Alþýðublaðið - 04.10.1928, Blaðsíða 2

alþýðublaðið
l'* \ J I Q'rU *£■ ÍV'i)
ÍalIþýbublabÍb
i kemur út á hverjum virkum degi.
- | AfgreiOsla i Alpýðuhúsinu við
IHverfisgötu 8 opin Irá kl. 9 árd.
til kl. 7 síðd.
Skrifstofa á sama stað opin kl.
9*/i—10>/* árd. og kl. 8 — 9 síðd. :
Simar: 988 (aigreiðslan) og 2394 >
(skrifstofan). í
< Verðlag: Áskriftarverö kr. 1,50 á E
jj mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15 í
jj hver mm. eindáika. >
í Prentsmiðja: Afpýðuprentsmiöjan {
j (í sama húsi, simi 1294). ►
Oleyfilegar
ske y ta sendingar •
Togari sviftnr loftskeyta-
ieyfi.
' ' ' Í t '3 •
Fyrir skömmu skýrði blaðið
Skutull á Isafirði frá því, að loft-
skeytaLeyfi hefði verið tekið af
togaranum Hafstein, sem gerður
er út af Isfirðingum, en skrásett-
ur á Flateyri. Getur blaðið j>ess,
að petta muni vera í fyrsta skifti
sem slíkt er gert hér á landi og
hljóti einhverjar alvarJegar ástæð-
ur að vera fyrir hendi, úr [>ví að
landssímastjóri grípur til slíkra
úrræða, sem auðvitað geta bakað
útgerðarfélaginu mjög verulegt
tjón og auk þess dregið úr ör-
yggi skipshafnarinnar. Ástæðurnar
til þessa telur blaðið þær, að
skeyti hafi verið send frá togar-
anum beint til ákveðinna manna
í landi, án þess að láta þau fara
um loftskeytastöðina og greiða
gjald af þeim. Blaðið segir, að
þedm Sigurgeir Sigurðssyni, pró-
fasti á ísafirði, og Magnúsi Thor-
berg fyrv. símastjóra hafi verið
ætluð skeytjn og skýrir enn-
fremur frá því, að stjórnarfor-
maður togarafélagsins sé „æðsti
trúnaðarmaður landsímans á ísa-
firði“, Björn Magnússon, og fram-
kvæmdastjórinn, Jón A. Jónsson,
þingmaður Norður-Isfirðinga.
Báðir þessir menn hafa nú höfð-
að meiðyrðamál gegn Skutli, sem
ekki hefir meiðyrt þá frekar en að
skýxa frá embættum þeirra hjá
féiaginu. Þá hafa þeir og látið
félagið höfða skaðabóta- og meið-
yrða-mál gegn Skutli; meðal
hinna meiðandi ummæla telja þeir
þau, að Björn Magnússon, æðsti
trúnaðarmaður landsímans á Isa-
firði, sé formaður félagsins.
Ritstjóri Alþýðublaðsiris snéri
sér til Guðm. Hlíðdais, sem nú
gegnir störfum landsímastjóra í
veikindum hans, og bað hann uim
upplýsingar í þessu máli.
Svar Hlíðdals var svo hljóð-
andi:
Loftskeytastöðin í Reykjavík
hafði orðið þess vör og gert
landssímastjóra að.vart um, að
loftskeytamaðurinn á togaranum
„Hafstein“ sendi ýms skeyti til
ákveðinna kallmerkja, sem ekki
votu skráð eða leyfðar stöðvar.
Þegar hann var spurður um skeyti.
þessi, játaði hann, að þau hefðu
verið ætluð ákveðnum mönnum*)
í landi, sem hann hefði stundum
haft skeytasamband við.
Út af þessu broti svifti lands-
símastjóri loftskeytaffnanninn rétt-
indum, sem loftskeytamanu.
Getið þér sagt mér, hvers konar
skeyti þetta foru og hvort ástæða
er til að halda, að þau hafi, verið
ætluð öðrum en móttakendunum
einum? spyr ritstjórinn enn freim-
ur.
Nei, það get ég ekki sagt yður,
því að mér er ókunnugt um efni
skeytanna, var svarið.
Er það ekki rétt, sem Skutull
segir, að þessir ákveðnu menn í
landi, sem skeytin voru ætluðl1,
séu þeir Sigurgeir prófastiuT og
Magnús Thorberg?
