Vísir - 26.10.1948, Blaðsíða 8

Allar skrifstofur Yísis eru
fluttar í Austurstræti 7. —
Næturlæknir: Sími 6030. —>
Næturyörður:
Ingólfs Apótek, sími 1330.
Þriðjudagurinn 26. október 1948
Hægi var að s
ísíisk -
Einar fMgeirss@n iýsir ®faarlla“
söSn9 sem
Marshall-hjálpin og þátt-
ur íslendinga í heiuii var-
enn til umræðu i Sameinuðn
þingi í gær.
Einar Olgeirsson var fyrst-
ur á mælendaskrá og beindi
orðum sínum aðallega til
Bjai-na Benediktssonar. —-
Kvartaði hann um það, að
stjórnin útvegaði Alþingi
eldd næg gögn um Mai'shall-
hjálpina, til þess að hægt
væri að tala um hana „af
viti“. Einar dró þó ekkert úr
málæði sinu, þótt ástæður
skorti til að tala „af viti“.
Hann þuldi enn gamla
sönginn um að hægt væx-i að
selja hvað eina til áætlunar-
húskaparlandanna í A.-Ev-
rópu. Það hefði til dæmis
verið hægt að selja ísfisk til
Póllands, sagði Einai*. Kn sá
var gallinn á gjöf Njai'ðar,
að íslendingar þurftu að fá
kr. 2.65 pr. kg., en Pólverjar
vildu aðeins grciða kr.1.95—-
2.00 pi'. kg. Af eðlilegum
ástæðum tókust samningar
ekki og liarmaði E. Olg., að
Íslendingar skyldu ekki taka
UPP §|||var gjafir til Pólverja,
ef þéss vár kostur.
Viðkvæmni
|
Rússa.
Þá kvartaði E. 01. yfir því,
. að sendiherrann í Moskvu
hefði verið látinn fara það-
an, þegar þess hafði verið
beðið árangurslaust i langan
tima, að Rússar vildu hefja
viðræður um verzlun við ís-
land. Ivvað E. 01. Sovét-
; stjórnina vera mjög við-
kvæma í þessum efnum, því
að hún héldi mjög fasi við
Reykjavík geími
8000 blómlankar. K* fc,,™,
®|0
allar siSáreglúr á þessu sviði
(sem eru þó allár upprunnar
í auðvaldsrikjuin). Utanrík-
isráðherra hefði því eiginlega
iilkynnt Sovéístjórninni, að
ísland yildi ekkerl \ið hana
tala. Jálaði E. 01. þó, að oft
liefði verið ymprað á þessum
málum við Rússa. En það
breytti ekki röksemdum
lians.
Einar gefur
skýringar.
Þegar kl. var orðin þrjú
og Einar liafði talaöi í lxálfa
aðra klukkustnnd, kvaðst
hann þurfa að gefa nokkurar
skýringár á afstöðu sinni lil
Marshall-hjálparinnar! —
Byrjaði hann á því að segja,
að hann væri andvígur gjöf-
um. Var hann þó búinn að
lýsa andúð sinni á því, að
fjskur skyldi seldur fyrir
Marshallfé, í slað þess að fá
það fé að gjöf ,sem andvirði
fisksins næmi. Aðrar skýr-
ingár hans voru eftir því og
talaði hann alls í lxálfan 3ja
tíma — og var þá ekki búinn.
ISeiri íslenzk
hross.
Svo sem Vísir hefir áður
slcýrt frá voru 466 hessíar
seldir til Póllands í s. 1. mán-
uði.
Kaupendur iirossanna í
Póllandi voru mjóg ánægðir
með þá, er þeir komn til
hafnar þar í landi og létu svo
um mælt, að þeir vildu fá
lceypta 50(0-—1000 hesla til
viðbótai'. Síðar kom á dag-
inn, að af gjaldeyrisástæð-
um taldi viðskiptamálaráðu-
ixeyti Póllands ekki fært að
íjxessi viðskipli færi fram, a.
m. k. ekki á þessu ári.
40 þús. námumenn við
uraniumvinnslu b Eapzflöiium.
Fóstureyðingar
fara í vöxt
Afieiðing-a styxjaldai'innar
gætir nú á mörgum sviðum
í Finnlandi, svo sem nærri
rná gela.
