að J>ví, að
J>essi kunnigi hans hafði ekki
tíma til að fara með honum.
Og Henry, sem J>á var búinn
að fá leyfi- til að fljúga í
allt að 500 feta hæð, í þvi
augnamiði, að bana úlfum,
tók sjálfur byssuna, hóf sig
til flugs og fór á úlfaveiðar
einn síns liðs.
Hefir skotið
600 úlfa.
Nú áætla stjórnarvöldin,
að hver úlfur muni að með-
altali valda tjóni sem nemur
500 dollurum á æfinni. Um-
boðsmaður Beaversýslu,
Walter Schnetle, segir, að
bændur í Mocane-sveitinni,
sem ekki eru ýkjamargir,
hafi einir misst 92 kálfa, 8
kindur og 500 kalkúna og
hænur á einu missiri, af
völdum úlfa.
Ef þetta er rétt, þá er
Henry, sem notað hefir flug-
vélina sina til úlfadráps, bú-
inn er að bana meira en 600
dýrum, og hefir einn drepið
132 Jieirra á siðastliðnu ári,
og hefir þannig bjargað verð-
mætum, sem nema 300 J>ús.
dollurum fyrir kunningja
sína, bændurna.
Þegar Henry er á J>essum
veiðum einn, flýgur hann í
15—20 feta hæð frá jörðu og
skyggnist um. Þegar hann
kemur auga á dýr, setur hann
fast stýrið, leggur byssuna
á „pytt“-brúnina, miðar og
skýtur. Síðan losar hann aft-
ur um stýrið. Vitanlega er
Henry hinn eini „fljúgandi
bópdj“, sem notap þessa
veiðiaðferð við dýradráp.
Hinir nota aðferð Watson’s,.
‘"*..‘;Framh. á 6. síðtfú1 !
nggoh . fuhnygiu