Alþýðublaðið - 04.09.1928, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
J
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
kemur út á hverjum virkum degi.
Afgreiðsla i Alpýðuhúsinu við
Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd.
til kl. 7 siðd.
Skrifstofa á sama stað opin ki.
9Vs —10>/t árd. og kl. 8—9 siðd.
Slmar: 988 (afgreiðslan) og 2394
(skrifstofan).
Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á
rnánuði. Auglýsingarverðkr.0,15
hver mm. eindálka.
Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiöjan
(i sama húsi, simi 1294).
,Ef fm vilt vera alg|or‘
Opið bréf til
hr. Ágústs Jónssonar,
Grettisgötu 8.
Reykjavík.
Kæri vinur!
Þökk fyrir bréf þitt, er þú birtir
í „Vísi“ 23. þ. tn. ‘
Ég sný mér fyrst að niðnriagi
bréfs þíns. Þar er, um aðal-a-
greiningsefni okkar að ræða, að
ég hygg. Einkenni einstaklings-
hyggjunnar hefir alt af verið og
er það, að hún hrifsar til sín
gæði lífsins, ún tiliits til annara.
Þegar forfeður okkar brytjuðu
skógana í eldinn, þá ráku þeir
erindi einstaklingshyggjunnax, —
ekki heildarhyggjunnar. Ef heild-
arhyggjan hefði mátt sín nógu
mikils, þá heíði hún komið í veg
fyrir slíkt athæfi. Einstaklings-
hyggjan er ánægð, ef hún getur
ornað sjálfri sér, þótt eldsneytið
taki hún frá öðrum og seiinast
verði ekkert eftir handa neinum!
Það vaxa sjáldnast skógar i spor-
um hennar. Þvert á móti: Hún
skifur eftir sig flög, ömurlegar
auðnir, öræfi ! . . .
Ég aðhyllist ríkisrekstur, með-
al annars af þeirri- ástæðu, er nú
skal greina: Þegar eimstaklingar
reka fyrirtæki, þá reka þeir þau
til þess að gnœda á þeim. Ef
gróðinn bregst, verða þeir ansn-
aðhvort að draga saman seglin,
— en það kemur niður á þehn,
sem starfa við fyrirtækið — eða
þá að hætta alveg, og gera með
því svo og svo marga atvinnu-
lausa. Ríkið rekur atvinnufyrir-
tækin með hag lieildarinnar fyr-
ir augum. Ef illa gengur, hleypur
það undir bagga. Ríkisrekstur
skapar jafnvægi og öryggi í at-
vinnulifinu. Og hvað á r íkið að
vera, ef það á ekki að vera eins-
konar forsjón, skjól og iskjöldur
þegna sinna? í raun og veru ér
þetta rnjög einfalt mál. Ríkisrekst-
ur kemur sennilega i vteg fyriir
mikla auðsöfnun emstaklinga, og
er bættur skaðinn, þótt svo sé.
Eða hvort er betra: Njokkrir auð-
menn, sem sumir hverjrr' jvita
varla aura sinna tal —■, og f jöld-
inn fátækur og aumur, eða: Allir
ihafa nóg, en enginin mikið. Það
'er enginn efi á því, áð hóg þörf
væri fyrir hagsýni, fyrirhyggju óg
framtak, þótt farg matarstritsins,
sem hvilir á hinum bognu bökum
fjö'ldanns, yrði gert ofurltíið ilétt-
ara. Annars ber ég því’ að eins
virðiingu fyrir „einstaklingsfram-
takinu", að því sé beint í rétta
átt. Og vinnugleðiin myndi 'sízt
nokkurs í missa,. þótt gnatarstrit-
ið minkaði. Það er einmitt þræl-
dómurinn, sem drepur vinnugleð-
ina. Hvernig á árangurslitið iStrit,
tilbreytingalaust og mengað á-
hyggjum, að geta skapað vinnu-
gleði ?
í Matteusarguðspjalli, 19. kap.,
16.—23. versi, er stutt, len mjög
eftirtektarverð saga. Ungur mað-
ur kemur til Jesú jfrá Nazaret,
og spyr hann, hvað hann eigi að
gera til þess að eignast eilíft líf.
