Vísir - 29.02.1956, Blaðsíða 3

Miðvikiidagimi 29. febrúar 1956
'VÍSIR
9oUn§ta og heilbrigði
Héimurinn hefur fengið nýfa,
vaxandi farsótt við að sfríða.
LGingnakrabtH i körfum vei enikiö I hmm
förnSum, þsr sesi skýrsiusöfnuie er
fulikomnust.
í 15 löndum, þar sem heil-
ibrigðiskýrslur eru fullkomn-
astar, f jöígaði stöðugt krabba-
meini í lungum meðal karla,
árin 1949—1952 ('52 er sein-
asta árið, sem skýrslur ná yfir).
Hefur Heilbrigðistofnun Sam-
eimuðu þjóðanna nýbirt skýrsl-
ur uni þetta.
ywwvwwwvwi/vwwuvws
Rafeindir notaðar við
dauðhreinsun.
Ein af lyf javerksmiðjum
Bándaríkjanna, Upjohn í Kala-
mazoo í Michiganfylki, dauð-
breinsar nú ýmsa framleiðslu
sína með rafeitidum.
Er ekki vitað til þess, að
nokkurt annað fyrirtæki af
þessu agi beiti slíkum sótt-
iireinsunaraðferðum, en raf-
eindirnar drepa sýkla, sem
kunna að leynast í lyfjunum.
Tekur það aðeine brot úr sek-
úndu að dauðhreinsa mikið
magn lyfja, en áður var það
gert með upphitun, sem tók oft
langan tírna.
Efni& Seltar til
krabbavefja.
Bandarískuir . vísindamenn
Iiafa fundið efni, sem safnast
einkum saman í krabbavefj-
Verður efni þetta, sem heitir
hemato-porphyrin, nú notað við
leit að krabbavefjum, því að
. eðli þess er þannig, að það
liar sýkta yefi oldrauða. Ilefur
þáð komið einu sinni fyrir, að
krabbaæxli sást „]ýsa“ gegn-
um hör.und sjúklings, svo að
. auðvelt var að finna það, Fannst
. efni, dökkfjólublátt duft, við
rannsóknir við Johns Hopkins
háskólann í Baltimore. I
í 15 löndum urðu dauðsföll
á hver 100.00 af vöidum lungna
krabba sem hér segir (í sviga
%-aukning frá 1949):
England og Wales 61.4 (31),
Danmörk 24.8 (49), Skotland
56.3 (36), Finnland 38.7 (30),
Frakkland 28.2 (30), írland
22.2 (47), Ítalía 16.4 (47), Nor-;
egur 11.9 (32), Holland 30.3
(24), Sviss 33.5 (28), Kanada
19 (16), Japan 4.9 (68, Ástra-
líá 28.8 (25), Nýja Sjáland 3.5
(46, Bandaríkin 26.1 (21).
.. Hjá konum bar miklu minna'1
á- auknihgu lungnakrabba, 'en'
þó. stefndi í sömu átt hjá þehn.'l
Yfirhagfræðingur stofnunár-
innar, dr. Marcelino Pascua,
kvaðst hafa gert sér vonir um,
að skýrslurnár leiddu í ljós
hagfræðilegar sannanir fyrir
orsökunum, og margir munu'
hafa óskað hins. sama til þess j
að íá úrskurð um lungnakrabba:
og reykingar, en skýrslurnar1
sanna ekkert örugglega, vegna
þess að í hinum ýmsu löndum
eru sjúkdómslýsingar svo
breytilegar og skýrslugerð. —
Hann gat því ekld fullyrt meira
en það, að um raunverulega
aukningu væri að ræða, og ekki
eingöngu vegna nákvæmari
■skoðana, til dæmis engin :.á-
stæða til að ætla að læknar
skoðuðu karla betur en konur,
— og vegna þess að krabbi í
óðrum hlutum brjóstholsins
eykst ekki teljandi í þeim ald-
ursflokki karla, sem hefur
mesta aukningu á lungna-r
krabba. Um það verður ekki
deilt, að lungnakrabbi í körlum
hefm' ínjög aukist í 45 ára
aldursflokkinum og b&r yfir.
Sfeurliækiar
reyna fhjartavéf.
/ New York Times er sagt
frá tiíraunum með nýja vél,
sem ætluð er til að starfa
sem hjarta og lungu sjúkl-
inga meðan á hjartaupp-
skurði stendur. Tilraunirnar
fara fram í rannsóknarstof-
um ColumbiaJháskólans.
Þegar hefur vélin verið
prófuð á skepnum 50 sinn-
um, en í rannsóknarflokkn-
um eru tveir læknar, svæfari
(anesthetist) og hjúkrunar-
kona. — Eftir um það bil
mánuð verður vélin reynd við
uppskurð á barnshjarta, sem
var vanskapað við fæðingu,
en þangað til verður vélin
reynd a hundi, sem hefur
álíka brjóstvídd og barnið,
en hjarta skepnunnar 'ér
svipað að stærð og byggingu.
