Vísir - 08.11.1949, Blaðsíða 5

Þriðjudaginn 8. nóvember 1949
V I S I R
5
Æ*órir BÍ4*M'tjss«Þna :
Hvítsandar, skáldsaga.
það; j>að sýnir lýsingin á á farsæld mannanna, heldnr
Bókfellsútgáfan. Alþvðu-
prentsmiðjan. Revkja-
vik 1949. 196 hls. -
Þegár nýr höfundur kemur
fram á sjónarsviðið er hann
alltaf mældur við aðra sam-
tímarithöfunda, erlenda og
innlenda, til þess að athuga,
hvort hann standist inál, og
ef svo er ekki, þá er hann
Clfstaðafólkinu. Hitt er svo
að höf. skilur líka mætavel,
að j>að er ekki út af fyrir
sig hrevtjnga sem jiarf, sí:-;l
Þessi saga hans, sem nu á öllu og í einu, hreyting-
hirtist, er í öllu veridegu' anna, sem óhjákvæmllegt er
sagan af tveim viðkvæmum að líkindum að nýjar kyn-
mönnum, kárli og konu, Clfi slóðir fit.ja upp á af breyt-
Arnarsvni og Asu Hálídans-| ingagirni, er likist einna mest | inyndhlærinn ininnir, svo
dóttur fi’á Marhakka. Heíir j athal’naþrá barnanna, sem I sem oft hefir verið sagt, mjög
l lfur aí atvikum orðið alveg hirtist í kuhhalileðslu og svo á verk hollenzka lista-
verða jiær jieim aðeins cfni
í nýja óánægju. Þar hefir
höf. rétt fyrir sér, og jk> er
jietta afltaugin í öllum svo-
nefndum framföruin.
Bókin lýsir öll drátthagleik
höf., því hann er dráttlistar-
maður í hópi rithöfunda, og
umhverfislaus og1 spilahorgum. Það þurfi að-
rótlaus,
allslaus, nema áhvggjulaus eins umbóta á því, sem raun-
og peningalaus, svo að hann verulegp fer aflaga, og til
úr sögunni. Að minnsta kosti ringlast að staðaldri óráðnar | jjess að hægt sé að samstilla
alla jafna, þvi að sjaldan ber brautir og festir hyergi yiuli alll vel verði aö fgra gæti-
og ekki neitt. Ása hefir af lega - fesíina lente —' flvttu
j>að við, að menn með nýju
riti geti rifið sig upp úr liinni
fyrstu fordæmingu, og þó er
þér með hægðinni. En ljós-
ast af öllu er höf. j)ó, að
svipuðum atvikum orðið rót-
lítil, án jiess þó að slitna
j)áð til. Ef menn hins vegarjupp, og ekki misst sjónar á megnið af þeim hreytingum,
mælast vel, J)á eru þeir að ,j)ví, að gróa megi að nýju í sem komið er á, eykur ekkert
vísu mældir upp aftur við jarðvcg. Þau Ása og Clfur
hverja nýja bók, en mæli-
kvarðinn er eftir það annar.
Upþ þaðan eru menn mældir
við sjálfa sig, og j>að er J>á
algengt.að menn slandisl ekki
málið, j>ví að það er stað-
hjálpast að |>ví er virtist að
því að l'esta rætur á ný, eða
öllu heldur hjálpar Asa }>eim
Cll'i til j)ess. Utan um þau
Asu og Clf hleðst óbyggt og
bvggt umliverfi og allfjöl-
mannsins van Gogh. Bókin
lýsir og skilningi höf. og
spaldeik á kjör manna og
háttu og listfengi í stíl og
framisetningu. Bókin er hein-
línis ný sönnun þess, að Þórir
Bergsson er einn ágætasti,
islenzki, núlifandi rithöfund-
ur og jafnvel, þó meðal lið-
inna væri leitað.
