Vísir - 16.08.1954, Blaðsíða 7

Mánudaginn 16. ágúst 1954.
VISIR

^wvwvw^^vvwvvvv^rtwvvvvvvvvvvvvvwvvvrtfvvvvv'uvy'vvwvvv
£kriHQÍM$uf‘
m AIVIERÍSBiUIVI FAIMGELSUiy
'iman
eflii' ^foiepk (Ju[[in^ M n
ijfiruiníjánarinann rlliífancjclia tSandaríljanna
leiðir á því að fá aldrei að skemmta sér,“ sagði hann. Eg lét
hann halda áfram vörzlu fanganna, gegn því loforði, að hann
breytti meðhöndlan sinni á þeim í framtíðinni.
Sá siður, að leyfa föngunum lyklavörzluna, sem er svo út-
breiddur í smærri fangelsum hér og þar í landinu, hefur stund-
um orðið til þess að gera fangaverðina að athlægi. Þannig atvik
kom fyrir í lítilli borg í Texas. Það hafði gerzt tveim dögum
áður en eg kom þangað.
í fljótu bragði virtist þetta vera venjulegt „útbrot“. Þegar
eg gekk upp tröppurnar við innganginn í fangelsið, varð eg
undrandi við að sjá að tvær járnslár höfðu verið sagaðar burtu
úr neðri hlut^ hurðarinnar. Fangavörðurinn, langur sveitamað-
ur með framstandandi höku og hörundslit eins og sútað skinn,
virtist dálítið vandræðalegur, þegar hann fékk að vita, að eg
væri eftirlitsmaður frá Washington. Eðlilega minntist eg fljótt
á, að eg hefði veitt því eftirtekt, að þarna hefði „einhver brot-
izt út“ og benti um leið á gatið á hurðinni.
„Hm .... jamm .... já, það er rétt,“ sagði hann seinlega.
Það var eitthvert hik undir niðri í röddinni, sem vakti furðu
mína. En eg hélt svo áfram við eftirlitsstarf mitt. Það var ekki
fyrr en eftir að eg var farinn úr fangelsinu að afloknu erindi,
að fólk þarna í borginni, sem þekkti til og var lítið gefið um
fangavörðinn, sagði mér söguna.
Þarna í borginni var kyndugur karlfauskur, sem hver maður
þekkti, er kallaður var Villi. Hann var einn þessara vandræða-
gepla, sem sífellt eru að brjóta lögin með smáyfirsjónum, og
var búinn að sitja 20—30 sinnum í „steininum“ og orðinn nokk-
urskonar fastagestur. Hann hafði unnið sér traust fangaVarð-
arins, svo að hann lét Villa oft hafa lyklavörzluna, ef svo bar
undir.
Daginn, sem þetta gerðist, var fangavörðurinn að störfum
innanhúss, við að stjóma hreingerningum, sem fangarnir voru
að vinna við. Hann seildist hiður í vasa sinn eftir tóbaki, og
uppgötvaði þá, að hann vantaði tóbak.
„Villi!“ hrópaði hann, „farðu niður í búð og náðu fyrir mig
í munntóbak. Og vertu nú fljótur!“ ,
Villi fór, og opnaði dyrnar með lyklinum, sem fangavörður-
inn hafði kastað til hans. Hann tók lykilinn méð sér út, svo harm
gæti opnað fyrir sér sjálfur, þegar hann kæmi aftur, og þyrfti
ekki að ónáða vin sinn og herra, fangavörðinn.
En hann kom ekki aftur. Þegar hálf stund var liðin og ekki
sást neitt til Villa, kallaði fangavörðurinn á konu sína út um
gluggann. Hann sagði henni hvað gerzt hafði; hann væri lok-
aður inni og yrði að dúsa þar, þangað til einhver næði í svika-
kroppinn hann Villa.
Kona fangavarðarins fór út í borg að leita. Það var ekki örð-
ugt að komast á slóð Villa. Konan þurfti ekki annað en að koma
í hverja knæpuna af annnarri. Þegar hún loksins náði honum, lá
hann dauðadrukkinn á gólfinu í einni knæpunni. Hún leitaði í
vösum hans að lyklinum. En fangelsislykillinn var- þar ekki.
