Vísir - 03.09.1957, Blaðsíða 4

4
VlSIB
Þriðjudaginn 3. september 1957
VS0IK.
D A G B L A Ð
Túir kemur út 300 daga á árl, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Bitstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
/Skrifstofur blaðsins eru í lngólfsstræti 3.
Rltitjómarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9 00—19,00.
Sími 11660 (fimm línur).
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR HJ’.
Vísir kostEL' kr. 29,00 í áskrift á mánuði, ,
kr. 1,50 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Fjórði mánuðurinn.
Nú um mánaðamótin voru þrír
mánuðir liðnir frá því að
bakarasveinar hér í Reykja-
vík lögðu niður vinnu, og
hafa ekki verið bökuð rúg-
brauð og hveitibrauð í brauð
gerðarhúsum hér í bænum
síðan. Bakarasveinar höfðu
farið fram á nokkra kaup-
hækkun, auk þess sem þeir
vildu, að vinnutími þeirra
væri reiknaður á annan veg
en áður. Það táknaði raun-
verulega kauphækkun til
viðbótar. Bakarameistarar
hafa fallizt á hvort tveggja,
en þó seta þeir skilyrði. Þeir
vilja fá að hækka verð á
brauðum, sem svarar þeim
aukna kostnaði, er af þessu
mundi leiða.
í rauninni hefir alla tíð, frá því
að vinnustöðvun þessi hófst
fyrir þremur mánuðum,
staðið á því einu, að verð-
lagsyfirvöldin leyfðu meist-
urum heldur hærra brauð-
verð til að mæta auknum
kostnaði. Eins og almenning .
ur veit, hefir verið leyfð
hækkun á verðlagi á ýmsurn
varningi og þjónustu, en
hinsvegar ekki brauðum.
Það mun vera rökstutt með
því, að brauð sé miklu meiri
nauðsynjavara almennings
en margt annað, og þess
vegna verði að koma í veg
fyrir, að brauðverð hækki,
því að það hafi svo mikil á-
hrif á afkomu alls almenn-
ings.
Það er bersýnilegt, að ríkis-
stjórnin telur ekki ástæðu til
þess, að almenningi sé séð
fyrr þjónustu í sambandi við
bakstur brauða, og heyrzt
hafa þær raddir hjá stjórn-
arsinnum, að húsmæður ættu
þó alltaf að læra að baka
vegna þessarrar deilu. Það er
vitanlega ákaflega auðvelt
að „afgreiða málið“ með
þeim rökum, en þau eru þó
ekki fullnægjandi. Spurning
in er, hvort eigi að leggja nið
ur eina af iðngreinunum að
meira eða minna leyti, því
að ekkert annað verður ár-
angurinn af þeirri afstöðu,
sem verðlagsyfirvöidin hafa
tekið.
Merk Ijósmyndasýning
opnuð hér 21. þ. mán.
„Fjöiskylda þjóðanna77 hefur hvarvetna
vakið athygli.
Ný frystihús.
Um þessar mundir hafa tvö ný
frystihús tekið til starfa,
hvort í sínum landsf jórðungi,
og önnur tvö munu vera í
smíðum og svo langt komin,
að þau verði tekin í notkun
fljótlega. Vex þá til muna
það magn af fiski, sem unnt
er að taka til hraðfrystingar,
ef nægur mannafli fæst til að
vinna við flökun og annað,
sem enn krefst þess, að
mannshöndin komi til. Jafn-
framt mun minna verða um
það, að togarar sigli með ís-
varinn fisk til annarra landa
og selji þar.
Mönnum blandast að sjálfsögðu
ekki hugur um, að það þarf
að kappkosta, að útflutning-
ur landsmanna verði sem
mest fullunnar afurðir, en
ekki hráefni, þ'ví að þá tap-
ast vinnulaun í gjaldeyri.