Jú, það er rétt hermt.
Kemur það, að taka þannig við
skeytum, ekki í bága við reglur
um notkun móttökutækja ? spyr
ritstjórinn.
Eigendur víðboðstækja eiga að
skrifa undir skuldbindingu um að
misnota þau ekki.
Var greitt gjald til iandssfmans
fyrir þessi skeyti ? spyr ritstjör-
inn.
Nei svarar Hlíðdal. /
Hefir togarinn nú leyfi til að
senda loftskeyti?
Nei, ekki pema hann fái annan
loftskeytamann, :sem vinnur emb-
ættisheit og hefir kunnáftuskír-
teini.
Hefir loftskeytamaðurinn gefið
nokkra skýringu á því, hivers
vegna hann hafi sent þessi-skeyti?
Hann hefir sagt um skeytasend-
ingarnar til prófastsins, að þau
hafi verið send til að æfa hann,
en eins og ég hefi sagt yður áður,
er mér ekki kunnugt uim efni
skeytanna, hvorki þeirra, sexn pró-
fastur fékk né hinna, sem send
voru Magnúsi Thorberg, svarar
Hlíðdal.
Frá JMön.
Christopher R. Shimmin er
maður nefndur, hann á heima á
eyjunni Mön vestan við England,
og kom hiingað með Goðafossi á
mánudaginn var, Mr. Shimmin er
jafnaðarmaður og einn af fulltrú-
um verkamainna á þingi ættlands
síns.
Mr. Shimmin kom að máli v;ið
ritstjóra Alþýðublaðsins og sagði
hionum margt fróðlegt um líf og
háttu eyjarskeggja. Verður hér að
sinni drepði á að eitts fátt eitt,
en Mr. Shiimmin hefir lofað að
skrifa grein í Alþýðublaðið um
þessi efni.
Mön tilheyrir brezka heimsveld-
inu, en eyjarskeggjar hafa þó full-
komna sjálfsstjórn í eigin mál-
um. Þeir hafa sitt eigið þing, sem
*) Leturbr. Alþbl.
þeir nefna „Tynwald", er það
sama orðiið og Þingv-öllur, enda
fyrirmyndin Alþingi íslendinga
hiið forna. Eyjarskeggjar greiða
60,000 sterlingspund á ári til
brezku krúnunnar, eru 50 þús. af
því upp í stríðsskuldirnar. Að
öðru leytii er fjárha'gur þeirra ails
óháður fjárhag Bretlands, enda
hafa þeir sín eigán fjárlög 'og
ákveða sjálfir skatfa og tO'lla.
Þingið er í 2 deildum. Jafnað-
larmenn eru 6 í neðri deild, en alls
leiga þar sæti 24 þingmenn.
Styðja jafnaðarmenn nú frjáls-
lynda flokkdnn tii valda. Kosn-
ingarrétt fá allir, konur sem kari-
ar, við 21 árs aldur.
Fyrir 8 árum fengu jafnaðar-
menn samþykt lög um almennar
ellitryggingar, er styrkurinn 10
shiillings á viku, eins og í Eng-
landi. Er hann greiddur öllum,
sem orðnir eru 70 ára og ekki
hafa yfiir 15 shillings eigna- eða
atvinnu-tekjur á viku. Auk þess
fá allir á aldrinum 50 til 70 ára,
sem eru ófærir til vinnu eða
blindir, sama styrk, ef þeir ekki
hafa nægar eignir fyrir sig að
leggja. Ekki verður sagt, að greið-
lega gengi að fá lög þessi sam-
þykt, íhaldið spyrnti á móti í
iengstu lög, en er verkamenn
höfðu gert verkfall um alla eyna,
sá' það sitt óvænna <jg lét undan
síga. Til að standast kostnaðinn
var tekjuskattur lögfestur sam-
tímis lögunum tum elliitryggingar.
Styrkurinn nemur árlega um 60
þús. sterlingspundum eða 1 r/s
milljón króna. Eyjarskeggjar eru
helmingi færri en við fslending-
ar, og ættum við því eftir sömu
hlutföllum að greiða um 2 2fs-
milljónir í ellistyrk. Mikið fé er
árlega lagt til vegagerðar og
þeirri vimnu hagað svo, að hún
verði til atvimxubóta þann tim-
ann sem minist er að gera. I-
haldið hefir jafnan reynt að koma.
