Vísir - 24.06.1954, Blaðsíða 4

VISIR
Fimmtudaginn 24. júní 1954
vSsis
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónssoo.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Ctgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm iinur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Melri útgerð á síld.
Allt bendir til þess, að talsvert fleiri skip fari norður á
síldarmiðin á þessu sumri en í fyrra, og menn reyni yfir-
leitt að komast fyrr norður með skip sín fyrr en venjulega,
ef síldin skyldi verða snemma á ferðinni. Eru bátar þegar
farnir að sigla norður, til þess að vera við öllu búnir.
Ekki stafar þessi mikli hugur í mönnum af því, að þeir haíi
eitthvað meiri vissu fyrir aflabrögðum en áður, heldur mun
hitt valda nokkru, að hagur margra útgerðarmanna er betri
nú — eftir siðustu vetrarvertíð — en á sama tíma í fyrir, svo
að auðvelda’ a er fyrir þá að koma skipum sínum norður. En
þá er eftir hlutur síldarinnar, sem segir til um það, hvort fé
þetta ávaxtast eða ekki, og er enginn þess umkominn að spa
neinu um það að svo komnu.
Um næstu helgi kann þó að fást einhver’ vitneskja, sem
hægt er að byggja á spádóma um gang síldarinnar á þessu
sumri, eða þegar vír’ ’amenn þeir, sem nú eru við rannsóknir
austur og norður í haii, hafa komið saman í Færeyjum, til að
bera saman bækur sínar. Eru þar þrjú skip um þessar mundii,
eins og vísir hefur getið um, þar á meðal Ægir, sem búinn hefur
verið tækjum til athugana i þessu efni, en Danir og Norðmenn
taka einnig þátt í þessu rannsóknarstarfi.
Einhver breyting mun hafa orðið á síldargöngum við Noreg
á síðasta vetri og má vera að einhverjir geri sér vonir um, að
þessu kunni einnig að fylgja, að breyting verði' á ný hér, það
er að segja að síldin komi aftur að ströndum landsins i sama
magni og fyrir mögru árin undanfarið. Engin vissa er þó fyrir
slíku, og enginn ætti að láta það sérstaklega hvetja sig til
útgerðar nyrðra.
Hin takmarkaða þekking okkar á göngum síldarinnar — og
auðvitað annarra fiska einnig — og þörf okkar fyrir að vita
sem mest um ferðalög hennar, ætti að sannfæra menn um
nauðsyn þess, að við verjum miklu fé til hafrannsókna, marg-
falt meira fé en nú er gert. Það kemur aftur, þótt árangurinn
sjáist kannske ekki á fyrstu árunum, enda yrði þar unnið fynr
framtíðina en ekki fyrir líðandi stund.
Samtök útgerðarmanna og sjómanna eiga að ganga fram
fyrir skjöldu í máli þessu, og berjast fyrir því, að umfangs-
miklar rannsóknir á göngum nytjafiska verði fastur liður í
starfsemi hins opinbera, og verði ekkert sparað til þess að
árangur verði semt mestur og beztur. Er ekki annað sæmandi
en að þjóð eins og íslendingar, sem eiga allt sitt undir fisk-
veiðum, auðsýni þá framsýni og skynsemi að leitast við að
ráða gátur fiskgangnanna, þar sem lausn þeirra ynun bæta hag
landsmanna og gera þeim kleift að lyfta enn stærri Grettis-
tökum á öllum sviðum en hingað til. Við eigum ekki að hirða
þekkingarmolana, sem hrjóta af borðum annarra þjóða í þessu
efni, við eigum heldur að vera veitendur en þiggjendur, og
það getum við orðið, ef viljinn er fyrir hendi.
Prestastefnan:
Míklar umræikir um kirkjuna
09 ýmsa þættí líknarmála.
Fundum prestastefnunnar
var haldið áfram í fyrradag,
og hófust þeii með morgun-
bænum í kapellu Háskólans.
