Vísir - 06.12.1947, Page 4

4
V 1 S I H
Laugardaginn 6. desember 1947
DAGB.LAÐ
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSHt H/F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línurj.
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmjðjan h.f.
Mál málanna.
f^jóðviljinn liefur það cí'tir einum „kunnasta stjórnmála-
* manni landsins“, að svo mjög hafi honum þótt til
koma frumvarps kommúnista varðandi lausn dýrtíðarmál-
anna, að er hann sá frumvarpið, hafi hann lýst yfir því,
að hefði hann staðið í sporum núverandi forsætisráðherra
„myndi hann hafa sagt af sér af blygðun“, — og þá vænt-
'áMÍ'égá'4'a'lið þeim mönnum forsjá ríkisins, sem að frum-
varpinu standa. Hermi Þjóðviljinn réttilega frá ummæl-
um hins kunna stjórnmálamanns, sýnist lítill vafi leika á
þvi, að hann sé -frumvarpinu samþykkur í einu og öllu.
Ella væru ummæli hans tæpast hafandi eftir.
Flest mál þarf að athuga fx'á fleirum en einni hlið, og
svó er um frumvarp kommúnistánna. Annarsvegar má
ræða iim skjóta afgreiðslu þess, en hinsvegar um efni þess
og tillögur til úrbóta. Aðalinnihald dýrtíðartillagna þeirra
felst í afnámi tolla af nokkrum nauðsynja vörum. Sam-
kvæmt upplýsingum,. sem fyrir liggja er talið líklegt að
afnám hinna umræddu tolla myndi þýða 25 milljóna króna
tekjumissi fyrir ríkissjóðinn, en hinsvegar myndi vísi-
■ talan lækka um T5—17 stig. Þegar athugað' er að vísitalan
mun nú nema 380 stigum, en hún er greidd svo niður, að
henni eru haldið á öðrum tugi fjórða hundraðs,*er ekki
sýnilegt að úrbætur. kommúnista reynist giltusamlegar,
enda er ]>ar allt á eina hókina lært. Kommúnistar hugsa
um það fyrst og fremst að ná til eyrna fólksins og að ]>ví
er virðist ])ess helzt, sein minnsta hafa dómgi'eindina. Það
er því ekki að furða ])óll þeir láti steigurmannlega, og
telja að engin gagnrýni háfi komið fram á frumvarj)i
þeirra, hvorki innan þings né ulan.
Auðvelt er fyrir ábyrgðarlausa menn, að bera fram1
lillögur til úrlausnar vandamála. llitt er svo aftur annað,
mál, hvort slíkar tillögur verða teknar alvarlega, jafnvel
þótt „kunnustu stjórnmálamenn" telji ]>ær svo þýðingar-
miklar, að ástæða væri til fyrir ríkisstjórnina, að láta af
vöidum ])eirra vegna. Að því er bezt er vitað, telur nú-
verandi ríkisstjórn eitthvert helzta hlutverk sitt að vinna
að lausn dýrtíðarmálanna, sem eru það vandasöm, að ])au
hafa ráðið flcirum cn einum stjórnarskiptum. Stærri og
voldugri þjóðii', en við Islendingar ciga við sama vand-
ann að slríða, en ekki er annað vitað, en að þeim reynist
hann lítt viðráðanlegur og nægir þar að skírskota til
Fi-akka og Ilala. Er nú svo komið hjá ])C.ssum þjóðum báð-
um, að þar logar allt i ófriði, cn engin lausn er sýnileg,
önnur cn sú að gi'ípa verði til óyndisúrræða og beitingu
valds til þcss að hæla niður þá ólgu, scm ríkjandi er meðal
beggja þessara þjóða.
Lítum við hinsvegar lil frændþjóða okkar á Norður-
löndum, er ])ar svo ástatt að verðþensla færist þar mjög
í aukana, þótt þessum þjóðum liafi tekizt allt til þess, ^
að halda lienni í skefjum. Af hinum norrænu })jóðum
erum við Islendingar vcrst á vegi staddir, en af ]>ví leiðir
aftur að þjóðin yerður að heita sameiginjegu átaki til þesp
eins að slandast samkcppni af liálfu þessara þjóða. Þcim
mun lengur, seín laush dýrtíðarmálanná ér skotið á frest,
þeim mun meiri erfiðlcikar verða á henni.
Norðmenn selja fisk sinn og aðrar sjávarafurðir
..þriðjungi lægra vcrði cn við getum gert. Að visu eru flcst-
ar ísfenzkar sjávarafurðir l)etri vara, en ]>rátt fyrir ])að
er verðmunurinn nieiri en svo að eðlílegt geti talisl. —-.
