Vísir - 15.11.1955, Blaðsíða 4

VlSIR
Þriðjudaginn 15. nóvember 1953

Tvær nýjar bækur frá BMÞ.
Heiinsbokmeimtaiaga og kennsk-
bók í kókbandi og smíðnm.
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfgitrsti 3..
Aigreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur).
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR H.F.
Lausasala 1 króna. ÍJ
, Félagsprentsmíðjan h.f. £
Sparnaður skóbbarna.
T andsbanki íslands hefur nú gefiS út og hafið sölu á tveim
J flokkum bankavaxtabréfa eirrs og skýrt hefur verið frá í
blöðum, og er útgafan gerð til að afla fjár til íbúðabygginga,
en máíið hefur verið í undirbúningi um skeið. Verðbréf þessi
bera hærri vexti, en menn hafa átt að venjast um slík bréf,
en þar við bætist, að þau eru skattfrjáls með öllu, og menn eru
ekki skyldugir til að telja þau fram til skatts, og hefur slíkt
ekki þekkzt áður um slík bréf, svo að óhætt er að segja, að
þau sé að mörgu leyti eftirsóknarverð.
Um annan verðbréfaflokkinn giklir það nýmæli, að þar er
um svonefnd vísitölubréf að ræða. Við útdrátt verða þau endur-
greidd eiganda með þeirrí hækkun á vísitölu, sem orðið hefur,
síðan hver flokkur var opnaður, og' eru þau að þessu sinni
seld með vísitölunni 173, sem gildir fyrir þennan mánuð.
Bankinn gerir' ekki ráð fyrir, að til sölu verði meira en 8—10
milljónir kr. af þessum flokki, og má ætla, að eftirspurn eftir
bréfum í honum verði mikil vegna þess, hvernig um hnútana
er búið. Er ekki búizt við, að þessí flokkur verði opin nema
1—2. mánuði.
í tilkynningu Landsbankans um ritgáfu yerðbréfanna er
komizt svo að orði, að útgáfa hinna skattfrjálsu vísitölubréfa
sé áreiðanlega merkasta nýmælið á þessu sviði hér á landi um
langt skeið. ,,í fyrsta sinn er nú reynt að búa svo um hnútana,11
segir í tilkynningunni, ,,að þeir, sem spara með kaupum á verð-
bréfum, verði tryggðir gegn áhættum verðbólgumiar. Hvenær
sem vísitölubréf verða dregin út á næstu fimmtán árum, fá
eigendur þeirra endurgreidda sömu upphæð í rauhverulegum
verðmætum og þeir láta nú af hendi. Auk þess falla þeim í
Bankind bendir á það, að ótti almennings við verðbólgu og
þar af leiðáhdi rýrnandi verðgildi peninganna hafi dregið úr
eðlilegum sþarnaði hér á landi. Til þess að tryggja fé sitt hafa
menn þá gpipið tíl þess ráðs að festa það í fasteignum. Með
útgáfu vísáölubréfanna er vonazt til þess, að unnt verði að
hafa áhrif já þenna hugsunarhátt, jafnvel breyta honum svo,
að menn kjjósi fremur að kaupa þessi verðbréf en að kaupa
fasteignir a uppsprengdu verði. En auk þess sem meixn geta
nú tryggt-ffc sitt á einfaldan hátt með kaupum á þessum bréfum
kemur niöijnum til góða skattfrelsið og framtalsundanþágan.
Það er rnargt, sem hefur orðið til þess, að sparnaður lands-
manna heflir. undanfarið verið fjarri því eins mikill og æskilegt
héfði verið, og. hvatningarorð um aukinn sparnað hafa ekki
borið mikifm árangur. Það er líka auðveldara að gefa heilræði
en halda þau. Ef engin breyting verð'ur á í þessu efni, er hætt
við, að illajari, og neyta. verður allra bragða til að auka sparn-
áðinn. Með’þessum nýju verðbréfum fæst vonandi góður árang'
hr. Þau eru að vísú ekki endanleg lausn þessa vanda, en ættu
•tið koma að góðu gagni méð öðrum ráðum.
