Vísir - 05.08.1948, Blaðsíða 4

Vísir - 05.08.1948, Blaðsíða 4
4 V I S I R Finuntudaginn 5. ágúst 1948 ins:m DAGBLAÐ Utgefandi: BLAÐAtJTGÁFAN YlSIR H/F, Kitatjórar: Eristján GuClaugsson, Hersteinn Fálssoo. Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni, Afgrelðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm iinur). FélagsprentsmiSjan inf. Lausasala 50 aurar. Háskasamleg þróun. Sá háski er mestur yfirvofandi, að lu'r í landi skapist fámenn auðmannastétt og fjölmenn öreigastétt. Engirin atvinnurekstur, sem að kveður, skilar verulegum afrakstri tii eigendanna, ef frá eru skildir nýsköpunartogararnir cinir. Má með fuilum rétti segja, að til slíkrar þróunar hafi kommúnistar stofnað af ráðnum hug og yfirlögðu ráði. Meðan þeir sátu í ríkisstjórn fóru ráðamenn þéirra ekki dult með, að þeir myndu styðja þau mál ein til framgangs, scm hentuðu flokksstefnu þeirra og þjóðnýtingaráformum. Þeir töldu Jiotuvörpungana nýju einkar hentug fram- leiðslutæki til þjóðnýtingar, en hitt duldist þeim heldur ekki, að hlutur annarra atvinnurekenda gæti ekki orðið góður að öllu óbreyttu, og hefur hann þó orðið miklum mun verri en ætlað var vegna ófyrirsjáanlegra óhappa. Kommúnistum duldist ekki að með vaxandi verðþenslu gátu atvinnuvegir þjóðarinnar ekki borið sig. Vildu þeir því aldrei vinna að nokkrum ráðstöfunum, sem vegið gátu gegn verðþenslunni. Hinsvegar lögðu þeir til að auðjöfnun vrði framkvæmd í stórum stíl, þannig að eignarstéttirnár og allur almenningur yrði að standa undir áframhaldandi taprekstri fi'amleiðslunnar. Réttindi stórútgerðarinnar til nýbyggingarframlags og varasjóðsgreiðslna vildu þeir þó ekki skerða, en það þýddi að þessi atvinriuvegur hlaut að safna stórfé í sjóði, méðan allur almenningur færðist á vonarvöl. Með auðjöfnun átti að skapa örbirgð fyrir fjöld- ann, en þögar svo væri komið, myndi reynast auðvelt að ráða niðurlögum fámennrar auðmannastéttár. Þannig hugsuðu kommúnistar og að þessu unriu þeir markvisst, þótt menn gcYðu sér þess ekki ljósa grein fyrr en um seinan. Þégar Alþingi ákvað samkvæmt tillögum niiverandi rikisstjórnar, að hæx-ri vísitala á laun skyldi ekki gi'eidd en 300 stig, hver sem vísitaian raunverulega væri, hugð- ust kommúnistai’ að taka upp hai’ðvítuga baráttu gegn „nauðungarlöggjöfinni“, senx þeir nefndu svo, og þá í'eiknaðist þeim svo til, að ríkisstjórnin yrði að hrökklast fi’á völdum fyrr en varði. En guðirnir fylla þá ofmetnaði, sem þeirvilja tortíma og svo fór hér. Kommúnistar töldu sig of sterka, en í rauninni var þjóðin búin að fá meira en nóg af bjásti'i þeiri’a og spillirigarstai'fsemi, en þróun i ei’lendum stjói'ixmálum hafði vissulega sín áhrif þeim tii óheilla og vei’ður þó enn meir síðar. Á Norðux’löndum flýja nú þi’autreyndir kommúnislar undan mei’kjunum og segja sig úr ölíum trúnaði við flokkinn. Þannig hafa danskir þingmenn, bæjarfulltrúar og fleiri trúnaðai’menn