Villi hafði fleygt honum einhversstaðar í ölæði sínu!
Frú fangavarðarins flýtti sér aftur með þessa sorgarfrétt.
Maður hennar bölvaði og ragnaði hástöfum. Fólk safnaðist að
fangelsinu. Galgopamir, einkanlega slæpingjar úr nágrenninu,
fóru að sletta úr sér háðglósum og i'áðleggja fangaverðinum
ýmiskonar heimsku: Hann ætti að hella á sig vatni og gufa upp
með því. Hann ætti að læra galdra og láta sig hverfa. Harin ætti
að fara að grenna sig, svo hann gæti smogið út milli rimlanna,
og ýmislegt fleira af sama tagi. En Shillen fangavörður froðu-
felldi af vonzku. ,
En hann komst ekki út fyrir því. Kona fangavarðarins og
einn eða tveir kunningjar hennar náðu nú í ræfilinn Villa og
fóru að hella í hann lútsterku og heitu kaffi. Hann raknaði úr
rotinu smátt og smátt. En það var til einskis — hann mundi
ekkert hvar hann hafði fleygt lyklinum. Þau báðu og hótuðu,
skömmuðust og rifust, en Villi hristi aðeins höfuðið aumingja-
lega. Þetta bar engan árangur; lyklinnn var horfinn með öllu,
að því er hann bezt vissi.
Það voru engin önnur ráð tiltækileg, en að ná í nokkur stál-
sagarblöð. Eftir nokkurra klukkustunda eúfiði tókst að saga
sundur járnslárnar og hleypa út skömmustulegum fangaverði.
Þetta er eina dæmið, sem komið hefir fyrir í embættistíð minm,
sem nauðsynlegt hefir orðið að saga fangavörð út úi' fangelsi
sínu! Fangarnir, ásamt syndselnum Villa, voru nú lokaðir inni
í klefum sínum, meðan nauðsynleg viðgerð fór fram.
Daginn eftir var Villi búinn að sofa úr sér vímuna og mundi
hvað hann hafði gert af lyklinum. Hann hafði alls ekki tekið
hann með séri út í borgina. Hann var hræddur um að hann
týndi honum, og faldi hann þess vegna í holu undir tröppun
um, ekki einn meter frá hurðinni, þar sem vinir fangavarðar-
ins streittust svo lengi við stálsagirnar af dugnaði og hjálpfýsi!
Eg hélt að eg hefði heyrt hið síðasta af þessu, en þegar eg
kom til Washington fekk eg í hendur dagblað frá áðurumgetinni
borg, með gamansamri lýsingu á atvikinu, er endaði með háð-
vísu í sorgarramma!
Vanþekkingin og stjórnleysið í rekstri minniháttar sveita-
fangelsa leiðir stundum af sér svo ótrúlega skringilega atbur'pi,
að leikhússtjórar eða kvikmyndagerðarmenn mundu hika við
að láta slíkt sjást á leiksviði eða tjaldi. Eg kynntist einum slík-
um atburði frá skógarhéruðum Kansasfylkis.
Þetta byrjaði með því, að við fengum bréf með dulnefni
undir frá einhverjum í þessu þorpi, er var svohljóðandi: „Ýms-
ir skrítnir hlutir gerast í fangelsinu hér. Ráðlegt væri að senda
einhvern hingað til að kynna sér hlutina.“
Okkur fannst líklegast, að bréfið mudi vera frá einhverjum
stjórnmálaandstæðingi sýslumannsins eða fangavarðarins, eins
og flest bréf af líku tagi. Það kom okkur samt ekki við. Áhuga-
mál okkar var hinsvegar að vita, hvað væri hæft í þessu, svo
að eg kom í heimsókn til þessarar borgar nokkrum dögum
seinna, og fór rakleitt til fangelsisins.
Strax þegar eg kom inn varð eg sannfærður um, að eitthvað
væri að. Fangavörðurinn varð ákaflega órólegur þegar eg kynnti
mig, og fylgdi mér með sýnilegri tregðu til fangaklefanna
lengra inni í fangelsinu. Eg sagði honum, að eg óskaði að tala
við þá fjóra sambandsríkisfanga, sem geymdirí væru þarna.
