Vísir - 12.11.1947, Qupperneq 4

6
V 1 S I R . Miðvikudaginn 12. nóvember 1947
VISIR
DAGBLAÐ
L fc:
f t
ISÍ
Úlgefandi: BLAÐAtJTGÁFAN VlSIR H/F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
'Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
,,¥éi hrosum”.
tvarpið hefir birt undanfarin kvöld miklar langlokur
frá „þingi“ kommúnista. Væri nær að kalla það „Fjala-
l:öttinn“ eða einhverju slíku nafni, sem vel hæfði grín-
leik þeim, sem fram fer á þessari samkundu. Þar sam-
þykkja kommúnistarnir tillögur í fyrirlestraformi, sem
; eir láta svo ríkisútvarpið flytja fyrir sig og virðist engin
fyrirstaða að la slíka „fyrirlestra“ flutta.
Mun margur hafa brosað, er „ályktanirnar“ voru lesn-
cr, eins og til dæmis um það, að aldrei síðan land byggð-
ist hafi Islendingar mannazt eins ög þau tvö ár, sem
kommúnistar voru í ríkisstjórn. Ennfremur um það, að
þeir væru reiðubúnir að fara aftur í ríkisstjórn með hverj-
ism þeim, sem vildi hafa þá, og þeir lofuðu að heimta ekki
að allt yrði þjóðnýtt að svo stöddu.
Þetta er vafalaust ný lína frá Belgrad, en þar sitja nú
húsbændur kommúnistanna okkar. Þeim hefir líka verið
bent á, að heppilegt væri að krefjast þess, að staðið væri
á verði um heill og sjálfsforræði Islands, eins og kemur
fram í „ályktunum" þeirra. Þeir eru hugulsamir og nær-
gætnir höfðingjarnir í Belgrad, þegar þjónustumenn þeirra
þurfa að halda „þing“.
Þeir sam])ykktu, að auka þyrfti afköstin á öllum svið-
um. framleiðslunnar og afurðirnar skyldu seljast þar, sem
verðlagið væri ekki háð kreppu auðvaldsskipulagsins. Ekki
var nánar tiltekið, hvar það væri. Varla geta þeir átt við
Rússland, sem nýlega keypti af okkur freðfisk fyrir um
C0% af því, sem nú kostar að framleiða hann liér. Varla
I eta þeir átt við Pólland, því það hefir ekkert viljað kaupa.
Kannske má fá nánari upplýsingar í Belgrad.
Loftslag á norðurhvelí
jarðar fer hlýnandi.
Athyglisverðar niðurstöður
danskra víslndamanna.
I sumar hafa danskir vís-
indamenn undir forustu
Knuth greifa unnið að marg-
víslegum rannsóknum á
Grænlandi. Leiðangur þeirra
var nefndur Pearylandleið-
angurinn.
Danska blaðið „Bexlingske
Tidende“ birti nýlega viðtal
við ski'iðjöldafræðinginn B.
Fi’istrup, en liann var einn
leiðangursmanna. Gei’ði liann
mælingar á skriðjöklum í
Grænlandi norðar en nokkru
sinni liefir verið gert áður.
Hann segir augljóst, að lofts-
lagið á norðurhveli jarðai;;Jn-ey‘tmgar er -a ðt-æða, á ekki
Iiafi breyzt mikið og sjáist
það því gx’einilegar sem
norðar dregur. Margt hendi
til þess að loftslagsbreyting
þessi nái um alla jörðina.
Miklar hreytingar vei’ða á
jöklunum. Jöklarnir i Peary-
landi byrja nú að bráðna
nokkrum vikum fyrr en
venjulega. Vegna þess, að
samanbui’ð frá fyrri árum
skortir er ekki hægt að gera
athuganir á stærð þeiri’a nú
og fyrr. Snjókoma er lítil í
Norður-Grænlandi og var
naumast teljandi í sumar. —
Þess ei’u dæmi, að vötn hafi
þornað upp í Afríku og staf-
e. sívaxandi hlýindum á jörð-
inni.
Hvað veldur?
Um þetta segir Fristrup:
„Ýmsar liugmyndir hafa
kornið fram um þetta en þó
maður telji t. d. að það muni
stafa af breyttum straumum
í loftinu, vaknar sú spurning
hversvegna þær breytingar
liafi orðið, en því er ekki hægt
að svara. En hægt er að full-
yrða, að Golfstraumurinn
sem fyi’st og fi’emst kemur til
greixxa,. iþcgar inn loftslags-
CLl_-----------*___•*.. •>;
-pdklfjM’n þáft i. þeiryi bpeytyí
ingUj sem nú er að verða.“
Breytingin liófst eftir 1920,
en ekki hefir verið hægt að
fullyrða neitt um liana fyrr
en nú, enda hefir reynslan
sýnt, að allt getur fallð í sama
farið aftur.
