Vísir - 17.11.1954, Qupperneq 3

Miðvikudaginn 17. nóvember 1954.
VÍSIR
3
Hollusta og heilbrigði
Alþjó5ahellbrigðlsmálastofnunin
fjallar um áfengissýki í heiminum.
í Bancbríkjunum eru um 4 millj.
áfengissjúkling^, um 1 millj.
í Frakklandi.
Samkvæmt athugunum, sem
gerðar hafa verið á vegum Al-
þjóða-heilbrigðismálastofnun-
arinnar, sem er deild úr Sam-
einuðu þjóðunum, eru taldir
um 1 millj. áfengissjúklinga í
Frakklandi en um 4 millj. í
Bandaríkjunúm.
Á fundi, sem haldin var í
stofnun þessari í Vínarborg í
sumar, skýrði dr. Elvin M. Jell-
inek, fyrrverandi starfsmaður
við Yale-háskóla, núverandi
ráðunautur stofnunarinnar um
áfengismál, frá því, að mikill
mismunur væri á áfengissýki í
hinum ýmsu löndum. Fundinn
sátu 400 fulltrúar frá 27 þjóð-
um, þar á meðal þrír sálfræð-
ingar frá Rússlandi.
I sumum löndum, svo sem
Bandaríkjunum og Svíþjóð,
virðist áfengissýkin stafa aðal-
lega af taugabilun. Annars
staðar ber mikið á áfengis-
sjúklingum, sem hneigjast til
ofneyzlu áfengis vegna félags-
legra ástæðna, erfiðleika, er
rpenn verða fyrir í lífinu, svo-
nefndir „-reaktívir" ofdrykkju-
menn.
I Bandaríkjunum eru margir
ofdrykkjumenn af þeim flokki,
ekki sízt meðal kvenfólks, sem
komið er yfir 35 ára aldur. —
Stundum ber það við, að konur
á þeim aldri taka að neyta á-
fengis í óhófi af ýmsum sökum,
svo sem ótryggðar eiginmanna
sinna, andláts bai'ns eða for-
eldra eða vegna þess, að þjóð-
félagslegri stöðu þeirra hefur
hrakað.
Drykkjuskapur
Chilebúa og Finna.
Talsvert er um þess konar
áfengissjúklinga í Danmörku,
enda þótt ekki verði sagt, að
áfengissýki sé þar mikið
vandamál. Meðal fátæklinga í
Suður-Amerík^iríkinu Chile
stafar áfengissýkin einkum af
næringarskorti, vegna þess, að
menn fá ekki nægar hitaeining-
ar úr rýrum matarskammti og
bæta sér þetta að einhverju
leyti upp með ofneyzlu áfengis.
Hinsvegar er slík uppbót skað-
leg, eins og alkunna er.
Annað drykkjulag tíðkast
með Finnum. Þar er drykkju-
maðurinn sem drekkur um
helgar meira vandamál en
vana-drykkjumaðurinn. — Þar
kemur það fyrir, að menn sem
búa í strjálbýli, kema til borg-
anna, drekka sig ofurölvi, og
íýkur oft og einatt með róst-
um og hnífsstungum.
Franskir sveitamenn
dreklca mest.
Frakkar eru efstir á blaði í
Evrópu að því er áfengissjúk-
linga snertir. Þar drekka menn
meira til sveita, gagnstætt því,
sem tíðkast í Bandaríkjunum
og víðar. Ekki er sannað, hvort
drykkjan þar stafar af því, að
nóg er um vínföng í sveitúm,
eða öðrum fyrirbærum e. t. v.
menningarlegs eðlis.
í Bandaríkjunum eru um 4
millj. áfengissjúklinga, en á-
fengissýkin er 6 sinnum al-
gengari hjá körlum en konum.
Skýrsla stofnunarinnar hefur
ennfremur leitt í-ljos, að tauga-
bilun barna er almenn, þar sem
foreldrar þjást af áfengissýki.
Drykkfelldir foreldrar sýna
börnum sínum oft og einatt
ekki nægilegt ástríki og um-
hyggjusemi, og getur þetta
valdið alvarlegum truflunum á
sálarlífi barnanna.
- Dr. Jellinek benti á, að vel
yrði að huga að hinum marg-
háttaða uppruna áfengissýk-
innar, þegar rætt væri um
lækningar og batahorfur. •—
Læknirinn verður að vita, hvað
er, að' sjúklingnum, áður en
hann hefur aðgerðir'á honum.
Sjúkratryggihgar s Ástralíu vek]a
atSiygli á ■ læknaftmgl.
