Vísir - 24.06.1949, Page 4

K I S I B
Föstudaginn 24. júní 1049
1TXSXR
DAGBLAÐ
Dtgefandi: BLAÐAOTGÁFAN ViSIR H/F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstoía: Austurstræti 7.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Simar 1660 (fimm linur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Á því lifa þeir.
I|llsherjarl'undir Útvegsmanna liafa þrásinnis skorað á
þing og stjórn að skapa heiíbrigðan grundvöll i'yrir
atvinnurekstri í landinu. I þeirri kröfu fellst að sjálf-
sögðu það, að ráðist verði með raunhæfum aðgerðum gegn
vaxamli verðþenslu, en til þess hefur löggjafinn enn sem
komið er verið ófáanlegur, líklega af óttá við kjósénda-
i'ylgið. I stað þess að verða við óskum útvegsmanna hefur
taprekstri vélbátaútvegsins verið lialdið við, með styrkja-
stárfsemi úr ríkissjóði og ábyrgð á fiskverðinu, sem sýn-
ist vera síðasti áfangi að markinu til þjóðnýtingar alls
vélbátaflotans, nema því aðeins að önnur heilbrigðari
stefna verði upp tekin af opinherri hálfu.
Þegar fiskáhyrgðin var samþykkt á Alþingi í fyrsta
sinni, var tillögu um það varp'að inn í þingsalinn fyrir-
varalaust, afgreidd þar með einni umræðu, að algjörlega
óathuguðu máli. Skynsömum þjngfulltrúum duldist ekki,
að hér var lagt inn á hættulega braut, enda varð ekki séð
fyrir með nokkurri vissu, hver útgjöld myndu af sam-
þykktinni Ieiða fyrir ríkissjóðinn. Fiskábyrgðin hefur
vcrið cndurnýjuð frá ári til árs, en þrátf fyrir fengna
reynziu hefur engin áætlun sfaðist til ]>essa varðandi út-
gjöldin. Þannig hefur vcrið áætlað, að á árinu 1947 mýndu
slíkar greiðslur verða kr. 35 millj., en þær reyndust kr.
60 millj. Á árinu 1948 nam áætlunin kr. 55 millj., én mun
nema miklu hærri ujiphæð eða ca. kr. 70 millj. Fyrir-
sjáanlegt er að ríkissjóður l'ær ekki staðist slík útgjöld,
án vaxandi skuldasöfnunar, nema því aðeins að hpnum
vcrði séð fyrir ríl'legum lekjum, umfram það, sem gert
héfur verið. # ( . |
Menn hafa dcilt nokkuð um leiðir til úrbóta í ]>essu
eí'ni, en skoðanir hafa aðallega skipzt um, hvort nauð-
syn bæri tií að horfið yrði að gengislækkun eða ekki.
Engin þörf hefði verið á að kekka gengið, ef fyrr hefði
verið ráðist gegn verðbólgunni, en svo virðist nú sem
allar leiðir séu lokaðar fil úrbóta og að ckki verði komist
hjá gengislækkun innan fárra mánaða. Ritstjórn þessa
blaðs hefur ávallt madt gegn slíku tiltæki og viljað öllu
öðru frekar yernda kaujanátt krónunnar. Nú er hins-
vegar svo komið, að gengi króinmnar er tvöfalt, ef ekki
þrefalt í landinu, og faunveruleg gengisfelling hefur
þegar átt sér stað. Annarsvegar kaupa menn gjaldeyri af
því opinbera langt yfir skráð gcngi, en hinsvegar af Jieim
aðilum, sem ráða yfir erlendri mynt samkvæmt sérstök-
um samningum við ríkisvaldið. Þcgar svo er komið dylst
engum, að gengislækkun hlýtur að vera yfirvofandi.
