Vísir - 21.04.1951, Page 4

Vísir - 21.04.1951, Page 4
4 V I S I R Laugardaginn 21. apríl 1951 d DAGBLAð Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Páísson, Skrifstofa Austurstrætí 7. Dtgefandi: BLAÐADTGAFAN VlSIR H.F„ Afgreiðsla: Hverfisgöiu 12. Símar 1660 (fixnm iirtur), Lausasala 75 aurar, Félagsprentsmiðjan h.f. Jjriindhelgismál Isleendinga hafa nokkuð verið rædd í ensk- um hlöðum uppr á síðkastið og þau hafa einnig komið til umi’æðu í brezka þinginu. Hefir þingmaður nokkur lagt þá spurningu fyrir hinn nýja utanríkisróðherra Breta, Herhert Morrison, hvernig sé með víkkun landhelginnar ivrir Norðurlandi, sem ákveðin hefir verið fyrir nokkru, cins og menn muna, og var þá jafnframt gerð kunn þeim þjóðum, sem helzt sækja á miðin við íslandsstrendur. Sam- kvæmt fregnum þeim, sem hafa horizt hingað til lands af svari ráðherrans, á hann að hafa sagt, að Bretar gætu ekki viðurkennt hina nýju landhelgislínu, sem ákveðin hefir verið fyrir Norðulandi, en um aðgerðir muni ekki verða að ræða i þessu máli, að því er Islendinga snertir, fyrr en dómur hafi gengið í Haag út af öðru máli af' svipuðu tagi. Þannig er nefnilega mál með vexti, að Norðmenn hafa á- kveðið nokkru á undan Islendingum að víkka íandhelgína, svo að hún nær yfir firði og flóa, — landhelgilínan miðast við yztu annes. Dómur í því máli mun ekki væntanlegur fyrr cn um næstu áramót. Hinsvegar er svo það, að samningurinn um landhelgina umhverfis Island, sem gerður var af Bretum og Dönum — án þess að leitað væri álits Islendinga um aldamótin, fellur ekki úr gildi fyrr en siðar, þar sem uppsagnarfrestur var tvö ár. Vilíkun landhelginnar annars staðar en fyrir Norð- urland hefir því ekki verði ákveðin, en hún hlýtur að vera urlandi hefir því ekki verið ákveðin, en hún hlýtur að vera öðrum fiskveiðaþjóðum, og þá fyrst og frcmst Bretum, Ijóst, hvað hér er raunverulega um að ræða. Islendingar eru ekki að hugsa um að bola litlendirigum af miðunum, þegar þeir ákveða, hvar landhelgislínan sluili vera. Þeir cru að hugsa iim það, að fiskstofninn við strend- ur landsins verði ckki eyðilagður, ungfiskurinn fái tóm og tækifæri til að dafna á þeim slóðum, þar sem hann hefir bezt skilyrði til þess. Við það hljóta fiskveiðar Islendinga að aukast, en hagnaðurinn, sem af því leiðir, er ekki Islend- inga einna, hann er allra þeirra þjóða, sem sækjá miðin umhvcrfis landið. Fleiri þjóðir munu fá betri afla við strendur Islánds, ef svo er um hnútana búið, að fiskurinn geti dafnað hér. Það, sem um er að ræða, er því fyrst og fremst, að íslendingar vilja búa í haginn fyrir framtíðina, vilja ekki láta eyðileggja uppvaxtarstöðvarnar, svo að hér verði ekki um nein mið að ræða og enginn geti fengið bein úr sjó — hvorki landsmenn né aðrir. Bretar vita manna bezt, hvernig komið er veiðum á Norðursjó. Þar fór vciði óðum minnkandi, ár frá ári, fyrir síðustu lieimsstyrjöldina. Á árunum frá 1939 til 1945 fengu miðin hvíld. Norðursjórinn var vígvöllur, þar sem engum var vært við friðsamleg störf. Þetta varð til þess, að fisk- magn þar jókst til mikilla muna, meðan á lúldarleiknum stóð, þótt fiskurinn fcngi ekki frið nema svo skamma stund. En svo yoru veiðarnar lrafnar á ný af sama kappi og áður og ekki leið þá heldur á löngu, áður en árangurinn kom i Ijós — sífellt minnkandi afli og versnandi hagur allra, sem þar stunduðu fislcveiðar. Þar er um rányrkju af versta tagi að ræða. Islendingar liafa verið sama marki brenndar og aðrar þjóðir, sem fiskveiðar stunda með stórvirkum