flokksins sagt sig úr lögum við hann og munu þangað aldrei aftur hvei’fa. lslenzkir kommúnistar óttast slíka þróun öðru fi’ekar og því muriu þeir ekki efna hér til vandi’æða í atvinnumálum fyrst um sinn, en xina þeiri’a öfugþróun, sem þeir efndu til í upphafi og flokksstai-fi þeirra hentai’, svo sem að ofan er í-akið. Vei'ði ekki spoi-nað við að gcngið vci’ði til langframa á eignir þjóðarinnai’, en framhaldandi Iiallax’eksti'i uppi haklið, hlýtur þróunin að vei’ða sú, að öfgaflokkar eílist að fylgi vegna vaxandi örbirgðar almerxnings, jafnvel þótt áhangendur og aði'ir velunttáfar kommúnistaflokksins snúi við honum báki fyfsta kastið. Ctlendar vörur liækka stöðugt í verði og mttnvt að sama skapi auk á verðþensluna í landinu. Þótt vísitalan sé bundin við 300 stig að því er launagx’eiðslur vai’ðar, er það engin alh’a meina bót, og mjög er vafasamt að láta slík ákvæði ná til’þeiiTa, sem við lélegustu kjöi’in hafa að búa, þólt erfitt sé að di'aga þar marklínurnar. Á sama tíma sem launagreiðslur hafa þx’efaldast, hafa útgjöld í’íkisins áttfaldast, en útsvai’s- upphæð liér í Reykjavík tólffaldast og dýrtíðin aukist mjög. Hver heilvita maður hlýtur að skilja að hvefju slíkt stefnir, jafnfi’amt því sein atvinnuvegirnir eru reknir ineð sfói^felldum halla. jÞróuijiri, er svo lxáskasamleg, að Öllu lelxgra vci’ðufhekki texldið áil róttækrá öðgei’ða. í dag er fimmtudagur 5. ágúst, — 218. dagur ársins. Sjávarföll. Árdegisflóð var kl. 06,30. Sið- degisflóð verður kl. 18,55. Næturvarzla. Næturvörður er i Ingólfs Apó- teki, sími 1330. Næturlæknir er i Læknavárðstofunni, simi 5030. Næturakstur i nótt annast Hreyf- ill, simi 6633. Veðrið. Mestur hiti í Reykjavik i gær var 12,5 stig. Minnstur Iiiti i nótt var 9,3 stig. Tæpar 13 sólskins- stundir voru i Reykjavík í gær. Veðurlýsing: I'rá Brctlandscyj- um liggur Iiæðarhryggur norð- Vestur yfir ísland. Grunn lægð er yfir norðaustur Grænlandi. Veðurhorfur: Hæg vestllæg átt, skýjað, hætt við lítils háttar súld öðru hverju. Borgarfógetinn í Reykjavík auglýsir að eftir átta daga niuni lógtök látin fara fram fyrir ó- grciddum fasteigna-, leigulóða- gjöldum og vatnsskatti til bœjar- ins. Ivostnaður og dráttarvextir verða líka teknir i lögtakinu. — Þétta gildir um gjöld, sem félln i gjalddaga 2. janúar síðastl. Drottningin fer i kvöld til Færeyja og Kaup- mannaliafnar. kömmlunarstjóri auglýsir, að frá og mcð 1. ágúst gangi úr gildi skömmtunarreitirn- ir til kaupa á vinnufötuin og ívinnuskóm. Seðlar þéssir eru nr. j2 á vinnufatastofni, prentaðir með rauðuni Jit á livitan pappir. I Örn Clausen j keppir í fyrri hhita tugþrautar- ,innar á Wémbley-vcllininn i dag. Hann er eini íslendingurinn, sem iþróttaglöggir menn hafa nokk- urn' tíma gcrt sér vonir um að vcrði fyrir innan 10. mann i sinni grein á leikunuíii. Dauðaslys. Magnús Kristjánsson frá Eýr- arbakka varð undir traktor í fyrradag og beið bana