Komi til mála að kekka gengið ber að' Ieggja ríka)
áherzlu á það tvennt, að ríkissjóður njóti aðalarðs af
gengislækkuninni, en jafnframt verði tollar afnumdir af
nauðsynjum, þannig að slík tollalækkun vegi á móti hækk-
andi yerðlagi á erlendum nauðsynjum. Kaupmáttur al-
mennings er Iítill og fer rénandi. Enginn launþegi-er of
sæll al' því, sem hann bef úr býtum, og ekki verður annað
séð, en að láglaunamenn hljóti að lifa sultarlífi, jafnl'ramt
því, sem atvinnureksturinn dregst saman og atvinnuleysið
bíður framundan. Verðlag á útflutningsafurðunum fer
lækkandi og vafalaust fáum við ekki selt vöruna á næsta
ári fyrir saina vcrð og fyrir hana fæst nú. Hér verður að
stinga við fótum, en það verður ekki gerf, nema ]>ví að-
eins að kosningar hafi farið fram og löggjafanum veitist
starlslriður, — án alls kjósendaótta innan þingsalanna.
Afmælissýning Hand-
íöa-og myndlistar-
skolans.
Það er sérhýerjum listelsk-
um manni sönn ánægja að
ganga um og skoða Afmælis-
sýningn Handíða- og mynd-
listaskólans, sem nú er hald-
in í Lislamannaskálanum.
Eugum, er sér liana, dylst, að
þarna hefir vérið unnið af
öruggri smekkvisi, áslundun
og ást á viðfangsefnunum.
Gildir þetla um öll hin mörgu
svið lisla og listiðnaðar, sem
þarna gefur að líta: teikníng-
ar og málverk, böggmynda-
list, leikmunagerð, tréskurð,
leðurvinnu, bókliand, bús-
gagnasmíði, mvnzturgerð,*út-
saum og aðrá fagra handa-
vinnu kvenna.
Ilandíða- og myndlista-
skólinn, sem nú er 10 ára
gainall, hefir hér unnið mik-
ið brautryðjendastarf. I Iin
mikla að'sókn að skólanum,
en í vetur t. d. voru nem-
ehdur á sjötta lnindraðinii,
sýnir bezt hve þörfin var
brýn, sem liann bætti úr.
Skólinn og nemendur hans
verðskulda mikinn heiður og
virðingu fyrir þau afrek, sem
þar hal’a verið unnin.
Það er örðugt að skrifa
stutt mál um þessa sýningu;
nálega hver hlutur freistar
manns til frekari ihugunar.
Það er heldur ekki auðvelt að
taka hér eilt fram yfir annað.
Öll er þessi yinna unnin af
dug og næmum skilningi á
eðli og kröfum þess efnis,
sem notað er hverju sinni,
hvort sem þaö er málmur,
tré, leður, léreft, oliulitir,
pappír, valnslilir eða dúkur
og garn eða t. d. lércft og hör-
dúkur. og mildir, „l'inir
jarðlitir“ í hinum fögru
ha ndp rcn t uðu veggtjöldum.
Auk margra námskeiða
fyrir ahnenning, sem árlega
eru haldin í skólaum, er þar
sérstök deihl, kennaradeild,
fyrir þá, sem ætla sér síðar
að gerast sérkennarar í teikn-
un, smíðun eða handavinnu
kvenna.
Ög svo er þar myndlista-
deild, sem veitir lislhneigðri
æsku undirbiming að slarfi
á sviði myndlisía eða listiðn-
aðar. Þessi deild skólans hef-
ir þegar áurrnið sér virðingu
og viðurkenningu margra er-
lendra lislaliáskóla, sem.tek-
ið hafa við nemendum, sem
þar hafa notið Undirbúnings-
menntunai'.
Allir, þcir, sem hafa áhuga
á þvi, 'að íslenzkur listiðnað-
ur megi eignast nýtt blóma-
skeið, munu nú á þessu af-
mæli skólans árna honum
allra heilla og óska honum
þess, að hann geti í'engið að-
stöðu til að vinna áfram að
þessu merka menningarstarfi
sem hann nú i tíu ár hefir
lielgað sig'.
Falke Bang.
Hátlðleg at-
Patreksfirði.
Fösludaginn 17. júrii fór
fram hátiðleg aíhöfn á Pat-
reksfirði er fólkið, sem stóð
að hjörgun skipbrotsmanna
af togaranum Dhoon, sem
fórst . við .Látrabjarg, .var
lieiðrað.