Reynsla okkar um áfurðasölu til VcsturneinVsrsá'htíar þctta'
Islenzki fiskurinn þykir þar góð vara og hann sclst,
])angað til norskar sjávarafurðir berast ])ar á markaðinn.
Þá dregUr hinsvegar verulega úr sölunni. Skygnumst við
jim hér heima fyrir, göngum við ])css ekki duldir að helztu
atvinnugreinarnar cru reknar með halla. Nægir i því cfni
að skírskota lil afkomu nýsköpunartogara Reykjavíkur-
hæjar, sem er slík að hallinn nemur hálfu öðru hundraði
þúsunda króna, en ])ctta skip liefur allt til ])ess sell afla
sinn háu verði og sízl lakar en önnur skip sanibærileg.
Undir slíkum liallarekstri getur enginn staðið til lengdar,
Irvorki .einsiaklingar né hið.opinbera. .................
Þrjár bækur
frá Norðra.
Bókaútgúfctn Norðri hefir
síðustu dagana sent þrjár
nýjar bækur á markaðinn:
Dagur er liðinn eftir Indriða
Jndriðason, íslandsför lngn
eftir Estrid Ott og Græna
tréð eftir Kelvin Lindemann.
Sú bókin, sem cr íslenzk-
ust að efni og uppruna er bók
Indriða Indriðasonar: Dag-
ur er liðinn. Það er ævisaga
íslenzks alþýðumanns, Guð-
laugs Kristjánssonar frá
Rauðbarðaholti.
Guðlaugur fæddist um
1870 og dó að Elliheimilinu
Grund fyrir einu ári. Guð-
laugur var fátækur maður
sem barðist þrotlausri bar-
áttu við sult og seyru og erf-
ið lífskjör. SÖguhetjan fór
víða og margt dreif á daga
hennar og þó var hún ckki
annað en hversdagslegur
maður. Saga hans er saga
þeirrar kynslóðar og þeirrar
alþýðu sem liann ólst upp
með.
Bókarhöfundi hefir tekizt
að glæða þessa söguhetju
sina óvenjulegu lífi og allir
sem gaman liafa af persónu-
sögu munu lesa þcssa bók
sér til óblandinnar ánægju.
Skáldkónan Estrid Ott er
þc.kkt um öll Norðurlönd
fvrir unglingabækur sinar.
Fyrir nokkru kom hún til ís-
lands í boði bókaútgáfunnar
Norðra, ferðaðist liér um og
kynntist bæði landi og þjóð.
Nú hefir frúiir’ skrifað
unglingabók, sem gerist að
mestu hér á íslandi. Bókin
lieitir íslandsför Ingu og seg-
ir frá þremur skóla systrum,
einni noskri, annarri danskri
cg þeirri þriðju íslenzkri.
Hér lýsir skáldkonan ferð
])essara stallsystra um Is-
land og lýsir jafnframt svip-
brigðum landsins, ævintýr-
um stúlknanna og fólkinu
sem þær hitta.
Um sama leyti og þessi
saga kemur út á íslenzku
mun hún einnig koma út á
liinum Norðurlandamálun-
um.
Þá hefir Norðri gefið út i
íslenzkri þýðingu skáldsögu
Lindemanns er nefnist
„Græna tréð“. Þetta er sögu-
leg skáldsaga frá síðari
hluta 18. aldar, og eru ný-
lendur Dana í Austurlönd-
um uppistaðan í bókinni.
Segir þar frá ævintýr-
um á höfum úti, baráttu
danskra landnema við liættu
legt loftslag og fjandsamlega
eyjaskeggja, vopnaviðskipti
Dana og sýertingja i Afríku,
bardaga danskra fiskimanna
við franskt fiskiskip, um dag-
legt líf i Ivhöfn, o. m. fl.
Þctta skáldrit er um 500
bls. að stærð, sett smáu letri.
Brynjólfur Sveinsson is-
lenzkaði með leyfi liöfundar-
ins.
ALÞINGI:
Hæli fyrir .
áftngis-
sjúklmga.
Jónas Jónsson flytur í
sameinuðu Alþingi þings-
ályktunartillögu um hæli fyr-
ir áfengissjúklinga í Ólafsdal
í Dalasýslu#
í ályktuninni er skorað á
ríkisstjórnina að heita sér
fyrir því, að sett verði löggjöf
um, að áfengissjúklingar
skuli dveljast á þar til gerðu
sjúkraheimili og hlýða sett-
um reglum lieilbirgðisstjórn-
arinnar um daglega starfs-
liætti og fái þessir sjúklingar
ekld athafnafrelsi fyrr en
heilbrigðisstjórnin vottar, að
þeir hafi hlotið fullan bata.