af. Slysið varð með þeim hætti að traktor- inn valt afturyfir sig og varð Magnús undir honum. Heimsækir skáta. Herra Sveinn Björnsson, for- seti íslands, mun heimsækja skáta á mót þeirra að Þingvöllum í dag. Landsmótsstjórnin liefir hoðið rikisstjórn og ýmsum öðrum gest- jum til Þingvalla í tilefni af komu ^forsetans þangað. Handleggsbrot. Átta ára drengur handleggs- brotnaði við ValhöII á Þingvöll- um síðastl. laugardag. Hafði drengurinh handleggsbrotnað áð- ur og tók brotið sig upp. SRu’fs- menn við síysastofu skáta á lands- mótinu gerðu að sárm drengsins. Útvarpið í kvöld. 19.25 Veðurfregnir. 19.30 Tón- leikar: Ópérulög (plötur). 19.40 Lesin dagskrá næstu viku. 20.30 Útvai’pshljómSveitin (plötur): a) Húnioreska eftir Dvorák. b) „A persneskum markaði" eftir Ket- elby. c) Cansonetta eftir d’Am- brosio. d) Menúett i rókókóstil eftir Henry Geéhl. e) Hátiðar- göngulag eftir Árna Björnsson. 20.55 Frá útlöndum (Axel Thor- steinsson). 21.15 Tóhlcikar: Svíta úr „Pótti Gaut“ eftir Grieg (plöt- ur). 21.30 Erindi: Þingvallafund- urinn 1848; fyrra erindi (Lúðvik Kristjánsson ritstjóri). 22.00 JFréttir. 22.30 Vinsæl lög (plötur), 22.30 Veðurfregnir. VISIR FYRIR 25 ÁRUM. Oddur Sigurgeirsson var mjög athafnasamur um vegagerð um þessar mundir. Þann 6. ágúst 1923 birtist eftirfarandi tilkynning frá iionum i Visi: „Undirritaður befir hugsað sér að leggja af stað fótgangandi austur yfir Mosfcllsheiði, með reku og slcggju og gcra við allar ójöfnur á vcginum. Frá Þingvöll- um vænti cg að fá ókcypis flutn- ing bifreiðastjúra niður að Gcit- liálsi, en þaðan fer eg svo sem leið liggur austur að Garðsauka og ætia að gera við vcginn á sama hátt. Bifreiðacigcndur kosti för mína, cn bækur mínar og ritlinga- vil eg liafa með mér. Vona eg að þetta fái góðar undirtektir. Oddur Sigurgeirsson, sjóm.“ Bílfært norður af Kili. Síðastliðið laugardags- kvöld kom flokkur Hún- vetninga á 13 bifreiðum og með eina jarðýtu norðan úr Húnavatnssýslu og suður á Hveravelli. Á leiðinni hafði flokk-ur þessi i’utt veg og telur nú orðið akfært alla leið. í flokki þessum niunu liafa verið nálægt 50 manns. Lögðu þeir af stað úr Svína- dal kl. 4 siðdcgis á laugar- dag og voru kornnir á Hvera- velli kl. 12 á miðnættí sam- dægurs. í flokki þessum voru m. a. Gúðbrandur ís- berg sýslumaður Húnvetn- inga og Páll Kolka liéraðs- læknir. Veginn toldu mennirnir all sæmilegan, en þó þyi’fti ofanibux’ð á stöku stað og nokkrar fx’ekari lagfæringai*. „Frosti“ hefir sent mér eft- irfarandi pistil: „Eins og menn vita af blöðum og útvarpi, hefir nú verið ákveðið til bráðabirgða, að félagið til fegrunar Reykjavíkurbæjar skuli heita 17. júní. * Náfnið 17. júni er fallegt og er ekkert út á það að setja sem slíkt. Við það eru tika tengdar fegurstu cndurminningar þjóðarinnar í hennar löngu sögu. Þessi mánað- ardagur á ljúfari hljómgrunn i hjörtum okkar cn nokkur annax" dagur ársins, og ef til