Vísir - 26.04.1950, Blaðsíða 4

V I S‘ I R
■Miðviláidaginn 26. apríl 1950
tíiaiiHg.
DA6BLAS
Otgefandi: BLAÐAÚTGAFAN VlSIR ÍI/R
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson,
Skrifstofa: Austurstræti 7.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm, línur).
Lausasala 50 aurar,
Féla gspren tsmiðj an h.f.
Víkkun landhelginnar.
Um þessar mundir Slelcja lumdruð erlendra togara á Ís-
landsmið, og hcrma fréttir, að þessi fislciskip haldi sig
.ðallega í Faxaflóa. Verður að lialda uppi strangri gæzlu
til þess að afstýra ágengni botnvörpunganna á venjuleg-
um véiðislöðum linubáta, en þrátt fyrir það liafa þeir valdið
stórkostlegu vciðarfæratjóni á vertíðinni, svo sem kunnugt
ér. Þessi ágengni erlendra slcipa híýtur að vekja nienn til
tmhugsunar um landhelgismál olckar Islendinga, enda mun
nú flestum Ijóst að lcndhelgi sú, scm við nú búiim við er
eviðunandi með öllu. Eins og salcir stahda geta crlend
veiðislcip sótt vciðar á innfjörðum, svo scm Faxaflóa,
Breiðafirði, Húnaflóa og Slcjálfanda, án þess að amast
verði við. Telja sjómenn að svo mjög liafi kveðið að ásókn
hinna erlendu fiskislcipa á miðin, það sem af er vertíðinhi,
að girt hafi verið fvrir eðhlegar fiskigöngur, enda liefur
vertíð verið stopnl og veiðín brugðist tilfinnanlega liér
syðx-a, þótt hún kunni að lolcum að nálgast meðallag.
Fiskhniðin liér við lánd hafa sjaldan brugðist, en þó
var svo lcomið á síðustu ’ánmum fyi’ir styrjöldina, áð talið
var að flestir fiskistofnar væru áð ganga til þurrðar, ef
frá var talinn þorskurinn einn. Samkvæmt brezkum skýrsl-
im, sem birtar voru í lok styrjáldariimar, þótti sannað að
ágengni fiskiskipa á miðunum í Norðursjó hefði verið svo
ohófleg, að vciðar yrðu þar ekki stimdaðar með liagnaði,
en svo virtist sem eins mlmdi fara tiih Islandsmiðin. Það
er því eklci að ófyrirsynjii, að raddir hafa verið uppi um
raauðsyn þcss að landhelgi væri víkkuð svo hér við lánd,
að ailir flóar og firðir yrðu innan hennar, enda reiknaðist
landhelgin frá yztu annnesjum og eyjum. Um þetta verður
að semja við erlendar þjóðir hið bráðasta, og vafalaust
ettu samningar að ganga gi’eiðlega, með því að engri fisk-
veiðaþjóð er hagur í því að svo sé gengið á fiskistofninn,
sem nxi er gcrt, þannig að hann hljóti að ganga til
pui’rðar íyrr enn x arir.
Norðmenn eiga úm þessar mundir í stórdeilum vit af
i andlieigi sinni, en þeir hafa fært hana nokkuð út, án þess
ð ná um það samkomulagi við aðrár þjóðir, og halda þar
jppi löggæzlu. Hefúr þetta leitt til nolckurra árelcstra,
einkum varðandi brezk fiskiskip, og hefur sú deila, sem
um landhelgina liefur staðið, nú vei’ið lögð fyrir aljijóða-
dómstól og er úrslifa að vænta bi'áðlega. Sé Norðmönnum
nauðsyn að víklca landhelgi sína, er oklcur það engu síðui’,
enda býr engin þjóð við þrengxi landhelgi en við. Svo sem
' uúmugt er sömdu Danir við Bi’eta og aði’ar þjóðir um
'andhelgina íslénzku, og vérðúr elcki sagt að í þeim samn-
ingum hafi verið gætt íslenzkra hagsmuna sérstaklega,
. íenia að síðúr sé. Er því ekkert eðlilegx’a en að þetta mál
é telcið upp að nýju, cr við höfum öðlast fullt sjálfstæði,
n samningar um víkkaða landhelgi er eitthvcrt mesta
hagsmunamál, senx þjóðin liefur nú að gæta, enda ættu
slíkir samnmgar að tryggja fjái’hagslegt sjálfstæði hennar
og öryggi.