Ennfremur er skorað á
í’íkisstjórnina, að hún láti
gera nauðsynlegar endur-
bætur á gamla skólahúsinu i
Ólafsdal, er tekið verði til
þessara nota. Er til ætlazt, að
þangað verði safnað öllum
þeim karlmönnum á íslandi,
sem teljast verði áfengis-
sjúklingar og af þeim áslæð-
um óhæfir til þátttöku i nyt-
sömum störfum og friðsam-
« .
legu lieimilislifi.
Þingsályktunartilþ fvlgir
greinargerð, og þar bent á
ýmislcgt, er rökstyður nauð-
syn þess, að slíku sjúkra-
heimili verði komið upp.
ERGMAL
Hún er á móti bjórnum.
„Húsmóðir" senclir Berg-
máli -bréf, þar sem hún kveöst
eindregiö vera á móti því, að
hér verði leyfð bruggun bjórs,
er svipaður væri að áíengis-
magni og tíðkast annars stað-
ar á Norðurlöndum. Bréf „Hús-
móður“ er á þessa leið:
Kemur fólki úr jafnvægi.
„Iivað segir íslenzka þjóðin
við því, ef meiri hluti þing-
manna vill fá áfenga bjórúin
framleiddan í landinu? Að lík-
indum vissu þeir ekki hvað
þeiu yicru að gera. Sá verknað-
ur væri framínn tit í bláinn.
Geíur þáð vérið, að ekki sé
hægt að fá þjóðina sjálfa til að
gréiða atkvæði í þessu al-
varlcga niáli? Eg hefi i tugi
ára haít ástæðu til að veita
drykkjuskap athygli og eg get
með sannleika sagt, að áfengi
bjórinn kemur fólki úr jaínvægi
og ])eir, sem fara að drekka
hann, veröa andstyggilegir i
umgengni, þótt ekki sjái á
þcim. Þeir eru á einlægu rölti
frá . heimilunum éða koma alls
ekki heim írá vinnu.
Bjórþamb veldur óróa.
Þetta bjórþamb veldur óróa,
þar eð eihn kemuí'■eftib-annán,-
því annars verða þeir „þunnir",
að maður tali nú ekki um reyk-
ingarnar, sem oft fylgja hvei'j-
um söpa. Svo er það drunginn,
letin og sinnuleysið, sem.fara í
kjölfar bjórdrykkjunnar og
stei'k löngun til að afla sér á-
hrifameiri drykkjar. Eg hefi
séð, að áfengur bjór er gildra
fyrir drykkfellda menn. Og er
þaö ekki staðreynd, að íslenzka
þjóðin er ekki fær um að um-
gang.ast áfengi?
Tízkudrykkur.
Svo er það með unglingana
gagnvart þessum vágesti. Gam-
alt máltæki segir, að „af .þvi
læra börnin málið, að fyrir
þeinr er haft“. Hér hafa börn-
in nógu mikið séð,* heyft og
liðið fyrir ölvun forelclranna:
En þeim gæti fundizt spenn-
ándi að reyna þennan tízku-
drykk, ef hann væri seldur á
opnum markaði. En valdhöf-
unura og allri þjóðinni yrðu af-
leiöingarnar að ofurefli. Máske
það verði hlutskipti konunnar
að fara að hafa áfengan bjór
um hönd á heimilunum og þá
utan þeirra, þar eö kaffi-
skammturinn er svo naumur
sem raun ber vitni. Margur lief-
ir séö og heyrt um kynsystur
þeir-ra í • -útlöndum, aö þeiui
þyki bjórsopinn góður. Myndi
þá ekki minnka örvggiö á heim-
ilunum ?
Björgunarstarfsemi "
nauðsynleg.
Lítið hefir veriö gert til að
bjai'ga þessu veslings úrþvætt-
isfólki, sem flækist um bæinn,
áhyggjulaust fyrir öllu nema
að svala ástríðu sinni í víni.
Þær hörmuLegu meinsemdir,
sefn af þessu fólki leiðir, er
þjóðarinnar skaði og smán. En
yfir þetta fólk ná engin lög,
Aöstandendur þess eru ráð*
þrota. Þeíta- .eru sjúklingarj,
sém ættú áð verá í sjúkrahúsunt
ekki síður en þeir, sem ganga
meö smitandi sjúkdóma. Því
þegar svo langt er komið meÖ
vínneyzluna er engin lækning
nema með langri sjúkrahússvist
og undir eftirliti læknis. MeÖ
því mætti bjarga mörgum dug-
andi manninum og heimilum,
sem eru að fara í rústir. Það
væri skynsamlegra aö eyða
nokkrum tima af ævinni til al-
gjörra lækninga en að sökkva
ávallt dýpra og dýpra i þessa
hryllilegu eymd.'En þetta getur
ekki orðiö, nema aö lög sétt
fyrir því að taka megi slíkt fólk
úr ttmferð. Þjóðin ætti heimt-
- Fiamli. á 6. si&u.