Vísir - 24.05.1950, Side 5

Vísir - 24.05.1950, Side 5
Miðvikudaginn 24. maí 1950 W 145 I R ISahbað við prótessar Memry Htpist. „Mér hefir kpmið ýmislegt á óvart hér á íslandi,“ sagði Iienry Holst fiðluleikari við frétlaritara Yísis í gær, „siunt þægilega, eins og það, að hér skiili liafa verið sólskin og' liliða að undanförnu, blár himinn, eins og suður við Miðjarðarhaf, en annað nokk- uð undarlega, eins og það að fá aldrei nýjan fisk. Eg kvartaði undan því við vin minn í fyrradag, og þá hauð hann mér að liorða hjá sér uppáhaldsrétt sninn— rauð- maga. f>að er forláta fiskur, Eg fékk hann oft licinia lijá föður mínum á Jótlandi.“ „Var faðir yðar fiskimað- ur ?“ „Nei, hann var organisti, en forfeður minir liafa sum- ir verið sjómenn. Eg hefi rakið ætl mína aftur til józks sjómanns, sem uppi var í byrjun 17. aldar, og frá hon- um hefi eg líklega rótgróna virðingu fyrir sjómönnum og ofurást á rauðmaga eða ,steinbít‘, eins og við kölluin liann heima.“ „Heimá?“ „Já, það er barnsvani, og eiginlegá á eg alltaf lieima í Danmörku, þótt eg sé n,ú lu'ezkur horgari, og „heim" fer eg alltaf við og við, liæði til að halda hljómleika og eins til að lieimsækja fjöl- skyldu mína.“ „Ilvenær fóruð þér fyrst að heiman?“ ,.I>að er nú orðið langt síð- an. Eg var þá kornungur, ný- lega búinn að fá atvinnu. Þá fór eg til Þýzlcálands til framhaldsnáms, tók svo þátt i samkeppni og var svo hepp- inn að sigi’a. Eftir það fékk eg stöðu í Berlín og dvaldist þar síðan í '9 ár.“ „Yoruð þér ekki .konsert- meistari1 við filhannonisku liljómsveitina?“ „Jú, og það var mjög lær- dóinsrílvt. Willielm Furt- vángler var þá fastráðinn stjórnanöi, en auk lians stjój-nuðu ýmsir aðrir lieims- frægir ]istamenn,“ „Ilver er uppáhalds hljóm- stjóri yðar?“ „Það er örðugt að svara þvi, en ef eg ætti að nefna einhvern sérstaklega, þá væri það ítalinn de Sabata. Hann er logandi af músik, stál- minnugur, æfintýralegur maður.“ „Hvenær fóruð þér frá Þvzkalandi?“ „Arið 1931. Eg var þá svo heppinn að fá lilhoð um kennarastöðu í Manchesíer. Þar var eg í nolckur ár, en svo var mér boðin samskon- ar staða í London, og cr eg nú prófessor við Royal Aca- demy of Music þar í borg.“ „Þér liafið haldið hljóm- leika viða i Evrópu, er ekki svo?“ „Nokkuð. Austast i Bútla- pest, syðst í Itóm, vestast í Dublin og, í dag, nyrzt í Reykjavík.“ „Þér hafið ekld komið liér fyrr ?“ „Nei, því miður, en eg vona að eg eigi eftir að koma liingað aftur, þvi liér er gam- an að vera. Landið er fallegt, og allir liafa verið mér góðir. Eg er búinn að skreppa til Þingvalla, og ef einliver sakn- ar þaðan smásteins, þá er hann hjá mér; en eg er ófáan- legur til að skila lionum, þvi það er minjagripur, sem cg ætla alltaf að varðveita.“ „Ilafið þér kynnzt íslend- ingum fyrr en nú?“ „Jú, eg liitti Jón Leifs i Berlín í gamla daga. Seinna kom það í minn hlut að velja fiðluna lianda Birni Ólafs- syni. Eg vona, að það liafi tekizt sæmilega, þvi mér lief- ir verið sagt, að Busch hafi orðið grænn af öfund, þegar hann prófaði liana.