Vísir - 05.03.1953, Blaðsíða 4

4
VÍSIR
Fimmtudaginn 5. marz 1953
WlSIR
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Skriístofur Ingólfsstræti 3. .
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Þáttaskipti í Rússiandi.
T-|egar þetta er ritað,, hefur ekki verið tilkynnt um dauða
-*■ Stalins, en með honum munu verða þáttaskipti í sögu
kommúnismans í Rússlandi og sennilega víða um heim. Þar sem
Stalin hefur verið einvaldur Rússlands um aldarfjórðungs skeið,
hlýtur dauði hans að hafa þar talsverð áhrif á æðstu stöðum —
svo að ekki sé tekið dýpra í árinni — og þar sem hann hefur
jafnframt verið einvaldur yfir hugum fjölda manna um heim
allan — þeirra, sem verið hafa undirgefnastir Moskvuvaldinu —
fer ekki hjá því, að hvarf hans af sviði heimsmálanna segi til
sín um langa framtíð.
Það hefur verið sagt, að byltingar verði sjálfar afkvæmum
sínum að bana, og mun þar átt við það, sem þeir, sem hæst
rísi á tímum byltinga, falli um síðir á verkum sínum. Um
Stalín verður ekki annað sagt, en að hann hafi gert það, sem í
hans valdi stendur til þess að láta þetta verða að áhrínsorðum
að því er snertir byltinguna í Rússlandi, því að með blessun
hans hafa allir helztu forsprakkar rússnesku byltingarinnar,
gömlu bolsivikarnir, er börðust við hlið Lenins, áður en stjarna
Stalíns var farin að hækka verulega, horfið undir græna torfu.
Helzti keppinautur hans um hásæti Lenins, Trotsky, var hrak-
inn úr landi og myrtur í Mexíkó á stríðsárunum, og blandast
mönnum ekki hugur um það, hver hafi raunverulega stýrt
hendi morðingjans, er hjó hann banahöggið.
í einræðisríkjum, þar sem líf allra annarra en sjálfs ein-
valdans er einkis virði, ef þörf er fórna, hlýtur svo að fara, að
haráttan um völdin sé hörð og miskunarlaus. Hver, sem náð
getur tali af einvaldanum, reynir að koma sér í mjúkinn hjá
honum, verða mestur gæðingur hans, bæði til þess að tryggja
sér lengri lífsdaga, svo og til þess að geta fyrr eða síðar komið
þeim fyrir kattarnef, sem honum eru ekki að skapi að ein-
hverju leyti. Slík barátta hefur átt sér í stað í Rússlandi, hvort
sem hún stendur enn eða hefur þegar verið á enda kljáð.
Um það verður ekkert sagt á þessu stigi málsins, en hitt
liggur í augum uppi, að þótt hausar hafi fokið á undanförnum
árum í Rússlandi, eiga aðrir hausar eftir að fjúka þar í landi á
komandi tímum — meðan þar verður einveldi og harðstjórn.
I>ar telur hver maður það sína beztu líftryggingu, að hann
hafi gert sem flesta vini sína og samstarfsmenn höfðinu styttri.
Óhætt mun að gera ráð fyrir, að einvaldaskipti í Rússlandi,
hvort sem þau hafa þegar átt sér stað, er þetta er skrifað —
en það má ætla, þar sem Stalín kemst vart til heilsu aftur, sé
hann ekki látinn — munu ekki valda neinni stjórbreytingu á
högum rússneskar alþýðu. Hún er þegar í slíkum fjötrum, að
vart verður á þeim hert. Spurningin er hinsvegar sú — hver
verða áhrifin utan endamarka Rússlands sjálfs, austan járn-
tjaldsins sem vestan? Um það verður ekki villzt, hvert er
lokatakmark rússneskra kommúnista — heimsyfirráð, en hitt er
óvíst, hver ráð arftaki Stalíns muni telja heppilegust til að
koma áformum sínum um þau í frarókvæmd. Telur hann, að
undirróður og moldvörpustarfsemi á öllum sviðum muni bera
réttan ávöxt, eða telur hann, að markinu verði ekki náð nema
með því að láta vopnin tala? Það er sú spurning, sem heiminn
varðar mestu þessa dagana, þegar fyrirsjáanlegt er, að hús-
bóndaskipti eru að verða í Kreml.
RíkisábyrgB til togarakaupa.
■T|agur á Akureyri hefur fundið hvöt hjá sér til þess; að slíta
nokkrar setningar úr Vísi þ. 20 febrúar sl. úr samhengi,
til þess að sanna fjandskap Sjálfstæðismanna að því er varðar
xíkisábyrgð til togarakaupa fyrir ýmis kauptún úti um land.
Segir blaðið síðan í áframhaldi af tilyitnuninni, að Sjálfstæð-
ismönnum hafi fyrst og fremst gengið það til að koma í veg
'fyrir, að togarar flyttust úr Reykjavík.