Togaraeigendur hafa hins- (
vegar kvartað yfir því, ao
frystihúsin greiði svo lágt'
verð fyrir togarafiskinn, að j
þeir hafa af eðlilegum ástæð
um viljað láta skipin sigla
með aflann til að fá sem1
mest fyrir hann. Slíka af-
stöðu skilja allir, en styrkja- |
kerfið er einnig' orðið svo
víðtækt, að ekki ætti að vera
mikill vandi að láta togar- f
ana njóta svo góðs af því, að
landanir innanlands ættu'
ekki að vera síður eftir'sókn- ^
arverðara en utanlands. j
Stjórn vinnandi stétta sér,
varla eftir því fé, sem í slíkt
færi. .
„Fjölskylda Þjóðanna" (The
Faniily of Man), hin kunna al-
þjóðlega ijósmyndasýning-, sem
Edward Steirhen tók saman
fyrir Nútímaiistasafnið (Muse-
um of Modern Art) í Ne^y York,
er nú komin hingað tii lands,
og' verður hún opnuð almenningi
iaugardaginn, ?1. sept. n.k. í Iðn-
skólanum í Reykjavík.
Að sýningunni hér standa
eftirtaldir Islendingar, auk sendi
herra Bandaríkjanna hér á landi:
Gunnar Thoroddsen, borgar-
stjóri í Reykjavík; dr. Þorkeii
Jóhannesson, rektor Háskóla ís-
lands; Helgi Sæmundsson, rit-
stjóri og formaður menntamála-
ráðs; Valur Gíslason, leikari og
formaður Bandalags Islenzkra
listamanna; Birgir Thorlacius,
ráðuneytisstjóri; dr. Sigurður
Sigurðsson, berklayfirlæknir,
Ragnar Jónsson, bókaútgefandi
og Jón Kaldal, ijósmyndari.
Upplýsingaþjónusta Banda-
ríkjanna hér hefur annazt milli-
göngu við Museum of Modern
Art um komu þessa merka ljós-
myndasafns hingað til lands. 1
þvi eru 503 Ijósmyndir og verður
öll fjórða hæð Iðnskólans við
Vitastíg notuð til sýningarinnar.
og annars undirbúnings í sam-
bandi við uppsetningu sýningar-
innar. Stefán Ágústsson, arki-
tekt annast skipulag hennar én
Haraldur Ágústsson, Iðnskóla-
kennari stjórnar smíðinni og sér
um uppsetningu ásamt Stefáni.
Edward Steichen, einn þekkt-
asti ljósmyndari Bandaríkjanna,
vann i fimm ár að því að undir-
búa þessa umfangsmiklu sýn-
ingú, sem er einstök í sinni röð.
Þar eru myndir teknar af ljós-
myndurum um heim allan, og
túlka þær tilfinningar og örlög,
sem öllum mönnum eru sam-
eiginleg. Hann og aðstoðarmenn
hans fóru í gegnum hlaða áf
meir en tveimur milljónum ljós-
mynda og völdu loks 503, sem
teknar voru af 273 ljósmyndur-
um frá 68 löndum. Sýningin var
fyrst opnuð í Nútímalistasafn-
inu (Museum of Modern Art)
1 Ne'vv York fyrir tveimur árum
síðan, var að þvi búnu sýnd í
nokkrum borgum Bandarikj-
anna, og síðan hefur hún farið
sigurför víðsvegar um heim.
Skagfirðingur —
Framh. af 1. síðu.
aði hann í skfalmn, en þegar
Markús ætlaði að fara leiðar
sinnar, stökk seppi á hann og
beit hann í lærið, svo að blæddi
úr. Vildi hann, að Markús leit-
aði hann í skaflinn, en þegar
á kind, þar sem hundurinn
hafði krafsað. Þannig fann
hundurinn fimm kindur í þess-
um skafli, og hafði þá aðferð, að
hann byrjaði jafnan að róta
snjónum til, þar sem kind var
undir og leit síað ná Markús.
