Alþýðublaðið - 28.12.1957, Blaðsíða 6

AlþýðublatHS
Laugardagur 23. des. 1957.
S
s
s
s
s
5
s
s
s
s
,s
s
s
s
■S
■s
s
V
s
.V
s
s
•S
s
,.s
s
s
■s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
'S
s
s
■s
s
s
s
,s
s
s
s
s
s
•S
:s
s
s
s
s
s
X
s
s
s
s
s
s
s
s
s
•S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
■s
í
Kirkjuþáttur:
Tii ungra hjóna
- og annarra
ÉG ÞEKKI HJÓN. Þegar
óau voru ung, tóku þau upp
bann sið að hafa húslestur
á heimili sínu á jólanótt. Sá
húslestur var ekki margbrot
ínn að formi. Jólaguðspjall-
íð (Lúk. 2,1—20) var íesið
upphátt, og síðan „faðir-vor“
— og blessunarorðin. —
Þessi húslestur hefur farið
fram í lok kvöldvökunnar,
rétt áður en börnin gengu til
náða.
Dugar þá ekkí
jólamess.iii?
Hjónin sem hér er um að
ræða, eru vön að fara til
kirkju á jólunum. Jólin eru
þeim kirkjuhátíð, en þeim
er það Ijóst, eins og raunar
mörgum öðrum, að íslenzk
jól hafa alltaf verið kristin
heimilishátíð. Nú heyrist út-
varpsmessan inn á hvert
heimili, en ég er mjög efins
um, að hún hafi sömu áhrif
og hin kyrrláta helgistund,
sem heirnilisfólkið sjálft á
saman við þessa fábrotnu
heimilisguðsþjónustu. Við
eigum í bókmenntunum
margar fagrar lýsingar á á-
hrifum jólalestursins, en um
gildi útvarpsmessunnar hef-
ur lítið sem ekkert verið
ikrifað.
Hvað skrífa
(kólabörnin?
Fyrir nokkrum árum lét
kennari einn í Reykjavík
þörnin skrifa stíl um jólin.
A.ðeins tvö í bekknum minnt
ust á kirkjuferð, og þó eru
allar kirkjur í Reykjavík
fullar á -jólunum. En kirkj-
umar eru fáar og smáar,
enn sem komið er, og bærinn
víðáttumikill. — En ég tel
mig vita, hvað ég er að fara,
þegar ég segi, að lestur jóla-
guðspjalMns, frá því að
óörnin eru lítil og. til upp-
imxtarára, muni verða þeim
kærkomin minning, sem þau
meta mikils, þegar þau eru
komin bcott frá bernsku-
heimilinu sínu. Hver veit,
nema þetta gæti orðið ætt-
arsiður og þjóðarsiður.
Auðvitað ekki aðeins
ung hjón,
heldur allt kristið fólk,
hefur þörf á sííkri helgi-
stund sem þessari, einnig á
jeim heímilum, þar sem ekki
sru börn. Það er eðli jólanna
ið gera alla að börnum —
og barnshugarfarið opnar
iyrnar að fjárhúsinu í
Betlehem.
Hinir heimilislausu.
. Þeir eru margir, sumir við
vinnu og aðrir við nám,
fjarri heimilum síninn, auk
einstæðinganna, sem ekkert
heimili eiga, annað en eitt
lítið leiguherbergi. — Þá
kemur mér í hug ungur stúd
ent, sem var einn í herbergi
sínu á jólanótt og spilaði
„Heims um ból“ á grammó-
:ón, — og annar stúdent,
sem einu sinni sat langan
tíma einn við borðið í her-
berginu sínu með jólakortin
að heiman fyrir framan sig,
og reyndi þannig að lifa upp
jólin heima.— Kaldranaleg-
ur heimurinn ypptir öxlum
að slíkum barnaskap fullorð
inna manna. En mér liggur
við að segja, að ef bamaskap
ur fullorðins fólks kæmi
aldrei fram í neinu, sem
væri hættulegra en þetta eða
óskynsamlegra, þá væri
mörgum voðanum afstýrt. —
Ef þú ert einn á jólanóttina,
mgur eða gamall, þarftu á-
reiðanlega ekki að fyrir-
verða þig, þótt þú lesir þinn
húslestur á hvem þann hátt,
sem bezt er í samræmi við
helgi jólanna og jólatilfinn-
ingu sjálfs þín.
Orð tröllkonunnar.
