Vísir - 14.12.1954, Blaðsíða 7

Vísir - 14.12.1954, Blaðsíða 7
Þriðjudaginn 14. desember 1954. TTSI8 3 HwScarfregai: Þjóðsögur Þorsteins Erlingssonar. Þjóðsögur Þorsteins Erlings- sonar. — ísafoldarprent- smiðja h.f. 1954. Þorsteinn Erlingssonar naut í lífanda lífi mikillar aðdáunar sem eitt ágætasta ljóðskáld þjóðarinnar, og enn í dag eru Ijóðmæli hans, Þynlar, og Eið- urinn, meðal þeirra ljóðabóka, sem í hávegum eru hafðar með- al allra ljóðelskra manna í landinu, og mun ekki á því breyting verða meðan þjóðin kann að meta verk sinna mestu snillinga. en ljóðum. Vitnar hann orðum sínum til stuðnings í Málleys- ingja og Sagnir Jakobs gamla (1933). Þetta er laukrétt, en ekki kemur þetta síður fram í þjóðsögunúm. Utilegumanna- sögur, sem Þorsteinn skráði og ævmtýri, eru með þeim snilld- arbrag', að þær jafnast á við hið bezta, sem til er á sviði ís- lenzkra þjóðsagna. Æfintýrin I færði hann í svo skemmtilegan I búning, að vafasamt verður að (telja, að þar hafi nokkur þjóð- I sagnaritari verið honum fremri. I Þarna var verkefni, sem lék í jhöndum skáldsins. i Meginhluti safns þessa er þjóðsögur, skráðar af Þorsteini sjálfum, en sumt er kráð af öðrum eftir frásögn hans en „sumu hefir hann safnað víðs vegar að“, segii- í formála bók- arinnar. En þjóðin á honum margt fleira gott að þakka en snilld arvel kveðin ljóð og stökur, brautryðjenda- og’ hvatningar- Ijóð, ættjarðarkvæði og man- söngva, og afburða vel gerðar ferskeytlur. Hann ritaði iíka mikið í bundnu máli, um stjórn- ‘ Freysteinn Gunnarsson mál og landsmál, meðan hami skólastjóri hefh- búið safnið var ritstjóri, og síðar. Vel kunni undir prentun af sinni venju- þjóðin að meta dýrasögur hans, legu vandvirkni og smekkvísi sem komu í Dýravininum og ísafoldarprentsmiðja hefir gamla, og þegar þær komu í vandað hið bezta til útgáfunnar sérstöku safni löngu seinna í alla staði. Bókin er rúmar 370 (Málleysingjar), sáu menn eigi bls. í sarna broti og Málleys- síður en fyrr, að þær vcru úr. ingjar og Sagnir Jakobs gamla. skíra gulli gerðar. Freysteinn Síðast én sannarlega ekki sízt Gunnarsson, skrifar fonnála að, ber þessa að geta, að það er þjóðsögunum, sem nú eru ný- fyrir tilstilli Guðrúnar, konu Síðustu dagana hafa koniið jn jár nýjai' bækur frá Norðra- útgáfunni. Ein þeirra er skáld- saga, en hinar tvær ævisögur. Önríur ævisagan er Saga Moniku Helgadóttur á Merki- gili í Skagafirði, sem Guð- mundur G. Hagalín rithöfundur hefúr skráð. Bókin ber heitið „Konan í dalnum. og dæturnar sjö“ og segir frá einstæðri útkomnar í einni bók, víkur', Þorsteins heitins, að þjóðsögur' dugnaðar- og greindarkonu í xéttilega að því í formála, að hans koma nú fyrir almennings afskekktri sveit á Norðui’landi. Nýtt bindi af ritsafnð KriMmanns. „Gyðjan og uxinn“, skáld- saga Kristmanns Guðmunds- sonar, er nýkomin út í heild- arútgáfu Borgarútgáfunnar af verkum höfundarins. Einar Bragi Sigurðsson hefur þýtt bókina. Gyðjan og uxinn er síðasta skáldsagan, sem Kristmann skrifaði á norsku. Þriðji hluti sögunnar birtist í frumdrögum á íslenzku fyrir- 17 árum. En þetta er í fyrsta skipti, sem bókin kemur i heild á íslenzku. Er þetta þriðja bindið í heildaútgáfu af verkum, Krist- manns, sem Borgarútgáfan gefur út. Fyrsta bindið var „Höll Þyrnirósu“, sem kom út fyrir tveimur árum. f fyrra kom út „Arfur kynslóðanna“, en það er Morgunn lífsins og