Vísir - 29.12.1954, Blaðsíða 3

Miðvikudaginn 29. desember 1954.
VÍSIR
3
Skrífii
kreimasíðuafli
um áhugamál
yðar.
atar
Kai-töflu-salöt (heit og köld).
Kaldar og skrældar kartöflur
eru skornar í sneiðar eða bita.
Meðalstór laukur er skorinn í
sneiðar. Flís af smjörlíki. Pipar,
sykur, edik og ögn af vatni.
Smjörlíkið er brætt og lauk-
urinn látinn útí. Látið krauma
litla stund, en á ekki að verða
brúnt. ,1—2 matsk. af vatni lfi'th
ar út 1 og látin koma upp suðan.
Kartöflur látnar út í Þeim
er snúið gætilega svo að þær
hitni jafnt. — Sykur og pipar
dreift yfir. Ef kartöflumar
þykja ekki nægilega saltar má
dreifa á ögn af salti. Rétt áður
en potturinn er tekinn af eldi
er edikið látið út í. Hrært í gæti
lega svo að það blandist vökv-
anum í pottinum.
Þetta kartöflu-salat er ágætt
með fiskbollum steiktum úr
soðnum fiski og fleiru.
Kalt kartöflu-salat.
6 kartöflur, vænar, soðnar.
1 laukur, meðal stór.
Mayonnaise. Þeyttur rjómi.
Kartöflurnar eru hitaðar,
laukurinn skorinn í sneiðar og
hver sneið skorin sundur. Þessu
er síðan blandað gætilega - í
mayonnaise með rjómafroðu út
í. Látið standa dálítinn tíma á
köldum stað og jafna sig. Fyr-
irtak með heitum kjötrétti, einn
ig út af fyrir sig.
Gott er að bera salatolíu í
mót, þegar gera á hlaup úr
„gelatine" eða aðra ábætisrétti.
Bezt er að bera olíuna. á með
l/Jillij
Hvernig má „stækka“
lítil baðherbergi?
liéi* eru ráðle'ggíngar iiim það.
Baðherbergin eru mikið not-
uð af húsmæðrum einkum til'
þe.ss að baða hvítvoðunga og
þvo stálpuðu börnunum, skola
úr sokkum, nærfötum og
rýjum milli þvottadaga.
Sá Ijóður er á mörgum bað-
herbergjum, að þau eru of litil,
einkum í gömlum húsum, en
oft er hægt að bæta úr þvi með
haganlegu móti og litlum til-
kostnaði og nota rúm, sem
mörgum sézt yfir við fyrstu
sýn.
Þannig má til dæmis koma
fyrir skápum upp við loftið,
fyrir ofan baðkerið, dyrnar eða
þvottaskálina. Athuga verður
það, við smíði slíkra skápa, að
þeir séu grunnur, einkum ef
lágt er til lofts, svo að fólk
reki ekki höfuðið í þá en þó
geta þeir verið mjög rúmgóðir,
einkum ef þeir ná þvert yfir
vegginn, svo nægileg geymsla
er þar fyrir handklæði, þurrk-
ur, sápur, sápuduft og -meðul
og snyrtitæki. Þess skal gætt
að hafa meðul í efstu hillum
skápanna, svo börn nái ekki í
þau.
Þá má einnig koma fyrir
skápum beggja vegna undír
þvottaskálinni. í skáp, sem er
komið fyrir beint undir þvotta-
skálinni er ekki hægt að koma
fyrir hillum, vegna vatns-
leiðslunnar, og er því tilvalið
að geyma þar óhreinan þvott.
Húsmóðir nokur, sem var i
vandræðum með, hvar hún
ætti að baða barnið sitt, fann
upp það heillaráð að láta út-
búa borð, ,sem var um hálfur
meter á breidd, og lagði það
síðan yfir baðkerið. Borðið var
þannig útbúið að neðan, að
það gat ekki runnið til hliðar,
eða fallið niður í baðkerið, en
hínsvegar var hægt að hreyfa
,það fram og til baka, eftir vild.
Á þessu borði gat hún hæg-
lega þurrkað og púðrað barnið
eítir baðið.
Eldri börnin geta einnig set-
ið á þessu borði, meðan þeim
er þvegið um fætuna, áður
en þau eru sett í rúmið á kvöld-
■in. Þá er einnig hægt að nota
þetta borð, til þess að geyma
á sápu, ýms fegrunarsmysl og
tæki á meðan verið er að baða
sig.
Einn kost hafa lítil baðher-
bergi fram yfir þau stærri, og
það er að iljótlegra er að þvo
þau og mála. Heppilegast er
að hafa þau einlit, því þá sýn-
ast þau stærri.
Hvíti liturinn þykir alltaf
þrifalegur en einnig er fallegt
að mála þau með öðrum ljós-
um litum. Ef lítill gangur er
fyrir framan baðherbergið er
rnjög smekklegt að mála hann
í samá lit og baðherbergið.
í „meyjaþorpinu“ þýzka
fæðast engin sveinbörn.
I vestur-þýzka þorpinu
Neuhof, sem er í Rínarbyggð-
um, er konuríki mikið, því að
þar hefur varla fæðst svein-
barn undanfarin 40 ár.