Guðbr. Jónsson.
reynd, að mörgum höfundiun; njennt. Lýsingar höf. á stað-
auðnast ekki að semja nema háttuin og mönnum eru með
eina góða hók hina fyrstuj sömu ágætum og einkennum
og jicir detta því upp fyrir og i öðrum Itókum hans. Allt
með annarri bókinni. Þelta er er dregið með örfáum linum
eins og nokkurskonar vörn'og j>ó af slikri list, að allt
náttúrunnar gegn því, að rit-J sésl, líka það sem ekki er
höfundar verði of margir, dregið. Hver staður, sem við
nokkuð lík þeim yörimm, er sögu keinur er svo ’skýr, að
hún hefir uppi til þess að niaður við lesturinn sér liann
Are Waerland:
„Sjúkum sagt til vegar“
Ctgefandi Náttúrulækn-
ingafélag íslands. —
Reykjavík 1949.
Þetta er snotur hók, ekki
stór; -—- 120 hls. í 8 blaða
broli, prentuð á góðan
pappír, óinnbundin og yl’ir-
lælislaus með öllu. Það fer
ekki mikið fyrir Jæssari hók
Þessa leið hafa þegar Jmsund-
ir manua farið með undra-
góðum árangri. og margir
beinlínis bjargað með j>ví lifi
sinu og forðað sér frá lang-
varandi þjáningum, þegar
öll önnur ráð virtust þrotin.
Það er svo með heilbrigð-
ina, sem önnur gæði j>essu
innar. Segir ]>ar meðal ann-
ars:......eg þekki fáar bæk-
ur, eða jafnvel enga — og
hef eg j>ó lesið æði margar
bækur um j>essi efni — sem
eg tel betri vegvisir fyrir j>á.
er leggja vilja stund á lieil-
brigði og sigla báti sinum
lieiíum í liöfn . ..
Þeim fjölgar av nieira, sem
legg'ja út á hinar nýju Waer-
lands-leiðir í lifnaðarháttuni
sínum og eg hygg að j>eir,
sem }>að gera af fulluni heil-
indum, muni aldrei hverfa
þaðan aftur.
j Heilsufarsástand þjóðar-
! innar gefur okkur tilefni til
1 að íhuga, hvort ekki sé kom-
inn tími til að hverfa l'rá því
að láta tízku, ófyrirleitimi
verzlunaráróður, afvegaleidd-
an smekk og vanjækldngu
ráða. lifuaðarháttum okkar
og heilsufari, með öllu Jwi
höli sem af j>ví leiðir, eða
Icggja inn á j>ær braulir, sem
okkur er bent á og aðrir liafa
farið með svo góðum árangri.
Bókin Sjúkum sagt lil veg-
ar á vissulega erindi til is-
j lenzkra lesenda og her að
j>akka j)eim, seni unnið hafa
að útgáfu hennar.
i Bókin kostar kr. 1 ö óbund-
in.
Jóh. Teitsson.
forða því, að einstöku dvra- fyrir sér Ijóslifandi og verð-’ Í1,1'Um ‘""1-inar íhurðarmiklu ; heims, að enginn kann hana
tcgundum fjölgi um of.' | ur hagavanur þar. og hver 1 ^ | til fulls að meta, fyrr en glöt-
. m-A,.,, i- , . . . huðanna og þvi hælt við að uð er. Engnm skvldi með gá-
eða maður sem lyst er í sogunni ,.... ... . 1 . , , . ... i ,y. v ; ,
folk gefi henni ekki nnkinn lausum lifnaðarhattum biða
Þorstcinn Jónsson,
Þórir Bergsson, svo sem höf-
undarnafn lians er, er löngu
orðinn j>jóðkunnur maður af
sögum sínum. Þær birtust
fyrst hér og j>ar í tímaritum
og vöktu geysimikla athygli,
en fvrsta bók lians kom ekki
út fyrr en 1939, og varö hún
að verðugu svo vinsæl, að'
önnur útgáfa af henni kom
út 1947; cr slíkt fágætt, enda
jiótl hókaútgáfa hafi færst
mjög i aukana síðasta ára-
tug.