“ „Þér haldið liér hljómleika í kvöld?“ „Já, og hlakka, satt að segja, til þess. Eitt af því, sem mér kom á óvart liér — þægilega á óvarf —, var að sannreyna, livc góðir áheyr- endur íslendingai’ geta verið, en það varð mér Ijóst, að síð- ustu hljómleikum Symfóníu- hljóinsveitarinnar. Það var eins og að koma i kirkju. Suðurlandabúar hefðu æpt af lirifningu og þeytt höttunum, en þið sátuð liljóðir og alvar- legir, liiðu þess stillilega, að tónyerkinu væri lokið, og klöppuðu svo. Annars var unaðslegt að hlusta á þessa tónleika. Eg er kannski ekki mikill lislamaður sjálfur —- um það verða aðrir að dæma, — en eg veit, livað gott er eða ekki í tóiilist. Eg fullyrði, að þessir tóp- Ieikar voru jirýðilegii’, bæði að því er varðar stjórnanda, einleikara og liljómsveitina. Sú fraipmistaða var ágæt, ekki einungis miðuð við að- stæður heldur ahncnnt, frá listrænu sjónarmiði. Stjórn- andinn, Róbert Abraham, sem er ái’eiðanlega afburðg maður, vissi hvað hanii vildi, og honum tókst að fá liljóm- sveitina til að lúta vilja sín- um. Túlkun hans var liár- nákvæm og sönn. Vinur minn Willielnv Lanzky-Otto, er líka mjög óvenjulegur. Listamaður á heimsmæli- kvarða. Þið voruð lieppnir að fá liann liingað. Ef þér skrífið eittlivað af þessu rabbi okkar, þá færið öllum þessuin listamönnum þalikir íninar fyrir ógleyman- legt kvöld. Þér megið lilca segja frá ]ivi, að brezka útvarþið B.B.C. bað mig að leita liér uppi ís- lenzkar tónsmíðai’, sem flytja mætti i Englandi. Þeir is- lenzkir tónlistarmenn. sem eiga eitthvað falleg't i hand- raðanum, ættu þvi að hnippa í íriig, áður en eg fer.“ —-o—• Prófessor Holst ætlar nú að fara að æfa „Kreutzerson- Ötuna* með Lanzky-Otto, svo vér verðum að lála liér staðar numið og kveðja. Henry Holst er nafntogaður lista- maður, en hann er auðsjáan- lega einriig sannmennlaður maður, látlaus, Ijúfur og lilýr i viðmóti. á'onandi verð ur honum — og okkur •— að þeirri óslc, að þessi för lians lil íslands verði ekki hin síð- asta. Vatnsberinn. Er forsvaraniegt að setja hann upp á almannafæri ? Fyrir nokki-u minntist eg á það í smágrein i Vísi, að æslci- Iegt væri að fá birta mynd af líkneskj unni „ Va tnsberan- um“, sem komið liefir til orða að selja upp við Banka- stræti. Fyrir nokkrum dög- um birtist myndin i Vísi. að orði kveðið. En höfundar þessara verka og fyi’irsvars- manna þeirra telja, að liér sé um nýtt og göfugra form að ræða en í list fyrri tima og En margir leikmenn liafa gerzt þannig gerð, að þau beinlinis lil að trúa þeim og reynt að ^ veld lirylling og viðbjóð venja sig á að lialda, að þeim meiri liluta vegfarenda. En sigi-a og þvlcja jafn sjálfsögð og hún nú þyldr nýstárlqg. Svo má e. t. v. breyta sinekk og skilningi ahnennings méð látlausum áróðri. Þá, en Iieldur ekki fyrr, getur það talizt forsvaranlegt, að opin- berir aðilar eins og t. d. Fegrunarfélagið og Bæjarráð Reykjavikur hafi forgöngu um það að setja upp á al- mannafæri likneski á borð við „Vatnsberann“, borgur- um framtiðarinnar til augna- yndLs. En enn