Vísir - 03.04.1946, Blaðsíða 2

V I S I R
lálverkasýning i
Finns Jónssonar
Heflr staðið nærri 57
við „kassann".
Fyrir nokkru var list-
glöggur maður að virða fyrir
sér málverk eftir aldraðan
listamann íslenzkan, og var
myndin nýlega gerð. Er hann
hafði virt hana fyrir sér um
stund, varð honum að orði:
„Nú, það er þá semsé
þessi kveikurinn í honum
enn, karlinum. Svona syngj-
andi litum getur enginn látið
rigna úr penslinum, nema
annað hvort ungur maður
eða þá bráðástfanginn.“
Ahorfandinn skaut víst
ekki fjarri markinu. Lista-
maðurinn aldni var bráðást-
fanginn — í listinni, sem
liann hafði helgað líf silt, og
töfrum og unaði íslenzkrar
náttúru.
Þctta atvik kom í hugann
við að horfa á myndir þær,
er Finnur sýnir nú í Sýn-
ingarskála myndlistarmanna.
Mörgum sinnum hefir
mönnum gefizt köstur á að
skoða sýningar hjá Finni og
fylgjast með þróun listar
hans. Lengi var hann að
jafnaði varkár í listavali,
stundum jafnvel svo, að á-
horfanda fannst hann hefði
beitt tilfinningar sínar of
mikilli harðneskju, köldu
litirnir sætu um.of á hinum
heitu og glöðu. Á tveim síð-
ustu sýningum Finns hefir
þetta mjög hreyzt, og eink-
um þessari. Hér leyfir hann
ósvikinni litagleði að ólga og
funa, „skalinn“ nær alla leið
frá rauðgullnu morgunsári
yfir Heklu og haustglóð i
fölnandi skógi, um hvítfölt
náglott á sædraug, íshláa
skugga á hjarni og yfir í
svipula grænliti hafsins, þar
sem „eru á reiki rastafjöll“
og litbrigðum þeirra, þrótti
og dýpi nær enginn íslenzk-
ur málari neitt til líka við
Finn.
Svona málar sá einn, sem
ann listinni af ástríðuhita
en daðrar ekki við hana.
Þegar listamenn gerast
dómarar yfir starfsbræðrum
sínum, er þeim gjarnt að
tala hvimleiðum vísdómi um
„isma“ af öllu tagi og annað
slíkt, að mál þeirra verður
brjóstviti ólærðra leikmanna
óskiljanlegt englakvak —
eða heimskuhjal. Sjálfsagt
geta listlærðir menn fundið
í myndum Finns ýmis áhrif
frá „ismum“ þeim, sem hann
kynntist gjörla á námsárum
sínum og síðar og lifað sig
sviklaust inn í. En eigin list-
gáfa, skapríki og vitsmunir
hafa dugað honum til að
bræða það aðfengna brota-
silfur upp og nota það að
vild í sinn eiginn stíl, sem er
hvort tveggja í senn, harla
J)róttmikill og pfersónulegur.
Það væri freistándi að
minnast á einátakar myndir
þeim miklu betra, sem mynd-
list unna, að fara og sjá þær
sjálfir með eigin augum.
Flestar eru myndirnar gerð-
ar á tveim síðustu árum.
Efnið í margar þeirra er sótt
í landslag, bæði í grennd
við Þingvelli og víðar, í
öðrum er hafið yrkisefnið,
og mun listamanninum það
kærast, enda fatast honum
þar aldrei tökin. „Við útliaf-
ið“ er dulúðug, kynngi-
mögnuð mynd. I nokkrum
myncjum er efnið sótt í
nægtabrunn þjóðsagnanna,
og er það vel. Er helzt að,
furða, að ekki skuli fl'elri
myndlistarmenn leita þar til
fanga, slíkum auði sem ]>ar
er af að taka, og má þó
fagna því, að gervimenn á
sviði listarinnar ösli ekki á
öfugum klaúfum inn í álf-
heima þá. Guðmundur Thor-
steinsson dó frá því ungur
að túlka þessa skáldadrauma
íslenzkrar alþýðu í litum,
Ásgrínmr hefir gert þeim
nokkur skil, og gaman er að
bera saman, hvernig þeir sjá
sama nátttröllið, hann og
Finnur, hvaða gervi hvor
velur kynnginni og óhugnað-
inum.