Ný bankavaxtabréf.
"¥ sambandi við útgáfu vísitölubréfanna er kannske ekki úr
vegi að minnast á spamað þann, sem nú er verið að reyna
að innræta börnum í skólum landsins. Stárfsemi þessi hófst fyr-
ir númu ári, og tók mikill f jöldi skólabarna þátt í þeirri sókn,
ef .svo má að orði komast, er hafin var þá fyrir forgöngu
Landsbanka íslands. Börnin munu hafa safnað hátt upp undir
milljón króna með kaupum á sparimerkjum, og' sennilega hefur
það fé allt verið lagt i sparisjóð.
Forstöðumenn þessarar spamaðarhreyfingar hafa lagt á það
áherzlu, að fjárhæðin, sem börnin sáfna, sé ekki aðalatriði söfn-
unarinnar. Mikilvægara sé að gera börnunum ljóst, að eyðslu-
semi sé ekki dyggð, þótt sá þykist kannske mestur í barna
hópi, sem mest getúr keypt af sælgæti eða farið oftast í kvik-
myndahús. Sparsemin er eftirbreytniverðari, og hana eiga
lilörnin bæði að læra í skólum og á heimilum sínum, því að í
því efni eips-og .öðruTará, þau. að.fordæmi fullorðinna.
. En nú er 'það svo, að mörg þeirra hafa lagt aura sína í 10
ára bækur, og geta því ekki hreyft þá á þeim tíma, en hættan
er -álltaf sú, að gildi peninganna rými talsvert á þeim tíma. Er
ekki hægt að koma við einhverri vísitölutryggingu á inneignum
i slíkum bókum?
Bókaútgáfa Meriiiingarsjóðs
og Þjóðvinafélagsins, hefur
sent á bókamarkaðinn tvær
nýar aukafélagsbækur, Heims-
bókmenntasögu, fyrri hluta,
eftir Kristmann Guðmundsson
rithöfund, og Kennslubók í
bókbandi og smíðum, eftir Gað-
rnund Frímann. Eru þetta hinar
gagnlegustu og fróðlegustu
bækur; hvor á sínu sviði.
Heimsbókmemitasagan er al-
ger nýjung' í íslenzkri bókaút-
gáfu. Má fuvðulegt teljast, að
hjá jafn mikilli bókaþóð skuli
slík bók ekki hafa verið gefin
út fyrr en nú, að Bókaútgáfa
Menníngarsjóðs og Þjóðvináfé-
lagsins ræðst í þetta, og fær
Kristmann Guðmundsson til að
vinna þetta verk. Má ætla að
mikill fengur þyki í þessari bók,
sem gefur öllum almenningi
tækifæri til að víkká sjón-
deildarhring sinn í heimi bók-
menntanna og kynnast ond-
vegisskáldum annarra þjóða og
bókmenntastefnum. Heims-
bókmenntasagan verður í tveim
bindum, og er þetta fyrra bindi
272 bls. að stærð í Skírnisbroti
og prýtt mörgum myndum. af
frægustu rithöfundum og skáld-
um heimsins.
Kennslubók í bókbandi og
smíðiun er hin gagnlegasta bók
og mun koma mörgum að góð-
um notum. Hér hefur verið til—
finnanlegur skortur á handbók-
um í flestum iðngreinum og
mikil eftirspurn eftir slikum
bókum á erlendum málum. Bók
Guðmundar Friímanns bætir
því hér úr brýnni þörf. Höf-
undurinn er reyndur fagmaður
í báðum þeim greinum er bók-
in fjallar um, og hefur jafn-
framt haft með hönduni kennslu
í þeim um langt skeið.
Fjölmargir hafa áhuga fyrir
að binda bækur sínar sjálfir, én
skortir tilsögn og leiðbeiningar.
Hið sama má sega um smíðar,
Með hjálp þessarar bókar ætti
hver sæmilega laghendur mað-
ur að geta lært að binda inn
bækur og smíða ýmsa nauð-
synlega og gagnlega muni- fyrir
heimili sitt, en að auki er bókin
tilvalin kennslubók við handa-
vinnu í skólum. I bókinni eru
um 100 teikningar til skýring-
ar efni hennar, sem sett er fram
á auðskilinn hátt en þó af ná-
kvæmni.