A ársþingi alþjóðaþings
læknasambandsins (World M[c-
dical Association), sem fyrir
skömþni Var Iháidið 1 í iíaag,
geáði Sir Earl C. G. Page, lieil-
brigðismálaráðlierra Ástralíu,
grein fyrir hinni nýju trygg-
ingamálaskipan í Ástralíu, sem
byrjað er að framkvæma.
Áætlunin byggist á frjálsu
framlagi til sjúkratrygginga,
sem ríkisstjórnin styður fjár-
hagslega, til þess að tryggja
öllum læknishjálp og ér þann-
ig frá þessu kerfisbundna sam-
starfi gengið, að stjórn þess er
algerlega.í höndum læknastétt-
arinnar.
Greinargerðin vakti mikla
athygli læknánna ,er þingið
,sá.t.ú, , en, þéir.voru úr öllum
Jöndum heims, og allir fram-
.arlega í: fjókki sih.nár stéttar.
Mörgum fannst þetta skipulag
vera nákvæmlega,, það, sem
læknastéttin gæti helzt kosið.
Læknar frá 46 þjóðum sátu
iþingið. Læknar úr stjórn
Bandaríska læknafélagsins, er
þarna voru, sögðu að þessi á-
ætlun Ástralíumanna væri til
sérstakrar athugunar hjá þeim,
þar sem hún gæti orðið til vís-
t bendingar um að fara sömu
leiðir í Bandaríkjunum.
Sir Earl sagði, að mótspyrn-
an gegn sjúkratryggingum, með
frjálsu framlagi eins og nú í
Bandaríkjunum og Kanada,
byggðist á því, að hjálpin væri
ekki nógu víðtæk — hún næði
ekki til lægstlaunuðu stétt-
anna. Til þess að tryggja það,
að þeir sem minnst hefðu efnin
og ekki geta lagt fram fé sjálf-
ir, hefði ástralska stjórnin á-
kveðið að styðja sjúkratrygg-
ingarnar ríflega, til þess að allir
gætu notið góðs af þeim.
Sir Earle gerði að umtalsefni
mesta vandamál læknastéttar-
innar sem væri að láta sem full
komnasta þjónustu í té, en allt
sem til þess þarf að inna hana
af hendi eykur útgjöld lækna.
Samtímis er þróunin sú, að allir
geti orðið hinnar fullkomnustu
þjónustu aðnjótandi, jafnvel
hinir snauðustu. Sir Earle taldi,
að þessi vandamál yrðu bezt
leyst með samvinnu allra aðila,
þ. e. að viðhalda öllu sem þraut-
reynt er og hefðbundið á þessu
sviði og jafnframt halda uppi
sókn til stöðugt meiri framfara
læknavísindanna í þágu allra,
en samtímis yrði hinum snauð-
ustu gert fært að njóta hinnar
fullkomnustu þjónustu, — en
þeir aðilar, sem hér um ræðir
væru: Læknastéttin, sveitar-
og bæjarfélög, sjúkrasamlög og
ríkisstjórnir. Bezt mundi víða
henta, að koma þessu samstarfi
á .stig af stigi. Þannig hefði
verið faxið að í Ástralíu. Fyrst
var hafist handa um hjálp til
berklasjúklinga (1950), þar
næstVoru samþykkt log um að
sjá 7150.000 börnum undir 13
ára fyrir ókeypis mjólk, 1951
komíð á starfsemi til þess að
tryggja mönnum sjúkrahús-
vist, þar næst að gamalmenni
gætu fengið ókeypis læknis-
, hjálp og lyf, og loks á þessu ári
^ kom til sögunnar frjáls þátt-
; taka í sjúkrasamlögum, sem
| allir eru hf attir til að ganga í
, af hinu opinbera. Grunnurinn,
, sem kerfið byggist á er að
j framlög sjúkrasamlaganna séu
! að minnsta kosti jafnmikil og
| hins opinbera. Sú þjónusta á
sviði lyf- og skurðlækning'a,
! sem menn fá aðgang að er
| mjög víðtæk, og er um 600 teg-
undir lseknisþjónustu að ræða.
Nasser óttast vin-
sæld'r Naguibs.
Það héflr vakið undrun og
gremju í Brczk-egypzka Sud-:
an,.að Naguib hefir verið' sett-:
iir í stofufangelsi, og margar
raddir heýrst um, að það muni
spilla sambúð landanna, ef
jfrekara verði aðhafst gegn
Ironum.
j Naguib á miklum vinsældum
| að fagna í Sudan og Nasser
virðist einnig óttast vinsældir
hans í Egyptalandi sjálfu, og
h'efir að kalla allur egyzki her-
inn verið kvaddur til vopna. og
enu hersveitir í brynvörðum
ibfreiðum stöðugt á férli um
i götur Kairo, en mikið herlið
haft til taks í hermannaskál- /
um. i ,
Verið að bægja malaríu-
hættunni frá Indlandi.
bar hafa milijónir manna kruntð niður
ur malaríu á íiðnum tímum.
