Vísir - 16.09.1949, Blaðsíða 5

Föstudagisn Ifi. septenibei- 1949
V I S I R
8
WINSTDN S. CHURCHILL: 46. GREIN
$ékn Wavells í Líkín var
byrjunin á ósigri Itala.
Varnir Itala hrundu víðast
eins og spilaborg.
Ileruaðaraðgerðin, sem nefnd var „áttaviti", var liaf-
in af Wawell hershöfðingja hinn ti. desemher árið 1910.
1 lieilan mánuð eða meira voru allar hersveifirnar,
sem nota átti í sókninni í eyðimörkinni, œfðar í hinum
ýmsu lilutverkum, er [jeim hal'ði verið falið í þessari
mjög svo flóknu árás. Hershöfðingjarnir WiJson og
O’C.onnor höfðu geugið frá ölhun smáatriðum og Wavell
hershöfðingi hafði farið í margar eftirlitsferðir til hers-
ins. Aðeins sárafáir herforingjar vissu um [jessa ráðá-
gerð í ölliun atriðum og nær ekkert var skjalfest. Til
[>ess að koma fjandmönnunum á óvart, voru gerðar til-
raunir til þess að láta þá lialda, að við hefðuin veikt
heri okkar alvarlega með þvi að senda liðsauka lil Grikk-
lands og að frekari brottflutningur hermanna okkar
væri á döfinni.
-Hinn (>. desember tók liinn grannholda, sólbrenndi
og vélbúni her okkar, sem í voru um 25 þúsuud inanns,
um 65 km stökk og allan inesta dag hélt hann kyrru fyr-
ir á eyðimörkinui, án [>ess, að ítalski fluglierinn vrði
hans var. Hinti 8. deseniber geystust hermennirnir fram
á nýjan leik og að kvöldi þess dags var þeim sagt i fyrsta
sinni, að hér væri ekki um neinar æfingar að neða, held-
ur væri }>etta veruleikinn sjálfur. I dö'gun hins 9. hófust
orrustan um Sidi Rarani.
Það vakir ckki fyrir mér að lýsa liinum flóknu og
drcifðu bardögum næstu l’jóra daga á svæði, er var á
stærð við Yorkshire. Ein herdeildin réðst á Nibeiwa kl.
7 uin morguninn og jiegar rökkrið skall á, var alit lands-
sva*ðið á okkar valdi og flestir verjendur þess. Á með-
an hafði 7. vélaherfylkið einangrað Si«ii Barani, með þvi
að rjúla veginn, er lá í veslurátt.
Samtímis hafði setuliðið í Mersa Matruh', en meðal
þess voru menn úr Coklstream-Iífvarðasveitinni, húið sig
uinlir átökin. í birtingu hinn 10. réðust þeir á varnar-
stöðvar Itala og nutu stuðnings brezkra herskipa, er
héldu uppi heiftarlegri skothríð á f.jandmennina. Rar
dögum var haldið áfram allan daginn og um kl. 10 um
kvöldið tilkvnnti yfirmaður Coldslream-sveitanna, að
ógerningur væri að kasta tölu á fangana, svo margir
væru þeir. Hann taldi foringjana cina þekja fimm ekrur
lands, en undinnenn og óbreylta hermenu 200 ekrur.
Þann 12, desember var sigurinn unninn.
Heinía í forsa'tisráðherrabústaðnum í Downing
Street, fékk eg lilkyimingar um orrustuna á hverri
klukkustund. Erfitt var að gera sér grein fyrir, livað
væri ciginlega að gerast, en yfiiTeitt lannst mér liorf-
urnar góðar. Sérstaklega tók ég eltir tilkvnningu frá
uugum liðsforingja í skriðdrcka i 7. vélaherfylkinu. Hann
shnaði: „Er kominn að öðru R-inu í Ruq-Ruq". Eg gat
tilkynnt neðri málstofunni hinn 10. að orrusta stæði
yfir á eyðimörkinni. að 500 fangar hefðu verið. leknir
og ítalskur hershöfðingi lallið. Ennfremur, að hei'sveitir
okkar væfu komnar til strandar. Þennan saina eftirmið-
dag tókum við Sidi Rarani. Frá og me.ð 11. desember
rákum við flótta Itula með 7. vélaherfylkinu og 6. her-
l'ylki Ástralíu, sem hafði leyst 1. indverska herfylkið al'
hólmi. Hinn 12. desember gat eg upplýst neðri málstof-
una um, að allt strandsvæðið umhverfis Ruq-Ruq og
Sidi Barani, væri í höndum hre/.ka hersins cða hersveita
frá samveldislöndunum.
