Vísir - 22.03.1946, Blaðsíða 7

Fos'tudaginn 22. marz 1946
VISIR
IK. /hffeA:
Þær elskuðu hann allar
29
„Mér þykir vænt um, að þú ert kominn
lieim. Eg liefi saknað þess að geta ekki talað
við neinn i trúnaði, leitað ráða hjá einhverjum,
þótl eg kannske færi ekki að þeim •—- en eg
vildi frekar við þig um þetta ræða en nokkurn
annan.“
Patrick lyfli höfði skyndilega, og tillit augna
hans bar ótta vitni rétt sem snöggvast.
„Hvað er það?“
Jolin hló, en það var gleðilaus hlátur.
„Þú verður forviða, það efa eg ekki,“ sagði
hánn og fór að ganga um gólf.
„En mundu mig um eitt. Farðu ekki að lilæja
að mér. Því að þetta er alvörumál. Eg er að
hugsa um að kvongast aftur.“
„Hvað segirðu?“
Það var augljóst, að Patrick var forviða, og
eftir skamma stund sagði liann hásum rómi:
„Þú ert staðráðinn í að gera þetta?“
„Hví ekki?“
„Misskildu mig ekki. Eg hélt aðeins —“
John Morland greip fram í næstum lirana-
lega:
„Eg veit um livað þú ert að hugsa. Að mér
liefði þótt svo vænt um Dorolhy, að eg mundi
aldrci láta neina aðra konu skipa liennar sess.
Og svo er það líka, en eg verð að liugsa um
drenginn. Hann þarfnast umönnunar og ást-
úðar góðrar konu. Eg liefi reynt að loka aug-
unum — ekki viljað viðurkenna, að hann er
óþægur, litt viðráðanlegur, og eg játa þetta
aðeins.í þin eyru. Eitthvað verður að gera. Eg
liefi varið þúsundum til þess að finna liæfa
konu til að annast liann — en til einskis. I>ær
koma og fara. Sú, sem er uppi, er á förum.
Jlún hefir vanrækt slarf sitt.“
Patrick kveikti sér i pípu, en það slolcknaði
fljótlega í tóbakinu hjá honum.
„En móðir þín og systir —,“ sagði liann.
„Mamma er orðin of gömul til þess að ann-
asl uppeldi drengsins — og Isabella er ekki
þannig gerð, að liún geti annast börn. Auk
þess hirði eg eklci um afskipti þeirra af drengn-
um.“
„Eg skil.“
„Ef til vill skilurðu þetta alls ekki.“ sagði
Jolin af nokkurri óþolinmæði. En hvað sem
:um þctta er — og þótt eg í rauninni sé þessu
mótfallinn, sé eg ekki aðra leið. Það hlýiur að
vcra til einliver lcona, hæf til þess að taka þetta
að sér — og sem vill taka mér og laka dreng-
inn að sér og vera lionuin góð.“
„Vafalaust margar, — en hverja hefirðu
valið?“
Jolin Morland varð eldrauður.
„Skopastu ekki að mér, þetta er rammasta
ulvara.“
„Það geri eg ekki, eg legg þar við drengskap
minn, en eftir allt, sem þú sagðir forðum
daga?“
Frá mönnom og merkum atburðum:
svífst einskis, til að hafa sitt fram“. — Þannig
liafði systir Johns eitt sinn tekið til orða i á-
lieyrn lians. Nú virtist honum augljóst, að hún
Iiafði lýst lionum rétt. Ef til vill elskuðu kon-
urnar hann, af þvi að þær þráðu að beygja
sterkan vilja lians að geðþótta sínum, gera hann
mildann í lund þeirra vegna.
Hvorugur mælti orð af vörum um sinn. Loks
snéri Patrick sér við og mælti:
„Jæja, segðu mér liver það er. Þú veizt, að
eg óslca þér alls hins bezta liver svo sem það er.“
John Morland liorfði beint i augu vinar síns:
„Mollie Daw, ef hún tekur mér.“
IJann var svo niðursokkinn i hugsanir sínar,
að hann veilti þvi elcki athygli, að það var í
svip sem allir drættir í andliti Patricks slirðn-
uðu, og það var sem eldur brynni úr augum
lians. Og' John hélt áfrain og hugsaði aðcins um
sjálfan sig:
„Ilún er blált áfram og óspillt. Þú veizl hve
vel hún hefir ávallt séð um systkini sín. Henni
þykir vænt um börn. Hún ann Pat og hann
dáir liana.“
Hann hló gleðilausum lilátri.