„Ef hann Jesús Maríuson
hefði gert annað eins fyrir
okkur tröllin og hann gerði
fyrir ykkur mennina, hefð-
um við ekki gleymt fæðing-
ardeginum hans“, sagði tröll
konan í þjóðsögunni við
manninn, sem sendur var til
ið frétta, hvenær komið
væri að jólum. — Mér .finnst
ág heyra þessi orð tröllkon-
unnar — að vísu dálítið
breytt;— töluð til nútímans:
„Ef hann Jesús Maríuson
hefðí gert annað eins fyrir
okkur tröílln og hann gerði
fyrir ykkur mennina, mynd
um við ekki gleyma honum
sjálfum á fæðingardegr
hans.“
Vér gleymum honum ekki.
Jakob Jónsson.
\
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
$
s
s
s
s
>
V
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
V
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
V
s
s
V
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
r-.^l
Erlendir stúdentar um jólin:
á sveitabæ i Eyjafirði um jólin
r T ' I I ./ I r
i leKKosiovaKiu og
\' r
sínum af Islandi
HELEN KADECKOVÁ frá
Prag í Tékkóslóvakíu er fyrsti
tékkneski stúdentinn, sem nám
stundar við Háskóla íslands.
Hún kom hingað í byrjun októ-
bermánaðar og hafði þá lokið
námi við háskólann í Prag —
elzta háskóla Mið-Evrópu. Þar
ias hún málfræði og þýzku sem
aðalgrein en dönsku og Norð-
irrlandamál sem aukagrein.
— Hvað vakti áhuga þinn
fyrir íslandi?
„Ég hafði lesið allt frá æsku
íslenzkar sögur, svo sem bæk-
ur H. Laxness, Gunnars Gunn-
arssonar auk nokkurra íslend-
ingasagna, sem þýddar hafa ver
ið á tékknesku. Þess vegna lang
aði mig til þess að kynnast
landinu og sótti um styrk, sem
Menntamálaráðuneytið veitti
tékkneskum stúdent til náxris-
dvalar hér.“
— Og hvernig fellur þér ís-
landsdvölin?
„Ég hrífst mest af sjónum,
því að við höfuin ekkert haf í
Tékkóslóvakíu. Ég geng oft á
kvöldín suður að Skerjafírði
eða vestur á Ægissíðu til þess
að horfa á hafið hylta sér við
kíettótta strönd.“
— Hefurðu aldrei séð sjó
áður?
„Jú, í Þýzkalandi, en þar
ranglar Ægir við mjúka sand-
strönd, en hér hamast hann á
úfnum klettum. Mér finnst
hann reiðilegur og skelfilegur
á að líta. Mér þykir gaman að
horfa á sjóirm."
— Hvernig lízt þér á landið
og fólkið?
„Ég hef lítið séð af landinu
nema Reykjavik. Náttúran er
grá og snauð og drungaleg í
vetur, en bærinn er litríkur og
fólkið líflegt. Hérna finn ég
andstæður. Gróðurlaust land,
en rauð húsaþök og ailavega
litbrigði á skærum húsum.“
— Hvernig eru jólin heima?
„Jólin í Tékkósióvakíu byrja
6. desember með Sankti-Nikul-
ásarhátíð. Kvöldið fyrir kemur
Heilagur Nikulás, en áður hafa
bömin haft hugsun á því að
Fór heim til Danmerkur í jólaieyfinu
Pabbi og mamma sögðu mér að koma heim, segir
eini erlendi stúdentinn, sem fer utan
BúnðSarbanki fslands
verður lokaður 2. jánúar 1958. Víxlar, sem
faíla 30. des. 1957 verða að greiðast fyrir
áramót, ella verða þeir afsagðir.
Búnaðarbanki íslands.
ANNA LISA PARSBO frá
Danmörku er eini erlendi stúd-
entinn, sem fer heim til sín um
jólin. Hún segir svo frá að þáð
hafi alls ekki vcrið ætlun henn
ar að fara heim og hún hafi
ekki gert ráð fyrir því fyrr en
í síðustu viku að hún fékk bréf
frá foreldrum sínum, þar sem
þáu biðja hana um að koma og
bjóðast til að borga fanniðana
fram og til baka.
„Mér þykir að ýmsu leyti
Ieiðinlegt að taka mig út úr
hópnum og fara heim, þegar
allir aðrir útlendingarnir verða
kyrrir,“ segir Aima Lisa. „en
pabbi og mamma vilja að ég
komi heim.“
Anna Lisa kom fyrst til ís-
lands sumarið 1954 og byrjaði
haustið eftir að lesa íslenzku
við Hafnarháslcóla. Síðan kom
hún hingað í febrúar og les ís-
lenzku í háskólanum. Hún fór
heim til Danmerkur seinni
hluta sumars og dvaldist þar
nokkrar vikur áður en hún kom
út aftur.
