Vísir - 22.06.1950, Blaðsíða 4

I S R
Fimmtudaginn 22. júní 1950
DA6BLÍ9
Ctgefandi: BLAÐACTGAFAN .VEIK H/JE,
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteina Pálsson.
Skrifstofa: Austurstræti 7,
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar,
Félagsprentsmiðjan b.f.
VemduR íiskstofnsins.
CTai’tnær tveir mánuðir eru nú liðnir, síðan íslenzka
ríkisstjómin ákvað að friða allstórt sjávai’svæði fyrir
Noi’ðurlandi, til þess að koma í veg fyrir, að urn of
gengi á fiskstol'ninn þar. Þegar í’eglugerð hafði verið gef-
in út um þetta. efni, var hún þegar afhent fulltrúum er-
lench’a ríkja, svo að þeir gætu kynnt sér þetta mál og
kúnngert stjórnarvöldum landa sinna þetta skref islenzku
ríkisstjómai’innar. Hefir málið síðan legið kyrrt og engra
viðbragða oi'ðið vart ei’lendis, sem bentu til þess, að menn
þar skildu ekki nauðsyn þessa máls. '
Nú hafa hinsvegar hoi'izt hingað á skotspónum fregnir
af því, hyerjum augum eitt Ixlað Norðmanna — og ekki
hið minnsta — lítur þetta mál. Má gei*a ráð fyrir því, að
það túlki sjónarmið nokkui’s hluta þjóðai’innar, þótt ekki
verði sagt á þessu stigu málsins, hversu stór sá hópur cr.
En blaðið virðist hafa haft eitthvert samband við norska
xjtgerðamxenn, svo að það er sennilega einskonar málpípa
þeirra í þessurn skrifum sínum. Segir blaðið, samkvæmt
þeim fregnxun, sem hingað hafa Ixoi’izt af skrifunx þess,
að noi'skir útgerðai’menn muni hvergi hræðast Islendinga
í þcssum efnmn og fara sínu frani — ætli sennilega að
veiða á hinu lokaða svæði þrátt fyrir bannið.
Blaðið tengir þessi ummæli sín við fi’ásögn af fisk-
veiðaráðstefnu, sem haldin hefir verið í Lysekil í Svíþjóð.
Nú hafa flestar slíkar í’áðstefnur á síðustu árum snúizt að
meira eða minna leyti um það, hver hætta stafi af offiski
á ýmsum fiskimiðum heinxs og áhyggjur hugsandi manna
vegna þess komið greinilega fram á þeirn. Það virðist því
skjóta skökku við, þegar Ixlaðið er að skrifa um slíka
ráðstefnu, að það skuli þá einmitt grípa tækifæi'i lil þess
að leggjast gegn — svo að ekki sé ineira sagt -— þeinx
ráðstöfúnum í friðurnarátt, senx hér hafa verið' gerðar.
Og enn einkennilegra er þetta, þegar á það er litið, að
Norðmenn eru sjálfir þeirrar skoðunar, að þeir þurfi að
hafa svo stóra landhelgi, senx hér verður um að ræða fyrir
Norðuiiandi. Hefði það vei'ið hyggilegra af Nbrðmönmun,
að þeir tækju höndum saman við Islendinga í þessu efni, til
þess að styi'kja aðstöðu sína í sarna máli. Það hefði vei’ið
non'æn samvinna.
Vci’dens Gang segii’, að Norðmenn muni ekki liræðast
þessar tiltektir Islendinga. Það táknar vitanlega, að vænta
megi tíðra tilrauna af liálfu þeirra lil að bi'jóta fi’iðunar-
reglugei’ðina. Er gott, að þeir geri þannig boð á undan
sér, svo að íslenzk yfirvöld geti haldið á máhnu nxeð feslu
og séð svo um, að lögunum verði hlýlt. Islendinunx er
lífsnauðsyn að vernda fiskstofninn umhvei'fis landið. Láf
þjóðax'innar veltur á því, að hún geti di’cgið’ fisk úr sjó,
en vei'ði sönxu gegndarlausU veíðunum haldið áfranx enn
um Inið, er ekki hægt að sjá fram á annað cn ördeyðu og
mun þá nxörgum þykja þröngt í búi á þessu landi.
Það má vera, að skammsýnir menn í öðrum löndum,
sem ex’U vanir skjótteknum gróða við sti’enditr Islands,
geti ekki komið auga á þctta. En Islendingar vita, hvað
hér er í hxifi og óhætt er að segja, að þessum málum
vex'ður ekki horgið og hættunni bægt frá, fyrr en land-
grunnið allt er orðið óskoruð cign landsmanna eimxa.
Þess vegna hljóta Islendingar að vera ósvéigjanlegir í þessu
máli og sýna þeinx, sem ætla að gerast hér vciðiþjófar á
komandi sumri eða síðar, að þeinx mun ekki haldast það
uppi átölulaust. Hið fi’iðaða svæði verður að vei’ja, livort
sem þeini líkar Ixetur eða vei', scm vilja á það sækja.