Sigmar í einu bindi. Endurminningar A. J. Cronins komnar ut á ísienzku. Finunta bókín í flokki ævinfýrabókannai er nýlega komin á markaðinn. Draupnisútgáfan hefur sent á inn og verið þýddar á fjölmörg: markaðinn tvær nýjar bækur, tungumál jafnöðum og þær sem vekja munu athygli, þrátt koma út. íyrir mikið bókaflóð á markað-! Hér koina endurminningar Saga merkilegrar alþý&ukonu. I»rjár iiýjár >«rðialiækin-. Cronins fyrir almenningssjónir allt frá fyrstu læknisárum hans og fram á feril frægðar og met- orða. Eins og að líkum læiur hefur Cronin frá mörgu að segja og’ það sem hann segir, gerir hann af snilld. í þessari bók koma frarn. sömu einkenni og sama frásagn- argleði sem í skáldsögum hans, en hér setur liann auk þess fram» lífsskoðánir sinar og persónu- leg viðhorf og hér brýtur hann. til mergjar ýmis dýpstu rök til- verunnar, Bókin er hátt á 3ja liundra‘8; síður að stærð og prentuð ál. góðan papþír. Hin Draupnisbókin er ein úr bópi liinna svokölluðu „Ævin- týrabólca“ vitgáfufyrirtækisins. komu við sögu í skáldriti Jóns Þetta er eins konar trarahaids. ínum. Önnur þessara bóka eru cnd- urminningar liins nafnkunna og vinsæla rithöfundar A. J. Cronin, „Adventures in Iwo \Yor)ds“, er á islenzku hefur lilotið heitið „Töfrar tveggja heima“. Allmargar bækur hafa komið út í isiénzkri þýðingu eftir A. J. Cronin, cnda mun hann ver með- al þekldustu samtimáiiöfunda i hinum enskuiriælandi heimi. ■— Bækur hans — sem yfirleitt eru skáldsögur — hafa farið, hver af annarri, sigurför um heim- „Eldrauninni", er kom út sama forlagi í fyrra. I LAUGAVEG 10 SIMI 33S7 Þorsteinn hafi ekki síður Verið^ sjónir. snillingur í sundurlausu máli ATH. Rot Chapman Andrews: Undir heillastjörnu. Eflersteinn Pálsson og Thorolf Smlth ísfenzk- uftu. Ferðabókautgáfan Rvk. 1954. Alls staðar, þar sem Roy Clxapman Andrexvs fei’ðaðist, var eithvað að gerast og er frá- sögnin þrungin lífi og æsileg- um spenrángi, hvort sem hann segir fi'á uppgötvunum liins i kyrrláta vísinda- og fræði- j manns eða fyrirlestraferðum | sínum, borgarstyi-jöld í Kína, Höfundux þessax-ar bókar, Roy Chapmaix Andrews, er mjög þekktur meðal náttúru- fræðinga um allan heinx. Ung- ( gleðikonum j Jokohama. eyði- ur gerðist hann starfsmaður kurræniiigjum . ' Gobí_ hins fræga natturugrxpásafns,! eyðimörkinni eða hinu hættu_ Anxeiican Museunx i New York, og.gerðist að lokunx for- stjói'i þess. Fi’ægastur er hann þó fyrii' rarinsóknii' sínar á áð- ur ókönnuðunx svæðuxxx, svo sem Góbí-eyðimörkimxi, eix hamx var um árabil. í .Asiu við lega sandfoki þar. Hersteinn Pálsson og Thor- olf Smith ixafa íslenzkað bók- 1 iixa og er hún á ágætu máli. j Útgefandi er Ferðabókaút- gáfan. Er þetta jólabók hennar. náttúrufræðirannsókixir. Fann smekklegasta. Das Gespenst. -•----— hann þar t. d. fyrstúr rixanna egg dinqsaura, eða risaeðina, og hauskúþur fornaldar-nagdýra. Fór hann rnarga leiðangra uhx Góbí-eyðimörkina og lentj í ýmsum ævintýrum þar. Bók'ix, Undir heillasí.iörnum • unx höf og lönd, er isjáifsaivi- menntaskólakeimara á Akur- eyri, er nýátkomn bók, sem néfnist ,,Fórur“ Er efrii þéssarar bókar grein-' Ný bók eftlr Stdngám Sigur&s&on. Eftir Steingrím Sigxirðssoii, saga böfúndarins. Segir hann íyrát frá bernsku sirini og náms- árum, en því næst frá byrj!