Vísir - 31.07.1958, Blaðsíða 4

1
V f S I R
Fimmtudaginn 31. júlí 1958
WESWML
D A G B L A Ð
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
RitstjÓ'rnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, cpin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: (11660 (fimm línur)
Visir kostar kr. 25.00 í áskrift á mánuði,
kr. 2.00 aintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Afrek háifs kjörtímabils.
Fyrir rúmum mánuði voru lið-
in tvö ár frá því að efnt var
til almennra þingkosninga
, hér á landi síðast og í síðustu
viku gat ríkisstjórn „um-
bótaaflanna“ haldið upp á
tveggja ára afmæli sitt. Það
fórst þó fyrir, að efnt væri
til hátíðahalda, enda þótt
veður væri með eindæmum
gott, og tilvalið hefði verið
að koma til dæmis saman í
skemmtigarði Reykjavíkur,
Tívólí, eða fara í hópferð til
helztu foringja stjórnarliðs-
ins, til þess að þakka þeim
fyrir margvísleg afrek á
i síðustu tveim árum og staka
orðheldni í valdastóli.
Aflaskýrsla Fiskifélagsins.
Fer hér á eftir afli síldarskipa, ’ Hilmir, Keflavík 1844
sem höfðu fengið 1500 mál og Hrafn Sveinbj.son, Grindav. 2897
tunnur eða meira síðastl. laug- (Hrafnkell, Neskaupstað
ardag. Hringur, Siglufirði
Hrönn II, Sandgerði
Botnvörpuskip: Hugrún, Bolung'avík
Egill Skallagrímsson, Rvk 3632 Höfrungur, Akranesi
Þorsteinn þorskabítur, Stkh. 4728 Ingjaldur, Grundarfirði
Jón Finnsson, Garði
Mótorskip:
Jón Kjartansson, Eskifirði
Agúst Guðmundsson, Vogum 2927 JökulþÓlafsvík
Akraborg, Akureyri
Álftanés, Hafnarfirði
Andri, Patreksfirði
Arnfirðingur, Reykjavík
Ásgeir, Reykjavík
Baldvin Þorvaldsson, Dalv. 2366 ' Mummi, Garði
2306 Kári Sölmundarson, Rvk
2748| Keilir, Akranesi
1540 Kópur, Keflavík
3583 I.angánes, Neskaupstað
2178 MagnúsMartéinsson, Nesk.
Bára, Keflavík
Bergur, Vestmannaeyjum
við myndun hennar. Raunarj Bjkrmi, Dalvík
þurfti hún alls ekki hálft1 Bjarmi, Vestmannaeyjum
kjörtímabilið til að svíkja Björg, Neskaupstað
öll þessi loforð, því að hún
var búin að hrinda svikun-
um í framkvæmd með stakri
prýði, þegar aðeins um það
bil áttundi hluti kjörtíma-
bilsins — hálft ár — var á
enda. Er óhætt um það, að
engin stjórn, sém síðar kann
að komast til valda, mun
treysta sér til að gera betur
—• nema svo illa takist til
einhvern tíma síðar, að sömu
flokkar myndi stjórn á ný.
En mjög er það vafasamt, að
þeir þori það vegna kjósenda
sinna.
En hátíðahöldin fórust fyrir, og Óþarfi er að skilgreina svik og
segja stjórnarliðar, að það
sé af því, að þeir ætli að
halda upp á stærra afmæli
síðar. Ættu stjórnarliðar þó
að vita, að enginn veit sína
ævina, en þó má oft sjá elli-
mörk á mönnum — og
skepnum — sem sýna, að
ekki sé langt til endalok-
i anna. Hinsvegar er það svo
I .með ríkisstjórnina, að það
eru ekki ellimörk, sem mest
ber á, þegar menn virða
hana fyrir sér, heldur er það
feigðarsvipurinn, sem blasir
við öllum nema þeim fáu,
sem ekkert vilja sjá. Heil-
skyggnir menn sjá, að hverju
stefnir.
Feigðarmerkin . birtast í þeim
,,afrekum“, sem stjórnin
hefir unnið á hálfu kjör-
tímabili, og þau eru sannar-
arlega mikil og margvísleg.