Margar vélar hafa verið
fundnar upp áður í ofan-
nefndum tiigangi, en flestar
eru dýrar, óáreiðanlegar og
erfiðar í notkuh.
Ný alferð vil heibskurli.
a «?) heiiassBi shorti
ií-i&S mmo&mm m mpjpshmrvM
»p söffunmL
í f regn frá Jóhannesar- \ið fjT'iriestra um aðferð síná
borg segir, að þrir læknar i W 1 t\vatersraiiclháskóla og
frá Suður-Afríku hafi fundið sýnt tæknilega kvikmynd,
Hvað sem líður aeiiunm um
krabbaniein og reykingar er
víst, að í heiminum er hér við
nýja vaxandi farsótt (epide-
mic) að. stríða.
Stutt fíirawnhalfissaffm;
Týndur sauður snýr afti
skyldi Oliphant heita og vgrð
drengurinn að rogast með
nafni upp frá því.
„Það er líklega heldur
skárra en Godolphin,“ sagði
Lucy Willaston, móðir barnsins,
sem var heimspekilega sinnuð.
Lucy var dóttir landeiganda;
jörð hans lá að landeign Willa-
stonklausturs og voru landa-
merkin sameiginleg. Ekki gat
Lucy búist við því að neitt
annað yrði sameiginlegt.
Styrjöld gaus upp aftur árið
1939. Höfðu þá engar fregnir
lengí borist af Georg Willaston
og bróðursonur hans Oliphant
hafði aldrei heyrt hans getið.
Sannleikurinn var sá, að nafn
Georgs hafði varla verið néfnt
í Willastonklaustri um það bil
tuttugu og níu ár, nema þessi
fáu skipti sem fregnir bárust
af honum. Og þá var hans að
eins minnzt í hvíslingum.
Árið 1939 ætluðu skattarnir
alveg að yfirbuga Archibald
Willaston —- hann var nú nærri
fimmtugur og heldur öunglynd-
ur maður. Honum var ekki
icfrgarstjórif boóar fund
unt hmgnakrabba.
Bæjarstjómin £ London hef-
ur boðið til fundar Iækna og
heilsufræðinga til þess að ræða
um krabbameiii í lungum.
Formaður heilbrigðisnefndar
bæjarstjórnarinnar kvað svo að
örði á fundi, er þetta var á-
kveðið, að á því væri lítill vafi,
að skýrslur um fjölgun dauðs-
falla af völdum lungnakrabba
sýndu, bornar saman við skýrsl
ur er sýna hve tóbaksnotkun
hef-ur aukizt, að þar væru
tengsl í milli.
Dauðsföllum af völdum
lungnakrabba hefur fjölga'ð um
hélming á tíu árum, segir énn-
fremur í Lundúnablöðum, er
skýra frá ákvörðuninni um of-
annefndan fund.
grunlaust um að allir fjármála- 1
kvillar veraldar væri blátt á- j
fram upphugsaðir af skaðvæn- '
legri forsjón, með það áform í
huga að þjarma að honum,
Archibald WiUaston. Og 1945
þegar jafnaðarmenn komust til
valda, var hann handviss um
það.
Nokkrum dögum fyrir jól,
árið 1945 kom Archibald ofan
til morgunverðar. Hann var
skjálfandi af kulda og var þó
í tveim peysurn og yfirfrakka.
Eldhúsið var hlýjasti staður í
húsinu og var því morgun-
verðar ávallt neytt þar yfir
vetrarmánuðina.
„Þekkirðu nokkurn frá stað
sem kallaður er Santa Eulalia?“
spurði Lucy létt í máli. „Það
upp nýja aðferð, sem afstýrir
þeirri hættu, að hcdlanum
berist ekki nægi bíðð, er
heilauppskurður er gerðu-r,
Aðferðin er í þvi fólgin,
að leiða rafstraum til hjarta-
taugarínnar, til þess að slátt-
ur þessi verði mjög jafn og
hægur. Læknar þeir, sem hér
um ræðir er P. Marchant,
J. C. Allen og P. Knocker,
sem er kona. Þeir hafa halcl-
PIHur eða
stúlka.