Vera kánn, að mál þetta fari fyrir alþjóðadóm. Það
vex’ður þá svo að vera og Islendingar nxunu héldúr ekki
hika við að bei’jast fyrir rétli sínunx ó þeim vettvángi.
Og tÉvist ekki fyi’i' að opna augu erléndra manna, fyrii’
þvi, að þeirra bagur er einnig sá, að fiskstofnar fái að
alast upp við strendur landsins, nema nxeð því að láta það
fara fyrir slíkan dónx, verður að hnlda því áfram, unz það
er komið á þann vettvang og heilbrigð skynsemi sigrar.
Mðlfundur Prestafélagsins:
Vill stofna hristilegan æskulýðs-
skóla fyrir þjóðldrkjuna.
Aðalfundur Pi’estafél. Is-
lands var settur 20. júní. —
Hófst hann kl. 9,30 með bæn
séi’a Gísla Brynjólfssonar í
kapellu háskólans.
Síðan hófst fundui’inn í
hátíðasal liáskólans og flutti
pi’óf. Ásmundur Guðmunds-
son form. ávai’p, þar seixi
hann sagði m. a., að kirkja
væi-i boi-g, sem stæði á fjalli,
og xxienn litu til hcnnar á
þessum ei'fiðú tímunx, og
treystu henni til að i’áða
fi’anx úr erfiðléikunum. Því
yrði kii’kjan að stai’fa af
brennandi áliuga. Pi’óf. Ás-
nxuiidur minnti á 40 ái’a
stai’fsalinæli Bjarníx Jónsson-
ar vigsluliiskups og dóm-
prófasts. Ennfrenxur minntist
hánn hhxna rnætu manna og
félagsbi-æðra, sem látizt
hefðu síðan síðasti fundur
var haldinn. Slhintist hann
þeirra með snjöllum minn-
ingai’orðum, cn hinir látnu
voi’u: Páll Sigui'ðsson, Bol-
iingavik, Friðrik Hallgríms-
son, Rvik, Þorsteinn Briern,
Aki’anesi, Magnús Bjai'nason
frá Prestbakka, Áx'ni Sigui'ðs-
sou, Rvík og Tlieódór Jóns-
son, Bægisá.
Formaður gat þess, að sr.
Hálfdán Helgason, Mosfelli,
hefði tekið sæti í stjórn fé-
Iagsins í stað sr. Áma. Síð-
an vai' kosin allsherjamefnd
og eiga sæti í henni: Sr. Ein-
ax: Guðnáson, si'. Magnús
Guðmundsson, sr. Þorsfeixin
Jóliannesson, sr. Ái*el. Niels-
son og sr. Sigui'jón Guðjóns-
son.
Lesnir voi'u endui’skoðaðir
reikningar félagsins og þeir
samþykktir. Síðan tóku ýms-
ir til máls.
Þá flutti sr. Einar Guðna-
son framsögui'æðu í aðalmál-
fúndax’ins: Kii'kjan og þjóð-
málin. Taldi hann, að menn-
ii’nir hefðu ekki reynzt trú-
ir þeim hugsjónum 19. aldar-
innar, sem við hefði mátt bú-
ast. Vildi hann viðtækara
slai-f kii'kjunnar í þjóðmál-
unum. Lagði hann áherzlu á
að ekld væi'i hægt að stjói'na
i'íki án kristninnai'.
Málið var mikið rætt og
samþykkt eftii’farandi til-
laga: „Aðalfundur Pi'estafél.
Islands 1950 ályktar að
kjósa 3ja rnanna nefnd til
þess að leggja tillögur fyrir
næsta aðalfund í því efni,
sem var aðalmál þessa furnl-
ar: Kirkjaii og þjóðmálin.“
Síðar um daginn flutti sr.
Benjamín Kristjánsson er-
indi unx hinn heimsfræga
þýzka guðfi'æðing, í’ittiöf und
tónlistai'mann, trúbóða og
lækni, dr. Albert Schweitzer,
sem varð 75 ái'a 14. jaix. s.I.
Þá voru tekin fýrir ömxur
mál og meðal tillagna, er
samþykktar voi'U, var þessi:
„Pi’estafél. Islands beiti sér
fyrir því, að undirbúningur
verði lxafinn að stofnun
kristilegs æskulýðsskóla fyr-
ir þjóðkirkju íslands.“
„Setið hef eg
u
Nýlega er komin út bók
eftir Magnús Magnússon, rit
stjóra Storms og nefnist
hún: Setið hef ég að sumbli.