En þau eru ekki í samræmi
, við það, sem almenningur
hafði gert ráð fyrir, því að
stjórnin hefir einmitt svikið
hvert einasta loforð, sem
hún gaf kjósendum sínum
fyrir kosningarnar við
samninga þá, er gerðir voru
pretti stjórnarflokkanna ná-
kvæmlega, og nægir aðeins
að minna á þau málefni, sem
hún kvaðst helzt mundu
bera fyrir brjósti og telja sér
skylt að berjast fyrir. Hún
ætlaði að lækna „helsjúkt“
efnahagskerfi þjóðarinnar —
öllum almenningi að sárs-
aukalausu — hún ætlaði
ekki að gera neina breyt-
ingu á skráningu krónunn-
ar, hún ætlaði að láta her-
inn hverfa úr landinu, og
þannig mætti halda áfram
að telja lengi.
Þegar stjórnin hafði verið hálft
ár við völd, þegar komið var
fram yfir næstu áramót frá
stofnun hennar, hafði hún
þegar í stað svikið öll þessi
loforð. En hún hefir ekki tal-
ið það nægilegt, því að hún
hefir tvísvikið sumt. Hún
hefir t. d. tvívegis lagt
skatta á allan gjaldeyri, svo
að ekki er um annað að
ræða en dulbúna gengis-
lækkun, sem er alveg eins
sársaukafull og ef hún væri
ekki dulbúin. Þannig er all-
ur ferill hennar.
Björg, Eskifirði
Björn Jónsson, Reykjavik
B ú ð a fel 1, Búð a k'a u p t ú n i
Einar Hálfdáns, Bolungav.
Erlengur V, Vestm.eyjum
Fanney, Reykjavík
Faxaborg, Hafnarfirði
Faxavík, Keflavík
Garðar, Rauðuvík
Geir, Keflavík
Gjafar, Vestmannaeyjum
Glófaxi, Neskaupstað
Grundfirðingur II, Grafarn. 4529 Stella, Grindavík
1670(Ófeigur III, Vestm.eyjum
2233 Ólafur Magnússon, Akran.
1672 Ólafur Magnússon, Keflav.
1562 Páll Pálsson, Hnifsdal
2164 Pétur Jónsson, Húsavík
3457 Rafnkell, Garði
1562 Reynir, Akranesi
2152 Reynir, Vestmannaeyjum
27211 Rifsnes, Reykjavík
1770 Sigrún, Akranesi
1705! Sigurður, Siglufirði
36371 Sigurfari, Grafarnesi
_ 1
1568 Sigurfari, Hornafirði
1844 Sigurvón, Akranesi
1864 Smári, Húsavík
2751 j Snæfell, Akureyri
1433 Steinunn gamla, Keflavilc
Guðbjörg, Isafirði
Guðbjörg, Sandgerði
Guðfinnur, Keflavík
Guðm. Þórðarson, Gerðum
Guðm. Þórðarson, Rvk
Gullfaxi, Norðfirði
Gunnólfur, Ólafsfirði
Hafrenningur, Grindavík
Hafþór, Reykjavik
Haförn, Hafnarfirði
Hamar, Sandgerði
Hannes Hafstein, Dalvík
Heiðrún, Bolungavík
Helga, Húsavík
1589( Stigandi, Vestm.eyjum
1564 Suðurey, Vestm.eyjum
2934 Súlan, Akureyri
2288 Svanur, Akranesi
1871 j Svanur, Reykjavík
2588 Svanur, Stykkishólmi
23671 Sæborg, Keflavík
2160, Sæfaxi, Neskaupstað
1802 Sæljón, Reykjavílc
4786. Særún, Siglufirði
1559 j Víðir II, Garði
29951 Víkingur, Bolungavík
3483 Viktoria, Reykjavílc
1822( Vilborg, Keflavík
3057 Von II, Keflavík
Helga, Reykjavik
llelgi Flóventsspn, Húsavík 2289 J Vörður, Grenivík
1991
2164,
2182
2264 1
2767!