Þrir israclskir rísindamcnn
telja sig hafa fundið örugga að-
. ferð til að ganga úr skugga um,
jhvort barm, sem kona gengur
með, er sveinbarn eða meybarn.
| Aðferð þeirra byggist á þeirri
staðreynd, er sönnuð hefir verið
af kanadiskum vísindamönnum,
að efni sem kallað er „kjmferð-
is-chromatiank“ finnst aðeins í
kvensellum en ekki karlsellum,
ísraelsmennimir sögðu sem
svo^ að h*gt mundi að ganga úr
skugga unr með athugun á
I vökva þeim, sem er í fvlgjunni,
j hvert væri kyn fósturs. Til þess
! að ná sýnishorni áf vökva þess-
um, ráku þeir mjög fíngerða
, holnál gegnum legliálsinn og
upp í legið.
Reyndu þeir þetta tuttugu
sinnum og varð spá þeirra æv-
inlega rétt. Frani að þessu hafa
þeir aðeins reynt aðferð þessa
rétt fyrir barnsburð, en telja að
hún muni nothæf eftir 12. viku
meðgöngutímans.
sem tekin var við heilaupp-
skurð.
Dr. W. E. Dndenvood pró-
fessor í slíurðlækning-um við
háskólann segir, að aðferðin,'
sé svo eínfökl, að séihver
læknir hefði g'etað fundið
hana upp, en svona hafi. það
oft verið með mestu uppgötv-
anir á sviði vísindanna. Pró-
fessorinn sag-ði, að blóðrásin
til heilans mætti undir eng-
um kringumstæðum stöðvast
nerna í mesta lagi tvær mín-
útur við heilauppskurði,
vegna hættunnar á, að véfir,
■eyðilegðust. — Með himii
nýju aðferð, sagði hann enn«
fremur, er hægt að f'ranis
kvæma skurðaðgerðir sésg
taka langan tíma, án þess
óttast þurfi að heilinn
ekki nóg blóð. Þetta sé en§
um erfiðleikum bunclið,
sem hjartað sé rá-forkuknúifi
og slái með aigerum iá^4
markshraða, en eftir upjj*
skurðinn sé straumurinn i'ug'
áhaldinu tekinn af og hjarfc*
að: byi-ji að slá eðlilegá
(normalt) aftur. J
í móðurkvili.
Það þykir mi sannað, að ekki
sé lengur vissa fyrir því, að
jbarn geti ekki fengið mænusótt
í móðurkviði.
Fyrir fjórum og hálfum mán-
uði ól hjúkruriarkona ein í
Madison í Bandaríkjunum,
ísraelsmennirnir halda því Patricia Benson, sveinbarn.
fram, að engin hætta stafi af Kona þessi liafði fengið mænu-
aðferð sinni. Margir aðrir lækn- j veiki, meðan hún gekk með
ar telja þó, að slíkar tilraunii’j barnið, og lamaðist lítið eitt, en
sé hættulegar, bæði fyrir barn sonur hennar var lamaður á báð
og móður. Að minnsta kosti erj úm fótum og öðrúm handlegg
ekki hægt að gera annáð en við fæðinguna. Nú herma
bíða til fæðingarinnar til að sjá, fregnir, að litla bamið sé mjög
hvort prófið hefir veitt ’rétt að styrkjast og er það von
svar. 1 1 manna, að þð nái fullum bata.
vw.*.,w.,b-.-.WAVJVviwv’W’wwwvwvnwwvv*
stendur Venezuela á frímerk- i
inu ....
„Nei!“ svai’aði'Archibald, fá-
orður eins og faðir hans. Hann
opnaði Times, leit á fjármála-
síðuna en ekki virtist mikla
huggun þar að finna.
„Bréfið er með þínu nafni og
heimilisfangi, Archie. Ætlarðu
ekki að opna það?“
„Nei!“ svaraði hann ósveigj-
anlegur.
„Ef þú ætlar ekki að opna
það, þá geri eg það,“ sagði Lucy,
tök hníf, sem var útataður í
smjöri og' skar upp umslagið.
„Eg held nú samt, Archie,“
sagði Lucy eftir andartak, „að
þú ættir að lesa þetta. Undir
stendur: Alúðarkveðjur frá
bróður þínum — Georg.“
„Hann er ekki alúðlegui’- Allt
annað en það. Síðast þegar eg sá
hann, sló hann mig svo að eg
hafði glóðarauga á báðum.
Hvað vill hann?“.
„Hann vill fá að koma hingað
og vera hér.“
„Jæja þá. . Hann getur það
ekki. Við viljum alls ekki hafa
hann hér. Hann er líklega.í fel-
um fyrir lögreglunni. Georg
hefur aldrei h'aft neitt vit á
peningagildi — hann hnupláði
2 milljónum þarna einhvers-
staðar í Mið-Ameríku og eg býst
^ við að hann sé nú búinn að sóa
jöllum peningunum — ætlast
svo líklega til að eg sjái fyrir
honum. En það ætla eg ekki að
gera.“
„Vertu nú ekki fljótfær,
Archie. Lestu hvað’ liann skrif-
ar.“