Þegar er sigurinn við Sidi Barani var tryggður, hinn
12. desember, tók Wavell hershöfðingi djarflega ákvörð-
un upp á eigin spýlur. I slað [>ess að liafa sem varalið
4. luæzk-indverska herfylkið, sem rétt í þessu hafði ver-
ið leysl af hólnii, var [iað l'Iult til Erítreu og sameinað
5. bvezk-indverska herfylkinu í Abyssiníuherförinni, sem
Platt hershöfðingi stjórnaði.
Herfylkið var sumpart flutt sjókiðis til Port Sudan,
en sumpart nieð járnbrautum og hátum eftir Níl. Sumir
hermanuanna voru fluttir rakleiðis frá vígstöðvuuum við
Sidi Barani á skipsfjöl og voru brátt koinnir í bardaga
í um 1(K)0 km. fjarlægð. An þessara viðsýnu ákvörðunar
Wavells liefði sigurinn við Keren ekki unnizt og frelsun
Ahyssiníu tafizt um ófyrirsjáanlegan tíma.
Heiilaóskir til Menzies og Wawells.
Eg var ekki seinn á mér að óska þeini til hamingju,
er Idnt átln að máli og hvatti til eftirfarar þegar i
stað.
„Erá Churchill til Menzies, forsætisráðhcrra Astraliu.
15. 12.. 40.
Eg er þess fullviss, að fögnuður ríki í brjósti yðkr,
vegna lvins ghesilega sigurs, sem samveldislierirnir hafa
unnið í Libýu. Hann og ófarirnar í Albaníu hljóta að
hafa verið Mussolini þungar búsifjar. Minnist þess; að
fyrjr örfáum mánuðum gat eg ekki einu sinni ábvrgzt
farsæla vörn Nílarósa og Suezskurðsins. Tefldum á miklar
bættur, er við sendum liersveitir, slcriðdreka og iallbyssur
alla leið fyrir Góðrarvonarhöfða, meðan við lágum undir
liráðri innrásarliættu. En nú uiipskerum við launin. Við
liöfuin í liyggju að safna sanlan mjög fjöhnennum her,
mcð hermönnum frá öllu samveldinu og nægilegum her-
skipakosti á Miðjarðarhafi, lil [>ess að i'ást við Þjóðverja,
ef þeir hreyfa sig þar, en samtímis mummi við hreyfa
okluir í vesturátt, til ykkar, ef þörf gerist. Við þurfum
að leggja enn meir að okkur lil [>ess að áformin heppnist.
Eg óska yður alls Iiins hezta."
„Frá forsietisráðherranum til Wavell hershöfðingja,
15. 12., 40.
Eg flyt yðiír innilegar hamingjuóskir mínar vegna hins
glæsilega sigurs yðar, er lætur hjörtustu vonir okkar
rætast. Mikil hrifning ríkti í neðri málsíofunni, er eg
lýsti Íiinum snjöllu viiinubrögðuin herforingja yðar og
framkvæmd hersins á þessu erfiða verki, Konungurinn
mnn senda vðnr l>oðsk;ip, þegar er full vilneskja t'æst.
En á meðim bið eg yður að flyt.ja Wilson hershöfðingja
þnkkir mínar og yður sjálfmn."
Skáldið Walt Wliitman segir einhvers staðar, að af
hlessunairíkn og vellieppiniðii fýrirtæki spretti ávallt
eilthvað annað, sem krei'st enn meiri átaka. Að sjálf-
sögðu mun eftirförin vera efst í huga yðar. A-því augna-
hliki þegar sigurvegarinn er sem þreyttastur má húast
við því, að hinn sigraði geti farið niestar hrakfarirnar.
Ekkert myndi koma Mussolini eins illa og hrakfaiir í
Libýu sjáll'ri. Vafalaust hafið þér í livggju að hertaka
einhverja liöfn á ítölskn yfirráðasvæði, en þangað gæti
flotinn flutt yður vis'tir og úthúnað, og |>ar ineð hefðuð
þér náð ný.jum stökkpalli til þess að hrjá fjandmennina
enn nieir með ströndum frain, þar lil þér verðið fvrir
alvarlegri mótspyrnu. Svo virðist, sem þetta t'ólk sé mi
alhúið að falla fyrir sigð okkar.