2072
1939
1842 I
37441
1026'
2066 j
2843 j
1675
1836
2157
2855
1732
2510
2446
2119
3281
2567
1727
2263
3357
3059
1591
1688
2004
1852
4559
2058
1637
1796
1576
1513
1500
1800
1514
1578
1570
2220
2116
5659
1928
1530
2138
1083
2176
Skip Eimskipafélags íslands
fullfermd í hverri ferð.
Félagið annar ekki flutningum
sakir skipaskorts.
„Fátt er svo með öllu illt..."
Núverandi stjórnarflokkar hafa
fært rækiíegar sönnur á, að
þeir eru einskis trausts verð-
ir, að landsmenn geta ekki
treyst þeim til að leysa þau
vandamál, sem nauðsyn er
fyrir þjóðina að lausn sé
fundin á og það hið allra
fyrsta. Þeir munu þess
muna hálaunaðar stöður, því
að ýmsir stjórnarliðar töldu
sig illa haldna, er þeir
þurftu að keppa á venjuleg-
um vinnumarkaði og komust
ekki að jötu. Þeim hefir ver-
ið bjargað, svo að garna-
gaulið ætti ekki að heyrast
fyrst um sinn.
vegna fá lausn í náð við Stjórnarliðið hefir heldur ekki
næstu kosningar.
En þó má ekki skilja svo við
þetta, að ekki sé getið um
það litla sem stjórnin hefir
gert, því að hún hefir gert
sitt af hverju, sem ekki var
lofað í eyru alþjóðar fyrir
kosningarnar. Hún hefir til
dæmis aukið til mikilla
Það sem af er þessu ári hafa
skip Eimskipafélags íslands svo
að segja undantekningalaust
siglt fullfermd frá erlendum
höfnum til Islands og oftast full
fermd frá íslandi til Evrópu-
landa. Frystirúm í skipum, sem
sigla til Ameríku, hefur einnig
notazt mjög vel, en eins og kunn
ugt er, er lítið um annan flutn-
ing þangað.
M.s. „Gullfoss“ er eina skipið
sem siglt hefur samkvæmt áætl
un. Sigling hinna skipanna hef-
ur fyrst og fremst miðast við
fíutningsþörfina á hverjum
tíma, sem er mjög breytileg,
hvað hin ýmsu lönd snertir. M.
s. „Goðafoss" og m.s. „Trölla-
foss“ hafa verið í Amerikusigl-
ingum, m.s. „Lagarfoss" og m.
s. „Dettifoss“ hafa aðallega ver-
munu hljóta umbun fyrif.
gleymt óskabarni sínu, Sam-
bandi íslenzkra samvinnu- Þannig má sjá, að þótt stjórnin
félaga og fyrirtækjum þess,
sem geta ekki staðið óstudd
sakir þungra skatta. Fyrir
bænarstað framsóknar munu
þessi fyrirtæki verða skatt-
frjáls framvegis, og er það
ærið afrek, sem einhverjir
hafi svikið öll loforð sín
gagnvart almenningi í land-
inu, hefir hún ekki brugðizt
með öllu jötuliðinu, sem
mest er á snærum framsókn-
ar. „Fátt er svo með öllu
illt ....“
ið í siglingum milli Rússlands,
Finnlands og íslands, einnig
hafa þessi skip komið við í öðr-
um löndum. M.s. „Tungufoss",
m.s. „Fjallfoss“ og m.s. „Reykja
foss“ hafa yfirleitt verið í flutn-
ingum til og frá Þýzkalandi,
Hollandi, Belgíu, Póllandi, Bret
landi og fleiri löndum.
Sökum skorts á skipakosti
hefur Eimskipafélagið orðið að
neita mjög miklum flutningum,
t.d. á sementi, timbri, tómum
tunnum, saltfiski o. fl. Þetta
stendur til bóta með komu m.s.
„Selfoss" um næstu áramót og
systurskips hans, sem væntan-
legt er árið 1960.
Til fróðleiks má geta þess,
að flutningsgeta skipa Eim-
skipafélagsins á sumarmerkjum
er sem hér segir:
M.s. „Tröllafoss“ 4500 lestir
234000 rúmfet, m.s. „Dettifoss",
m.s. „Goðafoss“ og m.s. „Lag-
arfoss“ 2300 lestir, 142000 rúm-
fet, m.s. „Fjallfoss" 2300 lestir,
160000 rúmfet, m.s. „Reykja-
foss“ 2600 lestir 150000 rúmfet,
m.s. r,Tungufoss“ 1450 lestir,
108000 rúmfet og m.s. „Gull-
foss“ 1300 léstir, 100000 rúm-
fet.