Um þýðingu þessarar
bi’eytingar segir Fristi’up:
„Á Grænlandi munu skap-
ast ný tækifæri til í-annsókna,
og á sviði efnahagsmálanna
má þegar benda á þá stað-
reynd, að heiinskau taþörsk-
urinn gengur nú alveg upp að
ströndinni. Þá mun breyting-
in valda því að Rússar munu
ar það af sömu orsökum og nú næstum hvert sumar geta
minkun jökla í Grænlandi, þ. siglt ineð norðurströnd Asíu.
Almennt munu svo skógar
og korn vaxa á norðlægari
breiddargráðuin en áður.“
Dýrafræðingiuinn Pállé
Johnsen, sein einnig var með
í leiðangri Knuths, greifa,
komst svo að örði:
„Það, sem einkum vakti
atliygli mina, var mergðin af
moskitoflugum í Peai-ylandi,
er minnti mann á hitabeltis-
löndin, en til allrar hamingju
veldur þó stunga moskito-
flugunnar grænlenzku ekki
sjúkdómum. Þá get eg einnig
getíð þeirrar undraverðu
staðreyndar, að bleikja lifir
í ánum í Peary-landi.“
Jarðfræðingurinn Johann-
es Troelsen segir „að enginn
vafi sá á því, að eldfjöll í
Grænlandi hafi gosið i vor.
Telur hann, að þar muni vera
gos á hverju vori, þegar
vátnið frá bráðnapdi ísum
tekur að renna liíður um
>c:5.’ir, ) íib’;
Sþrungur fjallsins, ,ojj, virðist
helzt sem gos þéssi seu aðal-
lega brennisteinsgufur.
bíður ósigur.
Fylkisstjórnin í Nýja-Suð-
ur-Wales í Ástralíu — þar
eru sósíalistar við völd —
beið mikinn ósigur í kosning-
unum um síðustu helgi.
Efri málstofa fylkisþings-
ins felldi nýlega fjárlög
stjórnarinnar og varð hún þá
að í’júfa þingið. Kosningarn-
ar fóru þannig, að þrír ráð-
herranna féllu og stjórnin er
í algerum minni liluta eftir.
Þeir samþykktu einnig, að ríkissjóður skyldi ábyrgj-
ast svo liátt verð á öllum sjávarafurðum, eins og þyrfti
til að útgerðin gæti borið sig og allir haft nóga atvinnu.
Er þetta mjög einfalt ráð til þess að sigrast á öllum erfið-
leikum, enda er sagt, að margir Súdetar séu því fylgj-
andi. Segja þeir, sem rétt er, að allir peningar, sem bank-
arnir lána útgerðinni, komi þangað jafnóðum aftur, þegar
búið sé að nota þá. Sé því óþarfi að óttast peningaleysi,
enda megi með lítilli fyrirhöfn sækja peningana aftur í
hankann og láta.þá fara í umferð á nýjan leik. Þetla segja
þeir að megi svo endurtaka svo sem hver vill, svo lengi
sem ríkissjóður ábyrgist lánin og eigi bankana! Það má
::egja, að vandamálin eru eftir þessu miklu einfaldari en
ýmsir hafa haldið.
- Á grin-þinginu var komizt að niðurstoðu um það, hvern-
ig skyldi lækka vísitöluna og verðlagið innanlands. Það er
einfalt ráð. Fyrst þarf að stofna landsverzlun, að líkindum
undir stjórn Áka Jakobssonar. Mætti búast við, að hún
skiláði svipuðum arði og Landssmiðjan. Siðan ætli að af-
: ema alla tolla. Talið er, að þetta mundi lækka vísitöluna
i m 15 stig, en svipla ríkissjóð tekjum, er nema mörgum
tugum milljóna. Þá mundi vísitalan standa í 365 stigum,
án niðurgreiðslu. Eftir þetta yrðum við ekki í miklum
vandræðum með dýrtíðna, sérstaklega ef hin þjóðhollu
gáfnaljós kommúnista fengi að hafa veruleg áhrif á gang
málánna. Þá mundi dýrtíðin hverfa eins og vondur draum-
ur. Þá mundu allir fá það verð fyrir fiskinn, sem þeir vilja.