Fluttar voru kveðjur frá
kirkjufélögum erlendis. D:r.
Carl Lund-Quist, framkv.stj.
Heimssambands lútherskra
kirkna, tók fyrstur til máls, og
lýsti ánægju sinni yfir því-að'
vera hingað kominn. Þá talaði
dr. Harald Sigmar f, h. Sam-
bands lútherskra kirkna í Ani-
eríku og loks dr. Richard Beck,
f. h. hins sameinaða kirkjufé-
lags íslendinga í Vesturheimi.
Árnaði hann biskupi, kirkjunni
og þjóðinni heilla og blessunar
Guðs. Biskup þakkaði kveðj-
urnar og hlýhug í garð hinnar
íslenzku kirkju. Þá var tekið
fyrir aðalmál prestastefnunnar
að þessu sinni, kirkjan og líkn-
armálin. Sr. Jakob Jónsson
flutti framsöguræðu um slysa-
varnir, sr. Þorsteinn L. Jónsson
um starf fyrir sjúka, sr. Gunn-
ar Árnason um starf fyrir
drykkjumenn og sr. Einar
Sturlaugsson um kristniboð. —
Allmiklar ræður urðu um mál-
ið. Síra Sigurður Stefánsson á
Möðruvöllum flutti erindi í út-
varpssal um sr. Jón Þorláksson
á Bægisá.
I gær var haldið áfram um-
ræðum um kirkjuna og líkn-
armálin, og ræddi sr. Árelíus
Níelsson um störf fyrir fanga.
Þá ræddi sr. Jónas Gíslason um
helgidagalöggjöfina, en sr. Páll
Þorleifsson um sjómannastofur.
Prestastefnunni var slitið með
kvöldbænum í Háskólakapell-
unni í gærkvöldi, en síðar um
kvöldið sátu prestar í góðum
fagnaði heima hjá biskupshjón-
unum. ,
Glæpatímaritin
siðspillandi.
Þrettánda fulltrúaþing Sam-
bands ísl. barnakennara var
nýlega háð hér í bænum.
Þeir dr. Broddi Jóhannesson,
Jónas Pálsson cand. mag., dr,
Matthías Jónasson og dr. Símon
Jóh. Ágústsson prófessor, fluttu
framsöguerindi um hlutverk
skólasálfræðinga, en Snorri
Sigfússon námsstjuri ræddi um
sparifjársöfnun í skólum.
Allmargar tillögur voru sam
þykktar á þinginu, og má rh.
a. geta þessara: Nauðsyn var
talin bera til að komið verði á
sálfræðilegri þjónustu í barna-
og unglingaskólum, enda verði
ráðnir sálfræðingar við skól-
ana. — Þá var lýst yfir andúð
á starfsemi þeirra manna, sem
standa að útgáfu alls konar
sakarrfálatímarita, er flytja
glæpa- og afbrotasögur. Telur
þingið, að nauðsynlegt sé, að
nöfn þessara manna verði birt,
og skorar á viðkomandi stjórn-
arvöld að hlutast til um, að
svo verði. Tímarit þessi séu
siðspillandi fyrir börn, svo og
„hasarblöð“ og glæpakvik-
myndir, og því óhæf til lestrar
eða* sýninga hjá menningar-
þjóð.
Bergmáli hefur borizt bréf frá
„Smala“, sem hefur aldrei áðúr
.skrifáð mér bréf áður. Hann seg-
ir: „Bergmál. Mér hefur dottið í
hug'að hreýfa máli, sem ég man
ekki til að áður hafi verið lireyft
í þessum dálki. Áður fyrr vissi
ég að vöru hér haldnar torgsöl-
ur á grænmeti, og ég man svo
langt, að þær voru haldnar árið
1931..Þá var það Bjarni Ásgeirs-
son, núverandi sendiherra okkar
í Osló, sem hafði þær á hendi
fyrir garðyrkjustöð sina að
Reykjum. Hann var frumkvöðull
inn að þessari starfsemi.