„Það liggur við, að eg liafi stundum öfundast
af því hve miklir kærleikar eru þeirra milli, en
mér geðjast vel að Mollie. — Nú livað hefirðu
um þetta að segja?“
Patrick starði beint fram undan, yfir öxl
Johns.
„Hún er — mjög ung,“ sagði liann.
„Tuttugu og fjögurra eða fimm ára, en liún
er þroskuð eftir aldri og hefir kappnóga reynslu
i að sjá um heimili. Þú veizt hvernig allt er
í poltinn búið heima hjá henni? Alltaf fátækt
—■ og þú veizt livernig móðir liennar er?“
„Kannske finnst henni, að liún geti ekki yfir-
gefið fólkið sitt.“
„Það getur vart valdið erfiðleikum. Eg' er
nægilega efnaður til þess að sigrast á slíkum
erfiðleikum.“
„Það þarftu ekki að taka fram,“ svaraði Pat-
rick kuldalega. „Þú hefir alltaf verið heppinn.“
A KVÖtWÓKVm
Pabbi, hvaö eru íorfeöur? Já, eg og afi þinn
erum forfeSur þínir, svo eg nefni dæmi. Hvers
vegna er fólk þá alltaf að gorta af forfeörum sín-
um, svaraöi drengurinn.
Skoti nokkur var a5 heimsækja Ameriku. Hann
var staddur í borg nokkurri og var að viröa fyrir
sér veglegt minnismerki af George Washington.
Bandaríkjamaöur gekk til hans og sagöi: Þetta
var mikill maöur. Aldrei hefir ósatt orö fariö út logandi olíu
HINIR ÓSIGRANDL
sem hægt er, og látið sendingarnar svífa niður á
eftirtalda staði.“ Taldi eg síðan upp þá staði, er
eg taldi heppilegasta.
Síðara skeytið var á þessa leið: „Þar sem við
höfum nú hafið orustuna um Varsjá, æskjum við
þess, að rauði herinn aðstoði okkur með því að
gera tafarlaust áhlaup á borgina.“
Siðan gerði eg uppkast að fyrstu dagskipan minni
til hermanna Heimahersins. Var hún svohljóðandi:
„Hermenn Varsjár! I dag gaf eg merki um að upp-
reistin gegn hinum ævafornu óvinum okkar, Þjóð-
verjunum, skyldi hefjast.“
Eftir nærri fimm ára leynibaráttu, getið þið nú
komið fram í dagsljósið, sem hermenn Póllands og
barizt undir fána þjóðar ykkar ..... „Bor, yfir-
hershöfðingi pólska heimahersins.
Til allrar óhamingju liafði útvarpsstöðin okkar
orðið fyrir skemmdum snemma í bardögunum og
var viðgerð hennar enn ekki lokið. Ctvarpsverk-
fræðingar hersins höfðu unnið alla nóttina að við-
gerð stöðvarinnar, en viðgerðinni miðaði mjög hægt
áfram vegna vöntunar á ýmsum varahlutum. Af
þessum ástæðum liöfðum við ekki getað sett okkur
í samband við umheiminn og vissu Iiandamenn
okkar þvi ekkert um uppreisn okkar.
Um nóttina ringdi ákaflega og dimm þoka grúfði
yfir horginni. Um klukkan þrjú, réðust nokkrir af
okkar mönnum inn í verksmiðjuna, sem var við
hliðina á Kamler-verksmiðjunum og drápu flesta
af þýzku varðliðinu þar en tóku hina til fanga.
Enn liafði okkur ekki tekist að koma útvarpsstöð-
inni i lag. Varahlutir, sem nauðsynlegir voru til þess
að geta gert við hana, voru geymdir í lnisi, sem
var í hálfs kílómeters fjarlægð. Um nóttina buðust
tveir manná okkar að fara og sækja varahlutina,
en hvorugur þeirra kom aftur. Snemma um morgun-
inn bauð sá þriðji sig fram, og rúmum klukkutíma
seinna kom hann sigrihrósandi til baka, með vara-
hluti þá, sem vantaði, og um hádegi sama dag, var
stöðin komin í lag og sambandi við London náð.