Jesús bendir honum fyrst á boð-
órðin. En er ungi mhöurinn seg-
ist hafa haldið þau öH, þá segir
Jesús þessi eftirtektarverðu orð:
,Ef pú vilt vera, aígjör, pá ftír,
sel eigm pýicsr. o,g )gef fátœhújn,
og pú rrumt eiga fjársjóc> á liimni;
og kom sía:m og fylg mér.“ Sög-
unni lýkur þanmig, að hinn ungi
maður fór burt hryggur, „pví ad
hafm átti miklar éignir“. — —
Ef pú viit vem algjör.“ Með
öðrum orðum: Hugsjón hvers
kristins manns á að vera þessi:
Hann á að vera svo kærleiks-
rífcur, að hamn skoði ekkert, sem
hann hefir undir höndumj sem
sína eign. Hann á að afsala sér
öllu. Hann á aðiimnræta sér þann
sannlelka, að hann sé ’algjör ör-
edgi. Hann á að vera reiðubúinn
til að láta af hendi það, sem kall-
áð er „iaign)ir“ hans, undir eins
og hann sér, að það geti komiö
öðrum að verulegu gagni. ÍMeð.
þes&u er vitanlega ekki ságt, að
hann eigi að kasta fjármunum
sínum, fyrirhyggjulaust, alveg út
í bláinn. Alt veltur á hinni innri
afstöðu. En ef lítið ter á málið í
Ijósi þessara orða Jésú ifcú Na-
zaret, þá fer óneitnalega að verða
lítið úr „eignarréttinum“, sem
sumum er svo sárt um. Ég veit
það vel, er ég skrifa þetta, að
ég á á hættu að verða kallaður
skýjaglópur, loftkastálamaður o.
s. frv., af því að ég held hér
á lofti hugsjón kristindómsins,
sem fólgin er í ótvíræðum orð-
um mannvinarins frá Nazaret. Bigi
óttast ég þó slíkar nafngiftix frá
pér. En við erum 'ékki kristnir,
vinur minn, nema eimstöku sinnum
á sunnudögum, þegar bezt lætur,
og um jólaleytið. En hugsjón
jafnaðarstefnuninar er það að
leysa „m'unaðarleysingjann miMa“,
mannkynið, úr ánauð fátæktar |og
eymdar, — ekki meö gjöfum —
heldur með heilbrigðu og vitur-
legu skipulagi, sem gerir allar
gjafir, allar ölmusur, óþarfar.
Hver eimasti maður, sem Vill telja
sig kriistinn, ætti að uilja þetta.
Það þarf ekki annaðen óbrjálaða
skynsemi, skýra hugsun, til þess
aö Ikoma aujga á hið mikla ó-
samræmi, sem er milíi kenninga
mannvinariins og spekingsins frá
Nazaret og breytni þeirra, sem
kenna sig við hann. Ég bendi hér
að eins á staðreynd, etí er ekki
að ásaka neinn. Og það er ekk-
ert yfirlætii í því að benda á dýrð-
legt takmark, sem keppa beri að.
En vanheilagt andvaraleysið klæð-
ir sig stundum helgiskrúða auð-
mýkta'rinnar, eins og til þess að
afsaka sjtt eigið máttleysi. . .
— — — Hvort er nú farið að
„þyngja í sjóinn“ ? ■— — Róður-
inn er örðugur til framtíðarlands-
ins. En þeir, sem vilja- komast
þangað sem fyrst, mega ekki eyða
tímanum í óparfar deilur.
Með vinarkveðju.
■Reykjavík, Lækjarg. 10, 24-/8. ’28.
Grétar Fells.
Drykkjupeningar bifreið-
astjóra og ferðamanna-
félagið „Hekla“
Þökkum ekki fyrir gefnar upp-
lýsingar í „Morgu:nblaðinu“, þvl
að þær eru verri en engar.
Heimtum sannleikann og söígu
þessa máls frá upphafi. Hafið þið
ékki heilindi til þess að skrifa án
mi'llfliða ?
Hver er sá „Mörður“, sem fyrst
núna, á þessu ári, skrifar á móti
drykkjupeningum ti'l bifreiðar-
stjóra ? — Hvað lengi hafa bif-
reiðastjórar flutt útlendinga? —
Hefir það ekki tíðkast, að þetta
sama stæði á fárseðlum þeirra?