Hvað viltu vita?
Verða þeir ekki birtir?
T»að er nú vika liðin, síðan söfnunin mikla í svonefndan
-*■ Sigfúsarsjóð var á enda hjá kommúnistum. Það var ekk-
ert smáræði, sem menn fundu í handraðanum til að spýta í
byssuna, enda fór svo að út úr flóði, þegar söfnuninni var
um síðar lokið.
Á þessum tíma, sem liðirin er frá söfnunarlokum, hefði átt
að gefast tími til að birta eitthvað af samskotalistunum, þvi
að væntanlega er bókhaldið bezta lagi að þessu : leyti. 1
Kommúnistar hafa þo látiðriþáu orð falla meðal. almeririirigs,*
að listarnir muni ekki verða birtir, því að skattayfirvöldin
mundu áreiðanlega fara að hnýsast í þá og gæti ekkert gott af
því flotið. Er illt til þess að vita, að kommúnistar skuli breiða
út slíkar sögur um flokksmenn sína og stuðningsmenn, að þeir
geti verið eitthvað viðriðnir skattsvik, því að þá fer að verða
fátt um heiðarlega menn á þessu landi, ef slík krosstré bregðast
sem önnur.
Sjálfra sín vegna — ef ekki annarra — ættu kommúnistar
nú að taka sig til og birta söfnunarlistana, svo að alþjóð megi
vita, að það sé í rauninni hún, sem hafi gefið milljónina og það,
sem umfram var. Enginn hefur gott af því að búa við óvissu,
og sízt munu kommúnistar vilja verða þess valdir, að þjóðin
glati trúnni á sjálfa sig og grunsemdir vakrii uiri það irieð
henni, að féð sé lengra að komið en úr vösum alþýðunnar ís-
lenzku.
Á. Þ. spyr:
„Verða bílar í happdrætti
aldraðra sjómanna tilbúnir til
skrásetningar — allir skattar
grgiddir, bátagjaldeyrir o. s.
frv.?“
Vísir bað Auðun Hermanns-
son að svara þessari spurningu
og varð hann góðfúslega við
þeirri beiðni. Auðun kvað alla
skatta og iðgjöld þessa árs
greidd, þannig að þeir, sem
hlytu bílana, þyrftu engin gjöld
að gjalda af þeim fyrr en næsta
ár, en þá verður um venjuleg-
an eignaskatt að ræða. Auðun
kvað bílana alla alveg nýja, og
hefur þeim aðeins verið ekið
á sýningarstað, áður en þeir
verða afhentir tilvonandi eig-
endum.
/jóðin við þau, eru ljóðin þá
eftir einhvern starfsmann út-
varpsins, sem ekki vill láta
nafns síns getið?“
Svar: Ekki mun' þetta al-
mennt vera þannig. T. t. var
Fánasöngur Einars Benedikts-
sonar kynntur í útvarpi fyrir
skömmu, án þess Einar væri
að neinu getið og álíka kynn-
ing er því miður nokkuð al-
geng, þótt ekki geti hún talizt
viðkunnanleg.
Betra verð.
Þá seldu allar verzlanir þessa
'nýju ávexti, en torgsalan seldi
þá á betra eða lægra ver'ði þann
tima, sem hún hafði opið. Þá var
samkeppni, en nú er hún engin,
því allir selja allt á hæsta verði,
og enginn fyrirverður sig fyrir
það, Og þó má segja* að garð-
ávextir séu það grænmeti, sem
ættu að vera auðseljanlegastir á
heimamarkaði. Það kann kannske
að vera tilkostnaður þeirra, er
nú stunda garðyrkju, sé meiri en
þeirra er fyrirfóru, en það gét-
ur ekki afsakáð það verð.'sém nú
er á þessari vöru.
Ný uppástunga.