á þeirri reglu að greiða lægra
kaup við verk, sem unnin eru
I atvinnubótaskyni, en jafnað-
armenn hafa sarat komið þvi
í gegn, að greitt yrði kaup sam-
kvæmt taxta verklýðsfélagannai.
— Nú er næsta máfið almennar
tryggingar fyrir ekkjur og mun-
aðarlaus böm.
Bandaríkin viðvíkjandi afvopnun.
Er talið líklegt, að þ*eir njóti
stuðnings allmargra íhaldsmanna
til þessa.
Frá Birmingham er simað:
Ramsey McDonald, fyrverandi for-
sætisráðherra, befir haldið ræðu
á ársþingi verkalýðsflokksins, og
réðist han:n á utanríkismálastefnu
stjórnarinnar. Bar hann fram tíi-
'lögu þess efnis, að ársþingið
heimti að setuliðið í Rínarbygöum
vefði kaflað heim, enn freanur er
þess krafist í tillögunni, að stjóm
Bretlands skrifi undir alþjóða-
gerðardómssamning, sem þing
Þjóðabandalagsins samþykti að
rnæla með að gerður yrði, fáfi
frakknesk-brez'ka flotamálasaim-
koinulagið falia niður og loks, að
stjórnin lýsti sig reiðubúna tJÍil þess
að skriifa undir samning um
raunverulega afvopnun. — Tillag-
an \rar samþykt.
„Zeppilín greifiu fer í reynslu-
fiug.
Frá Berlín er símað: Loftskipið
ZeppelAn greifi fagði af stað £
gærmorgun í langa reynsluferð.
Flaug loftskipið yfir Suðvestur-
hluta Þýzkalands, Holland og
Norðursjóinn og í gærkveldi yfÍT'
austurströnd Bretlands.
Khöfn, FB., 4. okt.
Stormar og vatnsflóð i Belgín.
Frá Brussei er símað: Stormar
og flóð hafa eyðllagt flóðgarð í
nánd við Ypres. Hefir ffætt yfir
mikið landssvæði og orðið stór-
tjón á ökrum. Margir búgarðar
eru umliuktir vatni. (Ypres eða
Yperen ú flæmsku er borg í Vest-
ur-FIandri i Belgíu, sem mjag
kom við sögu í hemsstyrjöIdiinnL
Borgin stendur við ána Yperlée,
sem rennur í Yserfljót. Er hægt:
að veita vatni yfdr landssvæði
þessi og var það gert í heims-
styrjöldinni, í ektóber 1914.)
Nýtisku flugvélar.
Frá Berlín er símað: Junker-
félagið hefir byrjað á smiíði flug-
vélar, sem verður stærsta flug-
vél í heimi. Verðúr rúm í henni
fyrir fimmtíu farþega. Flestir far-
•þegakfefamir verða innan £
vængjunum.
E&*lend símskeytl.
Khöfn, FB., 3. okt..
Barátta jafnaðarmanna fyrir
friði. Andstaða íhaldsins.
Frá Lundúnum er símað: Stefna
brezku stjórnarinnar í afvopnun-
armálinu mætir vaxandi mót-
spyrnu andstöðufiokka hennar.
Verkalýðsflokkurinn og og frjáls-
lyndi flokkurinn virðast ætla að
vinna að því, að afvopnunarm'álið
verði aðalmálið í þingkosningun-
um að árk Búast menn við, að
verkamenn og frjálslyndir reyni
að þröngva stjómiinni fyrir kosn-
ingarnar, til n^nati samvinnu við
Anstan úr sveitum.
Þjórsá, FB., 3. okt.
Fyrir skömmu lézt Jón ólafsson
í Eystta Geldángaholti í Gnúp-
verjahreppi, fyrrum bóndi. Hann
mun hafa verið um áttrætt. Var ’
hann myndarbóndi á sinni tíð. Var
hann hættur búskap og var hjá
syná sínum.
Heilsufar sæmilegt, kvefsamt.
Fé er talið hefdur rýrt.
ÞingmáilaJund • kvað eiga að
hafda á Skeggjastöðum í Hraun-
gerðishreppi á sunnudaginn.