Ilufvudstadsbladet i líels-
inki segir frá ]iví nýlega, að
talið sé að 30.000 ólöglegar
fþstureyðingar liafi verið
íramkvæmdax- i Fiixnlandi á
siðasta ári. í þvi sambándi cr
jxess getið, að urn 6000 óskil-
getin börn liafi i'æðzt á árinu.
Mjög margar giftar lcouur
vcgna
til barn-
VesltiÞ
Sambaixd laukaútflytjenda slæmi*a aðstæðna
1 Hollandi hefir l'yrir liJstiIli eigna og uppeldis.
Jacobs L. Veldliuyzen van
Zanten, sénx.við höfum áður
vei'zlað við, gefið Reykja-
víkurbæ 8000 blómlauka til
að skreyta með skrúðgai'ða
bæjarins. Laukarnir eru frú
Jacob L. Veldliuyzen van
Zanten, en sendir liingað á
vegum Sambands Iaukaút- I sumar varð Veslur-Is-
flytjenda í Hollandi. Blóm- endingur, Páll Jónsson að
laukar þessir komu með nafni, eitt hundrað ára.
„Reykjafossi“ hingað til i Páll býr að Kjarna á Nýja-
bæjarins í síðastliðinni viku. jíslandi og er enn vel ern.
Blómlaukar þessir liáfa nú Hann er Siglfirðingur að ætt
vei’ið settir 1 skrúðgarða bæj- og fluttist veslur unx háf ár-
arins. ið 1885.
Áráðursílokkar
sendir til V.-
Þýzkalands.
Eiga að sítiðla að út-
breiðslu kommúnisma þar.
Kommúnistiskir áróðurs-
menn eru nú sendir sem
lóttamenn frá Austur-
Þýzkalandi til hernámssvæð-
s Bandaríkjamanna í Vestur-
Þýzkalandi.
| Vitað er að stöðugur
straumur flóttamaxma Tékka
og Þjóðvex-ja reynir að lconx-
ast til Vestur-Þýzkalands og
tekst það. Nú hafa kommún-
istar í Austur-Þýzkalandi
skipulagt áróðui'sflokka til
þess að fai'a yi'ir hérnáms-
svæði Vesturveldanna lil
þess að stuðla að úthreiðslu
kommúnisma þar.
Bretar og Baixtlaríkja-
menn liafa tilkynnt að ýnxsar
grunsamlegar pei'sónur sén
nú í flóttanxannabúðum og
séu nxál þeirra í rannsókn.
Mun reynt að sjá svo um, að
aði'ir flóttanxenn setjist elcki
að í Veslu i'-Þ\^zkalandi, en
þeir er raunverulega eru að
ftýja kúgunarstjóin auslan
járntjaldsins.
Talið er ao Sovéiríkin ha'i
a. nx. k. 40 þúsund verka-
menn starfandi við að
-leita að uranium í jörðu í
Þýzkalandi og Tékkósió-
vakíu.
j Fréttamenn frá Vestur-
veldunum telja þó, að leit
Sovétríkjanna eftir efni því,
er kjax'norkuspréngjan er
unnin úr, hafi ekki borið lil-
ætlaðan árangur ennþá.
!
Leitað : Erzfjöllum.
| Aðalleitin fer fx-am í Ei-z-
fjöllum og er leitai'svæðið
þar um 20 mílur í þvermál og
jfer leithi franx beggja megin
landamæra Þýzkalands og
|Tékkóslóvakíu. Sérstök tæki
ei’u notuð, er gefa til kynna,
,ef ui'aninum er í jöi’ðu, þar
sem leitað er. Bæði Rússar
og Þjóðverjar taka þátt í
leitinni og hefir verið farið
ofan í max-gar gamlar silfur-
|og salhxámur í leit að ui*ani-
um.
mennimir, sem í þessum
námum vinna ei*u að meira
cða minna leyti bundnir við
vinnu sína og fá ekki að ferð-
ast fiá námusvæðinu fara
Rússar betur með þá,
en aðra námumenn. á yfir-
í'áðasvæði sínu. Þeir sem
vinna Þýzkalandsmegin við
landamærin fá mem og helri
nxatai’skammt, en aðrir
jÞjóðverjar á lxernámssvæði
Rússa og lcnýr hernáms-
'stjórnin Þjóðvei'ja til þess að
útvega niatvæliii. Aftur á
móti er talið að innan télclc-
nesku landamæranna séu það
aðallega andstæðingar
lcommúnista, sein sendir eru
i nánxurnar.