F ull trúa r samlrvggingar-
félags botnvörpuskipaeig-
enda í Flcetwood afhenlu
hjöi'gunarfólkinu sérstök
heiðurs- og viðurkenningar-
skjöl fyrir hið frábæra af-
rek sem það vann við hjörg-
un skiphroismanna af
Dlioon. Fjöldi manna var
viðstaddur athöfnina, m. a.
sendiherra Breta hér á Iandi,
þrír fulltrúar frá samtrygg-
ingarfélaginu, þar á meðal
forseti ]>ess, Guðbjartur ÓI-
afsspn, forseti Slysavarna-
félags Islands og fleiri gest-
ir.
Kvikmyndin Björgun við
Látrabjarg er Óskar Gísla-
son hefir gert var sýnd við
þctta tækifæri og vak.ti hún
mikla athygli. Kl. 22 að
kvöldi þess 17. júní lagði
herskip það, sem flutti liina
brezku gcsii lil Patreks-
fjárðar, frá bryggju og hélt
heimleiðis.
BEKGMÁI
„Bergmáli“ hefir borizt
eftirfarandi bréf frá manni.
sem nefnist „Einn Skjóla-
búi“, þar sem hann hreyfir
miklu nauðsynjamáli, sem
að vísu hefir verið minnzt á
á áður, en aldrei er góð vísa
of oft kveðin, og fer bréf
hans hér á eftir:
,.Eg heíi sannfrctt það, áð
hráðlega myndi risa upp apó-
ték
Klepþsholli og éfast
ínm í
Fjöldinn krefst rétlar síns lil atvinnu og öryggis. Hvorl- fh ■*$*um a» nauSs7u Þess 1
, • - v n ... . þagu ibuanna þar, ett jaínframt
tveggja ber að veita, þanmg að alhr megi njota hisms .])ví er álveg hissa á því, aö
gæða, en bui ekki við skort og harðrélli. Láglaunastétt- ( stjórnendur bæjarins skuli ekki
irnar liljóta að krefjast Jiess öðrtun fremur, að ráðist muna eftir því, aö í Reykjavik
verði gegn verðþenslunni og atvinnurekstri í landinu eru %,ri «thvö#fi en Klcpps-
sköpuð skilyrði til að fæða og kíæðá alla þá, sem á honuril ’^Ki^ijeirra, sem hafa verið
lila. A atv innuleysinu hía engii nema kommúnislar. ■ afskipt í þessum efnum sem og
mörgum öðrum, er Skjólahverf-
ið ásamt nágrenni.
Einkum liafa íhúar þess feng-
i« að kenna á þessu nú í stræt-
isvagnaleysinu i sambandi við
verkfall hifvélavirkja.
Oft hefir fólk þurft að
rjúka inn til.bæjarins til þess
að. nálgast nauðsynlegustu
lyf, en þau segja ekki til um
það á hvaða tíma dágs þeirra
er þörf. Ef maður nær í
strætisvftgn, þá getur það
tekið eina klukkustund, ann-
ars fara í það 2—3 tímar.
Verst hefir ástandið verið nú
í vor í sambandi við inflú-
ensufaraldurinn. Hefir oft
tekið fleiri klst. að ná í hita-
og kvala-stillandi lyí, svo að
maður tali nú ekki um, þegar
sækja verður lyf fyrir sjúkl-
inga að næturlagi.
Væri ekki hægt að fá þá, sem
heilbrigðismálinn 1>æjarins
stjórna, til þess að fylgjast 111 eð
hinni árlegu fólksfjölgun i út-
hverfum hæjarins, þvrí að auð-
vitað geta þeir bezt sagt til um,
hvenær beri aö stofna ný apó-
tek. En eitt, sem sérstaklega
vekur athygli fólks um. að þörf
sé fyrir, nýtt apótek, að
minnsta kosti í suðvesturbæn-
um er hinn óhemju fjöldi fólks,
sem stendur í biðrö'öum í apó-
tekunum, þartnig að aldrei getur
maður fengið afgreidda kvef-
mixtúru, svo að ekki taki það
allt að 1—r ýi klst bið.“