Ragnarök heitir ein mynd-
in, efnið sótt í Völuspá, og
mun hún vera meðal hinna
beztu á sýningunni. Þar
Sjj&áBggjMaÍMMtvii Æxeis
StrÖWn9 ttiB’ðBo
Axel Martin Ström setjari
í Félagsprentsiniðjunni er
sjötugur í dag, fæddur í Sví-
þjóð 3. apríl 187ö.
Tíðindamaður Vísis brá
sér niður í setjarasalinn í
gær, þegar líða tók að vinnu-
lokum og átli stutt viðtal við
Ström, ])ar sem liann stóð
við kassann, eins og hann er
húinn að gera í nærri finjrn-
tíu og sjö ár, því að hann
byrjaði nám 13 ára í fæð-
ingarbæ sínum, Sölvesborg í
Bleking. Hér á landi hefir
njóta sín vel höfuðkostir hann dvalið síðan 1905, að
Finns: karlmannlegur þrótt- árunum 1910—20 undan-
ur, ófælið þor að beita skildum, en þá var hann í
mögnuðum litum og næmur Kaupmannahöfn.
skilningur a dulúð hinnar — Hvernig stóð á þvi, að
römmu sagnar. þá fórst frá Svíþjóð og til
Það er sálubót að því að Kaupmannahafnar áður en
skoða þessa sýningu Finns.
G. G.
Mandlige og kvindelige
Plejeelevei
i Alderen 20—28 Aar kan
antages. Lön i Elevaaret
Kr. 100,—, 105,—. Skema
til Ansögning kan rekvi-
reres paa Hospitalet.
Sindssygehospitalet
i Nyköbing Sj.
Sumarbústaður,
ekki mjög langt frá bæn-
um, óskast til leigu í sum-
ar. Tilboð, merkt „Sumar
og sól“, sendist blaðinu
fyrir laugardag.
Mio vantar
QO > llix'ni 77771 11)
;)g^tpðarstúlku á skrjf-;
stofu nú þegar.
Pétur Þ. J. Gunnarsson,
Mjóstræti 6.
þú laukst prófi?
, — Það var nú dálítið sögu-
legt við það. Eg bjó hjá
ömmu minni í Sölvesborg og
'eg lenti í ryskingum við
j verkstjórann minn og gaf
lionum á hann, en hann var
áður búinn að herja mig
| með staf. Mér var sagt að eg
mætti byrja að vinna aftur,
ef eg bæði hann fyrirgefn-
ingar, en það vildi eg ekki,
svo að eg fór til móður
1 minnar, sem bjó í Kaup-
mannahöfn. Þetla var 1903.
— Og í Kaupmannahöfn
hélztu svo áfram að læra?
— Já, eg lauk prófi 1905.
En svo leiddist mér að vera
í Kaupmannahöfn og þar að
auki var nokkuð atvinnuleysi
meðal prentara í borginni og
eg vildi ekki ganga þar um
iðjulaus, svo að þegar eg sá
auglýst eftir prentara, er
vildi fara til Islands, bauðst
eg til fararjnnar. Fór eg þá
til Eskifjarðgr og vann við
Dagfara. Aiá Anialds var rit-
stjórinn. Baldpr Sveinsson
var líka stundum til aðstoð-
ar Ara og líkaði mér ágætlega
við ])á báða.
— Hvenær fórsfu ÍVtPMtíg-
að til Reykjavíkur?
— Þegar eg liætti á Eski-
firði árið 1908, fór eg fyrst
stutta ferð til Kaupmanna-
hafnar, en siðan aftur til ís-
lands og réðst hjá Halldóri
bókbindara Þórðarsyni — í
Félagsprentsmiðjuna. Þar
var eg svo til 1910, er eg fór
aftur til Kaupmannaliafnar
og var þar til 1920. Eg vann
við prentverk í Kaupmanna-
höfn, en missti svo vinnuna
og til þess að ganga ekki
iðjulaus, vann eg hvaða verk,
sem bauðst. Eg vann til
dæmis í beinamjölsverk-
smiðju, blikksmiðju, við
katlahreinsun og sitt livað
fleira.
— En þú varst ekki alveg
húinn að segja skilið við Is-
land ?
