Vísir - 05.04.1951, Blaðsíða 5

Vísir - 05.04.1951, Blaðsíða 5
Fimmtudaginn 5. apríl 1951 , VlSIR 5! Islendingur safnar nú barr- og Eldlandi. lauftrjáafræi á Hann er Sturla Friðriksson, magister í jurtaerfðafræði. Shóyraaíktim gj&Émir úthluimð um húíía'i ssaiítjj- te'júpiuntsau a t'&i'. Viðtal við Hakon Bjarnason skógræktarstjóra. SUÐUR Á ELDLANDI er nú staddur, íslenzkur mennta- maSur, Sturla Friðrilísson, magister í jurta-erfðafræði, og' nnun litlum vafa undirorpið, að hann sé sá Islendingur, sem staddur er syðst á hnettinum um þessar mundir, og' sannast hér enn, að yíða fer landinn. Og þessi Islendingur er að reka erindi suður þarna, sem gæti haft eigi litla þýð- ingu fyrir Island. För Sturlu Friðrikssonar til Eldlands bar á góma, er tíðindamaður frá ^Vísi átti í gær tal við Hákon skóg- ræktarstjóra Bjarnason, til þess að spyrja nokkurra tíðinda úr hans ríki, þar sem vamta mátti, að þar væri eitthvað i aðsigi með sí- hækkandi sól og vori í nánd. Hákon Bjarnason var ný- liominn úr Borgarfirði, þar sem hann var að sýna skóg- ræklarmyndina norsku og útskýra. Var hann ánægður yfir þeirri för, vegna hins mikla áhuga, sem hann varð hvarvetna var meðal almenn- ins fyrir sógræktarmálun- um. Mér var kunnugt, sagði Há- koir Bjarnason, að Sturla Friðriksson magister ætlaði til Trinidad i Brezku Vestur- Indíum, í einkaerindum, og flaug mér í hug, þar sem hann væri þá kominn drjúg- an spotta af leiðinni til Eld- lands, að biðja hann að skreppa þangað fyrir Skóg- rækt rikisins, aðallega til fræsöfnunar. Sturla er prýði- lega til þess fallinn, vegna sérþekkingar og mikils á- huga, og auk þess var hér um einstakt tækifæri til að reka þetta erindi með litlum iilkoslnaði. Loftslag líkt og hér. Nú munu kannske sumir spyrja, hvers vegna Islend- ingar ætlu að vera að flækj- ast suður á Eldland slíkra erinda, en þar er til að svara, að á Eldlandi, sem er syðsta land Suður-Ameríku, og skiptist milli Chile og Árgentínu, eru loftslagsskil- yrði býsna lík því, sem hér gerist. Sumarhiti er að kalla hinn sami, en ívið hlýrra er þar á vetrum en hér. Lík- legl þótti, að suðurhvels- tegundir af barr- og lauf- irjám, er þarna vaxa, mundu þrífast vcl hér, en hér er um að ræða 1—2 barrviðar- og 4—5 lauftrjártegundir. I bréfi, sem Sturla hefir slu-ifað, segir, að hann sé í þann veginn að taka sér far með varðskipi suður með Eldlandsströndum, en enda- stöð. skipsius er á Navaríno- eynni. Iiafði Sturla í huga að koina á nokkra staði i Eld- landi, eftir að hafa lcynnt sér, hvar bezt myndi að bera niður. Kveðst hann hafa not- ið fyrirgreiðslu ágætra manna. Ilann drépur m.a. á það í bréfum sínum, að hann liafi kynnst þarna fyrirtaks kartöfluafhrigðum, og á- formar að koma með sýnis- horn af því heim. Ferðalag Sturlu hefir vak- ið mikla athygli í Punta Arenas, en þaðan lagði hann upp í varðskipsferðina, og birtir blaðið „E1 Magellanes“, sem sennilega hefir suðlægst- an útkomustað prentaðra blaða, grein um hann og ferðalag hans ásamt mynd. Alaskafræið kemur. Er liér var komið sögu, vatt sér inn Einar Sænuind- sen, yngri, skógfræðingur, hýr og hressilégur, og var ekki að furða, þótt honum léki bros um varir, því að hann kom til að biðja skóg- rælctarstjóra að koma og líta á Alaskafræið, scm var að berást Skógræktinni í þessum svifum. Er hér um fræ það að ræða, sem Einar safnaði í Alaskaferð sinni i lyrrahaust, en skildi eftir til lireinsunar vestra. Frá þeirri fræsöfnun og ferð Einars hefir áður verið sagt hér í blaðinu, cn lnin heppnaðist ágætlega. Og nú var þá fræið komið, hreint og fagurt, samtals um 150 kg., og verður því sáð til plöntuuppeldis í uppeld- isstöðvum Skógræktarinnar, en ef til vill selt einstakling- um eitthvað lítils háttar. Fræið mun kosta hingað komið um 1000 kr. kg., en þess er þá og að geta, að 80 — 90.000 plöntur fást úr hverju kg. af hreinsuðu fræi, og Skógræktin hefir fengið hér fræhirgðir, sem niunu endast henni i 5—6 ár. Plöntuuppeldi. Uppeldisstarfsemi Skóg- ræktarinnar er nú komin á þann rekspöl, að framvegis verður hægt að ala upp plönt- ur eftir þörfum innanlands. Til marks um, hversu við- tæk þessi starfsemi er orðin, má geta þess, að i vor koma á markaðinn 150.000 birki- plöntur, 70.000 skógarfurur 15 sm., 130.000 skórarfururj 10 sm., 90.000 af sitka 12 smJ 40.000 plöntur af síbirsku1 lerki 30 sm. og 10.000 plönt- ur af rauðgreni. Plöntuuppeldið er vandá- mál, sem búið er að leysa. Næsta