Þorsteinn Jónsson er tví-
er svo skýr og 1 jós, að hann
jiegar er orðinn kunningi
manns og maður j>ekkir hanu
til þotns. Jafnvcl svindlaran-
um, Ahraham Norvík, sem
lítið kemur ]>ó við sögu, hefir
höf. lýst svo greinilega með
örfáum dráttum, að maður
þekkir hann samt alveg ol’an
i kjölinn.
gaum. En gildi bóka fer ekki J>ess að svo sé komið. En
eftir umbúðunum, og vegna lifnaðarhættir flestra stjórn-
J>ess að hér er á ferðinm ast nú j)ví niiður af tízku,
merkileg bók, e.r rélt að vekja verzlunaráróðri og vanþekk-
á henni athygli. j ingu, og afleiðingin er heilsu-
llver sá, sem opnar jiessa farsástand eins og j>að nu er
hók og lítur i hana, mun °g áður er að nokkru lýst.
fljólt sjá, að lnin á erindi til Bókin varar við Jæssum lifn-
lians, hvort sem hann’cr ung- aðarliáttum ogbendir a hajtt-
ur eða aldraður, karl
■h
eða
Sagnn er Ksing a rótlevsi ]C()na5 aft Jletta er hók, sem á
nútímans í lífi Clfs og Ásu
með festu og öryggi fyrri
tíð'a í baksýn í líki Háll'dánar
á Marbakka. Það er engin
erindi til allra.
mælalaust eitt ágætasta smá-j harátta jiar á milíi, j>vi að
sagnaskáld okkar og alveg Clfur leitar I riðar, j)css frið-
einstæður í háttum. Eg kallajar, sem einmitt hálfliðna tíð
hann sniásagnaskáld, þrátt átti, og Asa stendur með sinn
fyrir það, að hann hefir gert fótinn í hinu nýja og gamla,
tvær stórar sögur, sögu j>á er en mun fastar J>ó í j>aim fót-
nú hirtist og söguna Vegir og inn er slígiir með hinu gamla.
vegleysur, sem korn út 1941. Henni er hersýnilega ætlað að
Til þess liggja þau rök, að vera hrúin þar á milli. Það
jjcssar sögur eru ekkf skáld- fer svo, að jxui fella hugi
sögur stórir rómanar, — saman, Clfur og Asa, en engu
heldur stærri smásögur eða svarar bókin manni greini-
smávaxnari skáldsögur cn lega um ]>að, hvort rótleys-
líðkast, hvort nafnið sent inu í Clfi cr jjar með lokið,
menn vilja heldur vclja j>ví. hvort J>að tekst að samlagast
Alíar sögur hans með tölu hinum forna friði, nema beri
eru með öllum einkennum að skoða þetla sem svar. Sag- fundín og maVgvísieg tækni á
og allra heztu ciukennum an er líka ádeila á sitthvað sviði læknisfræðinnar, allt til
smásagna. En um höfundinn í fari líðandj stundar, og jx,ss }Ke|a ]>etta höl cn
sjálfan er það að segja, að athugar liöf. þar margt prýð- ek'kei.t virðist stoða. Sjúkra-
skarplcga, en J)ó ]júsjn {)g heilsuhælin ertt vl-
urnar, sein af J>eim leiðir.
Hún er hrópandi rödd til
yngri sem eldri um að þeir
gæli sín og varðveiti lieil-
hrigði sína. Jal'nframt cr hún
. ákjósanleg handliók í liefl-
g
skemmtileg aflestrar. Bókin
1 „Malttr og megin“ eftir sama
liöfund liefir hlotið maklegar
Bókin er fvrst og frenisl
leíðarvísir og leiðbeiningar
um hvernig fólk getur hald
ið heilbrigði sinni og náð aft- brigðisfræði, skýr. glögg og
ur glataðri heilbrigðri. ])ótl
vanheilt sé orðið eða sjúkt. niegm
Slyðst höfundurinn við
revnslu sína og
J)ekkta íækna og
manna, sem unnið liafa ó-
Sameinast
Hmdústan.