í þýzku tímariti segir, að
þarna sé allt morandi í kven-
fólki, því að á þessu 40 ára
tímabili hafa aðeins fæðst tvö
sveinbörn í þorpinu — annað
er nú 39 ára, en hitt þrettán.
Og úr því að konur eru svo
margar þarna, þá er ekki nema
eðlilegt, að þorpsstjórnin hafi
um langan aldur verið í hönd-
um kvenna. Þær hafa þó ekki
treyst. sér til að hafa engan
karlmann í sveitarstjórninnj,
því áð oddvitinn er af hinu
,,sterkara“ kyni, sem er þó
sýnilega hið veikara þarn.a,
hvað sem um það má segja
annars staðar.
Eins og gefur að skilja verða
konurnar að vinna flest karl-
mannsstörf, sem feðurnir, kom-
ast ekki yfir, en hinir yngri
þeirra eru vitanlega „innflutt-
ir“ úr grendinni. Það einkenni-
lega er, að meybarnafæðingar
hafa verið jafnmargar eftir að
hinir ,,innfluttu“ fóru að stofna
fjölskyldur en áður. En kon-
urnar eru ekki allskostar á-
nægðar með það að fæðast og
búa í „meyjaþorpinu11 eins og
nágrannarnir kalla það. Þeim
finnst leitt, að þar skuli ekki
vera jafn-margir ungir menn
og í næstu þorpum, En piltarn-
ir úr þeim hafa þá á móti úr
miklu meira að velja, ef þeir
Eetla að leita , kvonfangs í
Neuhof. Og þeir eru ekki sagð-
ir neitt andvígir því að heim-
sækja stúlkunrai' þar, því að
þær.eru dugíegar og röskar til
allra verka. Og þegar þær
flytjast úr þorpinú sínu, eign-
ast þær bæði syni og dætur,
eins og þær sé þá sloppnar úr
einhverjum álögum.
Þar kostar konan átta kýr.
litlum pensli og færa í hvern
krók eða ójöfnu á mótinu. Verð-
ur þá auðveldara að ná hlaup-
inu úr mótinu.
Frekari kvenna-
fréttir á bls. 9.
Leyndardómur afskekkta hússins
Sönn saga þótt ekki sé staðfest af dómstólum.
Eftir Frederick F. Schrader
Frh.
Borðgestirnir komu mér fyr-
ir sjónir sem hreinræktaðir
landsþornamenn og flökkulýð-
ur. Þótt húsnqó,ðirin, væri ber-
sýnilega innfædd, þá voru
karlmennirnir allir með út-
lendingssvip, mér virtist helzt
Slavar eða ítalir.
Eg hafði auðsjáarde'ga lent
þarná í lségsta flokks gistihúsi
fyrir menn þá er unnu við sög-
unarmyííuna, sem starfaði eftir
venju aðeins nokkra mánuði
ársins og var auðvitað hætt
störfum nú, þegar veturinn var
kominn. Menn vinna ekki að
skógarhöggi þegar frostið er
25—30 stig, snjórinn upp í
mitti og fljótið, sem fleytir
trjánum, lagt . þykkum ís. —
Svona. sögunarmyllur eru
venjulegast aðeins óvandaðir
skúrgr, þrír veggir, ein. hlið
opin og þak til skjóls fyrir
vindi og regni. Vinnutækin
eru oftast aðeins tvær eða þriár
hringsagir (flettisagir) bg
hreyfill til að knýja sagirna;'.
Allt er þetta gert með tilliti
til skammrar dvalar á hverj-
um stað og tækin flutt burt á
annan stað, ef það þykir svara
kostnaði, en eins oft bara skilin.
eftir og látin ryðga niður, ef
ekki þykir borga sig að halda
rekstrinum áfram.
Kuldalegar
móttökur.
Enginn mannanna sagði pfð
þegar eg kom ög húsfreyjan
svaraði aðeins stuttaralega
með ein's-atkvæðis orðum, tij.
merkis um að hún myndi færa
mér kvöldverð. Hún tók svö. af
sér svuntuna og breiddi haria
á borðið við gluggann. Mér
fannst þetta dálítið eihkenni-
legt í svipinn, en hugsaði samt
ekkert frekar út í það, heldur
setti handtöskurnar frá mér 5
gólfið út við einn vegginn og
bjóst til að seðja hungur mitt í
bví sem á borð yrði borið.
Á meðan, eg beið, stóðu
hiennimir upp frá borðinu
hvér af öðrum,: án þess að
mæla orð af vörum — án þess
að virðast sjá mig — og' hurfu
upp stiga, er marraði ámátlega
undir þungum fótum þeifra.
Þegar eg hafði lokið hinni
' brdtnu máltíð vorum við hús-
ireyjan eiri eftir, Eg spurði
'haná hvað eg skuldaði, en húri
sagði tuttugu og' fimm cent.
Eftif að eg hafði greitt fýrir
:;rhg, sagðist hún „vilja leyfa sér
að. ganga til svefns“, én láta
mér eflir að vaka einum eftir
lestinrfi-. Eg mætti sitja kyrr
bangað til hún kæmi.
