Forvitin rauð - 01.03.1980, Qupperneq 2

KASIA KASPKZVK - COPELAND:
Þaö var þungbúinn
og regnvotan október-
dag, sem vió ókum meö
rútunni frá Keflavík-
urflugvelli til Reykj-
avíkur . Dæmigert
íslenskt veður, eins
og við áttum fljót-
lega eftir að komast
að raun um. 1 rút-
unni var hópur fólks
frá ýmsum löndumtsem
hafði hist bara nokk-
rum klukkustundum
áður* en sat nú saman
og ræddi hvert við
annað af ákafa, sem
stafaði af því að
vera kominn til
þessa ókunna lands, -
lands sem við
þekktum ekki, en átti
aó vera heimili
okkar aö minnsta
kosti næstu átta mán-
uöi.
Allt í einu vakti
einn úr hópnum at-
hygli okkar á lands-
laginu fyrir utan
gluggan - og það dró
niður í ákafa okkar.
Hraunbreiðan sem
teygði úr sér eins
langt og augaö eygði*
vot og grá með brún-
um flekkjum af söln-
uðu grasi hér og þar,
var hreint ekki álit-
leg, og fjarri því að
hún byói okkur vel-
komin.
Við vorum öll eins
og lostin sömu hugs-
uninni - svona er
þaóT Þetta er Island
- við erum komin
alla leiö. Það sló
þögn á hópinn. Já,
við vorum komin,
hvort sem okkur
þótti betur eöa ver
- héðan af varð ekki
aftur snúið.
Um kvöldið vorum
vi ó í Reyk j avík .
Flest úr hópnum fóru
snemma að hátta, en
þaó er erfitt að
bæla niður forvitn-
ina,svo ég fer út.
Það rignir ennþá, og
það er eins og rokið
hafi blásið öllu
fólkinu burt, svo
auóar eru göturnar
þótt ekki sé orðið
framorðið. Ég labba
um götur borgarinnar
og reyni aó fá botn
í það, sem stendur á
búóarskiltum og aug-
lýsingaspjöldum á
byggingum. Það er
ósköp tilgangslaust.
Hugsanir mínar
æða hring eftir hring.
Öt í hvaó er ég búin
aö þvæla mér? Hvern-
ig verður að búa í
þessu landi, þar sem
allt er svo öðruvísi
en ég hef vanist?
Ekkert orð hljómar
kunnuglega. Skyldi
mér nokkurn tíma tak—
ast að læra þetta
mál og kynnast ein-
hverju fólki?
Þá vissi ég ekki
hve skjótlega ég
fengi svar við
þessum spumingum.
Lífió í "húsbúrinu"
Sólarhring
seinna erum við komin
langt burt frá Reykj-
avík, tvístruó í
litla hópa. Eins og
af tilviljun endar
ferðalagið í örlitlu
þorpi einhvers staðar
á Vestfjörðum. Áður
en við er litið stönd-
um; við frammi fyrir
nýrri lífsreynslu,
dagar okkar taka á
sig nýja og mjög ein-
hæfa mynd, allt í
einu gerum við ekki
annað en vinna og
sofa til skiptis,
vinna og sofa í enda-
lausri síbylju. Við
komumst að raun um,
að þetta er gjaldið
sem við. verðum að
greiða fyrir forvitn-
ina, en þaó verður
ekki aftur snúið
þótt einhver vilji
fara aftur'heim.
Samningurinn er gerð—
ur til átta mánaða
og það hefur enginn
efni á áð borga far-
iö sitt heim aftur,
eins og við veróum að
gera ef við förum áð—
ur en tíminn er út-
runnin. Vinnudagur-
inn er svo langui> að
við höfum engan tíma
til aó velta því fyr-
ir okkur hvemig er
húið aó okkur. Okk-
ur er troðið inn 1
agnarlítil herbergi
eins og sardínum í
dós, en við kærum
okkur kollótt -
fyrstu vikurnar.
Það eru engin hús-
gögn í herbergj xinum,
engir skápar, engin
borð eða stólar -
alls ekki neitt nema
rúm,og þau taka helst
til mikið pláss.