vandamálið er, að koma plöntunum í jörðina. Hlutverk skógræktarfélaganna. Það verður blutverk skóg- ræktarfélaganna fyrst og fremst. Mörg skógræktarfé- laganna eiga nú afgirt lönd, þar sem gróðursettar verða barrplöntur í skjóli kjarrsins. Og svo eru skóglendi, sém eru opinber eign, og telja má líklegt, að skógræktarfé- lögin fái til umráða til barr- skógaræktunar í skóli þess gróðurs, sem fyrir er í þess- um girðingum. Þannig er ekki ólíklegt, að Skógræktar- félag Borgfirðinga fái Norð- tunguskóg til umráða í þessu skyni, en hann er á annað liundrað helctara. Áhugasamir einstaklingar. Fjölda margir einstakling- ar hafa áhuga fyrir að klæða landspildur skógi upp á eigin spýtur. Komið hefir til mála að úthluta spildum í þvi skyni, t.d. í Straumshraun- um á Vatnsleysuströnd. Það er mikið verkefni, scm bíður skógræktarfélaganna og áhugasamra einstaklinga og að sjálfsögðu vcrður greitt fyrir því eftir föngum, að þeir starfskraftar verði nýttir sem í boði eru, til þcss að vinna að þeirri hugsjóu að klæða Island bari'skógum. Höfuðverkefnið framund- an, er að byrja gróðursetn- inguna, þar sem framtíðar- skógarnir eiga að vera. Með vaxandi framleiðslu hefir plöntuverðið lækkað, og er t.d. mun lægra en í fyrra, en þarf að lækka enn frekar og líklegt að svo verði. I vor má gera ráð fyrir, að frá Skógræktinni fari um hálf milljón trjáplantna, sem fé- lög og einstaklingar gróður- setja. Afvinna og áfengi. Fyrir rúmum tveimur ár- um bar fundum okkar sam- an. Hann kom vegna of- drykkju — áfengið var búið að eyðileggja mikið af hans stuttu ævi — rúmlega 22ja ára var hann, — kvæntur og átti eitt barn, — en hann vildi hætta að drekka og það var hægt aö liðsinna honum. Þetta er duglegur maður, sem vill vinna hvað sem er, og hann fékk atvinnu. Fór á síld — en fékk ekki nema lítinn hluta af kaupi sínu segja — eða börnin þeirra? Klæðlítil eru þau öll — og útilokað er að kaupa neitt utan á sig eða þau fyrir kon- una — peningar eru engir til. Á meðan ekkert fékkst á undanförnum árum — þá gat þetta gengið. — En nú er léreftið komið, kjólaefni og önnur vefnaðarvara fæst aftur — og jafnvel barna- skór eru komnir í búðirnar — en þetta er allt svo voða- lega dýrt — að fáir geta keypt — og kona atvinnu- greitt. Fátæk voru þau og lausa mannsins getur ekkert eru í bragga með' litlu börn- in sín, sem nú eru tvö. Gólf- kuldinn er mikill og svo kosta líka kolin stórfé. — At- keypt., Og nú kom hann aftur til mín og sagði mér þessa raunasögu — sem er reynd- vinnuleysið hefir elt þenna ar aptaf að gerast meðal vor mann, sem svo marga aðra ,nú á þessum dögum. — Hon- duglega og verkfæra menn. Dýrtíðin ætlar allt að drepa, og styrkurinn frá bænum er rúmlega 300 krónur á viku og fyrir þaö er hægt að kaupa brýnustu lífsnauðsynj ar — matvælin — en lítiö annað. Erfið er ganga þessa manns til bæjarins á hverj- um morgni til þess að leita að atvinnu — en erfiðari er gangan heim, án þess að hafa fengið eitt handtak all- an daginn. — En enda þótt erfiðleikar hans séu miklir — hvað er þá um konu hans að Tækið aftan í hjólinu ecr loftvaniaflauta, sem í'arið er að fi-amleiða í Bretlandi. Er hægt að dniga hána á venjulegu reiðhjóli, svo létt er hún. um tókst að hætta aö drekka — og það hefir hjálpað mik- ið — en hann ræður ekkert við atvinnuleysiö, sem er að gera útaf við viljaþrek og dugnað svo margra. — Hann. var að hugsa um konuna sína og börnin þeirra — þau vantaði — skorti — svo margt og ekkert var hægt að kaupa — atvinnuleysið sá fyrir því. Af hverju er maðurinn að skrifa þessa langloku? — Við vitum að atvinnuleysi er alltaf á þessum tíma — tíð- in hefir verið erfið — þetta lagast allt með vorinu — munu sum ykkar áreiðanlegá segja — eða hugsa. — Já, vonandi lagast þetta allt saman — en þeir eru margir veslings mennirnir, sem á- fenginu hafa orðið aö bráð, og sem tókst að sigrast á þess um vágesti — en nú eru þeir í hættu — atvinnuleysið —• úrræðaleysið — beinir þeim aftur að Bakkusi, til þess að gleyma áhyggjum líöandi stundar — drekka, bara drekka, þá gleyma þeir öllu, konu og börnum og sjálfum sér um leiö. Áfengisvarnir geta verið margar, en bezta áfengis- vörnin er nœg atvinna handa öllum og pá ekki sízt handa þeim ólánsmönnum, sem oröið hafa fyrir barðinu á Balckusi. Árum saman hefir verið rætt og ritað um nauðsyn á því að koma upp hæli og hjálparstöð fyrir þessa menn

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.