Vísir - 12.12.1949, Qupperneq 4

4
V 1 S I R
Manudaginn 12. desember 1949
<
Bækur á jölamarkaðnum.
Ævisögurnar eru allar,' út í London í kringum 1860, ■, siniðjan II.f. prentaði hana.
nema þessar fáu blaðsíður -melodramatísk, af miklu Og hafi nú allir heiður og
I
Nýtt Ijóðskáld.
„Vera“ nefnist ný kvæðá-
síra Jóns, stórfróðlegar, svo hugviti sainan sett. þökk.
að eftirtekjan er margföld AVilkie Collins var samtið-
við lesturinn, bæði aukin armaður Dickens, fæddur
}>ekking og svo skemmlun,1 aðeins 12 árum síðar, eða
sem liefir þann kost, að hana 1821 og dó 1889, nítján árum
má veila sér aftur og aftur. eftir dauða lærimeistarans.!
Ævisögurnar eru allar frá Því að Dickens var lærimeist- hók eftir Gunnar Dal. Kg
því eftir siðasldptin, en dreif- ari Collins og eitthvað mun kannast ekki við nafn höf-
asl um siðustu aldirnar, og Collins einnig hafa kcnnt undar, hef ekki fyrr séð það
veitir sá margháttaði líma- Dickens. En ekki bar Collins á prehti svo að eg muni, sum-
blær á framsetningunni, er gæfu til að nema það eitt. ir segja að ]>að sé dulnefni.
af því stafar, ásamt mismun- sem eftirbreytnisverðast cr í En hvort sem er eg gæti
andi stílhæfi og ritleikni liöí'- vinnuhrögðum Dickens, vcl hugsað mér, að höfundur-
undanna, slíka fjölhreyttni heldur lileinkaði hann sér og inn sé prestur, kannski í af-
við leslurinn, að hann verður galla liinnar ritfrjóu fyrir- skekktri sveil. . Ekki svo að
hreinasta yndi. myndar sinnar, svo sem Iétt- skilja, að maður greini
Úlgefandinn, inófessor fljótandi mælgi og grát- svarta hcmpu og heyri pré-
Þorkell Jóhannesson, Iiefir klöljcvan tón, þegai1 liann vill dikunartón, en mér sýnist
leysl starf sitt prýðilega af sérstaklega vekja samúð les- eg sjá fyrir mér heldur ung-
hendi, sérslaklega valið á andans með einhverri sögu- an mann sitjandi i kyrrlátri
ævisögunum í heild sinni. hetjunni.
Neðanmáls við ævisögurnar „
En þratl fynr allt — Coll-
ins þótti skemmtilegur, og
þykir enn. Eg sporðrenndi í
einni lotu liinni 90 ára gömlu
históriu lians um hreinar
ástir, djöfullegt ráðabrugg og
hartnær vonlausa baráttu
teiknikennarans fyrir
Lilja.
tæki og á þessu stutta tíma- j
bili hefir það gefið át ýmsar
þeirra hóka, sem náð liafa
einna mestum vinsældum Bókagerðin Lilja hefir um
meðal islenzkra hókalesendá. nokkurt skeíð unnið að und-
Bækur þess liafa verið af irfiúningi að útgáfu á Rit-
ýmsu tagi, reynl að haga út- safni Guðrúnar Lárusdóttur.
haga útgáfunni þannig, að Hefir sonur frúarinnar, Lái-
hækurnar sé við flestra liæfi. us Sigurbjiirnssonar rithöf-
Ein bóka þeirra, sem Prent-'undur haft það verk með
smiðja Austurlands hefir höndum. Ritsafn þetta er nú
sent á markaðinn fyrir þessi komið út í fjórum bindum,
Ijól, er milcið vcrk eflir ame-jum 400 bls. hvert bindi í
rískan höfund, sem lítl er Skírnisbroti, prentað á mjög
l þekktur hér á landi, Willard góðan pappír og vandað hið
Motlcy að nafni. Sumir telja bezta að öllum frágangi.