uxanium
og þýzlcir
Bi'etar h ata afhent lýð-
veldi Filipseyja Turtle-eyjar,
sem liggja við norðui'enda
Borneo.
Eyjar þessar hafa verið
undir stjórn brezlca Norður-
Borneo-félagsins síðan 1930,
er Bretar létu formlega af
stjórn þeirx-a. Sendinefndir
frá Bi'etum og Filipseyjum
fóru sanxan til eyjanna og
var þar reistur fáni Filips-
Ui'anium.
Verði vax’t við
em tékkneskir
nánxumenn þegar í stað látn-
ir vinna að námugreftiá þar
og sýnishoni af máimgrýtinu
sent til jarðfi'æðilegra rann-
sóknarstofnana, sem Rússar
liafa komið sér upp á þessum
slóðum. Milli borgaixna
Chexnnitz og Dresden liafa
Rússar sett upp málmhreins-
unax'stöðvai', er framlcvæma
fýimu hreinsunina á xnálm-
grýtinu. Síðan fer það, sem
talið er nýtilegt, í ftugvélunx
til Rússlands.
Slænx vinnuskilyx'ði.
í námunum, þar sem verið
er að leita nú að uranium,
er íalið að vinnuskilyx'ði séu
mjög slænx og verði námu-
mennirnir að standa í hné-
djúpu vatni \ið vinnu sína.
Rússum virðist skorta dælur
lil þess að dæla vatni því úr
námunum, sem safnast i þær
úr neðanjarðaruppspreltuni.
Rússar haí'a á pi-jónunx áætl-
un um mikla aidcningu á
námugreftri í Télckóslóvakíu,
en þar húast þeir lielzl við að
rckast á uranium.
Hærri laun.
Þi-átt fyi’ir það, að náixiu-
eyja við aflxendingu jxeirra.
Þetta er fyi'sta landaukn-
ingin, er eyjai’skeggjar fá
sian þeir fengu ícjálfstjórn.
o
í bréfi því, sem hér fer á
eftir, vekur „Víðförli" máls á
atriði, sem ekki væri úr vegi
að væri athugað hér lítillega,
eins og- nú er ástatt fyrir okkur.
Hann skrifar um sparnað hér
og erlendis. Hann segir:
★
„Eg er fyrir nokkuru kom-
inn heim úr skyndiferðalagi til
Norðurlanda og Bretlands (með
leyfi háttvirtrar Viðskiptanefnd-
ar). Eg hefi ekki heimsótt þessi
lönd, siðan fyrir strið og hefi
því veitt því sérstaka cftirtekt,
hve miklar breytingar erp þar
orðnar á lifnaðarháttum manna
og afstöðu allri til lífsbaráttúnn-
ar. Þó finnst mér mest um vert,
liversu miklu alvarlegri augum
þessar þjóðir líta yfirstandandi
örðúgleika en til dæmis við ts-
lcndingar.
*
Ekki er rétt að slá þessu
fram, án þess að reyna að færa
að því einhver rök og er eg
helzt að hugsa um að benda á
muninn á sparsemi manna hér
og í tveim þeirra landa, sem
eg heimsóiti — Noregi og
Bretlandi.
*
í Noregi er bannað að fleygja
notuðum pappír og cr pappír þó
framleiddur þar i stórum stíl.
Sama rnáli gegnir um Bretland.
Þar heldur fólk pappír saman —
fær þó ekki umbúðapappír í verzl
unum — og skátar sækja hann við
og' við en úr þessu eru búnar til
þilplötur. I Noregi er einnig
bannað að fleygja flöskum, því að
þær þarf að flytja inn og þær
lcosta g'jaldeyri. Við hirðum
hvorugt og lcostar þó allt þetta
dýrmætan gjáldeyri og skipsrými.
★
Yfirvöldin ættu að gangast
fyrir sparnaði á slíkum svið-
um hér heima, jafnframt því
sem þau skera niður innfiutn-
inginn. Við þurftum að spara
áður og erum vnnandi ekki of
fínir til að gera það nú, þegar
það verður nauðþyn öðru
sinni.“