Markúsi hafa verið boðin
mörg þúsund í hundinn, en*
hann hefur látið svo um
mælt, að hann láti hann ekkij
því að hann verði ekki met- ■
inn til fjár.
Efnfr til margra sýninga
á Akureyri.
Akureyri í gær.
A laugardag og sunnudag
'efndi Kjartan Ó. Bjarnason
kvikmyndatökumaður
til
margra sýninga á kvikmyndum
sínum á Akureyri.
| Sýndi hann þar myndir frá
ííslandi. Færeyjum, Grænlandi
Jog Danmörku. Húsfyllir var á
I öllum sýningunum og mikil
hrifning. Vegna hinna miklu að-
Jsóknar verður sýningin endur-
jtekin í síðasta sinn á Akureyri,
.en að því búnu heldur Kjartan
-með kvikmyndir sínar inn í
Eyjafjörð og efnir þar til sýn-
inga.
Tvær óperur og fímm teikrit
sýnd í Þjóðteikhúsinu til j’óla.
Fyrsta viðfangsefnið verður Tosca.
Meira austur.
Ýmsum ráðherrunum mun víst
heldur ekki á móti skapi, að
hægt sé að auka sem mest
útflutning okkar austur á
bóginn, þótt þeir hafi sáralít-
inn áhuga fyrir því, hvað um
aðra markaði verður. Þar er
ekki verið að hugsa um
jafnvægi í viðskiptum.eða að
við eigum þau við sem flesta
aðila og þá jafnan í samræmi
við það, hversu hagkvæm
' þau eru, Viðskiptin austur á
bóginn eru það, sem ríkis-
stjófnin hefir áhuga fyrir á
því sviði, og annað kemst
ekki að.
Ef um tvo kosti er að ræða,
annan að selja íisk austur
fyrir járntjald, hinn, að selja
sama fisk annars staðar, er
ekki hikað við að selja í
austurátt, án tillits til skil-,
mála eða hagkvæmni. Það
tvennt er aukaatriði. Aðal-
atriði er að binda verzlunina
sem allra mest við löndin fyr
ir austan járntjald. og kom-
Þann 20. þ. m. hefur Þjóð-
leikhúsið starf sitt með sýningu
óperunnar Tosca eftir Puccini.
Með aðalhlutverk fara þau
Stefán fslandi — en nú eru 25
ár liðin frá því er hann kom
fyrst fram á óperusviði i Flór-
enz á ítaliu og þá í sama hlut-
verki sem hann fer með hér —
og hitt aðalhlutverkið fer Guð-
rún Á. Símonar með.
í öðrum meiri háttar hlut-
verkum verða þau Guðmundur
Jónsson, Kristinn Hallsson,
Ævar Kvan og Þorsteinn Hann-
esson. Leikstjóri er Holger Bo-
land frá Kaupmannahafn-
aróperunni og hljómsveitar-
stjóri Viktor Urbancic. í óper-
unni syngur 25 manna kór og
35 rnanna hljómsveit leikur.
Seinna i haust, eða í fyrri
rnúnistaforirigjárnir gera það
með stjórnmálaábata í huga
og ekkert annað.
hluta nóvember verður önnur
ópera sýnd í Þjóðleikhúsinu. en
það er Cosi Fan Tulle eftir
Mozart, sem óperan í Wiesbad-
en flytur.
Af öðntm viðfangsefnum
Þjóðleikhússins í haust má
nefria leikrit Arthur Millers
„Útsýn af brúnni“ undir leik-
stjórn Lárusar Pálssonar en
með Róbert Arnfinssyni í að-
alhlutverki. Þá verður „Kirsu-
berjagarðurinn“ eftir Anton
Tsékoff sýndur undir stjórn
Walters Hudds. Þriðja leikritið
verður ..Dagbók Önnu Frank“
eftir Frances Goodrich og Al-
bert Hackett. Leikstjóri Bald-
vin Halldórsson. Fjórða leikrit-
ið verður „Romanoff og Juliet“
eftir Peter Ustinov. Walter
Hudd verður leikstjóri. Loks
verður jólaleikritið „Ulla Win-
blad“ eft-ir K. Zuckmayer.