„Þeir eru aðeins þrír,“ svaraði hann skjálfraddaður.
Þegar eg sagði honum, að eg óskaði að tala einslega við þessa
þrjá fanga, gekk h ann aftur til skrifstofu sinnar með sömu
tregðu og kom fram hjá honum þegar hann fylgdi mér inn í
fangelsið. Áreiðanlega vildi hann heyra, hvað fangarnir segðu
mér. En þeir sögðu mér ekkert sérstakt.
Svo fór eg að hugsa um, hvernig það væri annars með þessa
fanga. Skrifstofa ríkislögreglunnar í Topeka hafði sagt mér að
það væru fjórir fangar í þessu fangelsi og hafði gefið mér upp
nöfn þeirra. Einn þeirra, er Harper hét, var ekki þarna. Eg
bjóst við að lögregluskiíifstofan hefði mistalið, svo að eg ákvað
að ganga úr skugga um þetta. Eg hringdi þá því upp, enj þeir
fullyrtu, að Harper ætti að vera þarna.
Áður en eg fór aftur í fangilsið, kom eg við í skrifstofu sýslu-
mannsins og fékk að vita um tölu fylkisfanganna. 14 fangar
voru á skrá sýslumannsins. Samtals áttu því 18- fangap að vera
geymdir þarna.
Á kvöldvökunnic
Þegar drengurinn vari, sendur
í heimavistarskólann sagði
mamma hans við hann, að hann
ætti að fara í hreina sokka á
hverjum degi. Og það gerði
hann. En þegar vikunni lauk.
komst hann varla í skóna.
@
Milljónamæringur í Texas
var að sýna vini sínum nýtt
hús, sem hann hafði látið reisa.
Þeir voru staddir í svefnher-
berginu og áttu ekki eftir að
skoða nema baðherbergið.
— Nú skaltu sjá, hvernig eg
geri bragð úr ellefta boðorðinu,
sagði m,iil j ónamæringUirinn.
— Hér þrýsti eg á hnapp, og
þá kemur baðkerið inn.
Þar með þrýsti hann á hnapp-
inn og baðkerið kom inn. Við
þetta er engu að bæta öðru en
því, að kona hans lá í baðker-
inu.
•
Frúin er að læra að aka bif-
reið: „Heyrðu, Henrik, þessi
litli spegill þarna uppi hangir
ekki á réttum stað.‘
Bóndinn: „Er það ekki?“
Frúin: „Nei. Eg get ekkert
séð nema bifreiðina, sem er
fyrir aftan okkur.“
Einu sinni var....
‘ Þessar fréttir birti Vísir m. a.
þ. 13. ágúst 1919:
Hestar fældust
fyrir laugavagni á Lauga-
vegi í gær. Vagninn rakst þar
á símastiga, sem valt um, en
símamaðurinn meiddist lítið.
Svo þutu hestarnir ofan í bæ
og duttu loks við brunarúst-
idnar, og var mikil mildi, ið
ekki hlaust slys af.
Til vandræða
horfir nú um allt Suðurland
sökum óþurka, en nú hefur svo
að segja rignt látlaust í 5 mán-
uði. En hey orðin- hrakin til
stórskemmda en fiskur enginn
þornar.
Um stjórnarskiptin
er ekkert nýtt að frétta; hef-
ir ekki heyrzt, að konugur hafi
enn svariað lausnarbeiðni
stjómarinnar og forsætisráð-
herra hefir heldur ekki til—
kynnt þingiiiu hana opinber-
lega, né ástæður til hennar.
r. (2. Buncuaksz — TARZAN 1621
Drotlningin mæltí: ,Ég skal gefa ‘ ,Ég s. ieppa Sherman ef þú Þegar hér var komið, ruddist inn Oozu beið ekki boðanna, lieldur'
Sherman l.ausan, en skjöldinn gttið ‘ it. veroa konúngur með méi • sveit samsærismanna Oozus, sem -kaut spjóti beint á drottninguna.
þór ekki. fengiðhafði legið á hleri.