Höfiun vér efni
á að bíða?
1 stórathyglisverðri grein i ný-
komnu Eimreiðarhefti, „Höfum
vér efni á að bíða?“, segir Guð-
mundur Gíslason Hagalín: „Meim
verða að gera sér grein fyrir, að
eigi íslenzka þjóðin ekki að
verða ófleyg, deyja út eins og
geirfuglinn, heldur skuli að því
stefnt, að hún haldi áfram að
vera til og blómgast sem sér-
stæð og sjálfstæð menningar-
þjóð, þá verður hver einasti þjóð-
félagseinstaklingur á árum
þroska og mótunar að komast í
sem allra nánust kynni við ís-
lenzkar bókmenntir að fornu og
nýju“. í upphafi greinarinnar
hafði hann vikið að þvi, að al-
þýðuútgáfur af íslenzkum forn-
ritum voru ekki til fyrr en und-
ir siðustu aldamót, ,,en manna
milli fóru það mörg afrit hinna
gömlu handrita milli manna
að þorri Islendinga kunni
skil á ýmsum þeim körl-
um og konum, sem um er
fjallað í hinum fornu sögum“,
o.s.frv., og að „kynnin af forn-
bókmenntunum, samfara rimna-
kveðskap, iðkun frásagnarlistar
og hinna margvíslegustu brag-
þrauta, höfðu mikið gildi fyrir
þjóðina á nauðöldum hennar“.
Síðar segir hann: Hin mikla iðk-
un rim- og sagnlistar var hvort-
tveggja í senn, kærkomin
skemmtun og mikilvæg leið til
þroska, þjálfaði hugsun og tungu
tak, gerði menn getspaka og
hugkvæma, orðheppna, orðglaða,
en þó oft kjarnyrta. Svo var þá
þjóðin ekki einungis aðþrengd-
ur og meira og minna sundur-
leystur skari, sem verst á und-
anhaldi og hefur með sér á flótt-
anum það, sem einna fémætast
er.
I
i
Öflugt viðnáni.
| Hún veitti öflugt viðnám og
varðveitti eigi aðeins fornar
minjar, heldur báetti sífellt við,
mitt i eymd sinni og örbirgð,
nýjum verðmætum fræða og
kveðskapar. Sá fróðleikur, sem
hún tileinkaði sér, var einhæfur,
en hann var engan veginn dauð-
ur bókstafur. Hann var blóð af
hennar blóði og rann henni í
merg og bein. 1 allri sinni fá-
tækt var hann sem djúptæk
menntun, en ekki léttvægt fræða-
hrafl".
Nauðsyn virkra
aðgerða.
| G.H. telur mikla nauðsyn
.virkra aðgerða. „Island er orðið
I stilla í elfi, er skilur tvö höfuð-
|Veldi veraldar á sviði stjórn-
málalegra, félagslegra og menn-
ingarlegra áhrifa". Víkur hann
) þar næst réttmætum en ómild-
um orðum að .markvisri áróðurs
starfsemi", en með henni sé
„beinlínis reynt að villa um heil
brigða skynsemi og dómgreind
þorra manna og vitanlega er hin-
um ungu og óráðnu hættast i
gjörningaþoku áróðursins", en
„framboð erlendra glæpasagna
og sorpblaða, sem eingöngu mið-
ast við gróðasjónarmið sam-
vizkulausra seljenda, fer sívax-
andi“ o.s.frv. Þá minntist hann
einnig á innlenda- og erlenda
dægurlagatexta, — eiT allt þetta
sé vel á vegi með að „útrýma
1 hneigð unga fólksins til fagurra
ljóða“ o. s. frv.
Kynni bókmennta.
Höfundurinn telur þau tæki,
sem líklegust séu til skjötra en
þó varanlegra áhrifa um kynni
íslenzkra bókmennta vera ríkis-
útvarpið, bókasöfn handa al-
menningi og seinast en ekki sizt
skólana. Og um þetta allt hefur