Vísir - 10.07.1946, Blaðsíða 4

4
V I S 1 R
Miðvikudaöinn 10. júlí 194(5
VISIR
DAGBLAÐ
Utgefandi:
blaðaUtgáfan visir h/f
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Sgötugur :
Guðmundur Magmísson.
Fjármagn og framfarir.
jFlrlehdir menn, sem hingað koma, hafa orð
^ á því, að hér sé meira fjör i framkvæmd-
um en í heimalandi þeirrá, þar sem mcnn búa
á gömlum mcrg og litlar breytingar verða
á ytra útliti hæja frá ári til árs. Vissulega cr
það rétt, að Reykjavík og aðrir bæir á landi
hér hafa tekið miklum breytingum síðustu ár-
in, og í ráði eru stórfelldar framkvæmdir á
okkár mælikvarða, 'sem allar miða að fegrun
þæjarins og framförum á einu eða öðru sviði.
Jafnframt þessum hrevtiqgum á ytra horð-
inu, hefur verið ráðizt í nýsköpun atvinnu-
veganna, sem lætur ekki eins iiátt yfir sér og
blasir ekki eins við augum við fyrstu sýn, en
á sér þó stað og siglir seigan og hægan í höfn.
Skip eru byggð í tugatali, vélar keyptar til
landbúnaðar og iðnaðar, ræktun stóraukin í
sveituin og ráðizt í ýms fyrirtæki, sem hér
hefðu átt að rísa upp fyrir löngu, cn hefir
ckki verið komið á fót vegna fjárskorts, eða
af liinu, að þau hafa ekki getað skilað jafn
skjótum og öruggum arði og aðrar atvinnu-
greinar.
Landsbankinni auglýsir þessa dagana verð-
iiréf lil sölu, sem eru í ýmsum flokkum, en
andvirði bréfanna rennur til B-lána stofnlána-
sjóðs, sem eiga mun drjúgan þátt i nýsköp-
uninni með liagkvæmum lánveitingum og lág-
um vaxtakjorum. Því aðeins getur sjóðurinn
innt hlutverk sitt af hendi, að almenningur
láti honum i té fé til ráðstöfunar í þessu
augnámiði, — fé, sem að vísu ber ekki ýkjá
háa vexti, en er tryggt i atvinnurekstrinum og
skapar þjóðinni stórauknar heildartekjur og
miðar að vclmegun þjóðarinnar i heild. Ilvar
væri þjóðin á vcgi stödd, ef útvegurinn hrygð-
ist eða legðist niður? Því gelur hver maður
svarað svo sem hann hefur vit til, en hætt er
við, að töluverð lífsvenjubreyting fylgdi í kjöL
far slíks fyrir allan almenning. Þess ber einn-
ig að gæta, þegar rætl er um vaxtakjör stofn-
lánasjóðs, að nú.grciða lánsstofnanir litla cða
ænga vexti al' innstæðufé, enda er yfirleitt erf-
itt að ávaxta fé í trvggum atvinnurekstri eða
!íi annan liátt. Eins og sakir standa er flest á
Lverfanda hveli og erfitt um að dæma, hvað
•öruggt sé og hvað ckki, en hitt er jafnvíst,
,að ekkert er öruggt í i'járhagslífinu, -ef riiðaL
.atvinnuvegir þjóðarinnar bíða alvarlega
hnekki, eða þróast ekki á eðlilegan hátt. Kvrr-
staða leiðir til hrörnunar og hruns, en í krepp-
um í atvinnu- og fjárhagslífi her allt iið ein-
nm og sama brunni. Islenzka þjóðin á þess nú
aðeins kost, að efla atvinnulíf sitt eftir frek-
asta mætti, og öllu fé er vel varið, scm renn-
ur til sköpunar nýrra verðmæta fyrir þjóðar-
búið. Síðar verður þjóðin sjálf að tryggja fé
]>að, sem aflast, og trvggja atvinnureksturinn
í framtíðinni. Það cr í rauninni hægur vandi,
cn skilyrði til þess gr að almenningur skilji
til hlítar nauðsyn þess og 'vilji að sér leggja
um skamma hríð til þess að tryggja hag sinn
og velferð til langframa.
Þess er að vænta, að þjóðin bregðist vel
Aið málaleitun Landsbankans og sinni svo
lánsútboðinu, að ekki skorti fé til þeirra fram-
Lvæmda, scm ætlunin er að brinda af stokk-
iinum. Þessu l'é er engan veginn á glæ kastað.
Það fclst í varanlegum verðmætum, sem
mynda ennfremur grundvöllinn fyrir frekari
i'ramförum á sviði útvegs og iðnaðar.
GúSmundur Magnússon.
skýlisvörður í Verkamanna-
skýlinu er sjötugur i dag.
Hann hefir veitt skýlinu
forstöðu frá þvi er það tók lil
starfa i febrúarmánuði 1923
og staðið með mikilli sæmd i
þvj starfi.