2Etti Kennslubók í bókbandi
og smíðum að verða hin gagn-
legasta bók, bæði fyrir þá, sem
eru að nema þessar iðrigreinar,
og eins hina, er vilja fást við
bókband og' smíðar sem heim-
ilisvinnu. Bókin er rösklega
200 bls. að stærð og vönduð að
öllum frágárigi.
Með þessum bókum hefur
Bókaútgáfa Menningarsjóðs og
Þjóðvinafélagsins sent á mark-
aðinn fjórar af sjö aukaíélags-
bókum sínum á þessu ári. Þær
sem áður voru komnar eru Saga
íslendinga, 8. bindi, I. eftir Jón-
as Jónsson, og Tryggvi Gunn-
arsson, 1. bindi, eftir dr. Þorkel
Jóhannesson.
Auk félagsbókanna koma út
í þessum mánuði bækurnar:
Frásagnir eftir Árna Óal rit-
stjóra, íslenzkar dulsagnir 2.
bindi, eftir Óskar Clausen og
Undraheimur dýranna, eftir
Maurice Burton, í þýðingu
þeirra dr, Brodda Jóhannesson-
ar og Guðmundar Þorlákssonar
magisters.
IMorsk bék uan
Laxness.
Einn af fremstu bókmennta-
fræðingum Noregs í íslenzkmn
hókmenntum, Ivar Eskeland,
heíur nýlega lokið við að skrifa
bók um Nobelsverðlaunaskáld-
ið, Halldór Kiljah Laxness, og
kemur bókin út þjá „Fonna
F orlag“.
Bókin nefnist „Menneske og
motiv“, og gefur skýringar á
verkum Laxness. Bókin mun
koma í bókabúðir á öllum
N'orðurlöndunum samtímis
þann 10. desember, einmitt
sama daginn og Laxness veitir
viðtöku Nobelsverðlaununum í
Stokkhólmi.
Alþtngl kýs í
Nor&urlandaráð.
í gær voru á alþingi kosnir
fulltrúar íslands í Norður-
Iandaráð, og voru allir endui-
kjörnir.
I neðri deild skyldi kjósa
þrjá fulltrúa og komu fram
tveir listar. Annar með nöfnum
Sigurðar Bjarnasonar, Ásgeirs
Bjarnasonar og Emils Jónsson-
ar og voru þeir allír kosnir. Á
hinum listanum var Gils Guð-
mundsson, og náði hann ekki
kosningu. Varamenn í neðri
deild voru kjörnir Magnús
Jónsson, Halldór Ásgrímssqn
og Gylfi >. Gíálásón.
í 'efri deild átti að kjósá tvo
fulltrúa og voru kjörnír þeif
Gísli Jónsson og Bernharð
Stefánsson,. sem aðalmenn, en
til vara Lárus Jóhannessori og
Karl Kristjárisson.
Frá „húsmóður“ héfur Berg-
máli borizt eftirfarandi bréf::
„Okkur húsmæðrum, sem fátt
kunnum fyrir okkur til listræns.
handbragðs, hlýnaf um lijarta-
ræturnar þe'g'ar við göngum unjs
sýningarsal frú Sigrúnar Jóns-
dóttur i húsi þjóðminjasáfnsins-..
Við samfögnum frú Sigrúnu með
þenná glæsilega árangur af rnámi
hennár, ástuiidun og mikluni.
hæfileikum. Þegar ég hafði skoð-
að sýningarmunina eins , gaiim-
gæfilega og unnt var á einiú
kvöldstund, furðáði ég iriig.satt
að segja ekkert á hinum franiúr-
skarandi loflega dómi, sém frú
Sigrún lilaut við hinn sænska
skóla sinn, þar. sem vinnubrög'ð
hennar voru talin mesta og bezht
afrek nemenda skólans á sl. vori,
Fagnaðarefni.