En hva'ð sem öllu liður, ætla
ég að koma fram með þá nýstár-
legu tillögu, að nú verði liafizt
handa um það, að semja við þá
eigendur garðyrkjubúa, að þeir
taki sig saman og haldi torgsölur
í Reykjavík, þar sem allur al-
menningur geti verzlað, ef hann
óskar. Þarna gæti verið til sölu
tómatar, agúrkur, kartöflur o. fl.
Þesar vörur ættu að vera á bezta
verði, því sölustöð þessi á aðeins
að vera opin snema á morgnana,
og aðeins siðar, ef sérstakt tæki-
færi gefst til.
Yrði vinsælt.
Slikar torgsölur yrðu áreiðan-
lega mjög vinsælar hjá öllu þvi
fólki, er lítil auraráð hefur og
myndu reyndar vinsælar hjá þvi
fólki, sem myndi vilja spara pen-
inga, en i sama nmnd fá góða
vöru.“ — Bergmál þakkár þetta
bréf, og vill láta þá skoðun i Ijós,
að það getur fallist á bréf Smala
í aðalatriðum.
Tilvonandi stud. polyt spyr:
„Hvaða skilyrði verða stúd-
entar að uppfylla til þess að
geta hafið nám í verkfræði-
deild Háskóla íslands?“
Svar: Þeir verða að hafa stúd
entspróf úr stærðfræðideild, en
auk þess þurfa þeir að hafa
hlotið ákveðnar einkunnir í
nokkrum námsgreinum og veit
ir háskólaritari nánari upplýs-
ingar um hvaða námsgreinar
það eru. Hann er til viðtals í
skrifstofu Háskólans.
Hlustandi: spjvr:
„Þegar íog eru
„Þegar lög eru kynnt í út-
varpi og tónskáldanna getið en
ekki. þeirra, sem hafa sajmið J
Ökuþór spyr:
„Hvað táknar „apparatið“,
sem komið hefur verið fyrir í
fcurnspjjfru Heilsuvérndarstöðv
arinnar. Þessi óvera er „mínus“
á þessari annars svo fallegu
byggingu?11
Svar: Að því er blaðið hygg-
ur mun spyrjandi eiga við kúl-
una, en í henni eru eftir því
sem bezt er vitað tvær ,,ab-
strakt“ mannamyndir eftir Ás-
mund Sveinsson. Blaðinu. tóþst
ekki að ná tali af listamannin-
um, en hann getur vitanlega
gefið alveg öruggar upplýsing-
ar um þetta.
Hvar fæ ég mat?
Ung frú sagði við mig í gær,
' að hún hefði farið búð úr búð í
gær og hvergi hitt fyrir þá búð,
sem hefði haft neitt það að selja,
sem bjóðandi væri, og liún biðtir
um þá orðsendingu til þeirra, sem
það nær til, að láta það ekki
koma fyrir sig, að liafa ekki mat
fyrir börnin.,, — Bergmál þakkar
bréfið. — kr.
Sólmyrkvaflug F.I.
Nokkr.um spurningum, sem
boriztl hafá, eV ehn ósvarað og
verða þær að bíða um hríð.
MARGT A SAMA STAÐ
LAUCAVEC 10. - SIMI 33ti
Flugfélag fslands hefur á-
kveðið að efna til sérstakra flug
ferðá í sambandi við sólmyrkv-
ann n.k. miðvikudag, 30. júní.
Verður lagt upp frá Reykja-
víkurflugvelli nokkru fyrir há-
degi á tveimur Douglasflugvél-
um, og ef veður er hagstætt er
ráðgert að hafa viðdvöl í Vest-
mannaeyjum og virða þaðan
fyrir sér sólmyrkvann. Ferðin
mun taka 2 til 3 tíma, og benda
allar líkur til þess, að Flugfé-
ag ísands geti hvergi nærri full
nægt eftirspurn eftir sætum,
þar sem einungis verður hægt
að hafa tvær flugvélar til þess-
ara ferða sökum mikilla anna í
áætlunarflugferðum félagsins.