Fur.stinn í Manipur, sem
er indverskt furstadæmi við
landamæri fíurma, hefir ú-
kveðið að ganga Hindústan
á hönd og afhenda öll völd
i hendur stjórnarinnar i
Nýju Delhi.
I Minipur liggur á landa-
mærum Burma og nær yfir
17 þús. fermílna landssvæði
og búa þar 500,000 manns.
Á styrjaldarárunum gerðu
Japanir innrás i furstadæm-
ið. Furstadæmununi í Ind-
landi fækkar óður, sem
halda sjál'fstjórn sinni og
eru J>au helztu; Mvsore, Hy-
derabad, umdeilda fursta-
dæmið Jarpmu og Kashmir.
metanlegt gagn með atliug-
uiuiin sínum og rannsóknum
á sviði heilbrigðismála.
Ölluni hugsandi mönnuin
er J>að áhyggjuefni, live van-
he
margra 'i'isíeldir hjá jijóðinni. ÞesHi
vísinda- bók er ennjíá aðgengi-
legri leiðarvisir Jieim, sem
leggja vilja leið sína inn á
J>ær brautir, sem hún hendir
á til fullkominnar heilhrigði.
Bókinni cr skipt i 11 kafla
og köflunum aftur í greinar.
‘ilindi og sjúkdömar valda -sem hver um sig tekur ákveð-
miklu höli. Læknuuum fjölg- all iíSi lil "'eðferðar. Gerir
ar með ári hverju, sjúkrahús- I'ess' -skipting hókina mun að-
um f jölgar, ný meðöl eru upp
hann stenzt allra höfunda isvel
hezt að vera mældur við hlutlaust. Þelta hcr þó ekki irlu„ af sjúk,imrUin, sama'er
sjálían sig, svo ef tækni hans, að skilja svo, að höf. sé að seg;a lim biðstofur lækn-
stílsháttur og skáldsvn last ihaldssamur
segja
eða aíturhalds- am)a og niargir komast ekki
gengilegri. Auk J>css eru i
bókinni uokkrar uppskriflir.
Höfundur hókarinnar Are
Waerland er orðinn svo
kunnur hér á landi að ójiarft
er að kynna hann. Hann hefir
nieð rituin sínum, fyrirlestr-
uni, athugununi og tilraun-
um gerzt braulryðjandi á
mótuð og skorðuð, en þó samur, eins og barnslegar afj {bókinni „Sjúkum sagt tíl s'iði iuanneldis- og heilbrigð-
hefir hann fulla tilbreytni sálir kalla j>að. Hann ber
vegar“ er fólki henl á leiðina i
ismála
hæði í viðfangsefnum og við-'fullan skiluing á það, sem ip a$ ]ia]da gop,.j fiejjsu og)kunnui
horfum. Það er því ekki svo aflaga fer í þjóðíelaginu, og öðlast íiana, ánlækpa. sjúkra- -starfsemi sina
og er j>egar heims-
orðinn fyrir Jæssa
Aiabar vilja að-
stoð S.Þ.
Arabaríkin hafa gefið út
sameiginlega tilkynningu
þess efnis, að þau muni leysa
deiluna milli þeirra og ísrael
í samráði við Sameinuðu
lijóðirnar.
Tilkvnning Jæssi niun liafa
verið gefin út vegna ummæla
fulltrúa ísraels lijá S. Þ., er
sagði fyrir nokkurum dögum
í Lake Succes, að tilgangs-
laust væri að reyna frekari
málamiðlun miíli Arabaríkj-
anna og fsrael og ísraels-
menn myndu sjálfir laka að
sér að jafna ágreininginn.
að skilja
stað.
að hann standi
i skilur íullvel hina skapandi húsa og ]yfja, með,þyi áð vjð-
eymd, eins og mætti kalla ]iafa rétta , lifnaðarliætti.
Jónas Kristjánsson læknir
hefii’ skrifað formála bókar-
Sigurgeir Sigurjónsson
hœstaréttarlögmaður.
Skrifstofutimi 10—12 og 1—(1.
Aðalstr. 8. Sími 1043 og 8095(1