sem komið er, liygg eg að þessi list eigi sér fleiri andmælendur en meðmæl- endur, og eg fullyrði, að fleiri núverandi borgax-ar i Reykja- vílc mundu harma það, ef líkneski þetta yrði sett við fjölförnustu götu bæjarins en hinir sem gleddust yfir því og teldu það heppilegt til að glæða fegurðar- og lista- smeklc uppvaxandi kvnslóð- ar. Likneski sett af opinber- um aðilum á opinbera slaði geta yerið misjafnlega vel gerð og misjöfn að listgildi. þau mega aldrei vera Mvndin var litil og gaf því þyki þetta mikil list og göfug, slílc er gerð Vatnsberans. og þeir liafa talið, að það Fyrir því skora eg á Bæjar- stafaði af fáfræði, liafi þeim ráð að setja EKKI líkneskið eklvi fundizt svo. fáfræði sem af Vatnsberanum við Banka- lieppilegasl væri að dylja, svo að þeir vrðu ekki til at- hlægis hjá spekingunum. stræti. Ef elcki er liægt að finna eitthvað þekkilcgra til að Skoðanir mínar á ]iessari prýða þann stað cn „Vatns- list skipta ckki máli, og mun beranri“, gelum við vel látið eg þvi ekki að þessu sinni ræða það mál. En á hitt vil eg benda, að cg Iicld, að þessi gerð listar sé enn svo ný og sé enn svo fáum geðþekk, að liún verði elcki að sinni talin lieppileg til að vera á al- mannáfæri, sett þar af opin- bei’um aðila. Hvað einstald- ingar gcra i því efni á heimil- um sínum eða við þau, verð- ur eldd Arið gert, s\-o framar- lega að það brjóti ekki frek- olckur nægja grænt grasið, gert í hinum gamla stíl Guðs náttúru. Vilji hinsvegar Fegrunar- félagið sýna Ásmundi Sveins- syni einlivern sóma, má það gjarnan gera það. Ilann á það slcilið fyrir liið fallega hús sitt, sem liann með einstæð-. um dugnaði hefir byggt með eigin höndum og af litlum efnum. Og eg skal elckert amast við þvi, þó að „Vatns- myndir um útlit líkneskjunn- ar. En nú liefir líkneskjan sjálf verið flutt út úr vinnu- stofu Ásmundar Sveinssonar myndliöggvara og stendur þár bak við lnisið. Þar er því hægt að sjá hana tilsýndar. Eins og myndin sýnir, er líkneskja þessi gerð í svipuð- um stíl og mvndir ýmissa ný- tízku málara. En samkvæmt þeim stíl er það ekki talið! nauðsynlegt eða rétt, að. mvndirnar séu eftirlíking á: því sem venjulegum augum er sýnilegt. Hlutföll í mynd-J um og likneskjum, scm eiga' að s>’na mannlegan likama t. d., eru oflast með öðrumj liætti en í veruleikanum, svo( að náttúrlegi r vanskapningar, komast þar eklci i hálfkvisti við. Oft eru t. d. handleggir digrai’i cn bolurinn eða þá að ýmsa líkamshluta vantar. í auguin alls venjulegs fólks eru þvi slikar líkneskjur ekki fallegar, svo að ekki sé fastar lega i bág við vægustu kröfur: berinn“ lians^ standi þar á um velsæmi. hans eigiri lóð, en þó helzt að Vera má, að þessi nýja liúsabaki. slefna í listum eigi eftir að| Einar Magnússon. AUGLÝSSNOAR sem birtast eiga í blaðinu á laugardögum í sumar, þurfa að vera lcomnar til skrifstof- unnar Austurstræti 7, eigi síðar en kl. 7 á föstudögum, vegna breytts vinnutíma sum- armánuðina. DAGBLAÐIÐ VlSIR. v ,

x

Vísir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.