Leikstjóri Indriði Waage.
Islendingasagnaútgáfan hefur
hefur nú hafist handa um út-
gáfu Konungasagna og annarra
skyldra rita, og er fyrsti áfang-
inn þrjú bindi, nýkomin á mark-
aðinn. I þessum þremur bindum
eru Ólafs saga Tryggvasonar,
eftir Odd munk, Helgisagan og
brotin úr elstu sögu Ólafs helga,
í öðru bindi Sverris saga, eftir
Karl ábóta, og Böglunga sögur,
og í þriðja bindi Hákonar saga
gamla og brotin úr Magnúss
lagabætis eftir Sturlu Þórðarson.
Miður kunnar en skyldi.
Guðni Jónsson magister segir
í formála: „Það er nærri því
lygilegt, en þó er það satt, að
engin af þessum sögum hefir
verið gefin út áður hér á landi
sem sérstakt rit, en tvær þeirra,
Sverris saga og Hákonarsaga,
eru prentaðar í safnritinu mikla,
Flateyjarbók. Sama máli gegnir
raunar um allar konunga sögur
fyrir daga Snorra Sturlusonar,
þar á meðal Morkinskinnu, Fag-
urskinnu, Færeyinga sögu og
Orkneyjinga sögu, auk hinna
áðurnefndu, að þær hafa aldrei
verið gefnar út sérstaklega eða í
heild hér á landi. Þær eru því al-
menningi hérlendis miklu miður
kunnar en skyldi, og ætti því
þessi útgáfa að eiga þeim mun
meira erindi til þjóðarinnar".
Fagnaðarefni.
Það mun verða hverjum bóka-
vini fagnaðarefni, að geta sett
þessi bindi í bókaskápinn sinn,
við hlið íslendingasagna og
annara fornrita, sem veröa
höfuðkjarni hvers heimilisbóka-
safns í landinu.
Skáidleg fegurð.
Þeim, sem ekki hafa af kon-
ungasögunum, má benda á, aö
hér er ekki um þurr sagnrit að
ræða, heldur geyma þau, auk
síns mikla fróðleiks um menn og
mál síns tíma, svo mikla skáld-
lega fegurð, að menn hrífast af
— og þarf ekki lengi að lesa til
að finna kafla, sem eru gimstein-
ar að fegurð.
Slíkir kaflar eru t.d. 'margir i
sögu Ólafs konungs Tryggvason-
ar, eftir Odd munk, en um hann
sagði dr. Bjarni sál. Aðalbjarna-
son, að hann hafi „eflaust gefið
skáldgáfu sinni miklu lausari
tauminn en nokkur íslenzkui"
sagnritari hafði gert“ (Oddur
munkur var uppi á síðari hluta
12. aldar, og er það þessi sagá
hans af Ólafi konungi, sem „hef-
ir varðveitto nafn hans frá
gleymsku“, segir G. J. og bætir
við:
„Heimildir Odds hafa að lang-
mestu verið munnlegar sagnir,
og eru margar þeirra harla ævin
týrakenndar. Oddur hefir kunn-
að vel að segja frá, og þegar
litið er til þess, að hér var um
frumsmið að ræða, verður að
telja Ólafs sögu hans merkisrit.“
Akiireyringar á
hrrjjamó.
Frá fréttaritara Vísis. —
Akureyri í gær.
I gær hálftæmdist Akurcyr-
arbær vegna þess hve margir
héldu upp í sveit að leita berja.
Berjaspretta er ákaflega mis-
ijöfn, sumstaðar mjög góð, ann-
.arsstaðar léleg og var uppsker-
{an hjá berjafólkinu í gær eftir
því.
Einna mest mun vera um ber
í eyðibyggðunum Flátevjardal
og Hvallátursfirði.