Vió vitum ekki þegar
við flytjum þangaó
inn, aö það verður
annað en gaman þegar
fram í sækir, að gan-
ga á fötum og eig-
um hverrar annarrar.
Það finnst kannski
einhverjum skrítið,
aó maður geti__verið
einmana í mannf jölda,
en flestir geta ef-
laust skiliö,hvaó er
erfitt að fá að vera
í næói með sjálfum
sér í yfirfullu húsi
Mér dettur í hug sam-
líking - dýragarður
- dýr í litlum búrum.
Þau eiga ekkert val,
engan kost á aö
sleppa frá rannsak^
andi augnaráði manns,
hvenær sem manni
dettur í hug aö gláp-
a á þau, en þau geta
hvorki falió sig né
flúió burtu. Vió
getum það ekki held-
ur. Þetta er ókeyp-
is húsnasðið sero okk-
ur var lofað á ráón-
ingarskrifstofunni
í London, við fengum
þaó. Og viö ættum
ekkert að vera að
kvarta, það er ókeyp-
is - þess vegna er
þetta allt í lagiT Og
enginn kvartar.
"Hús-búr" fullt
af "fólk-dýrum" (við
erum dýr, er það
ekki?) , herbergi meó
engum húsgögnum.
Ein sturta, eitt kló-
sett og einn vaskur,
allt í sama herberg-
inu fyrir allt húsió.
Engin undankomuleið.
Því hvert ætti hún
að liggja og hvernig
ættum vió að komast
eftir henni? Viö
erum helvítis útlend-
ingar í þessu litla
plássiT Er einhver
til,sem vill tala vió
okkur? Og ef hann er
til, því ætti hann að
vera að ómaka sig meó
því, þar sem viö töl-
um ekki sama tungu-
mál?
Hvaó eigum við
aó gera?
Þaó er ein hlið á
því h'vaö þaó er gaman
aó búa í svona "hús-
búri". Þegar tímar
liðu fram(komumst vió
aö raun um,hvað þaó
var erfitt aö vera
lokaður frá lífinu
fyrir utan. Þaó
reyndist raunar nærri
því banvænt«að vera
svona læstur inni meó
litlum hóp. Hvaó
verður um dýrin ef
maóur tekur nokkur
dýr af ólíkum tegund-
um - eins og við vor-
um ólík aó uppruna,
þjóöemi og eðlisein-
kennum (því við erum
ekki öll eins, er
það?) - og læsir þau
inni í sama búrinu?
Dýrin færu að bíta
frá sér og níóast
hvert á öðru - og
við? Hvaó gerum við?
Auóvitaó kemur okkur
illa saman.
Og skaplyndi okkar
er ekki einu um aö
kenna. Hópur af
fólki í "hús-búri",
skilió frá veruleik-
anum fyrir utan, líf-
inu í þorpinu,- land-
inu, heiminum (vió
fáum t.d. engin dag-
blöð, hvorki ensk né
íslensk, og við
skiljum ekkert í úfe^
varpi og sjónvarpxj ,
þessi hópur veróur aó
gera eitthvaó í frí-
stundum slnum, ef ein
hverjar verða. Þaó
er ekki gott aó sjá
hvað þaö er erfitt,
en ég skal reyna aö
útskýra það. Þaö
búa þrjár manneskjur
sem ekkert þekkjast
saman I herbergi
(þaö er eins og aó
loka þrjá heima innan
fjögurra veggja) og
svo eru fjórum sinnum
fleiri manneskjur I
húsinu,þar sem vegg-
irnir eru ekki miklu
þykkari en pappír.
Þaó leióir af sjálfu^
að þaó er nærri því
ogerlegt að veróa sér
úti um næðisstund til
aó beita sér, að ein-
hverju, lestri, námi,
bréfaskriftum, það er
alveg sama hvað maö-
ur leggur sig fram.
Þó getum við ekki
neitaó hver annarri
um aó vera til og
haga sér eins og hún
er vön og langar til,
bara af þvl vió viss-
um ekki út I hvað við
vorum að fara,þegar
maóurinn brosti bllð-
lega og sagöi: "ö,
já, við sjáum um hús-
næðið og það kostar
ykkur ekki neittr"