Vísir - 17.11.1954, Qupperneq 7

Miðvikudagimi 17. nóvember 1954.
Ttsra
■Frank Twiss, skipherra á „Coquette“. Hann heldur á rakhníf
Nelsons, en á kringlótta skildinum sjást hnappar af frakka
hins fræga flotaforingja.
Herskip hans bera óvenju
friðsamleg nöfn.
Rabbsð Twlss skipherra „Coqustteí"
sem auk þass st|óm®3* „Trus!ov®#/
09 „Wekomsa'1
Hið næsta Ingólfsgarði lá í
gær bundið brezka eftirlitsskip-
ið „Coquette“, forustuskip í
lieirri flotadeild Breta, sem
annast aðstoð og eftirlit með
brezkum fiskiskipum í Norður-
höfum.
Skipherra á þessu skipi heitir
Frank Twiss, er captain að
nafnbót, en þeir ganga næstir
undir-flotaforingjanum, geð-
þekkur maður óg rólegur í
framkomu. Tíðindamaður Vísis
lagði leið sína þangað um borð
í gær til þess að rabba við hann
stundarkorn, en hann er orð-
inn kunnugur íslenzkum stað-
háttum, verið hér í norðurhöf-
um um 18 mánaða skeið, en
hættir störfum á þessum slóð-
um í næsta mánuði.
Inni hjá skipherranum hefir
vei'ið lagt á borð fyrir gesti,
sem væntanlegir eru til há-
degisverðar. Samkvæmt ensk-
um sið er enginn hvítur dúkur
á borðum, heldur er þar gljá-
fægð mahogny-platan, en undir
vönduðum borðbúnaði úr silfri
eru litlir dúkar. Á miðju borð-
inu er stór silfurbikar. Tíðinda-
maður spyr Twiss skipherra,
hvort bikar þessi hafi e. t. v.
unnizt í einhverri keppni skips-
hafnarinnar, eða þess háttar. (
Hann brosir og segir, að svo Gamalt
sé ekki, heldur hafi tengdafað- herskipsnafn.
ir sinn. fengið hann í brúð-
kaupsgjöf. En hvað um það.
Þetta er kjörgripur hinn mesti
og ljær setustofu skipherrans
fagran blæ.
im tímá var stær'sta skip
brezka flotans (ásamt Nel-
3on“). Eg var á ,,Rodney“ um
tima, var undirforingi þar ár-
ið 1930, er við komum til
R.eykjavíkur vegna Alþingis-
hátíðarinriar. Þegar höggva
átti „Rodney“ upp, var mér
leyft að hafa þessa muni hjá
mér, en þeir eru auðvitað ekki
mín eign, heldur flotans.“
„Segið mér eitthvað um störf
yðar hér á norðurhöfum.“
„Eg stjórna flotadeild, sem í
eru 5 skip af þessari stærð, .sv.o
og tvö minni. Við höfum með
höndum eftirlitsstörf vegna
Drezkra fiskiskipa í norður-
höfum, við ísland, Bjarnarey,
á Barents-hafi, við Norður-
Noreg', vesturströnd írlands,
Ermarsundi og Noi'ðursjó. Við
veitum brezkum sjómönnum
aðstoð ýmislega ef með þarf,
meðal annars læknishjálp, en
við höfum að sjálfsögðu lækni
og svolítinn spítala. Við erum
eiginlega alltaf úti á sjó, og oft
er stormasamt hér um slóðir,
eins og þér vitið. Annars erum
við jafnframt í tundudufla-
slæðaradeild undir yfirstjórn
Noðrur-Átla' f:sl (if sbandálag's-
ins.“
inu ,,Exeter“, fyrst hér í norð-
urhöfum um svipað leyti og
,,Bismarck“ lék lausum haia.
Þá fylgdum við skipalest á
þessum slóðum. Síðan var það
skip á Miðjarðarhafi og í aust-
urhöfum. Þar áttum við í höggi
við Japana, og skipi mínu var
sökkt í orustunni á Java-hafi
árið 1942. Mér var kippt upp í
japanskan tundurspilli, og sat
síðan í haldi hjá Japönum þar
til í september 1945, er þeir gáf-
ust upp. Það var ill vist og lítt
bærileg, og líkáði okkur miður
gistivinátta þeirra. Flestir vor-
um við barðir eða leiknir illa
á annan hátt. En sleppum því.“
Góð
samvinna.
„Þér eruð á förum héðan, er
ekki svo?“
„Jú, eg læt af stjórn þessarar
flotadeildar í næsta mánuði og
fer þá á sérstakt námskeið
flotamálastjórnarinnar í Lon-
don. Þaðan er stutt heim til
mín í Surrey, en þar býr fjöl-
skylda mín. Mér hefir þótt á-
nægjulegt að starfa hér, enda
hefir samvinna mín við ís-
lenzku landhelgisgæzluna og
aðra ráðamenn verið hin
ánægjulegasta.“
Tíðindamaður handleikur svo
lítið rakhníf Nelsons, áður en
gengið er út á þiljur. Þetta
sýnist vera prýðilegur gripur,
og ef hann væri brýndur,!
myndi hann vafalaust bíta á
illvígasta skegg.