Guðmundur er fæddur að
Heggsstöðum i Andakíl 10.
júlí 1876. Hann fluttist barn
að aldri með foreldrum sin-
um að Landakoti á Alftanesi
og þar ólst hann upp. Var
hann hjá foreldrum sínum til
22ja ára aldurs og stundaði
þá aðallega sjóinn allar ver-
tiðir, bæði þar á Álflancsi svo
og i öðrum veiðistöðvum.
Laust fyrir aldamótin
flultist Guðm. hingað til
jReykjavikur og hefir átt hér
iheima síðan. Hefir hann lagt
jgjörva hönd á margt og lagt
rsig eftir ýmsu, bæði á sjó og
liafa hann með ráðum og dáð
i hvívetna. Kona Guðmundar
er Sigríður Helgadóttir og
hefir þeim orðið níu barna
auðið, þar af eru 7 á lífi og
öll efnileg og hin mannvæn-
legustu.
Guðmundur kann vafa-
laust frá mörgu aö segja eft-
ir rúmlega 23ja ára starfsfer-
il i Verkamannaskýlinu. En
hann er hógvær og hlédræg-
ur og lcærir sig ekki um að
haldá þvi á lofti, sem öðrum
myndi talið til lofs og virð-
ingar. Hann er heldur ekki
að draga f.ram i dagsljósið
skuggahliðarnar, eða það
sem miður fer í fari gesta
lians, því hann veit að það er
bezt geymt í gleymskunnar
' ;! djúpi. Hinsvegar verður því
*ekki neitað, að þau húsa-
kynni, sem Guðmundur veit-
ir forstöðu, eru einhver þau
þörfustu, sem bærinn liefir
ráðizt í að byggja. Þangað
|hafa þúsundir verkamanna
'leitað skjóls til þess að mat-
ast, drekka kaffi, hvíla sig cða
til þess að biða eftir atvinnu,
en áður urðu þeir að hírast
úti og matast úti hvernig
sem viðraði sumar sem vetur.
I dag munu fjölmargir
minnnast Guðmundar, þessa
mæta heiðursmanns, sem
ávallt hefir gengið brosandi
gegn hverskonar örðugleik-
um og ávallt reynt að gera
sitt bezta til þess að öðrum
mætti líða vel:
landi. Ilann hefir verið vinnu-
maður í landi, háseti á skút-
uin, matsveinn á togurum,
skösmiður, varðmaður eða
einskonar einkalögreglu-
þjónn, verið í utanlandssigl-
ihgum og þar fram eftir göt-
ununi. Sökum heilsubrests
hefir hann þó stundum orðið
að hætla við þau störf, scm
helzt heilluðu liann, og hefir
hann einmitt af þeim áslæð-
um oftar skipt um atvinnu
en ella hefði orðið.
| Árið 1923 ilengdist hann
jþö við þann slarfa, sem hann
hefir enn á hendi, en Jiað er
varðarstaðan við Verka-
mannaskýlið.
Það getur enginn, sem
ekki hefir kynnzt daglegu
lifi í Yerkamannaskýlinú af
eigin sjón og rcynd, gert sér
i hugarlund hve mikið og erf-
itl slarf varðarins^er. Hann
er þarna eins og faðir á stóru
lieimili, ávallt reiðubúinn að
hjálpa og bæta það sem af-
laga fer, halda uppi röð og
reglu, stilla lil friðar þegar
ófriðsamlega horfir meðal
gestanna, veita þeim beina,
scm þess æskja og síðan þvo
og ræsta húsakynnin. Starf
húsvarðarins krefst léttlynd-
is og góðlyndis og það á Guð-
mundur í rikum mæli. Hann
er líka heppinn að því leyti,
að hann á, sér samhenda eig-
Tivoli
opnað.
I gærkvöldi kl, 8 var úti-
skemmtistaðurinn Tivoli
opnaður fyrir almenning.
Af skemmtitækjum í garð-
inum má nefnda fyrst og
fremst Parísarhjólið svo-
nefnda. Er það gríðarstórt
hjól með tólf körfum. I
hverri körfu eru sæti fyrir
2 3. Þá er það bílabrautin.
Á henni eru 20 bílar og tekur
hvcr þeirra tvo fullorðna. Er
það hin hezta skemmtun að
alta í slíkum hílum. Áttfætl-
ingurinn cða hringekja fyrir
fullorðna er cinnig í garðin-
um. Þá eru þar allskonar
„Sport Automat“-kassar, sem
cngan vinnihg gefa, annan cn
ánægjuna. Að lokum má
nefna landsins stærsta dans-
pall, sem einnig er í garðin-
um. Allskonar veitingar, öl
og gosdrykkir verða seldir í
garðinum, auk ]>ess hcitar
pylsur og ef lil vill lieitir
réttir.