tækjum, að þeir hafa ekki horft nógu langt frarn á veginn •— aðeins hugsað um stundargróða, en ekki gert sér gréin fyrir því, að því meiri sem gróðinn er í dag, því minni hlýt- ur hann að vera á morgun að óbreyltum aðstæðum. Með víkkun landhelginnar vilja Islendingar eitt og aðeins eitt — vernda vaxtarstöðvar fiskistofnsins, svo að hann gefi arð lengur en í dag. Þann arð geta svo allar þjóð- ir hagnýtt sér. Þetta þurfum við að gera Öllum skiljan- legt, sem halda, að víkkun landhelginnar sé aðeins fjand- skapur af hendi Islendinga í garð annarra þjóða. Því fcr mjög fjarri og það munu allir skilja, scm það vilja. Jarðboranir heldur minni á s.l. ári en undanfarið. Nokkrar breytiogar hafa verié gerðar á rekstri jarðboranadelldar Raforkumála- skrifstofunnar. f^iðtesi e?ið €amm msss' MéiOi&esB'H&itas. &er,k frweðim Boranir eftir vatni og til athugana á jarðlögum fara nú fram á nokkurum stöðum úti um land. Tíðindamaður frá Vísi hefir átt tal við Gunnar Böðvarsson verkfræðing, er stj órnar j arðboranadeild Raforkumiaiaskrifstofunnar, og leitað jfpplýsinga hjá hon- um um jarðboranir á vegum ríkisins sl. ár og á þessu ári. Sagðist lionum svo frá: Jarðboranir á veguni rík- isins á siðasta ári voru með mun minna móti en undan- fariri ár og má segja, að starfsemin hafi að nokkuru legið niðri. Stafar það bæði af minni eftirspurn, svo og öðrum ástæðum. Á síðasta ári og þessu ári hafa verið gerðar nokkurar breytingar á rekstri boran- anna, þ. e. ýmsir aðilar hafa fcngið bora á leigu og séð um boranirnar á eigin spýt- ur, en áður voru þeir reknir eingöngu af okkur. Er verið að alhtiga, livernig slíkt t'yrii’- komulag lientar, en það er að þvi leyti hentugt fyrir jarðboranadeildina, að hún þárf að spara ýmsan reksír- arkostnað. Borað eftir heitu vatni. Helztu framlcvæmdir á síðasta áx-i voru boi’anir í Þorleifskoti í Hraungerðis- hi’eppi í Flóa, þar sem verið er að bora fyrir hitaveituna á Selfossi. Þessar boranir gáfu góða raun á síðaslliðnu ári og er þeim nú haldið á- fram. Þá var borað fyrir heitu vatni í Bi’autarholti og að Húsatóttum á Skeiðum og, gaf það einnig góða í’aun,! einkum á fvrra staðnum. Þá framlcvæmdi li.f. Kol í Rvk. borun vestur á Skarðs- strönd í Dalasýslu í þeim til- gangi, að rannsaka brúnkola- lög, sem þar eru fyrir hendi. Fyrir luna fyrirhuguðu sementsverksmiðju ríkisins var einnig boi’að í byrjun siðastliðins árs í Hvalfirði, og var þar veiáð að leita að siIikat-L’íku bergi til sements- gerðarinnar. Nú, sem stendur, er vei’ið að boi’a við Laxárgljúfur í Suður-Þingeyjarsýslu í rann- sóknar skyni vegna virkjun- arinnár, sem þar er unnið að. Einnig er verið að bora fyrir köldu vatni austur á Langanesi vegna valnsveitxi til Þórshafnar. Loks er verið að byrja á horhohx fvrir' gufu austur í Ölfusi og er borun þessi framkvæmd á vegum ríkisins og Reykjavikurkaupstaðar. Þá hafa all-víðtækar rann- sóknir verið gerðar á ýms- um jarðhitasvæðrim á vegum jarðboranadeildarinnar. Mælirinn virðist lofa góðu. Jarðboranadeildin hefir -— eins og áður hefir verið getið hér í blaðinu — nýlega fest kaup á aðdráttaraflsmæli eða þungamæli, lil þess að nota við leit á heitu vatni, og var það tæki fengið fyrir Mar- shallfé frá Bandaríkjunum. Iiefir Lnælirinn þegar ver- ið tekinn í notkun og virðist árangurinn af þeim mæling- ura, sem gerðar liafa verð, benda íil þess, að tælcið muni verða til mikils gagns, en jarohoranadeildin gerir sér, sem kunnugt er, far um að ranrisaka slík tæki eftir því BREF: Prestskosniag