Það er öllum kunnugt, sem sjá Dag, þótt ekki sé nema
rmeð höppum og glöppum, að uppistaðan í stefnu þess blaðs er
íjandskapur við Reykjavík. Þess vegna er ekki óvenjulegt, að
aðstandendur blaðsins hugsi til þess að nokkurri gleði, að hægt
væri að gera Reykjavík eitthvað til bölvunar. En vegna þess,
að blaðið hleypur yfir aðalatriðið í grein Vísis, þá skal það
enturtekið: Togaraútgerð yrði fátækum bæjarfélögum ofviða,
«f eitthvað bæri út af, og ríkið mundi þurfa að borga brús-
ann. Vísir skorar hér með á Dag að skýra einnig frá þessu —•
og blaðið ætti að geta bætt því við frá eigin brjósti, að slíkir
togarar gætu lent undir hamrinum, ag farið til annara staða.
Hvar væri hagnaðurinn þá? .
Er listateiknari, þótt
lömuð sé.
Viiinutr fyrir sér með |»ví að teikaia
á krisialsirtiini.
Ung kona í Bandaríkjunum
hefir með snilldar liandbragði
unnið sér sess í heimi Íistar-
innar. Með brosi reynir hún
að leyna því, að hún er næst-
um algerlega máttlaus.
Gencie Bell Cox er þrítug að
aldri og hún starfar ekki að-
eins til að losna úr þeim viðj-
um, sem lífið hefir á hana lagt.
Hún situr við teikniþorðið 6
daga vikunnar og hefir af því
góða atvinnu.
Sjöunda daginn hvílist hún.
Sérkennileg vöðvalömun þjáir
hana og varð hún farlama er
hún var níu ára að aldri.
Það verður að hjálpa Gencie
til þess að setjast við teikni-
borðið og hún verður að gæta
vel að sér til þess að halda
jafnvægi í stól sínum. En þeg-
ar hún er byrjuð að teikna er
hönd hennar bæði viss og lipur
og hún töfrar fram á pappír-
inn svipmiklar, sögulegar
kirkjur og fagurt landslag, sem
SÍðar er dregið á málmþynnur.
Agætur
listamaður.
Ef pappírinn fer úr skorðum
eða ritblýið fellur úr hendi
hennar, verður hún að kalla á
foreldra sina til að kippa því í
lag. En þrátt fyrir það að hún
er svona fötluð telur vinnu-
veitandi hennar „að hún sé sá
bezti postulínsteiknari, sem
hann hafi nokkurn tíma þekkt“.
Vinnustofur Atlas-kristallls-
gerðarinnar eru heimskunnar
og forstjóri hennar — Snyder
að nafni — segir að starf Gen-
cie fyrir þessa stofnun sé í öllu
frábært.
Myndir af byggingum og
hlutum eru henni sendar og
gerir hún af þeim blýantsteikn-
ingar og sendir þær svo krist-
allsgerðinni. Þegar á þær hefir
verið fallizt, eru þær sendar
henni og gerir hún þá
af þeim pennateiknmgar. Af
pennateikningunum eru svo
gerð myndamót eða þær not-'
aðar á annan hátt.
Gertcie á heima á nokkuð af-
skekktu bændabýli ásamt for-
eldrum sinum, bróður og
frændkonu. í fyrstu kenndi hún
sér sjálf að teikna, en komst
síðar í samband við teikniskóla,
sem kenndi bréflega. Faðir
hennar varð þá að selja múl-
asna sem hann átti til að greiða
kennslulaun.
Starf Gencie hófst fyrir al-
vöru með því að hún tók þátt
í alþjóðakeppni um götuaug-
lýsingu, sem Latham stofnun-
in efndi tii. Var auglýsinga-
teikning hennar tekin gild og
er stöðugt notuð í Minneapolis,
New York og á vesturströnd
Bandaríkjanna.
Vonbrigði
í fyrstu.
| Gencie fann sjálf til þess,
hvernig ástatt var fyrir henni
og langaði mjög til þess að sjá
1 sér farborða af eigin ramleik.
1 Hún leitaði því til Ernests
Gullett, sem er ráðgjafi í vanda-
' málum þeirra, sem eru að reyna
að rísa á legg eftir áföll eða
alvarleg veikindi. Gullett
hvatti Snyder til þess að sjá
hvað Genzie gæti.
| Hún s.endi teikningu ,en
henni var hafnað.
En henni kom ekki til hug-
Framh. á 7. síðu.
Symfoníufónieikarnir.
Á efnisskránni á þriðjudags-
kvqld var Luadún^sinfqnía,'
Haydns, Leónóruforleikurinn
þriðji og fyrsti píanókonsertinn
eftir Tsjaíkovskí. með einleik
Rögnvalds Sigurjónssonar,
Róbert Ottósson sýndi styrk
og fimi í stjórn hinnar inndælu
og elskulegu Haydn-sinfóníu
og greiddi fagurlega úr samleik
stefjanna, ekki sízt í hinum
glæsilega lokaþætti. Lqónóru-
forleik Beethovens gerði hljóm-
sveitin glögg skil, svo að þessi
fegursti af fjórum forleikjum,
sem meistarinn samdi við sína
einu óperu, ljómaði í Öllu sinu
andríki og dirfsku.
