Alþýðublaðið - 22.11.1928, Qupperneq 2

2
ALÞÝÐUbLAÐIÐ
S|émannakaiipið.
Kaupið pas’S að liækka mm. 103 krónssr á
mánuði til að Jafnast á wiH tekjsar enskra
©S 251 kréssis tll að Jafnast á vii tekjnr
pýzkra sjémasina.
Semkvæmt tilkynningu frá Al-
Ijjóðasambandi flutningaverka-
manna, Amsterdam, gerðu þýzkir
fiskimenn á togurum og útgerðar-
menn trýjan sanming um kaup á
togurum 8- ágúst í sumar. Sam-
kvæmt peim samningi eru launiin
með þessum hætti:
Skipstjóra
1. stýrimanns
2. — m. prófi 195 -
2, —- án pröfs 146 -
Netamanns 146 -
Háseta 135 -
Viðvanings 75 -
Matsveins 155 -
1. vélstjöra 213 -
2. — 180 -
Kyndara 146 -
6,°/o af afla
198 mörk á mán. og 1 % —
í tilkynningunni er pess getið,
nð aukaþöknun og hlunnindi séu
öbreytt eins og þau voru sam-
kvæmt fyrri samningum, en fasta
kaupið var hækkað um 50«/o frá
því, sem það var 1925, Áður en
prösentur eiu reiknaðar, er drag-
ið frá verði aflans: kostnaður viö
uppskipun, sölu og fyrir afnot
bryggju og uppskipunartækja. Að
jafnaði mun þessi frádrátíur vera
um 5—6o/o af heildarverði aflans.
Hefi ég leifað mér upplýsinga um
þet'.a hjá einum ræðismanna
Pjóðverja, sem er kunnugastur
þýzkri togaraútgérð allra hér-
lendra manna, og ber upplýsing-
um hans saman við skýrslu Al-
þjóðasambandsinis um þetta elni.
Enn fremur fá skipverjar allir í
félagi helming af andvirði
ihrogna, sundmaga og lifrar eða
iýsis, sé lifrin brædd um borð.
Ekki er mér kunnugt um hvort
þeir einnig fá úrkastsfiiskinn eins
og tíðkast hjá Hollendingum,
- — 0,7% -
- — — 0,7% —
- — — 0,6% —
- — — 0,5% —
- — — 0,1 % —
- — — 0,6% —
- - - 1% -
- — — 0,7% --
- - - 0,5 °/o -
höfnum, sé ekki matneiðsla um
borð í skipinu, fá viku sumarfrí
með fullu kaupi og fæðispening-
um, fá fatnað og rauni tryggða á
kostnað útgerðarinnar fyrir: skip-
stjóri 750 m., stýrimenn, vélamenn
og hásefar 600, kyndarar og mat-
sveinar 400. Auk þess fá skip-
verjar, sem veikjast, auk ókeyp-
is hjúkrunar, lyfja og læknishjáip-
ar 2,25 mörk í dagpeninga hver,
ef þeir ekki liggja á sjúkrahús:.
1 skýrslu þýzka fiskimannafélags-
ins, sem birt eríriti þess í ágúst
1925, er yfirlit yfir afla skipanna
og meöaltekjixr skipverja við
veiðar í Norðursjönum og hér
við land. Birta Þjóðverjar slíkt
yfirlit yfir 3 mánuði í einu.
Hvert skip för þá að meðaltali
4J/2 veiðiför hingað til lands og
meðalverð aflans viarð þá um
8000 mörk úr hverri ferð. Auka-
þöknun hvexs skipverja fyrir lif-
ur o, þ. h. varð í þéssa 3 mánuði
675 mörk auk prösentu af afla.
Belgum og Frökkum, en háselum Tekjur skipverja á þeim togur-
þeirra er það býsna drjúg tekju- um, sem stunduðu veiðar í Norð-
lind: ursjónum, voru um 63 mörkum
Skipverjar á þýzkum togurnm minni á mánuðh Ferðirnar voru
njöía auk kaups og aukaþóknum- þð fleiri þangað, 6—7 en aflimn
ar þessara hlunninda: Þeir vinna miklu minni.
ekki að uppskipun aflans, fá 24 Eftirfarandi skýrsla sýnir hverj-
stunda frí efíir hverja veiðiför, ar tekjur skipverjar á þýzkum
hafa að eins 8 stunda vinnudag í togurum hafa með núgildamdi
höfnum að afloknu fríi, fá 2,25 kaupi og aukaþóknuin, ef gert er
mörk í fæðispeninga á dag í ráð fyrir sama afla og 1925.
Lifrarhlutur og
Lifrarhlutur og piósentur i 3 mán. prósentur í 3 mán. 1925' að viðbættu Tekjur á mánuði.
1925. núgildandi3jamán.
fastakaupi.
1. Stýrimaður M, 1017 M, 1611 M. 537
2. — m. prófi - 914,40 - 1409,40 - 469,80
2. — án prófs - 914,40 - 1352,40 - 458,80
Netamaður - 880,20 - 1318,20 - 429,40
Háseti - 846,00 - 1261,00 - 417,00
Matsveina - 880,20 - 1345,20 - 448,33
1. Velstjóri - 1017,00 - 1656,00 - 552,00
2. Vélstjóri - 914,40 - 1454,40 - 484,80
Kyndari - 846,00 - 1284,00 - 428,00
i Kaup pýzkra Mseta er pannig aó krónufafi en medaltekjur ís-
417 mörk eca um 454 krónur á lenzkra hiseta nip
mánudij er pi(ö 144 krónum hærra í skýrslu þessari er gert ráð
fyrir sömu heildartekjum á skip
úr hverri veiðiför og árið 1925, og
er það áreiðanlega of lágt, því
arður hluthafa í þýzkri togaraút-
gerð er búist við að verði með
allra mesta möti í ár eða um 12«/o
hjá allmörgum félaganna, prátt
fyrir hœkhunlna á kctuplhu.