Bretar tóku 38,000 íanga — misstu 133 menn.
Unv 15. desember höl'ðu allar l'jandinannahersvcitir
verið hraktar l'rá Egiptalandi. JMeirihluli liins italsks
hers, sem enn var í Cyrenaica liafði dregið sig i hlé innan
viggirðinga Bardia, sem nú var einaugruð. Nú var lokiö
fyrsta [iættiiiuni í orustunni uin Siiii Barani, scni lauk
nu'ð toi límingu nieiri hlula 5 óvinaherfylkja. 5><S [nisund
langar voru teknir höndum. Manntjón okkar var 155
menn fallnir, 587 sæi'ðir og 8 menn lýndir.
„Frá foi'sætisráöhcrranum til Wavells hershöfðingja,
1(i. 12. 40.
Nílar herinn hefir drýgt ilýrðlegar dáðir í þágu sam-
veldisins og málstaðar okkar og við húum enn að [leim,
hvert sem litið er. Við slönduin í mikilli þakklætisskuld
við yður, Wilson og aðra hershöfðingja, sem með leikni
sinni og dugandi lierstjórn hafa fært okkur liinn el'tir-
minnilega sigur í Lihýu-eyðimöi’kinni. Fyrsta verk yðar
hlýtur nú að vera að leika ítalska hcrinn grátt, lirekja
liann af Al ríkuströnduni, eftir því sem frekast er unnt.
Áfonn yðar iun Bardia og Tohruk glöddu okkur stór-
lega, ennl’reniur nú nýverið hertaka Sollum og C. ipuzzo.
Eg er sannfærður um, að þér gefið ekki upp ineginvon
okkar fyrr en í fulla lmefana, til [iess að liei'ja hiuar miiuii
Framli. á 7. siðu.
Agæt mynd
í Hafnarbíó.
Þessa dagana sýnir Hafn-
arbíó mjög athyglisverða og
spennandi tékkneska mynd,
er nefnist „Hvíta drepsóttin".
Mvnd þessi mun vera sam-
in á þeim árum, er veldi
Hitlers var sem mest, en
myndin á engu að síður mik-
inn lioðskap að flytja öllu
friðarelskandi fólki í heim-
inum.
Efni þessarar ágætu m'ynd-
ar skal ekki rakið Uér neiua
að nijög litlu leyti, en það er
á [rá leið, að læknir cinn vit-
lendur finnur upp áhrifa-
mikið lyf við skæðri drep-
sótt, sem geisar i landinu.
Hins vegar neitar keknirinn
að skýra frá gerð þess, nema
því aðeins að eim'æðishetTa
landsins láti af árásar- og
ol'beldisfy riræ t lunum si nu m
á hendnr gTannríkinu. En
læknirinn, seni í myndimii
beilir dr. Galen, Jæknar samt
fátækiinga, vegna [>ess að
iiann telnr, að [jeir ráði livort
sem er minnstu um stjórn
landsins.
Þá veikist Krog barón, ráð-
gjafi einvaldaus, en lælcnir-
inn neitar að lækna Krog,
nenia Iryggt sé. að l’riður
verði látinn lialdast. Loks
kennu' að því, að sjálfur ein-
ræðisherrann veikist og á
hann ekki annars úrkostar
en að velja á milli friðarins
og tlauða sjálfs hans.
Hufio llaas leikur aðal-
hlulverkið, dr. Gaien, og er
jafnfranit leikstjóri. Er leik-
ur hans og leikstjórn með
Jiinuin mestu ágætum. l»á
sjýnir Slepanek, er leikur ein-
valdann, cinnig mjög góðan
leik.
T.
SKipAÚTGeRS
__RIKISINS
HénaSléaháturmn
Harpa
verður í förum eins og að
undiinförnu fram til næstu
mánaðamótá, en síðásta á-
:etlunaiTerð á sunnimi verð-
iir farin föstudaginn 50. þ.m.
'J’vö herbergi, eleihús og
geyinslur tiCsölu. Húsið er
ehibýlishús í Kringlumýri.
Cprl. í síma 6778 kl. 10 1
næstu d;iga.
Smlka
úskar eftir lierhergi, helzt
í vesturbænum. Uppl. í
síma 2586 milli kl. 4—6
í dag.