- endastarfi ; sínu í safninu í New Yox-k. Þar koma frásagnir af rannsókiiarleiðöngrum hans um úthöf og . eyðimerkur, þar senx hann lenti í hinunx furðu- legustu ævintýi-um, en han.n hóf rannsóknir sínar á bví að kamxa lifnaðarháttu stórhvela úíhafanna. Hann segir frá kynnum sínum af ýmsum heimsfrægum mönnum og er ömyrkur í máli tun það. hverix- ig lionurii geðjaðist að þeim. Missti hún mann sinn á bezta aldri og’ frá sjö ungum dætrum þeiiTa hjóna, en Monika háði harða baráttu við hverskonar erfiðleika, átti í stói'brotnum fi'amkvæmduxtL og nxá segja að hún sé írixynd íslenzkx-a alþýðu- kvenna um skaphöfn alla og atoyku. Saga Moniku á Merkigili er íslenzk hetjusaga, eins og' þær gerást beztar og héfur höfund- inum tekizt að glæða hana fjör- miklu lífi og þi’ótti sem honum er títt þegar hann sezt niður með pennan. Hin æ.visögubókin er endur- minningár og sagnaþættir Þór- ái'ins Gr. Víkings og heitir „Konxið víða við“. Þórarinn Víkingur er Þing- eyingur að ætt og uppruna. Á fimnxtugsaldri réðist hann til Anxeríkuferðar með fjölskyldu sína og fór víða, allt frá Kyi-ra- hafsströnd til Alaska en festi þar ekki rætur, kom til íslands i aftur og hefur dvalið héri síðan. Fi’á öllu þessu segir Þórar.inn í bók ' sinni, '-en dvelui- þó öllu lengst við átthagana og æsku- minninganxar, en fer skjótar yfir sögu ei' á liður. Þórarinn segir skemmtilega og fjörlega frá. Bókin er unx 250 síður að stærð,, prentúð ,á góðarp Danpír og pi'ýdd allþxörgum myndum. m M.s. Dronning Alexandrine fer frá Rej'kjavík til Færeyja og Kaupmannahafnar kl. 12.00 á hádegi fimmtudaginn 16. des. — Farþegar eru beðnir að koma um borð kl. 11 f.h. sama dag. — Tekið er á móti vörum í dag og’ á moi’gun. Skipaafgreiðsla Jes Zimsen Erleudur Pétursson. ritsafn fyrir ungu lésendurná, enda þótt liver bók sé sjálfstæð- saga. Höfundurinn er sá sami að> öllum bókunuiri, Enid Blyton, og: sögupersónurnar eru yfirleitt þær sömu. í réltri röS : heita bækurriars Ævintýraeyjan, Ævintýrahöllin,. Ævintýradalurinn, Ævintýrahaf- ið og nú síðast Ævintýraf jalliö. Þessar bækur eiga allar sam- merkt i því að vera xnjög spenn- andi, fullar af hvers konar hug- dettunx og æyinlýrum og lialda börmmum hugföngnum viS cfn- ið aftur til síðustu línu. Auk þess eru þær allar prýddar bráð- skcmmtilegum teikningum, mjög:: 'viS bæfi ungra lesomla. aupi cjali ag itip Þi’iðja.Norðrabókiri er ..Berg- ar og ritgerðir, sumar nýjar, en ljót» ' skáldsaga eftir Jón aðrar haía birzt áður. Fjalla Björnsson rithöfUnd. Þetta er Þær lnÍ:.SUma.r'áhrifamikil °g dramatísk sögu- leg skáidsaga fi'á^graldrabrennu eru listgagni'ýni, aðrar eru' persónulýsingar, ferðafrásagn- tjmatiilinu> Lýsirihún ck'lögum ir o. fl. uixgrar stúlku sejju flýr ;intj á- öræfi til þess að, komasf hjá galdi-abálinu. Amxars em per- sónur flestar þær sörou. senx Þetta er önnur bók höfund- arins. Sú fyrsta hét Skamrn- degi á Keflavíkurflugvell. Þá er og bók í bændum eftir hann, satira, er iiefriist Roykjavík í báksýn. pýéntuð í Pi'entsmiðju Björns „Fórur“ er 112 bls. að stærð, > Jónssonar á Akui’eýi'i. • GOTT :. er *ad geia alltaf fengið ’ 'varahluli, þegar þeirra er þörf. ®BETRA er að þarfnast þelrra ■ 1 sevi viinnsi. ' . © 'u-EZT er þess végna að eiga traustustu ag vönduð- ustu þvoitavélina. Getur soðið þvottinn. Kaupið „M1ELE“. Fæst með afborgunar- skiímálum. Véla- o§ raftækjaverzíunin Bankastræti 10. Sími 2852.

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.