Sjávarixtvegurinn stendur höllum fæti, enda hefur veiðin
brugðist ár cftir ár, einkum síldveiðar fyrir norðurlandi.
A hverju sumri sækja mörg liundruð érlend veiðiskip á
>au mið, enda þykir sánnað að miðimum sé ofboðið með
líkri ágengni. Síldveiðin hefur verið rekin með stórfelldu
api af þessum sökúm fyrst og fremst, enda. er nú svo
comið, að útvegsmenn þora eklci að ráðast í síldveiðar að
öllú óbreyttu, þótt liklegt sé að afurðaverð verði óvénju
.xagstætt að þessu sinni. 111 í’eynsla undánfárinna ára er
. nönnum til varnaðar, cn engin líkindi eru til að þátttakan
verði minni af hálfu ex’lendi’a þjóða í síldveiðunum, scm
lafa gefið þehn góða raun, þótt við höfum orðið að standa
uxdir stórfélldu tapi af þeim á ári hvei’ju. Ef samkomu-
ag næst um að landhelgin vei’ði víkkuð xit mjög verulega,
gæti það orðið íslenzkum sjávarútvegi til slíkra hagsbóta
áð ómetanlegt er, enda getur það í’áðið úrslitúm um af-
comuna. Þess er að vænta að íslenzlc stjómarVÖld lu’aði
svo sem xmnt er samningum xxm landhelgina, þannig að
ójóðin þxirfi ekki að xma ófremdarástandi, sem nú er rílcj-
andi öllu lengur.
Svar frá póstmeisfaramim
í Reykjavík fil Nrsteins
jósepssonar.
Póstmeistarinn í Reykja-
vík hefir óskað eftir að fá
birt í Vísi svar við grein eftir
Þorstein Jósepsson, sem birt-
ist í Vísi nýlega. Þótt svar
póstmeistara sé mun lengra
en sú orðsending til póstþjón-
ustunnar og málalengiíigar
miklar, skal honum ékki
varnað máls, en ósennilegt
er, að hver sendándi hréfs
setji á sig Öll þau smáatriði,
sem póstmeistari vill ýfir-
heyra Þ. J. um. Slíkt væri
líka að auðsýna póstþjónust-
xmni of mikla tortrvggni.
Ritstj.
Untlir feitleti’aðri þriggja
dálka fyrirsögn birtir ,Vísir‘
pistil frá stai’fsmanni síniim,
Þorsteini Jósepssyni, sem eft-
ir fyrirsögninni að dæma,
mátti ætla ætla að snéi’ist
alhn’ xxm „Sleifarlag póst-
þjónustunnar“ og erfiðleika
ferðamanna þessvegna. En
þi’átt fyrir fleii’töluna í
hinni miklu fyi’ii’sögn, get-
ur sá, er pistilinn skrifar að-
eins um sig einan og sjálfan,
sem fyrir erfiðleikunum lxafa
orðið. Og megin efni pistils-
ins fjallar svo urn ferðalág
Þorsteins út í löndum, eftir
að hann er búinn að vinna
sigur á þessum býrjunárérf-
iðleikum.
Þeii’, sem bei’a miður lilýj-
an hug til póstþjónustunnar,
liáfa því væntanlcga orðið
fyrir nokkrum vónbrigðum.
Og jafnvel má ætla, að þcir
hefðu kunnað betur við, áð
Þox’steinn hefði fært frarn
einhvei’jái’ ofurlitlar sálin-
anir fyfir ásökunum sínum.