Mesta athygli vakti þó ein-
leikur Rögnvalds og samleikur
við hljómsveitina. B-moll
píanókonsert Tsjaikovskís get-
ur að vísu læplega talizt með
veigamestu verkum . fransk-
rússneska snillingsins,. enda þó
hann sé nú orðið einna bezt
auglýstur i—^því yeldur- Hqlly-
wood og jazzinn. Verkið er
tekhiskt mjög erfitt og samið af
mikilli leikni, en óvíða gætir
þar þeirra innri átaka og þess
Ijúfsára unaðar, sem tónskáld-
ið eink.enná í síð.afi verkum. '—
Að g'ieymdum nokkrum óstyrk
í byrjun og nokkru ósamræmi
milli einleikshljóðfærisins (sem:
er ekki góður gripur) og hljóm-
sveitarinnar, náði Rögnvaldur
brátt föstum tökum og fullu
samræmi. Tókst: honum flutn-
ingurinn mjög vel, enda gei’ir
verkið mestar kröfur til þeirra
eiginleika, sem eru Rögnvalds
mestukostir: nákvæmni (presi-
;Sjón) og' afburða tækni. Þáttur
hljómsveitarinnar var hér hinn
lofsverðasti, og var það ekki,
hennar sök, þó að á stundum:
yrði lítið úr fyrstu fiðlu sakir
óheppilegri uppstillingar, þar
sem píanóvængurinn „skyggði;
á“ fiðluleikarana. Var öllum að:
lokum fagnað innilega, hljóm-
sveitarst., konsertmeistara og;
hljómsjveit og, síðast en ekki
sízt, ejpleikará, ímeð; miin meiri
hrifningu en títt er á sinfóníu-,
tónleikum, . B. G.
N ú er helzt rætt um það manna
á meðal, hvort samningar niimi
takast við umboðsmann brezks
aiiðmanns, sem sagður er hafa
gert islenzkum togaraeigendum
tilboð um að kaupa af þeim fislc,
og sjá um löndun hans í liret-
landi. Hefur um þetta yerið rætt
i brezkuin blöðum, en engin a-
reiðanleg vitneskja liggur fyrír
um, hvernig tilboðið er, eða hvört
takast megi á þenna hátt :tð
k,oma islenzkum fiski aftur á
markað á Bretlandseyjum. Brezk-
ir togaraeigendur, sem fastast
standa með löndunarbanninu á
íslenzkum fiski, sæta nú mikiili
gagnrýni af ýmsum aðilum i
heimalandi sínu.
Umríeður tíðar
í þinginu.
Hefur margoft verið komið inn
á löndiinarbannið í neðri mál-
stofu brezka þingsins, og hafa
ráðherrar þrezku stjórnarinnar
átt fullt i fangi með að bera af
sér harðar árásir einstakra þing-
manria, sem bent hafa á, hve riiik-
ið óhagræði Öllum almenningi á
Bretlandseyjum sé gert með lönd-
unarbanninu. Utanríkisráðuneyt-
ið islenzka hefur lítið lagt til
málanna á opinberum vettvangi,
og engar nýjar tilkynningar hafa
borizt frá því um efni og orða-
lag. síðustu orðsendingar brezku
stjórnarinnar. En almenniugi
leikur forvitni á því að niega
fylgjast með þessu máli.
Spjöll á
skrúðgörðum.
Það er sorglegt til þess að vita,
hve erfiðlega ætlar að ganga að
kenna æskufólki að virða þá við-
lcitni bæjaryfirvaldanua að
prýða þenna bæ. Hljómskólagarð-
urinn við Tjörnina hefur lengi
verið griðastaður ungra sem
gamalla, á fögrum sólslcinsdög-
um, en þangað háfa legið leiðir
margra eftir vinnu, til þess að
njótá sóíar og kyrrðar. Trjá-
gróðtir þar hefur átt mjög erf-
itt uppdráttar, og það er því
mjög leitt til þess að vita, að
hann skuli ekki látinn í friði.
Skólabörn
gð verki. „
Það er nauðsynlegt að kennar-
ar í barnaslcólum og reyndar öli-
um skólum brýni það óspart fyr-
ir nemendum sinum að ganga
ætíð vel og snyrtilega um slíka
friðaða reiti og skrúðgarða þessa
bæjar, þegar þeir leggja lcið sína
þangað, Þeir eru sannarlega ekki
of margir gróðurblettiruir i
Reykjavik. En einmilt vegna þess
að mikilli vinnu og miklu fé hef-
ur á undanförnum árum verið
yarið til að hlua að görðunum í
bænum, er frckari ástæða til þess
að þola ekki að óvaninn æsku-
lýður spilli þar öllu.
Urnferð um
Túngötu.
Sjúkliitgur í Landakostsspítala
hefur skrifað mér bréf þess efnis,
hvort ég vildi. ekki koma þvi á
framfæri við umférðarnefnd, að
umférð um Túngötu um nætur
yrði . aigerlega bönntið. Urifférð
Gáta dagsins.
Nr. 378.
Stigi stendur í húsi
og sjö rimar í.
Þar eru tvö hjón
og þau hvílast aldrei.
Svar viðj gátu.pr. 377:
SauSskinnsskór.