Vísir - 20.10.1958, Qupperneq 7

Mánudaginn 20. október 1958
VlSIB
7
Gunnar Eyjólfsson (Jimmy), Þóra Friðriksdóttir (Helena)
cg Kristbjarg Kjeld (Alison).
Þjóðleikhúsið:
„ierllEs reíður um öxl"
eítir John ösberne. — Leikstjeri
BaEdvin llaiBdé-rsson.
Það er ekki nema að vonum
að nrörgum leiki forvitni á að
sjá sjónleikinn „Horfðu reiður
um öxl“, sem frumsýndur var
í Þjóðleikliúsinu á dögunum,
])ví að fyrir hann varð höfund-
urinn, John Osborne, víðfræg-
ur í skyndi, aðeins 25 ára gam-
böisýni, barlómi, oi'stopa, viö-
I kvæmni, þóttafullu stolti, van-
trú, blygðunarleysi, ruddaskap,
^ elsku á sjálfum sér en óbeit á
öllum öðrum í veröldinni. —
I Skyld þessu var hreyfing, sem
I kom fram í Frakklandi og ítal-
íu síðar á öldinni og kallaðist
gætt funa og einlægni skáldsál-
ar.
Jimmy Porter er það mikið
ráðandi á sviðinu, að nokkurn
galdur hefur til þurft frá leik-
stjóra og h'inum leikurunum, að
þeir kvoðni ekki niður allan
^ennan tíma sem Jimmy talar.
öaldviu Halldórssan er list-
rænn leiksýóri, smekkvís en þó
djarfur og sýnist hafa ráð und-
ir rifi hverju. Og líklega nær
Magnús Pálsson bezturn árangri
í því, okkar manna, að' rnála
leiktjöld. Þau falla þarna alveg
að verkinu.
Það var gott að Gunnar Eyj-
ólfsson gaf sér tíma til að stíga
til jarðar, því að hann er Vissu-
lega kjörinn í hlutverkið Jim-
t
my Porter. Hann skilar svo auð-
veldlega öllum hamskiptum
þessarar klofnu persónu, að
lygilegt má kallast. Eigingirnin, |
hrokinn og ósvífnin eru slík, að
jaðrar við brjálsemi, þá snýst
við blaðið yfir í viðkvæmn'i og
barlóm, en samt fylgir persón-1
unni slíkur ferskleiki, að á-
horfandinn fylgir henni sífellt
með áhuga, svo að höfundurj
fær sínu framgengt, að ekkert
orð, sem fram gengur af hans
munni, fellur dautt til jarðar.
Eiginkonu þessa undarlega sam^
setta manns leikur Kristbjörg
Kjeld af slíkum næmleika, að
þreytan í hreyfingum hennar
og andlitsdrá'Ltum og hinum fá-
orðu tilsvörum við bónda sinn
eru um leið einhver sterkustu
atriði leiksins, allt að því lam-
Mörpusilki
hvitf, svart, misliit
lapaiilákk
hvítt — mislitt
OííumálaÍEg
ýmsir íitir
Maííolux
hvítt — mislitt
íflaítlakk
hvítt
Plastolsn
Grunníyllir
Nitro íakk
Gó'flakk
Gólfmáliiing
Men’a
Þynnir
Þurrkcfni
Terpiníína
Pólitur
Cæs
Tréfyllir
Spars!
í pökkum og lagað
Sandpappir
Pensiar
fjölbreytt úrval.
Vé’aiakk
Hetgi ftkgniíssois 8t £s.
Hafnarstræti 10. — Sími 1-3184 05 1-7227.
J
i
i
(
Ný seidin^
Hcílenzkar ullarkápr
all, eftir frumsýningu leiksins
í London fyrir tveim árum.
Siðan hefur höfundur ver'ið á
allra vörum þeirra, sem láta sig
leikskáldskp einhverju skipta,
og reyndar fleiri, og í heima-
landi höfundar er það margra
manna rnál, að ekki hafi komið
fram þar í landi um áratuga
skeið snjallara leikskáld. Þó
hafa staðið deilur um þetta leik
rit, og er mönnum það helzt ráð
gáta, hvað fyrir höfundi vakir
jneð aðalpersónunni Jimmy
Porter.
Persónur leiksins eru allar
mjög raunsannar, (og leikrit-
ið í heild af nýraunsæisskólan-
um), nema Jimmy Porter, sem
þykir harla ósennileg, en ætti
þó að vera fulltrúi höfundar.
Efnieða bcðskapur leikritsinser
ekki að ne'mu leyti nýstárlegt,
og aðalpersónan ekki heldur.