E.t.v. dottið í liug, áð bi’éf
Þoi’stcins hafi vel’ið send á-
leiðis með fýrstu ferð en citt-
hvað oi’ðið til-að tefja þau
á leiðhxixi, sem póstþjónustan
ætti e'nga sölc á. Og þeim,
senx þekkja til þessara inála
af reynslii, gæti jafnvel dott-
ið í hug að sendanda sjálf-
um lcyniii að hafa sézt yfir
eitthvað í sambaixdi við
póstsetningu bréfanna, sem
valdið gæti smátöfiuix, —
eklci sízt þeinx, sem ræki
minni til tveggja dúlnéfxidfa
gx-eina í blaðiixu „Visi“, þar
sem deílt var á þann ósóma
að póstþjónxistan léyfi sér að
talca fyrix’inælt flugpóstgjald
fyrir bréf til útlanda. — Það
ér dálítið sérstæðúr liugsana-
gangur, senx veldur slikxiiXi á-
deilum, einkennandi „tónn
og dúr“, sem segir sína sögu.
Þessmxx diilnefndu ádéilum,
var svarað með upplýsing-
úih af hálfu póststofuxxnar
á þá leið, að fluggjaklið væri
telcið samlcvænxt gildandi
burðargj aldstaxta, útgefnuux
af póststjórninni. Dulnefnda
röddin gaf aftur „tónimx“ í
þeim „dúr“ að . slíkt væri
elckéi’t svar. — Og nú, að émx
gefnn iilefni, þýlcir "rétt að
talca skýrt franx, að bréf, sem
cldci eru fyllilega frímerld,
sauxkvæixxt gildandi flugpóst-
taxta, vei’ða ekki send loft-
leiðis til xitlánda, heldur með
fyrstu skipsfcrð sem fellur.
Þoi’steinn Jósépsson ségist
hafa sett Danmerkui’bréfið i
flugpóst. Án þess að rcngja
það, þykir rétt að spyrja: Var
bréfið vegið á póstvog og
burðargjaldið ákvarðað af
póstþjóni og brcfið fríxnerkt
samkvæmt þvi. Hvaða dag
og með livérjum hæiti var
bréfið pósflagt. •— Var um
ábyrgðarbi’éf að ræða eða al-
mént bi’éf, — og liáfi svo vei’-
ið bvaða sönnun gétur Þor-
steinn fíért frarn fyrir því
livar það bafi sætt töfum, og
livenær viðtalcaiidi veitti því
móttöku? —
Um Þýzkálandsbi’éfið seg-
ir Þoi’steinn, að hann bafi
sett það í flugpóst, þáð hafi
vei’ið þungt og hann borgað
nndir það „röskar“ 15 lcrón-
úr. Unx þetta bi’éf væi’i'æski-
legt að gefnar væi’u söniu
upplýsingar, að öðiTi leyti og
danska bréfjð. Loks ætti Þoi’-
steinn Jóepsson svo að gefa
póstþjónustunni upp nöfn
viðtalcenda og nákvæma ut-
anáskrift bi’éfanna, svo að
útíút væii að befja ixánari
rannsókn íxiálsins. Jafnframt
væi’i x’étt að gefa upplýsingar
um innihald þunga bréfsins,
því þó það sætti eklci töfum
hér þcss vegna, var sú tfðin,
að slíkiuu bi’éfúm gát dvalist
við athuguu annai’sstaðax*. Eix
unx það verður elckert sagt
lxér að svo komnu nxáli. —
Viéiitanle'ga lætur Þoi’stéinn
Jósepsson afgreiðslulii’aða
siixn ásnmxast í því, að gefa
hinar uixxbeðnu upplýsiiigar
fijótt og grcinilega, því sann-
anir í þessu máli gcta haft
milcla þýðingu fyí’ix’ póststof-
una og engu siður þó sann-
ast kynni einhver sölc á hénd-
ur póstþjóni.