Svo göngum við út á þilj-
ui'nar, og skipherrann sýnir
mér skip sitt, laglegasta far-
kost, um 1000 sm'ál. að stærð,
með um 100 manna áhöfn, auk
9 yfirmanna. Tíðindamaður
þakkar svo rabbið og óskar
Twiss skipherra góðrar heim-
ferðar til konu og þriggja Ijóm-
andi laglegra barna sinna
heima í Surrey.
Glerframleiðsla hefst
eftir áramótin.
Verksmiðjan að rísa í Vogahverfi.
Rakhnífur
Nelsons.
„Coquette‘“ er franskt orð,
sem leggjá mætti út. dáðurdrós,
ástleitin kona, eða eitthvað á
þá leið, svo að tíðindamaður-
inn spyr, hvernig á því standi.
„Nafnið er gamalt í bfezka
flotanum. Fyrir um það bil
þremur öldum tóku Bretar áf
Á arinhillu steridúr fornfá- Frökkurir skiþ méð þessu riafni,
legur rakhnlfui', sem vekur for- og var þáð látið halda sér, og
vitni fréttamannsins. Hvað síðán hefir altlaf eitt-hvert skip
skyldi þetta vera? I brezka flotans borið þetta
„Rakhnífur Nelsons," svarar heiti. Annars er það skríf ið. að
Twiss. skipherra. „Flestir munir þrjú skip í þessari flotadeild
Nelsons flotaforingja eru ann- minni bera nöfn. sem varla
ars á sérstökum söfnum, en geta talizt sérlega hermannleg.
ýmislegt. sem hann átti, hefir.Eitt skipið heitir ,.Tnidnvfi“
þó til skamms tíma verið á (sönn ást) og annað ,.Welcome“
hinum og þessum skipum. (velkominn).
brezka ílotans. Svo var um „Hafið þér verið lengi í
þenna hníf. Og hérna eru brezka sjóhernum?"
hnaDpar, sem -voru í frakka „Eg aeik í flotaain unglin'mi*
hans. Þeir vorö áður um borð árið 1924 og hefi véifð þar síð-
í orustuskipinu „Ródncý“, se*h| an. í stríðinu var eg á beitiskip-
Upp úr áramótunuxn hefur
Glersteypanh.f. framleiðslu á
hvers konar nytjagleri, og mun
þessi verksmiðja fullnægja allri
glerþörf landsmanna, en afköst-
in gjeta órðið allt að 1S tonnum
á sólarhring.
VcriS er nú að Ijúka byggingu I
stórhýsis fyrir fyrirtækið við
Súðarvog, og verður niðursetn-
ingu brennsluofnsins og annarra
tækja lokið .um áramót. Undan- J
fari-n ár hafa farið fram rann-
sóknir og tilraunir með gler-
gerð úr íslenzkmn hráefnum, en
þau geta orðið allt að 80% af
hráefninu, sem til glergcrðar-
innar þarf. Meðal helztu hrá-
efnanna íná riefna kísil, líparit,'
skeljásand, bikstein og vikur, I
í verksmiðjunni verður fram-
leitt margs konar rúðugler at'
ýmsri þykkt i fullkoriinustu vél-
um, en- enn frémur v'erður
framleitf- tvöfalt einartgrunargler.
Húðugerðarvélin getur framleitt
allt að 180 cin. 'breit rúðugler og
í hvaða hæð, sem vcra vill, en
eirinig er liægt að framleiða
brciðara glcr méð öðrum að-
ferðuni. -Þá verða framleiddar í
vcrksmiðjunni margar gerðir af
flösktun, glösj niðursuðukrukk-.
ur, netjakúlnr og margar gerðir'
búsábalda. |
Sjálfur brénnsluofriiiin er um
100 fermetrar, og tekur 70 smá-
lestir af hráefrii, óg’ ér þáð 5
sólárlinnga í brennslunni. Úr
hvérjirin 14 smálesfuin 'af hráefni
koma um 12 smá'lostir af full-
unnú gleri. AIls ímimi um (50—80
niáiiíis vinna í verksmiðjuni, þar |
ai' 9 érlendir glergerðarmerin ■
fýrst' í stað, meðán þéir eru að
kenna íslcnöingtuu fröhiléiðslú-
aðferðiriiár. Vcr'kshiiðj'ústjórniri
liefur háft samband við belgiska
verksmiðju, ér annast licfiu* út-
vegun véla og tækja. Þá hefur
Glersteypan notiö stuðnings al-
þingis og Framkvæmdabanka Ís-
lands.