Einna helzt viið.st Jimmy Port-
er vera af nihiiískúm toga
spunninn. Hann gæti líka í
rauninni veiið táknrænt dæmi
um það fyrirbæri, sem kom upp
1 rómantískum bókmenntum
Evrópu fyrir me'ira en öld og
nokicrum sinnum hefur geng-ð
aftur slðan, en það t var hvn
fræga „Weltschmerz“ (heims-
kvölin), sem var sambland af
„mal de siécle" (aldarböl)l Að
ógleymdum níhiAsmanum.
Aðrar hreyfingar þessu skyld
ar hafa skotið upp kollinum af
og til siðan, og' einkum hafa
þær komið í kjölfar styrjalda,
með þeirri lausung og rótleysi,
sem tíðast eru fylgifiskar
þeirra. Upp úr heimsstyrjöld-
inni fyrri spratt „týnda kyn-
slóðin" í bókmenntunum, og
hóíst þá líka upp talsverður
harmagrátur hjá ungum skáld-
um hér úti á íslandi. Þá kemur
heimsstyrjöldin slðari, og henni
lýkur með hinum ægilegustu
tortimingartólum, sem þekkzt
haia en ekki látið þar við sitja,
heldur hefur síðan staðið óslit-
.11 keppni með mennin'garþjóð-
unum uin endurbættar útgáfur
á drápstækjunum. Undir þeim
kL-ngumstæðum gerist leikur-
inn „Horíðu reiður um öxl“, á
líðandi stund. Höfundur er úr
hópi þeirra, sem kallast „reiðu
rrnnnirnir ungu“, og það er
gífurlegur og fáheyrður reiði-
...ui, ,.em nann ieggur Jimmy
Portar í rnunn, og þyrmir ræðu
maður engu nema sjálfum sír.
Ei- orðgnóttin mikil, og fer vænt
u'uega i.á.i ai henn. ijigoioa.n
i ís enz.tu þýðingunni. Og h'-.i-
it. ð er sarnið af listilegri íþrótt,
andi. Bessi Rjarnason er svo
öruggur og eftirminnilegur í
sínu hlutverki, að vonandi
verður ekki látið hjá líða, að
fela honum meiriháttar hlut-
verk á næstunni. Þóra Friðriks-
dóttir og Jón Aðils skiluðu sín-
um hlutverkum mjög sómasam-
lega.
Verzluniíi
rtn
Hafnarstræti 4
SIMI 1335D

Thor Vilhjálmsson hefur
leyst þýðinguna svo af hendi,
að það væri mikill greiði við
leikhúsin, ef hann vildi snara íslenzka, og þó varla nokkurt málum, „lítilla sanda, lítilla
fleiri leikritum, t. d. Túskild- bókmálsbragð af henni. Það er sæva“, en kostir þýðingarinn-
ingsóperunni eða Biðinni eftir máske dálítlð vafasamt að ar eru sc m sagt miklir..
Godot. Þýðing hans er fyrirtaks leggja Ci'iff í munn orð úr Háva G. B.
Nyjar unglínga
ST!RI-iJlSABS. Allir. som k' nr?-r onl t"
vits og ára, knnnast við hið sigilAa llrtaverk ,.&ú'.:vsv?c.
■<>% euItra 'wtóíC'. I-Iin dularfullu æv'.nt 'ri onno töfra-
heim Austurlanda og oru unglingunum óþrjctandi upn-
spretta nýrra hugmynda. Sögur SindbaÖs eru þar víu-
frægastar og vinsajastar. — Freysteinn Gunu.arsson b,ó
bókina til prentuhar.
•UAE’EiT Síssku .* Söður «2r:n. Þctta cr n'ðiu lng
sögunnar um JAFET i foöuricil eftir Marryat, scr-i Jón
Ölafsson ritstjóri þýddi.
AZIcsr þessar be&Stur
cru íafíáíOEiszar s böhezvcrzZaKÚr.
Prentsmiðjan Leiftur
Ný JOA-bók: Jói »g I&eSnd s^óreaaúissja-
alráliásitua. Fyrri bókin kom út í fyrra og scld-st þá
upp á þremur vikum.
MATTA-MA.SA eúflcrcast i&ff’a S6la~a. Þær
stúlkur, sem lásu i fyrra söguna um Möttu-Maju, rnunu
hlakka til að eignast þessa nýju bók.
Þrár fira&SiiaSr frrúakBgar. I bókinni or sagt
frá ævintýralegu férðalagi þriggja röskra d.eitg-já, som
fei'ðast gangandi víða um lönd.