Um launakjör enskra fiski-
manna á togumm frá Grimsby
Stipstjóri hefir
Stýrimaður hefir
eru til upplýsingar í skýrslu Al-
þjöðasambands flutmngamanna í
Amsterdam. Um launakjör fiski-
manna frá Hull hefi ég fengið
upplýsingar hjá fulltrúa HellyerS
í Hafnarfirði, og staðfesta þæiE
það, sem ég áður hafði fengið'
vitnesltju um.
Launin á togurum frá Hull entí
.þannig:
10% af „nettó“verði aflans,
7%
1, Vélstjóri á viku 70 sh. og 3
2. - 59 - 6 p. - 2
Bátsmaður - 49 - - 4
1. Netamaður (Third hand) - 45 - 6 p. - 2
2. - 42 - 6 - - 2
Aðrir hásetar - 42 - - 2
Matsveinn - 42 - - 2
Kyndari - 42 - - 2
Loftskeytamaður - 80 - - 2
Auk þessa Mefir skipstjðri, stýri- reiknaður
maður og hásetar lifrarhlut, er
nemur á mainn um 2 sh. af hverju
fati.
Til frádráttar af heildarverði
aflans áður en aukaþóknun (pró-
senta) er reiknuð skipverjum,
kemur: 5o/0 af verði aflans, U/x
o/o til kaupanda fiskjarins, kol,
ís, olía og tvistur til vélarinnar,
hafnargjald og vatn og fastakaup
3—4 lægst launuðu háseta. Veið-
aifæri eða fæði er ekki dregið frá,
Venjulegast mun þessi kosínaður
ferð hingað til lands, að minsta
kosti er þaÖ fast ákveðið hjá loft-
skeytamönnum.
Sé gert ráð fyrir að mánuður
fari í hverja veiðiiför hingað, sent
er talsvert lengri tími en venju-
legt er, og að hver togari selji að
meðaltali fyrir 1000 stpd., sem
er um 150 stpd. lægra en meðal
sala íslenzku togaranm var í
fyrra, verða mánaðartekjur háseta
á ensku togurunum þessar:
Kaup 42 sh. á viku = 9 stpd. kr. 199,35
Premia af 600 stpd. „nettó“ = 5 stpd,- 110,75
Lifrarhlutur, um 24 föt, 2 sh. á fat, - 53,10
Mánaðartekjur samtals kr. 363,26
auk fæðis, eða 53 krónum hærri
en meðaltekjnr á íslenzkum tog-
iirum eflir núgildándí simn ngi.
: Dýrtíðravísitalan í Englandi var
í sumar 164, hér er hún nú 228,
mundi vera, ef íslenzk kröna væri
í gullverði um 187. Mánaðartekj-
ur enskra háseta, 16 stpd. og 8
sh., jafngilda því þar að kaup-
mætti 414,20 krönum hér.
Með ððrum orðum, til pess
að islenzkir hásetar séu jafn-
vel launaðir og enskir, ætti
kaup peirra að vera 414.20 kr
um mánuðinn, í stað 310.35 kr„
sem pað nú er,
Mismunurinn er 103.85 ámán-
uði eða 33 %
Enn þá gífurlegri verður þö
munurinn, ef miðað er við tekjur
þýzkra háseta, 417 mörk á mán-
uði.
Dýrtíbarvísitalan þar er 151 á
móts við okkar 228, eða 187 ef
miðað er við gullverð. Þessi 417
mörk jafngilda því þar 562,90 ísL,
krónum hér að kaupmætti.
Til pess að jafnast á við
pýska háseta, pyrftu pvi peir
ísienzku að fá núverandí
tekjur sinar, 310,35 kr. á mánuði,
hækkaðar um 252,55 krónur eða
liðlega 80%.
• Utgerðarmenn hafa haldið því
fram, að íslenzkir hásetar væru
betur launaðir en erlendir stétt-
arbxæður þeirra og ættu að vera
það, því svo mikið stæðu þeir
þeim framar að dugnaði og kappí,
Það er sýnt, að hið fyrra er rangt,
en hið síðara munu flestir taka
undir að sé rétt Nú er tækifærið
fyrir útgerðarmenn að láta það'
sjást í verki, að íslenzkir togara-
hásetar verði bezt launaðir allm1
þeirra togaraháseta, er fiska viS
Islands-strendur, því engir munu
flytja jafnmikinn auð að landf
og þeir.
S. Á. Ó.
Framhaldsaðalfundur F. U. J.
í gærkveldi var vel söttur og
,'stóð í 31/2 klst. í varastjórn voru
kosnir: Sæmundur Sigurðsson,
Jón G. S. Jómssom og Janus, Hall-
dórsson.
Kenzlubók í sænsku
eftir Pétur G. Guðmundssom og
Gunnar Leijström er nýkomin út
og fæst hjá bóksölum.
I
HaCið hngtast
að kafiibætirinn
er beztup og drýgstur,
Leslð AlÞýðssMaðið!