„í fyrrasumar réði ég mig
sem kaupakonú á sveitabæ í
Suður-Þingeyjarsýslu. Þar var
ég í tvo mánuði og var — satt
að segja — ánægð — þegar ég
slapp þaðan. Það var mikið að
gera, og ég var oft þreytt og
syfjuð. Margt fólk var í heim-
ili og ég gekk jöfnum höndum
að útivinnu og eldhússtörfum
og átti aðeins frí í tvo daga
þessa tvo mánuði. Á heimilinu
Var gamall maður, sem er mér
minnisstæður végna þess, hve
hann var mér góður, skemmti-
legur fróður og ræðinn. Hann
sagði mér svo margt frá íslandi
í gamla daga, frá samskiptum
Anna Lisa Parsbo
Dgrna og landsmanna og að lok
um gaf hann mér tvær bækur
urn Jón Arason og skrifaði á
þæp falleg orð til mín. Ekkert
þykir mér vænna um frá ís-
landsvenmni en þessar árituðu
bækur frá fulltrúa eldri kyn-
slóðarinnar, sem átti viðskipti
sín við Dani hér áður.“
— Hefur þú farið víða?
„Ég hef komið víða um land
og mér finnst ísland fallegt
land. Og ég erríú ekki farin til
fulls þó ég bregði mér heim í
jólaleyfinu. Það tekur styttri
tíma fyrir mig að fljúga heim
til Hafnar en það tók mig að
fara austur að Laugarvatni um
síðustu helgi, því að ég var
fimm tíma á leiðinni í snjó og
ófærð. Og ég er viss um að
margir íslenzku stúdentarnir
hafa miklu meira fyrir því að
fara heim í jólaleyfinu norður
og austur á land heldur en ég.
Ég kem aftur um miðjan jan-
úar, ef allt gengur að óskum.“
U. S.
Helen Kadecková
hengja so'kkana sína út í glugga
og Nikulás setur súkkulaði og
gjafir sínar í þá- Oft kemur
hann líka inn á heimilin, .eii
pabbi eða afi eru þá alltaf fjar
staddir á meðan. Jólahátiðin
varir í þrjá daga 24.-26. des-
ember og þá eru gefnar jola-
gjafir og fólk borðar tékknesk-
an vatnafisk, sem nefnist
„Karbe“. Við höfum jólatré og
á jólakvöld er drukkið kaffi.
Síðan er farið í messu kl. 12 á
miðnætti. Á jóladaginn eru
orgeltónleikar í kirkjum og þá
leikin og sungin jólalög.“
— Eru ekki til einhver jir
skemmtilegir jólasiðir í Tékkó-
slóvakíu?
„Ungar stúlkur geta orðið
nargs vísari á jólunum, ef þær
’ara rétt að. Þær eiga að binda
’vrir augun og taka annan skó-
rín sinn og fleygja honum aft-
’.r fyrir höfuð sér og á gólfið.
T táin snýr til dyra mun hún
ríftast á, næsta ári — annars
kki
Ef stúlka býr í sveit á hún að
>rióta vök á ísilagða tjörn og
'orfa ofan í og mun þá sjá
avnd af tilvonandi eiginmannl
vökinni.
Á aðfangadagskvöld má
skera epli sundur í miðju þvert
á stilk. Ef kjarnariiir mynda
stjörnu boðar það gæfu, en ó-
fiæfu ef þeir mynda kross.“
Jólasveinninn í Tékkoslóvá-
kíu heitir „Grössvater Frost“
eða „Frosti afi“ og hann hcim-
sækir börnin á jólunum. Anrí-
ars er hann svipaður og jóla-
sveinninn í öðrum löndum.“ •
—- Langar þig ekki heim um
jólin?
„Auðvitað hugsa allir heim
um jólin, en til heimþrár finn
ég ekki alvarlega. Hér er margt
öðruvísi en heima, annar mat-
ur, til dæmis fiskmeti, sem ekki
er heima, en þegar öllu er á
botninn hvolft þykir mér gani-
an að vera stödd á íslandi —•
jafnvel um jólin. Ég fer í dag
norður í Eyjafjörð og dvelst þár
á Jódísarstöðum fram í miðjan
ianúar. Paula Vermeiden var
bar í kaupavinnu í fyrrasumar
og hún hefur komið mér fyrir
bar til þess að ég kynnist ís-
lenzku sveitalífi og læri ís-
lenzku að gagni“
U. S.