Þá mundu allir fá ábyrgð ríkissjóðs til að gera Út. Þá
raundi allur fiskurinn seldur, þar sem nógu hátt verð er
greitt fyrir hann. Þá mundi öllum lærast sú kúnst, að
1 ta á ríkissjóðinn sem húðarjálk, er engum kemur við
og ekki er til annars en að befca byrðarnar fyrir okkar
framtakssömu þjóð.
Síðan yrði tekið undir liicð „föðurlandsvinunum“, þeg-
nr þcir samþykkja að: „hetíb ogi framtíð íslenzku þjóðar-
innar er undir þvi kominn, að henni takis! að verjast er-
lendri ásælni —það er að segja, ef sú ásælni kemur
ekki frá Belgrad.
„Vér brosum“.
BERGMÁL
--♦-
Með frekjunni hefst það.
Jæja, loksins heíd eg, að eg
sé búinn að komast fyrir þaS,
hvernig stendur á ferSum Jacks
svarta Roseberys hingaö til
lands, sem svo mikiö hefir ver.
ið um rætt upp á síðkastið.
Jack karlinn mun hafa verið
hér undanfarnar vikur á vegum
I Fjalakattarins, því aö hann ku
eiga aö leika eitt aöalhlutverkiö
i gamanleik, sem kis^. er aö
I æfa og heitir „Orustan á Há-
1 logalandi .
Allt á öðrum encíái
Annar's héfir þessi frégn um
komú Jacks vakiö óvenjulega
mikía athygli meöal höfuöstaö-
arbúa, sérstaklega þegar tekiö
er tillit til' þess, 'aö máöurinn
er ; „fyrrverandi heiúísmeist-
ari eins og íþróttaunnandi
upplýsti mig og lesendur mína
um í gær! Hefi eg jafnvel
heyrt, að ýmsir af hinum
fræknari íþróttagörpum okkar
hafi hugsaö sér aö sýna Jack
í tvo heimana og sanna sér og
öðrum, að aríarnir íslenzku sé
ekki neinir vesalingar.
Brotnir pennar.
Vinur minn meö odci'bfotnú
pennana í Alþýðublaðinu varði
meira að segja öllum sunnu-
dagspistli sínum til þess aö
ræða hina stórmerku heimsókn
og átti í þokkabót viðtal við
einn þeirra, sem fremstir eru
meðal íþróttagarpa okkar.
Kann hann mér vafalaust eng-
ar þakkir fyrir að upplýsa mál-
ið ekki þegar í staö,*þar sem
það lá svo opið fyrir og er það
skiljanlegt, en hins er og að
gæta og það mun eg ævinlega
færa mér fram til málsbóta, að
eg var ekki siður „tekinn við
nefið“ en hann. (Trúi því hver
sem vill).
Heimavistin.
Svo verð eg endilega að koma
á framfæri örlítilli skýringu,
sem birtist að vísu tveimur
dögum of seint. Hún snertir
heimavist Menntaskólans á
Akureyri og þó öllu heldur
myndina, sem blaöið birti af
henni á mánudaginn. Bilin milli
strikanna í myndinni voru svo
grunn, að það prentaðist á milli
þeirra og fyrir bragðið virtist
húsið skreytt á mjög óvenju-
legan hátt. Nú bið eg menn að
táka skrautið ekki hátíðlega,
því að ekkert flúr verður á hús-
inu.
Fleiri ferðir strætisvagna.
„Kleppshyltingur“ skrifar
mér þetta stutta bréf: „Eg vil
þakka bæjarstjórninni fyrir
röggsemi sína í að ákveða
fjölgun ferða strætisvagna um
ýmsar leiðir og fyrir að taka
upp nýja leið. Þetta var orðið
nauðsynlegt fyrir löngu, því að
þótt bærinn hafi vaxið stór-
kostlega upp á síðkastið, hefir
það ekki átt við um strætisr
vagnana. Það er þó hægt að
afsaka að nokkuru leyti með
því, að ekki hafi verið unnt að
aíla nýrra vagna.
Þarft nýmæli.
Þá er það prýðilegt nýmæli,
að gefa út bók um leiðir stræt-
isvagnanna. Slík bók er nauð-
synleg, því að margt fólk í
bænum hefir ekki hugmynd um
hvernig ferðum vagnanna er
hagað um hinar ýmsu leiðir. Og
svo þetta: ER ekki sjálfsagt
að láta gera biðskýli fyrir far-
þega á fleiri eh einúm siað?“