vill er það cinmitt ástæðan fyrir þvi, að fé- lagið til fegrunar Bcykjavikur var svo fúst að fallast á tillöguna um að taka riafnið „17. júni“. * Hitt er svo atriði, sem rétt er að benda á, að það sýnist heldur óviðeigandi, að félag fari að taka sér nafn eftir þjóðhátíðardegi okkar fslcnd- inga. Það sýnist mér sama smekkleysa og ef farið væri að kalla eitthvert nýtt jazzlag „Ó guð vors lands“. * Ef forráðamenn félagsins til fegrunar Beykjavikur finnst svo snjalll að gefa félaginu nafn éftir einhverjum mánaðardegi, þvi þá ekki að kalla það 18. ágúst’? Sá dagur hefir verið ákveðinn sem hátíðis- og mcrkjasöludagnr fé- lagsins. Auk þess er hann afrnæl- isdagur Reykjavikur og hingað til liefir liann ekki verið neinn séstakur liátiðis- eða helgidagur okkar fsléndinga. * Yfir 17. júní hvílir hins veg- ar ákveðin hclgi, sem setur þann dag ofar en svo í hugum okkar, að viðeigandi sé, að fé- lagi leyfist að taka hann sem náfn. Fégrunarfélagið er þarft og gott félag, því neitar eng- inn. En ástæðulaust finnst mér að það rjúfi helgi 17. júní með nafni sínu. * ' * i Það er vafalaust ckki mikill vandi fyrir slíkt úrvalslið senx bráðabirgðastjórn félagsins til fegrunar Reykjavíkur að finna betur viðeigandi nafn fyrir félag sitt. „Bæjarprýði“, „Borgarverð- ir“, „Ingólfsbyggð“, já, jafnvel „Fegrunarfélagið“ sýnast mér öll bcttir viðeigandi nöfn fyrir félag- ið en 17. júni. Eins og fyrr segir mætti svo lika vel atlmga 18. ágúst“. Það er hér um bil sama Ixvaða nafni það nefnist, flest- ir hlutir voru til í Kína áður en þeir vora til annars stað- ar. — Kínvci'jar hafa einnig gaman af því, að segja mönn- um frá þvi, setn upp er runn- ið hjá þeini og jxeir liafa oftast á i’éttu að standa. — Listinn j'fír þá hluti, sem fyrstir ui’ðu til í Kína, er orð- inn langur og lengist stöð- ugt. Það, sem lielzt einkennir franskar borgir og þá helzt París, eru hin fjölmörgu úti- kaffihús, þar sem gestirnir drekka kaffi eða vin fyt’ir utan veitingastofuna rétt við gangstéttina. Þessi liug- mynd er þó ekki fx-önsk, þótt nxargir haldi það. — Hundruð slikra kaffihúsa eru til i Chcritu, helztu horg- inni i Szech'vvan héraði- í Kína og hafa verið þar til lengi. Öldum áður en Frakk- ar höfðu ánægju af því að drekka vin sitt eSa kaffi á úlikaffihúsum viS götui-nar, höfðu Kínverjar haft þann sið. Þeir órukkxx þó aðallega te sitt þai’, en elcki kafifi. Hugmyndin er þó sú sama. Flestar kennslubækur og allar alfx’æSiorðabækur geta þess, að Kínverjar hafi fyrst- ir fundið ujip jxúSrið og pi-entlistín sé runnin frá þeinx, etl fæstar þessara bóka geta um, að „Sunkist“-appel- sínurnar séu einnig fyrst komnar frá Kína. TaliS ei* að þær séu fyrst fluttar frá Chungking, sexn er einnig í SzechWanliéraði, einu frjó- samasta liéraði Kína. Erida þótt sá ávöxtur sé nú aðal- lega framleiddur í Banda- ....—Frit á 6. aiðu. ■

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.