Undraverður árangur hefur
náðst í Indlandi í baráttunni
gegn malaríu (hitasótt).
Indland hefur á liðnum tím-
um verið eitt þeirra landa, þar
sem malaría hefur verið hinn
mesti vágestur,- og fólk hrunið
niður af hennar völdum svo
hundruðum skiptir. En nú er
sameiginleg sókn heilbrigði-
yfirvalda Indlands, heilbrigði-
málastofnunar Sameinuðu þjóð-
anna og ýmissa heilbrigðistofn-
ana Bandaríkjanna komin svo
vel á veg komin, að ekki aðeins
tekizt að halda henni í skefjum,
heldur miðar hratt í áttina að
útrýmingu hennar.
Á Indlandi búa 200 millj.
af 360 milljónum íbúum
landsins á malaríu-svæðum,
þ. e. svæðum bar sem hætt-
ast er við, að malaría komi
upp og valdi miklum usla.
Á liðnum tímum hefur mal-
aría náð útbreiðslu á þessum
svæðum er rigningatíminn
hefst, og 20—30 af hverjum 100
íbúum og stundum allt að 60
af 100 verða svo veikir af mal-
aríu, að þeir geta ekki stundað*
vinnu sína á ökrum þessa þétt-
byggða lands, sem hefur svo
brýna þörf fyrir matvælafram-
leiðslu.
í lok þessa árs er talið að svo
verði komið, að malaríu hætt-
unni á Indlandi hafi verið bægt
frá 90 af fyrrnefndum 200
milljónum manna, og unnið er
að því að bægja henni frá allri
þjóðinni. Meðal stofnannanna, •
sem vinna með heilbrigðismála-
ráðuneyti Indlands er Alþjóða
heilbrigðismálastofnunin, Al-
þjóðastofnun S. þj. til hjálpar
börnum, Rockefeller stofnunin
og tæknideild bandarísku efna-
hagsstofnunarinnar.
Stafa geBsjúkdémar stundum
af næriugarskorti í fæBunni?
HeiEaskemmdir í elgum taldar stafa
af skffids á ýmsum steinefnum.
Líffræðingar rannsaka um
þessar mundir elgi á Nova
Scotia, sem talið er, að séu
sálsjúkir af fæðuskorti.
Telja ýmsir vísindamenn, að
með slíkum rannsóknum verði
e. t. v. unnt að leiða í ljós, að
geðbilun í mannheimi geti und-
ir vissum kringumstæðum staf-
að að skorti á ýmsum efnum í
fæðunni.
Þykir sannað, að um helm-
ingur elganna, sem enn eru á
lífi á Nova Scotia séu ekki með
réttu ráði vegna skemmda, sem
orðið hafi á heila þeirra af
völdum næringarskorts.
Undanfarnar aldir hefur
loftslag farið mjög hitnandi í
Kanada og þar með hefur horf-
ið ýmis gróður, sem elgirnir
hafa haft sér til viðurværis.
Hafa elgirnir því smám saman
WW^VVUVVVV.VV%lVVV%ft^-%^iWVWVVVV^,WVWV*AVVW'«-J
þokazt norður á bógin þar sem
loftslag er kaldara og jurtalíf
því við þeirra hæfi. Elgirnir á
Nova Scotia hafa ekki getað
gert þetta, þar eð Nova Scotia
er raunverulega eyland, en þó
tengt landinu með mjóu eiði,,
Þess vegna eru elgirnir inni-
króaðir þar. Elgirnir ráfa um
sinnulausir og hálfblindir, rek-
ast á tré og festast í girðingura
og deyja.
Nú vinna vísindamenn að því
að gefa elgunum inn ýmis;
steinefni, sem þá skortir í fæð-
unni, og gera þeir ráð fyrir, að
takast muni að sanna, að lækna.
megi skemmdir á heila dýranna
með þessu móti. Mætti þá e. t.
v. hafa hliðsjón af þessu við
ýmsa geðsjúkdóma hjá mann-
inum.
SJppgerðar velar
í fBesfar fegursdir aííieráskra bifreiða
fyráíliggjasidi
SíiI/síeeBn bbbsb sbb mbb s é sí «tlix .
\

Tekuisa gamSaa' vélar tapp í sem greiðslu I;
íí.
Vilhjálmsson
LAUGAVEGI 118 - SIMI 81812
AV1^VWW\%Vl.VWVVWVWWVVVVWWAftíWVWWVWyVWVV