— Er það sami mannvi'nurinin,
sem. ráðstafar því, að bifreiöar-
stjórar hafa jafnah verið látnir
hanga úti, hverju sem viðraði,
meðan hinir hafa setið að dýrð-
Jegum veizlum ?
Svo aumlega hafa landar okkar
aldrei leikið okkur; heldur erum
við jafnan gestir þeirra, og það
er mikið meira virði en drykkju-
peningar, sem oft eru gefnir þar
að auki, hvað sem „Hekla“ segir.
Þið getið ekki haía lesið grein
okkar, éf þið haldið að fáar línur
í dagbókinni, þar sem aðalorðið
er „skýring“, dugi, þegar hana
vantar algerlega.
Morgunblaðið snerist vinsam-
lega við máli okkar bifreiöastjóra
og færuni við því þakkilr fyxir.
■ En með því að „Heklú-menn
hafa leitað á náðiir þess blaðs,
jog í öngum sí'tíum béðið það, að
svara fyrir sig, finst okkur það
ótilhlýðiileg áníðsla að fela því
liíka málefni okkar, enda þótt við
vitum, að þeiim væri það kærara.
Bifreiðastjórar.
Kona hverfnr
og heSir enn þá’ekki Sundist.
Kona, að nafni Margrét Guð-
mundsdóttir, tiil heimilis á Ný-
lendugötu 26 hér í borginni, hvarf
aðfaranótt sunnudags. Hún er
gift og á 3 kornung börn. Þá er
maður hennar, Óskar Þorsteins-
!“?g* ' ’’
son, sofnaði á laugardagskvöldið,
var konan inni, en um morgun-
inn sá maðurinin hana lwergi. Hún
hafði 'verið vön að lauga böm
sín úr sjó, og hafði oft sótt hann
útaö Örfirisey. Bjóst maðurinnvið
að hún hefði ef til vil'l farið út
í Eyju. En er stundirnar liðu, án
þess að hún kæmi, fór hann að
leita hennar, en farai bana hvergi
Gerði hann lögreglunini aðvart, og
hefir verið leitað hér í grend vi'ð'
hæinn, en konan ekki fundist.
Hassel á lífi
og honum og Sélaga hans
líðup vel.
Khöfn, FB., 3. sept.
Frá New York City er símað:'
New York Times hefir fengið
loftskeyti frá athuganastöð Mr.
Hobbs í Syðra Straumfirði, þess
efnis, að Hassel og Cramer hafi
verið bjargað. Neyddust þeir t®
þess að lenda fyrir hálfum mánr
uði síðan viið Súkkertoppen. Líð-
an þeirra er góð. — Verzlunar-
sitofan í Rockford hefir fengícf
loftskeyti sama efniis.
Julianehaab, 3. siept
Haissel og Cramer komu í nótt
til Mount Evans. Þeir lentu í
ftagvel sinni þ. 19. ágúst í ná-
lægð Sykurtoppsinis, og hafa því
verið tvær vikur að komast til
Mount Evans; komu þangað í á-
gætu ásígkomulagii Flugjirtélin er
óskemd. Flugmennirnir fara bráð'-
Oega með mótorbát til Holsteim-
burg.
Tiigne.
Erlend simskeyti.
Khöfa FB., 3. sept.
Flugslys.
Frá París er símað: Bokanow-
ski, verzlunarmálaráðherra Frakk-
lands, fórst í gær í flugslysi ná-
ilægt Toulon. Farþegaflugvél, sem
ráðherrann var í, steyptist niður,
og vita menn eigi af hvaða ástæð-
um. Við fallið kviknaði i flug-
vélinnii. Auk ráðherrans fórust
þrír flugmenn og aðalritari flug-
félagsins.
Amundsens minst.
Frá Osló er símað; Blöðin fíytja
í dag dánarminniingar um ’Amuind-
sen og minnast eimkum þessiheið-
uxs, sem Amundsen varpaði yfir
Noreg.
Mussolini álítur Nobile sak-
lausan.
Frá Milano er símað : Fascista-
blöðin hér í borg skýra frá því,
að rannsöknarnefnd sú, sem Mus-
solini skipaði út af Nobilefleiið-
angrinum, hafi komist að þeirri
niðurstöðu, að Nobile og félagar
hans séu algerlega saklaúsir.