Bókin hefst á æsku- og
skólaminningum Magnúsar
bráðsnjöllum. og skemmti-
legum lýsingum. Þá eru ýms
ar ritgerðir, svo sem: Palla-
dómar, Ferðasaga og ritgerö
ir, Á víö og dreif, Dagbókin,
Óþrifnaöurinn utan húss 1
kaupstöðum, Smjaöriö viö
bændurna, Gáta, Eftirmæli
Jóns Jónssonar, Breyttir
tímar, Allt er í heiminum
hvei’fult, Flosi Þórðai'son,
Jólahugleiöing, Vinnukonu-
ótti íhaldsins, Mannjafnaö-
ur, Víga-Hrappur, Úr fimm-.
tugsafmæli Jónasar Jónsson
ar, Jónas Jónsson 52 ára,
Einar Ai’nói’sson sextugur,
Hundaskammturinn, Bréf
um barneignir. Ræöa Jóns
Jónssonar og Skilnaöar-
stundin.
Greinaflokkur er þarna
sem heitir: „Getiö geng-
inna“, minningagreinar um
ýmsa látna forvígismenn
þjóðarinnar, frábæi'ar og að
ýmsu leyti ólíkur venjnleg-
um minningargreinum.
Magnús er einhver snjall-
asti rithöfundur í blaSa-.
mannastétt, eins og allir
vita, sem hafa fylgzt með
greinum hans í Stormi.
í þessari bók er saman-
komið margt af því bezta,
sem birzt hefir í blaðinu frá
upphafi og auk þess nokkr-
ir úrvalskaflar úr bókurn,
sem hann hefir þýtt. ísa-
foldarprentsmiðja h.f. gefur
bókina út.
BEZT AÐ AUGLYSAIVISI
xBERCMAL>
Mér hefir borizt hréf frá
„húseiganda“, þar sem hann
fjallar um húsaleigulögin-
Þessi lög hafa verið mjög um
deild, og í þessu máli, sem
mörgum öðrum, sýnist sitt
hverjum. Sjálfsagt þykir að
hirta þetta bréf, en það
hljóðar svo:
„Hvernig er þaS með nýju
húsaleigulögin senx áttu aö
bæta nokkuS fyrir þá einstæðu
kúgun og. nxisrétti senx mikill
mikill fjökli húseigenda (sem
svó „barnalegir" eru, samkv.
kenningum kommúnista, aS
fara aS liigum) ver.öiy. aS þola.
langt umfram þaö sem nokkrum
öSrunx íxópi þegnanna er boSið
upp á. bæSi meS algjörri rétt-
indasviptingu yfir eignum
þeirra og beinu fjár-ráni, þar
sem þeim er ennþá skömmtuö
sama leiga fyrir hÚsnæSi og
fyrir stríö- þótt vitaö sé að „tí-
kall“ þá var hér um bil jafii-
mikils viröi og „hundraSkal.l-
inn“ núna svo aö annaö hvort
hafa leigjendur veriö gifurlega
féflettir fyrir strið, éöa þá aÖ
húseigeiidur eru mislamnar-
laust aröræudir nú? ÞaS er svo
augljóst mál aö hvert xo ára
barn hlýtur aS skilja þaö.
í nýju lögunum er skýrt
fram tekiö að húsaleiga megi
nema vissu hámarki pr.
□ m., en rúmum mán-
eftir gildistöku(!!!) þeirra
kemur svo tilkynning frá
einhverri húsaleigunefnd
(líklega þó nýskipaðri, þótt
hvergi hafi setningar hennar
sést getið á prenti) og sjá:
Samkvæmt henni er ekkert
að marka hin nýju lög heldur
gilda ákvæði hinna gömlu
laga eftir sem áður-
I’etta er svo furöulcgt aS
maöur gæti freistast til aö
halda aö 'um stór-lýgi sé að
ræöa- Og þó. Þeim. senx fylgst
liafa nieð þeirri takmarkalausu
fyrirlitningu sem ráöandi nxöiin-
mn þessa þjóöfélags hefir þókn-
ast og þóknast ennþá að sýna
sjálfsögðunx rétti húseigeÍKÍa,
kemur þetta. ekkert á óvart.
Eg hýst svo sem varla við
því, aö Vísi veröi leyít aö
„hergmála“ þetta, en v.egna
þess aö hann einn allra blaöa
lieíir veriö svo réttkúur oft á
tíðum aö taka málstaS húseig-
enda (án tillits til þess þótt þeii*
kunni að vera eittlivaö færri en
leigjendur á kjördegi), þá læt
eg það flakka- Þaö íendir þá
bara í pappírskörfunrii, eíns
og þaö myndi gera hjá mál-
gögnum hinna pólitís.ku flokka
sein hafa allan hugann hundiim
viö ,,afl atkvæöa á kjördegi“
en skeyta nxinna um, hvaö rétt
er og rangt i hverju máli-“
5jC
Frá eigin brjósti skal engu
hætt við framanskráð bréf,
en eins og menn sjá, hefir
Vísi vefið „leyft“ aö „berg-
mála“ það, enda hefir -hér
jafnan verið rúm fyrír ólik-
ar skoðanir og sjónarmið-
enda eru þessir dálkar til
þess ætlaðir. „BergmáO birt-
ir fúslega annað, 'sem fram
kann að koma í þessu máli,
en minnir aðeins á, að, nafn
og heimilisfang höfundar
verður að fylgja, exxáa þótt
menn kjósi að rita undir dul-.
nefni.