Ejns og kunnugt er var Gler-
sleypan byrjuð framleiðslu á
gleri fyrir tveinmr lil þremur ár-
um, en einkuni mið’aðist sú starf-
semi við tilraunir m. a. með
lranileiðslu úr innlendum hrá-
efnum. Var verksmiðjan þá til
húsa í bragga við Langboltsveg,
en varð fyrir þvi óliappi að
bragginn brann í maí 1953.
Framkvæmdarstjóri Glersteyp-
unnar li.f. er Ingvar . Ingvarsson,
en í stjórn félágsins eru Björg-
vin Sigurðsson héraðsdómslög-
maður, formaður, Gunnar Á.
Ingvarsson, Stefán Björnsson,
Hjalti Geir Kristjánsson og Ingv-
ár F.. Einarsson.
Bílasala Bílakaup
Umboðssala
Höfum til
Stationbíia
Renault model 1952
Ford model 1938.
FÓLKSBÍLA:
Dodge model 1940
Dodge model 1942
Renault, 4ra manna,
model 1946.
SENDIFERÐABÍLA:
Renault minni gerð
Renault stærri gerð
Commer I V2 tonn
Chevrolet 2 tonn, vöru-
bifreið.
JEPPAK
í miklu úrvali.
Óskum eftir að kaupa
Austin 8 eða 10 sendiferða-
bíl. Aðrár gerðir geta kom- |f
ið til greina. Austin eða
Ford Prefect 4ra manna.
COLUMBUS H.F.
Brautarholti 20.
Símar 6460 og 6660.
Félagsbækur Menn-
ingærsjóðs komnac
út.
Félagsbækur Bókaútgáfu
Menningarsjóðs og Þjóðvinafé-
lagsins fyriii þetta ár eru nú
allar komnar út. Bækurnar
eru þessar: Sögur Fjallkonunn-
ar, Andvari 1954, „Bandarík-
in“ eftir Benedikt Gröndal,
ritstjóra, Kvæði Bjai'na líior-
arensen og Þjóðvinafélags-
almanakið 1955. — Félagsmenn
fá allar þcssar bækur fyrir 60
kr. ársgjald.
Sögur Fjallkonunnar eru
valdar úr „Fjallkonunni", blaði
Valdimars Ásmundssonar. Jón
Guðnason, skjalavörður, hefur
séð um útgáfuna. Sögur Fjall-
konunnar eru 256 bls. að stærð,
í sama broti og Sagnaþættir
Fjallkonunnar. er komu út sl.
ár.
Efni Andvara er að þessu
sinni svo sem hér segir: Stein-
þór Sigurðsson, æviminninu
eftir Jón Eyþórsson. veðui-fræð-
ing, Tímatal í jarðsögunni eftir
Sigurð Þórarinsson, iarðfræð-
ing og herútboit á íslandi o.ri
landvarnir íslendinga eftir dr.
Björn Þórðarson.
Brando „stal" kærustb;
stúdentsins-
Henri Fennel, tuttugu og
eins árs gamall franskur stúd-
ent, kvartar undan því, að~
Marlon Branod 1 eikari haii
tekið af sér unnustu sína.
Fennel hefir skýrt frá þvi,
að fyrrverandi unnusta hans,
sem heitir Josiane Berenger og:
hann hafi verið í samkvæmi í.
New York í nóvember í fyrra.
Þá hafi þau hitzt, Josiane ogr
Brando, sem hafi stigið dans
við hana nókkrum sinnum, og"
virtist Josiane í sjöunda himni.
Síðan var ekki um annað afiF-
gera fyrir Fennel en að draga
sig hlé, en hins vegar séu þau..
enn góðir vinir, Josiane og::
hann.
Josiane er 19 ára, en Marlort
Brando er þrítugur.
§kó$alan
Hverfisgötu 74.
Dömuskór frá 85,00
Allskonar
Barnaskór
Drengjaskór
Karlmannaskór
V örumarkaðurinn
Hverfisgötu 74.
nýtt bindi í • bókaflokknum...
„íslenzk úrvalsrit", eru . 160-
bls., að stærð Qg flytja 91
kvæði. Kristján Karlsson,
magister, hefur annast val.
kvæðanna og skrifað um þau
sérstaka ritgerð.
Þjóðvinafélagsalmanakið
1955 flytur Árbók íslands 1953
,,Bandaríkin“ eftir Benedikt j eftir Ólaf Hansson, mennta-
Gröndal, ritstjóra, er s.jötta
bókin, sem kemur út. í safn-
inu „Lönd og lýðir“. Bókin er
214 ,bls. að stærð og með 115
myndum. Önnur bók — Finn-
Iand kemur einnig út í þess-
um bókaflokki bráðlega.
skólakennara, grein um reyk--
ingar og krabbamein eftir próf-
essor Niels Dungal, Hvernig*
bárnst handritin úr landi? —-
rtgerð eftir Jakob Benedikts-
son, magister, Kafla úr hag-
! skýiúlum og' smælki.