Þetta cr mér- og kynsystruni
frú Sigrúnar liér heimai, eklú
aðeins fagnaðarefni, heldur stað-
festir það með mér og okkur þá
trú, að íslenzkar konur standi sizt
að baki erléndum stallsystrum
-sínuin um listfengi, nema-.síðm*
sé. Um þettá vitnar öll saga
handbragðs ísl. kvénna, sem varð-
veilt er í sögnum og á söfnum,
bæði erlendis og hér á landi.
Skapið sjálfar.
Sama vitnisburð ber og margt
af handavinnu íslenzkra kvennar
á hinum síðari árum, enda þótfc
sá skuggi hvíli yfir allmiklu af
þeirri vinnu, að hinar listelskuf
ísl. konur hafa um of Iátið glepj-
ast af erlenduin og oft miðup
smekklegum fyrirmyndum, i
stað þess að skapa sjálfar sín
eigin mynztur.
Vil ég eindregið hvetja allaP
stallsystur mínar hér, yngri o,g
eldri, til að láta ekki ganga -úri
greipum sér þetta einstæða tæki-
tæri til að kýnnast hinni fjöl-
breyttn og fögru listiðnaðarsýn-
ingu frú Sigrúnar Jónsdóttur.“
Nýstárleg sýning. !
Bergmál þakkar húsmóðurinnl
þessar örvandi línur og tekur uml
ii' þá hvöt hennar til reykvisku
kyenþjóðarinnar — og vill liér
bæta karlmönnunum við, — að
kynna sér sem bezt þessa nýstái -
legu sýningu, sem frú Sigrúu
Jónsdóttir þessa dagana heldur
í bogasal þjóðminjasafnsins.
Sýning þessi er enn eitt táku
tim mikla grózku i skapandi lista-
lífi þjóðarinnar. Á þessu sviði
bcfur Haridíða- og myndlisla-
skólinn þegar unriið markveri
brautryðjáridastarf.
Réttiiulafélag
riíhoíiimla.
Hr. ritstjóri!
Vegná frétta af stofnfundi
Réttindafélags rithöfunda hér
í blaðinu í gær, viljum við und-
irritaðir taka fram eftirfar-
andi:
Félag ísle'nzkra rithöfunda
hefur enga afstöðu tekið til
hins nýja félags eða samþykkt í listgrein.
_,Ts* 1 Núna um helgina,var skýrt f-rá
þvi opinberlega, að Handíða-
gert því viðvíkjandi. Við höf
úm gerzt félagar í Réttindafé-
lagi rithöfunda sem einstak-
lingar, og vorum kosnir í und-
irbúningsnefndina sem slíkir,
en ekki sem fulltrúar Félags
íslenzkra rithöfunda.
Með. þökk fyrir birtinguna.
Vilhj. S. Vilhjáhnsson,
Þóroddur Guðmundsson.
Kona með 12 rétíar
x Getraununi.
Um síðustu helgi- gizkaði
reykvízk húsmóðir rétt. á alla
12 leikina á getraunaseðli vik-
unnar og várin samtals kr.
7.667.00.
Er þetta hæsti vinningurinn,
sem íslenzkar getraunir hafa
greitt til þessa, en þetta er
jafnframt' í-fyrsta .sirui á árinu,1
sem gizkað er ó 12 rétta.
skólinn liafi gert frú Sigrúnu til-
boð um að gerast kennari við
skólann við Iiinar nýju listiðn-
aðardeildir lians, sem stofnaðar
verða næsta liaust. í þessu sam-
bandi iná einnig benda á, að sL
vetur var stofnað hér félag til
eflingar ísl. listiðnaði. Átti það'
félag drjúgan þátt í því, hve vel
tókst' til um þátttöku íslands i
alþjóðalistiðnaðarsýningunni i
Munchen sl. vor. — kr.
★ Árið 1650 var íbúatala
heims 545 millj. Árið 1987
eftir 32 ár — verður húu
komin upp í 6.6 xniUjarða
— haldi mannfólkinu áfrarn;;
að fjölga sem nú.
■ýf Flugvélaframleiðsla hefue
. aukizt um helming í Bret-
landi á uridarigeugnum 5 ár-
um. .«