, það trvggingu fyrir gildi hók-J Efni ritsafnsins er á þessa
ar. að þeir hafi hevrt höfund-, leið: í fyrsta bindi eru skáld-
eru góðar skýringar, en það
kemur ekki nógu ljóslega
fram, að þær eru að mjög ó
verulegu, ef nokkru, levli eft-
ir útgefandann*. Yeitti eg
þessu eftirtekt, er eg las skýr-
ingarnar við ævísögu Bjarna
Nikulássonar, því eg þekkti
stofu með útsýn lil hafs og
fjalls, og það cru hlóm þeg-
ar sumrar og mikið sólskin,
en tungl og stjarna þegar
haustar að. Öll kvæðin eru
Ijóðræn og mjúklát og nátt-
úrustemmningin • er ofin
saman við lniglægar kennd-
m »1- ” ' sumai þjartar, aðrar með
dapurdimmum hlæ. Hér er
. j, „ stað hins goða. Ja, svona eiga , , ..
11jotlega handbragð toður .. • eitt litið synishorn ur kvæð-
míns á þeim og eins á alt-
mörgum athugasemdum og
skýringum við ævisögu
Brynjólfs biskups. Við sam-
sögur að vera, hugsaði eg. — . „
, v . jr , ínu „Kot :
]>að ei nninur eða þetta, sem . ’
við ei'unv að setja saman nú ! , , .
.... , ... Lm raut a ritnu þakv
a dogum ]vegar enginn þorir
’ og rof að skvjabaki
; ' .. , , , , að lala ncitt gerasl at hræðslu
anhurð revndist þar ekkert \ . , ...
„ " , , . . . við að einhver bokmennta-
vanta af skýringum hinna
fyrstu útgefenda, og engu
vera við hætí. Svo var «g
annarsstaðar, þar sem eg „ ,
.„. „ . . j. ,, netmlega kratizt, að saga
greip mður. Greinir íormal- ; ” .... ,
inn ekki frá þessii, scm þó
liefði átt að vera.
i sól og himin sér:
að ^ ‘ .......... y - , , I , 1
. . . Lit an hmi og drattar,
fræðingunnn risi upp og;,.rA, , „ ' , , ,
, . . ' ,■ •, ,, ,■ • „< í i lioð an iorms og hattar,
hropi „Reyfarr! Reyfari! AI . . ...n
dögum Cpllins var þess
Bókinni fylgja myndir af
mönnum þeim, sem ævisög-
urnar eru af, svo sem kostur
er á, en rithandarsýnishorn,
svo sem til lnökkva, ef þær
eru ekki til. Eru þessar mynd-
heim sem horfinn er.
Og hljóður, týndur hcimur,
hughoð, (Iraumageimur,
kynlcg boð mér her:
Á sofenda jörð nú sefur,
i sonur, ei fæðst mi hefur
lveldur dáið hér
væri saga. Aftur á móti
minna lvirt unv sálgreiningu
og slíkt, það var nóg að
ganga út frá því sem gefnu,
að manneskjan liefði sál og
hana ódauðlega, en að láta „ , , , . . ,, (t
. ... ,,, • Að ytra humngi er „\ era
hana sxfellt vera að gripa mn J
, ^ , svo lalleg hok, að sialdgætt
gang malanna meö koivi- ., v
er. Ath Mar hefir teiknað
arins getið að einhverju — jsögurnar A heimlcið, Sigur,
helzt góðu og er vitanlega Brúðargjöfin og auk þess
hægt að ætlast til mikils af þrjár smásögur. í öðru hindi
þcim höfundum, sem sýnt eru sögurnar Afi og amina,
lxafa hæfileika sem rithöf- Bræðurnir, Ljós og skuggar
undar, þótt þeinv kunni að og nokkrar hindindissögur. í
takast nvisnvunandi vel upp í þriðja bindi eru sögurnar
það og það sinxiið. En þessi Fátækt, Hvar er hróðir þinn?,
höfundur er lílt þekktur hér, Gamla Ivúsið og nokkrar jóla-
eins og' þegar segir, því að sögur. í fjórða hindi cr skáld-
þetta nvun vera fyrsta bók sagan f>ess bera mcnn sár og
haivs, sem snúið er á íslenzku. emvírenvur nokkrar fermiivg-
Er því rétt að benda mönnum arsögur og crindi.