Annai’s virðist megin rök-
færsla Þorsteins, sú, að ís-
lenzlca póstþjónustan sé svo
lcunn að „silalceppshætti“, að
óþai’ft sé að talca það fram,
að flúgbréf til Kaupmanna-
hafnár hafi ekki vei’ið lcomið
þángáð vilcu eftir að það var
Framh. a 6. síðu.
„Húsmóðir á hitaveitu-
svæðinu“ hefir sent Bergmáli
pistil, sem fjallar um heita
vatnið og hrennisteininn í
því, eða að minnsta kosti
telur bréfritari að um brenni-
stein sé að ræða. Er hætt við,
að fleiri hafi sömu reynslu
og húsmóðirin. Annars er
hréf hennar á þessa leið:
„Mig lang'ar til þess að koiXxa
því á framfæri við rétta aðila
hvernig standi á því, að brenni-
steinsniagnið( ?) í heita vatn-
inu virðist lxafa aukizt gífur-
lega írá því er heita vatnið
frá Reykjahlíoarveitúnni kom
til,
Eg hefi notaö hitaveituyatn-
ið frá því er það var leitt í hús
þaS, séni eg bý í, og lieíi aldrei
þurft yíir því aS kvarta. En iiú
virSist allt annaö vatn vera
komiS í kranana, því aS í hvert
skipti, senx venjuleg silíurluiö-
uS hní'fapör eru þvegin upp úr
vatninu, verSa þau dökkbrún
'éSa jafn'vel svört að lit.
Ekki get eg talizt sérfræSing-
ur í því um hváöa éfiii géti ver-
iS aS ræSa, senx veldur þessum
ófögnuSi, en hitt skal eg full-
yrSa, og véit eg.aS eg tala fyrir
niunn fjölda luisnxæSra, sent
íiafa sönxu sögu aö segja og eg,
aö þetta er til mikils óhagræöis,
því þaö köstar ærna fyrirhöín,
aö xiá þessunx dökka lit af hnífa-
pöiunum aftur.
líú vil eg spyrja hvernig
standi á þessu og hvort nokk-
uð hafi verið gert til þess að
útiloka, að heita vatnið bein-
línis skemmdi þá hluti, sem
upp úr því eru þvegnir. Svo
er Önnur hlið málsins, hvort
ekki gæti verið hættulegt að
neyta vatnsins, eða nota það
við matseld, því það hlýtur
að liggja í augum uppi, að
eitthvað er bogið við það.
❖
Vildi eg; Tiú mæ'lást til þéss,
aS réttir aSilar, þ. e. sérfræSiug-
ar hitaveitunnar létu til sín
heýra um þetta nxál, því þaö
verSur aö gera allt sem unnt er
til þess aS útiloka þennan ó-
fögnuö. Starf húsmæSranna er
nógu nmfangsmikiö þó þeira sé
ekki gert erfxSara fyrir e.n þörf
er á.“ •—■ Yonandi svara nefnd-
ir nxenn húsmóSnrinni.
Sx'o er hér pistill frá ,,B. B.“:
..Hvernig stóö á þvi, aö nxegna
fýlu lagði um allan Ixæ á mánu-
daginn? Eg þykist vita.( aS fýl-
an bafi átt u.pptök sín í fiski-
mjölsverksmiöjunni aö Kletti,
en því í óköpunum eru eklci
reistar einbverjar skoröur við
starfrækslu verksmiðjunnar,
þannig aS bæjarbúar eigi þaö
eklci á lxættu aö kafna í fýlu,
cins og húu er nii geösleg.
Göturykið í bænurn gerir
íbúum lians nægilega erfitt
fyrir, þó ekki sé bætt við
megnri ýldufýlu frá fiski-
mjölsverksmiðjunni. — Mér
finnst, að bæjarstjórnin okk-
ar ætti að athuga það mál
gaumgæfilega og búa þann-
ig um hnútana, að þetta
kömi ekki fyrir aftur.“