— Ó-nei, og í þetta skipti
leiddist mér alveg eins mikið
í kóngsins Kaupmannahöfn
og áður, svo að þegar eg
frétti, að Steindór Gunnars-
son hefði tekið við stjórn
Félagsprentsmiðjunnar
en liann var lærlingur, þegar
eg var liér í fyrra skiptið —
skrifaði eg honum og spurði
liann, hvort hann mundi
ekki vilja taka mig. Hann
sendi mér simskeyti, sem
hljóðaði svo, að eg gæti kom-
ið þegar í stað. Svo fór eg
með fyrstu skipsferð liingað.
— Hvar hefir þér likað
bezt veran hér á landi og af
hverju?
—• Eg hefi hvergi kunnað
eins vel við mig og á Eski-
firði. Þar kynntist eg
skemmtilegu og kátu fólki,
kurteisu og alúðlegu.
— Langar þig ekki til Sví-
þjóðar aftur?
— Nei, mig langar ekkert
þangað. Eg býst við, að allir
gömlu kunningjarnir sé
komnir undir græna torfu.
Mér finnst flestallir íslend-
ingar hjálpsamir og góðir
menn og svo erum við Sví-
ar og íslendingar líka frænd-
ur.
Það sér ekki á Ström, að
hann sé nú að byrja áttunda
tuginn, svo léttur er hann á
fæti og kátur i lund. Hann
liefir tekið sér frí í clag, enda
hefir hann unnið lengi og
vel, og víst er um það, að
hann á eftir að standa enn
mörg ár við kassann.
Skátablaðið,
1. tbl. XII. árgangs er komið
út. Er það fjölþælt að vanda og
prýtt mörgum myndum. Af efni
þess má nefna. Annað þing skáta-
foringja á Norðurlöndum, Svi-
þjóðarmótiS, Þvottasnúran
(skátasaga)!, „Friðar-Jamborpe“: i
Frajkklándi 1947,;Fyrsti erindreki
B.I.S. Innlendar og erlendar
fróttír; óg'ÍI.
.mii i .nnnxuH
•n iitei
Bfl ItlJÓL
Miðvikudaginn 3. apríl 1946
umsækjenduí
nm stöif ræktunar-
ráðunaufar Rvíkur.
Sex umsóknir hafa borizt
um starf ræktunarráðunautar
Reykjavíkurbæjar, en svo
sem kunnugt er hefur Jó-
hann Jónasson sag*t því starfi
lausu og mun taka við bú-
stjóm á Bessastöðum.
Umsækjendurnir um ráðu-
nautarstarfið eru þessir: Per
Jónsson (Péturs Á. Jónsson-
ar óperusöngvara), Ásgrímur
Jónsson, Torfastöðum í Bisk-
upstungum, Sigurður Guð-
mundsson, Bergsstaðastræti
30, Þorkell Árnason, Fagra-
hvammi í Hveragerði, Ingi
Haraldsson, Laugavegi 85 og
Edvald B. Malmquist á Akur-
eyri.
Ógæftir
í Hornaflrði.
28 skipsfamiar
sendir út.
Fréttaritari Vísis á Horna-
firði símar blaðinu, að þar
hafi verið ógæftir í viku, en
þó var róið á laugardaginn.
Afli var þar sæmilegur eða
10—12 skippund á hát og er
sýnilega nægur fiskur í sjó.
Bjartviðri hefir verið á
Hornafirði, en sífelld landátt
í nærfellt viku.
Þann 25. marz var búið
að senda út 28 skipsfarma —
samtals 2453 smálestir. Um
sama tíma í fyrra var búið
að senda út 2624 smálestir,
en þá voru bátarnir 28, en
eru nú aðeins 14.
Flesta róðra hefir Auð-
björg farið og fengið 530
skippund, en aflahæstur er
Marz frá Norðfirði — lítill
bátur — með 600 skippund.
Lifrarmagn allra bátanna
nemur 168,330 lítrum.
Jazz-hl]óm-
leikar.
Næstkomandi fimmtudag
ætlar brezki píanóleikarinn
Harry Dawson að halda aðra
jazz-hljómleika í Gamla Bíó,
Eins og lcunnugt er hélt
hann swing-hljómleika i
Gamla Bíó á dögunum. Með
Dawson leikur að þessu sinni
hornleikari (trumpet), auk
Jóhannesar Eggertssonar, er
lcikur á trommu.
Á söngskránni eru nær
eingöngu jazz-lög eftir ýmsa
þekkta jazz-liöfunda, m. a.
nokkur, er hann lék síðast.
Hornleikarinn, sem með
I Dawson leikur, er brezkur
I og heitir Stan Goodall.
• ' ( lv L :i:;i