. á, að þeir þurfa ekki að vcra Guðrún Cárusdótlir var
hræddir við hann, þótt þeir með afbrigðunv fjölhæf kona
þekki hann ekki, því að lxann senv kumvugt er. Er ckki of-
kann að segja lrá og það vel. mælt ])ótt hún sé talin í lvópi
i fremstu og afkastanvestu
„Lifið er dýrt . ...“fjallar kveivritlvöfuivda vorra sam-
uni þann þátt stórborgarlífs- hliða öllu þvi fjölþætta starfi,
ins, senv fæstir sjá, dekkri sem hiiiv vamv að líknar- og
hliðina, cn er þó engu síður þjóðfélagsnválum. Ilafá sög-
viðburðaríkur og þrunginn ur hennar notið mjög mikilla
grinmmm örlögunv. Bókin vinsælda og sunvar verið
fjallar um ævi ])ills, senv er þýddar á erlend mál. Hinir
af góðu foreldri kominn, en f jölmörgu vinir og aðdáendur
lendir á glapstigum og liafn- frú Guðrúnar nvunu því
ar að lokum þar, sem margir fagna mjög þessari glæsilegu
lvafa lokið lífi sínu á undan útgáfu á verkunv liennar.
honum og eiga eftir að ljúka Af öðrum bókunv Lilju í
l>ví
1
rafnvagnsstólnunv.
. . ‘ ' ... , .... .v plexunv sínunv og annarri ' c
ir allar agætar og yfirhoíuð . . . . . íjoldamargar myndir við
allur vtri frágangur bókar
innar, Tel eg hana sem og
!iin fyrri hindi tvílaust eina'
hina ágætustu bók, cr út hef-
ir komið á síðari árunv.
Guðbr. Jónsson.
j nútímageggjún, —■ nei, biddu j
«uð fyrir þér, það gerði ekki
METSÖLUBÓK í 90 ÁR.
Nei, ekki segi eg það
kannski. En „Hvitklædda
konan“ —The Woinan in
White — eftir Wilkie Collins
hefir verið ein af vinsælustu
skáldsögum enskunvælandi
þjóða allt frá því hún konv
Wilkie Collins eða lians
sveitungar. Þe1r sögðu bara
sína sögu og voru snillingar.
o'í það vóru allir vitlausir í
að Iesa það sem þeir skrifuðu.
ja. þá var nú ganvan að vera
skáld.
Eg ælla ekki að spilla sölu
hókarinnar með því að fara
að rekja söguþráð hennar
í ])essari grein, en engu ætti
að vera spillt þó eg geti þess,
að þetta er saga sem fer vel.
Bókfellsútgál’an gel'ur hana
út. Hersteinn Pálsson ritstjóri
snéri henni. Alþýðuprent-
fullar af skáldskap, í anda
þessara hugþekku Ijóða.
Guðnvundur Daníelsson.
ár nvá nefna Sálmasafn eftir
Ilallgrím Pétursson í nvjög
Sagan er greinilega skrif- fallegri vasaútgáfu, sam-
uð, segir ævi liins unga og ó- stæðri hinni vinsælu útgáfu
textann, frábærar myndir, I gæfusama nvanns nákvænv- Lilju á Passíusálnvunum.
Iega —- höfundurinn fer ekki Aðal-jólabókin í ár verður
kringum efnið eins og köttur hin heimskunna skáldsaga
í kringum heitan graut.Þann- Quo vadis? í liinni ágætu
ig ættu allar sögur að vera. þýðingu Þorsteins Gíslasonar
ritstjóra. Var hún gefin út
Tlieódór Árnason liefir hér fyrir nálægt 40 árunv en
þýtt allt fyrra bindið og hluta hefir verið ófáanleg áratug-
af þvi síðara. Hann er mörg- unv saman og er i fárra liönd-
unv kunnur fyrir lipran um. Ilún er gefin út sam-
penna og góða frásagnar- lcvæmt fjölda áskorana. Að-
gáfu, senv er hverjum þýð- aljólabók unglinganna verð-
auda nauðsynleg. Óli Her- ur liinsvegar ný útgáfa af
mannsson hefir þýtt síðari lvinni vinsælu unglingasögu
hluta 2. bindis og er hann Litli lávarðurinn, í þýðingu
einnig mjög liðtækur þýð- síra Friðriks Friðrikssonar.
Willard Motlev: Lífið er
dýrt....1. og 2. bindi.
Útg. Prentsnviðja Austur-
lands h.f. Þýð. Theodór
Árnason og ÓIi Her-
mannsson.
Prentsmiðja Austurlands
hefir á fáum árum orðið all-
umsvifamikið úlgáfufyrir-
andi.
tílfu
r.
A'erður hún prýdd nokkrum
fallegum nvyndum úr kvik-

4.