„Þegar þér farið“, sagði hún,
„þá slökkvið bara á lampan-
mm, lokið ofninum og farið út
örn þessar dyr.“ Hún benti mér
á dyr andspænis þeim, er eg
kom inn um. „Þarna er kola-
fata,“ bætti hún við, „ef eld-
urinn fer að kulna, þá bætið
Það tíðkast víða hjá frum-
stæðum bjóðflokkum, að gjaf-
vaxta konur eru seldar vænt-
anlegum eiginmönnum.
I Kenya í Afríku, um 50 km.
frá sjó, býr einn angi Bantu-
þjóðflokltsins, sem Giriama
nefnist. Byggir hann all-langa
spildu milli Nairobi og sjávar.
i Þar tíðkast ungmeyjasölur eins
og fyrr á öldum. Þegar meyj-
arnar eru orðnar gjafvaxta, eru
þær teknar til vígslu — þær
eru lokaðar inni í þrjá mánuð-i,
og eru nuddaðar og smurðar
með olíu daglega, til þess aðj
þær verði sem mýkstar og.
girnilegastar. Að þessum þrem
mánúðum liðnum eru þær
orðnar „söluhæfar“.
Karlar Giriama-ættbálksins
mega kvænast eins mörgum
konum og þeir geta séð far- |
bara meiri kolum á. En munið
að loka ofninum, slökkva Ijósið
og fara út um þessar dyr.“
Eg lofaði að fara í öllu eftir
fyrirskipunum hennar og var
svo skilinn þarna aleinn eftir
á neðri hæð hússins.
Stundárkorn heyrðist fóta-
tak hennar á leiðimii upp. Eftir
það færðist. grúfandi þögn yfír
þetta afskekkta hús. Eg verð
að viðurkenna, að mér leizt
ekki ,.á blikuna. Bláskínandi
-fátæktin, sem þarna sást í öllíi,
súbbuskapur húsfreyjunnár og
þessi skuggalégu alskeggjuðu
ruddmenni í sambandi við ein-
manaleik staðarins, hjálpaðist
allt að þyí að vekja geig hjá
niéi'. Við þetta bættist. nú
þögnín; og einmanaleikinn, á
méðam eg hlustaðd þreytulfega
á vælið í vindinum í ganginum
|milli húsanna, sem minnti
helzt á kvalavein einhverra
sárþjáðra veéalinga. Eg fór að'
rifja upp fyirr mér skugga-
legan og dýrslegan svip mann-
anna við matborðið og hugleiða
hvaða möguleika eg - hefði til
að sleppa héðan lifandi, ef þeir
héldu að það borgaði sig að
ræng mig. Eg minntist þess,
hve þögúlir þeir höfðu orðið
við komu mína, eins og þeim
Ihefði verið gefið fnerki.
borða. Gangverð yngismeyjar
er átta kýr og' 15 grasker, sem
fyllt eru kókosvíni. Þegar
maður hefur eignazt eina konu
og óskar annarrar í viðbót,
tekur kona hans leitina að sér,
og reynir þá vitanlega að finna
konu, sem er enn röskari til
vinnu en hún sjálf. Konurnar
eru annars miklu smávaxanari
en karlarnir, suniar næstum
dvergvaxnar.
Annars er Giriama-ættbálk-
urinn svo lánsamur, að hann
hefur vart komizt í snertingu
við menninguna. Stafar það af
því, að land þeirra er ákaflega
ógreiðfært, og eins og virkis-
veggur af kjarrflækjum um-
hverfis það. Er ættbálkur þessi
því ákaflega ósnortinn af öll-
um áhrifum frá hvítum mönn-
um — og raunar öðru einnig.
Kvennablað með
ilmvatnsangan.
Smátt og smátt fór að síga
á mig svo þungur svefnhöfgi,
að eg átti fullt í fangi með að
halda mér vakandi. Áreynslan
og taugaspenningurinn um
daginn, ásamt breytingunni
við að koma utan úr kuldanum.
inn í steikjandi hitann í her-
berginu og þungt brækjulpftið
af olíulampanum gerði mér
1 nauðsynlegt' að neyta allrar
| viljaorku minnar til að hrinda
1 af mér höfganum; : ■
| Eg stóð upp úr' stól mín-
um við ofninn og gekk yfir að
j borðinu hjá glugganum. Mér
■ til mikillar undrunar lá þarna
snyrtilegt og hreint eintak af
velþekktu kvennablaði, brotið
á þægilegan hátt til að halda
því við iestur. Blaðið var auð-
1 sjáanlega eign menntaðrar og
mannaðrar konu, því af því
lagði ennþá veikan ilmvatns-
þef. Blaði'ð var sýnilega í eins
miklu ósamræmi við heimilis-
hætti í þessu húsi óg gim-
steinadjásn á höfði húsfreyj-
unnar. Eg gat ekki skilið að
neinn í þessu húsi hefði svo
mikið sem snert blaðið. En
hvernig háfði það þá komizt
hingað?
Tilraunir mínar til að ráða
þessa gátu, gerðu mig enn