Skýrslur hinna ýmsu deilda heimahersins bárust
nii með stuttu millibili. Báru þær það með sér að
pólsku liermennirnir höfðu yfirleitt komið Þjóð-
verjunum á óvart. Nákvæmlega samrímdar hern-
aðaraðgerðir og hin óvænta árás okkar, liöfðu skap-
að okkur betri aðstöðu.
Eftir fyrstu tíma orustunnar, virtist vera komið
allmikið los á vélaliierdeildir Þjóðverjanna. Við
höfðum verið áhyggjufullir vegna þess að við liöfð-
um ekki neinar skriðdrekavarnarbyssur, en Þjóð-
verjarnir liöfðu hundruð skriðdreka í Varsjá. Fimm-
tán mínútum eftir að bardagarnir hófust voru skrið-
drekasveitirnar komnar á vettvang.
Klukkan 15,15 sá foringi þeirrar, er varði Unia
Lubleska torgið, átján 40-smálesta skriðdreka koma
í áttina til torgsins. Hermenn hans biðu rólegir
átekta, þar til skriðdrekarnir voru komnir inn á
torgið. Þá lientu þeir „filipinki“-sprengjum að þeim
og tókst að eyðileggja skriðbcltin á þeim, en úr
gluggum húsanna í kring var kastað flöskum með
Eftir fárra mínútna viðureign var
yfir varir lians.
Jæja, sagði Skotinn. Eg býst við að hann hafi
talaö í gegnum nefiö, eins og þið hinir.
,Eg veit það,“ sagði John óstyrkri röddu.
„Margsinnis hefi eg sagt, að eg ætlaði aldrei að! Árið 1830 voru járnbrautarlínur í Bandarikjunum
kvongast aftur — en ef eg geri það er það aðeins 37 km. að lengd. Hundrað árum seinna voru
yfirborðs lijónaband aðeins. Eg geri það aðeins þær orðnar 690.000 km.
drengsins vegna.“
Patrick Heffron studdi öðrum olnboganum
á arinhilluna og starði i eldinn.
„Jæja, þú veist livað þér og drengnum er
fyrir beztu.“
„Eg sé enga aðra leið,“ sagði John all-von-
leysislega.
Hann horfði á vin sinn og undraðist hve
hörkulegur liann var á svipinn, og minntist
Jiess jafnframt, hversu miklar mætur Dorothy
hafði ávallt liaft á þessum manni. — Ein —
geðjaðist ekki öllum konum að Patrick Heff-
1011?
„Okkur geðjast að honum, af því að hann
Villi var að leika sér við Lilla litla bróður sinn
úti i garði. Aiit í enu heyrir mamma þeirra að Lilli
er farinn að háskæla. Hún opnar gluggann og kall-
búið að eyðileggja skriðdrekana og Þjóðverjarnir
gáfust upp.
Áður en tuttugu minútur voru liðnar frá upp-
hafi orustunnar, var borgarbúum orðið Ijóst, að
heimaherinn hafði látið til skarar skríða gegn
„kúgurunum“. Allstaðar kom fólkið þjótandi iit ur
húsum sínum og bauð fram hjálp sína. Uppreistin
bar greinilega merki þess að þeir, sem að henni
stæðu, væru menn og konur, sem höfðu lifað mörg
ár undir kiigun og harðstjórn. Ofsi bardaganna var
gífurlegur en þó var auðséð að hernaðaraðgerðir
ar: Var eg ekki búin að segja þér að vera góður! allar hefðu verið nákvæmlega undirbúnar af hernað-
arsérfræðingum.
Hinar ofstækisfullu árásir óbreyttu borgaranna á
óvinina áttu sinn þátt í að vel gekk í fyrstu, en
ofsinn átti einnig sína ókosti.
Herforingjarnir áttu erfitt með að greina á milli
meðlima heimahersins og óbreyttu borgara, því að
í Hollandi, sem er þéttbýlasta land i heimi, búa; hvorirtveggja voru borgaralega klæddir og ómögu-
280 manneskjur á hverjum ferkilómeter að með-jlegt var að koma í veg fyrir að menn næðu sér i
altali. I hvítan og rauðan borða, en þeir voru einkennis-
við hann Lilla, Villi? Hvers vegna er hann eigin-
lcga að gráta?
Villi: Fyrst heimtaöi hann að eg græfi fyrir sig
holu. Þegar eg var búinn að því, þá heimtaði hann,
að eg færi með hana inn í stofu.