í Dómkirkjusöfnuði. Varðandi væntanlegar prestskosningar innan dóm- kirkjusafnaðarins í maímán- uði næstkomandi (kjör ann- ars prests við dómkirkjuna), væri bæði rétt og skylt, ef hugsað er til prestskosninga undanfarinna ára hér í bæ, að minna stuðningsmenn væntanlegra presta eða prestsefna, sem sækja kunna um hið virðulega emhætti á, að framfylgja 8. gi\ í félags- regluxn Prestafélags íslands (stofnað 1918), sem er ætlað það lilutverk að vera brjóst- vörn stéttarinnar og efla heið- ur hennar og hag, svohljóð- andi: ,,Þegar félagsmaður sækir um prestakall skal hann forðast að gripa til nokkurra óheiðarlegra ráða og reyna að koma i veg fyrir, ag það sé gjört.“ Áróður af liendi stuðnings- manna hefir að minni hyggju oft og einatt gengið út í öfg- ar. Sóknarfólk ætti að ganga í Guðshús og mynda sér sjálft slcoðanir á þeim sálusorgara, sem það kýs. Og fyrir prests- efnin mun það ía’istilegast að komast heiðarlega í exnbætti. Með því að mér hefir blöskr- að ofurkappið í prestskosn- ingurn, hefi eg beðið blaðið fyj’ii’ þetta. Og gjarna mættu pólitiskir stuðningsmenn, og trúmálaflokkar lesa þetta og festa sér í huga. Ragnar Benediktsson, D-sókn. Brezka flotamálaráðuneyt- ið tilkynnti í gær, að von- laust væri, að nokkur mað- ur væri á lífi í brezka kaf- bátnum Affray. Leitinni að kaf'hátnum er hakliÖ áfram. sem unnt er, þar-sem það hefir geysilega þýðingu fyr- ir boranirnar sem heild. „Snjólfur ritaöi í gær smá- pistil hér í Bergmál um á- fengismál, og me8 því, aö eg er á talsvert öndverðum meiði við hann í þeim efn- um, mun eg taka hréf hans til athugunar eftir helgina. einkanlega af því, að hann virðist sveigja nokkuð að mér persónulega, eins og eg mun koma að síðar. * Fyrir nokkurum dögum mátti lesa það í dagblööum bæjarins, að eldur héfði verið uppi í viðgerðarskúr á Reykja- víkurflugveili og orsakaö . tals- vert tjón, áður en uifilt ;ýrði að kæfa liann. Að sjálfsögðti getur komið upp eldur á i'lug- velli þessum eins og ajls stað- ar annars staðar og er það út af fyrir sig engan veginn frétt- næmt. Hitt mun ef til vill hafa vakið méiri athygli, eí dæma má eftir blaöafreg.num, aö ekki hafi vevið yatn tiltækilegt, nema það, sem flutt var aö í bílum. Þetta þykir mér og’ fleirum heldur ótryggilegur umbúnað- ur. Getur veriö, að ekki séu vatnsæðar á flugvellinum ? -ri Rú getur meira en vel ver- ið, að við bruna í flugvéla- skýlum og flugvélunum sjálf- um sé ekkj heppilegt að dæla vatni á eldinn til þess að kæfa hann, heldítr sé raun betra að nota ýmjslega froðu og; fleiri slíþ hgjökkvitæki, sem eg kann ekki skil á. * En á hinn bóg'inn getur aljtaf kviknað i ýmsum mannvirkjum á véllintun,’ öðrúm en flugvéi- urií ög eldíimum vökvum, og þá virðist mér sem vatnið sé ekki ónýtt til slökkvistarfsins, frekar en annars staðar. Mér þykir næsta ósennilegt,. aö elvki hafi yerið séð fyrir vatnsæðum, nógu af þeim, svo og bruiiahönum á Reykjavíkurflugvelli. Eða er það svo, að aðalbækistöðvar ílugmálanna á Islandi geta íuðrað upp í „rólegheitum“ vegna þess, að vatn er ekki fyr- ir hendi til þess að slökkva eld- inn Hvað sem starfslið ílug- málanna er varkárt í umgengni sinnj viö eld, getur aö sjálf- sög'ðu borið að höndum elds- voöi, og þá er, samkvæmt gam- alli og viðtekinni yenju, mikiö hagræði að þvi að geta dælt vatni á bál — eöa hvað? Spyr sá, er ekki veit, en ef til vill fæ eg pistil frá réttum aðilum, þar sem náiiar er greint frá þessu- Th.S-

x

Vísir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.