Athygli manna
skal vakin á því, að þar sem
vinna í prentsmiðjum hættir kl.
12 á hád. á laugardögum í sumar,
þá þurfa auglýsingar, sem birt-
ast eiga á laugardögum, að vera
komnar eigi síðar en klukkan 7
inkonu og börn, sem stutl á föstudagskvöldum
Góðar Eg held, að ekki verði annað sagt, en
fréttir. að' það sé góðar fréttir, sem borizt
liafa af iþróttakeppninni á íþróttavell-
iniun síðustu kvejdin. Mörlandinn er ekki
eins slakur og margir óttuðust. Ilann skaut gest-
unum ref fyrir rass i tveimur greinum og meira
en það, hann setti glæsilegt met i annari grein-
inni og mun ekki vera til sá Evrópumaður nú,
sem lcikur það eftir. Svona á það að vera, þeg-
ar við h.ióðum lieim erlendum íþróttamönnum.
Enga gestrisni —■ hana sigra þá!
*
Þeir Það verður ekki annað sagt, en að i-
skána. þróttamenn okkar taki jafnt og þétt
framförum. Þeir nálgast það smám sam-
an, liver i sinni grein, að hægt sé að senda þá
ntan lil keppni við aðrar þjóðir. Við eigum þeg-
ar nokkra menn, sem luegt er að láta fara utan
og cftir fácin ár verða þcir vafalaust orðnir
fleiri. Með betri aðferðum komast þeir æ lcngra
og framfarirnar iijá þeim eru raunvcrulega
meiri að mörgu leyti, en íþróttabræðra þeirra i
öðrum Jönduin.
*
Við tak- Margir iþróttamenn úti uni heim Jiafa
] mörkin. þegar náð svo njiklum árangri, að
mannslíkaminn getur vart gert öllu
betur — meðan liann getur ekki lcvst kjarnork-
una i sér úr læðingi og béizlað liana. Okkar
menn eiga Iiins vegar Jangt í land að þessu
marki og þvi-geta þeir enn bætt sig, mcðan hin-
ir standa raunverulega i slað, en þvi nær sem
piltarnir okkar komast þeim, því lengra mun
líða milli þess að fram komi menn, sem skara
stórkostlega fram úr keppinautunum.
*
Annað En þetta voru nú hugleiðingar, sem ekki
mót. cr ástæða til að hafa alltof strengilcga
i huga fyrr en síðar. Það sem iþrótta-
mennirnir okkar eiga fyrst og fremsf að hugsa
um nú, er að komast í sem bezta þjálfun, til
þess að þeir geti orðið Iandi og þjóð til sóma á
Kvrópumeistaramótinu, sem fram fer í Oslo i
næsta mánuðj. Þangað verða íslendingar áreið-
anlega sendir, en þeir ínega helzt ekki fara
þangað, nema þeir sé vissir um, að koma það-
an pieð einhvcrn sigur, þótt ekki væri nenm
einn..
*
Þeir Það verða ckki margir menn, sem við
beztu. getum sent til 0§lóar, en það verða þeir
heztu, sem við eigum. Allar þjóðir, sem
þangað senda fulltrúa, munu tjalda því, sem
þær eiga til og ekki þarf að fara i grafgötur um
það, að þar verður liáð niörg tvísýn keppni. Og
það þarf heldur ekki að fara i grafgötur um
það, að nöfn þeirra verða á hvers manns vörum,
sein þar verða sigursælir. Við getum átt mann
í þeirra liópj, ef nægilega mikil rækt er lögð
við þjálfunina. j
*
Slæmur Bréf það,- sem hér fer á eftir, er frj
vegur. „K. .1., Keflavik." Hann segir m. a.r
„Kg vil leýfa* mér að liiðja Bergmál
um að.koma á framfæri frá mér kröftugum mót-
mælum gegn því, hversu illa veginum suður
með sjó er haldið við. Hann hefir verið svo
slæmur undanfarið, að eg minnist þess ekki, að
liann hafi verið eins erfiður ylirfcrðar um lang-
an tínia. Liggur við, að eg vildi heldur fara hann
um hávetur i fannfergi en eins og hann er nú.
Fjöður Máli minu til sönnun'ar skal eg segja
brotnar. frá fcrð um liann nú fyrir nokkuru.
Eg á litinn bil — sömu gerðar og þeir
sem koniið hafa hingað síðustu mánuðina — og
fór á hoinnn um daginn til Reykjavikur. Var
eg þá kallaður lieim í skyndi og varð að flýta
mér meira en eg hefði kosið. Afleiðingarnar létu
lieldur ekki biða lengi eftir sér, þvi að er heim
var komið, var blað í framfjoður brotið og ein
luirðin farin að gjökta af liristingnum. Xú fer
eg hcldur með áætlunarbílunum en að leggja
minn eigin bíl i ófærðina.“