Morgunblaðið - 08.03.1915, Side 3

MORGUNBLAÐIÐ
3
Chivers
fruit salad
(blandaðir ávextir, niðursoðnir)
er óviðjafnanlegt!
•B nm þaó hjá kanpmanni
yðarí
Enn um ,Syndir annara‘.
Þegar eg skrifaði grein mína í
Morgunblaðið n. f. m. um »Syndir
annara*. eftir Einar Hjörleifsson,
hafði eg það mjög ríkt í huga að
fara um ritið sem allra vægustum
°rðum.
Mér var kunnugt um það af af-
sPurn, að höf. á ákaflega bágt með
að sætta sig við aðfinslur við rit sin,
^ersu hógværlega sem þær eru orð-
aðar, og eg hafði auðvitað enga löng-
Utr til að styggja hann. Og til
Þess að reyna að gera hann ánægð-
atl — af því mér var ómögulegt að
hfcla leikritinu meira en eg gerði
tók eg það ráð, að bera lof á skáld-
skap höfundarins að öðru leyti, enda
Sat eg gert það með góðri samvisku.
tók það skýrt fram, að mér
Þætti nokkur hluti síðasta þáttar fall-
®8nr, en lét þess jafnframt gerið, að
1 heild sinni væri ritið ekki svipað
að gæðum þvi besta, sem eftir E.
H. liggur. Mér þótti aðdragandinn
að þungamiðju leiksins alt of háreist-
t'r og varnir ritstjórans í Þingvalla-
^álinu veigalitlar. Enn þótti mér
Það að, að ritið væri nokkuð laus-
fega bygt í heild sinni. En til þess
að fæla menn ekki frá að sjá leik-
trm gat eg þess, að hann væri lið-
fega saminn og mér þætti sennilegt
að sumir menn gæti haft gaman af
Þonum.
Út af þessum ummælum verður
Þof. öskuvondur. Skrifar hann langt
’t'ál um þau og dóma annara blaða
Utn leikinn f tvö siðustu blöð »Lög-
fáttu«, og fer geyst í upphafi. Er
fyrri greinin mestmegnis skammir
Uttt þá menn, er ófáanlegir hafa
reynst til að hæla honum skilyrðis-
faost fyrir »Syndirnar«. Kallar hann
Þá »bjána« og »fáráð flón« og fleiri
Prýðilegum nöfnum. En í síðari
Sreininni hefir gamla grátraustin
yfirhöndina. Reynir höfundurinn
Þar að ná sér i meðaumkvun al-
í^nnings með kveini um misskiln-
Irig á skáldskap sínum fyrr og sið-
ar> jafnframt því, sem hann lætur
Þ®ss getið, ofboð hógværlega, að
j^n sé býsna-frægur með öðrum
Þiððum, þó að um það hafi blöðin
Þagað nokkuð vandlega. Mér dett-
jjr nii ekki i hug, að fara að bera
. RÖur á upplýsingarnar um frægð
k1*’ °g Þ* að hann kvarti undan
að hingað til hafi hann litla
Peninga upp lir henni haft, þá er
^°nandi að úr því rætist bráðlega.
^ get nú ekki stilt mig um það,
^vf eg fðr að skrifa þessar línur,
gera í fám orðum grein fyrir þvi,
Jiús og íóðir
á góðum stöðum í bænum til sölu.
Upplýsingar gefur
Ofafur Lárusson
yfirdómslögmaður
Pósthússtræti 19. Sími 215
á hverju eg bygði aðfinslur minar
við »Syndir annara«.
Fyrsta aðfinslan er Þingvallasalan.
Mér hótti það of háreist aukaefni.
Höf. heldur því fram, að til þess,
að Grímur léti frá sér leyndarmál
Þorgeirs, yrði tilefnið að vera stórt.
Væri Grimur heiðarlegur maður,
mundi eg samsinna þessu. En það
er nú öðru nær en að hann sé það,
þó að höf. kannske átti sig ekki á
þvi. Hann er svo mikill siðferðis-
legur ódámur, að eg treysti honum
ekki til að varðveita leyndarmál
nokkurs manns. Og eg byggi þessa
skoðun mína beinlínis á hans eigin
orðum. Hann talar um leyndarmál
Þorgeirs með léttúð og fyrirlitningu
og veit þó vel að það er að sliga
hann. Jafnskjótt sem orðinu hallar
á milli þeirra Þorgeirs, fer hann að
sletta því til hans, að hann hafi tek-
ið Guðrúnu vegna auðsins. Nokkru
síðar brigslar hann Þorgeiri með
Helgu á mjög niðingslegan hátt, í
sambandi við hugmyndir Þorgeirs
um andleg efni. Og loks er hann
reiðist dembir hann því yfar »vin«
sinn, að hann sé sama sem tvöfaíd-
ur morðingi o. s. frv.
Eg leit svo á, og lít svo á enn,
að maður, setn er annar eins sið-
ferðislegur þrotamaður og Grímur,
þurfi ekki slíkt áfall, sem það er, að
sjá auðvonir sínar og frægðar vonir
verða að engu fyrir mótspyrnu ann-
ara, til þess að yfir hann komi löng-
unin til grimmilegra hefnda. Og
með skapferli þeirra beggja, lög-
manns og ritstjóra, er vitleysa að
búast við að petta sé fyrsta deilu-
efnið.
Eftir öllum likum að dæma, eftir
framkomu Gríms og siðferðisþroska,
er það harla ólíklegt, að hann hefði
getað varðveitt léyndarmálið svo
lengi sem höf. lætur hann gera,
einkum þegar þess er gætt að hann
er giftur konu, sem er einhver arg-
asta endemis-kindin sem eg minnist
að hafa séð á leiksveiðinu hér. Að
þessu athuguðu og mörgu öðru,
sem hér er ótalið, verður eigi glögg-
lega séð, hver nauðsyn er á þessu
háreista aukaatriði. En þá er á hitt
að líta, hvort það geri leiknum
nokkuð til, og þeirri spurningu
nægir að svara með því að fjöldi
manna lítur svo á, sem að þetta sé
einmitt þungamiðja leiksins, og að
viðskifti Þorgeirs og Guðrúnar upp-
frá því, sé smávægileg, þarflaus, leiðin-
leg viðbót. Naumast þarf að taka
það fram, að ekki virðist sú skoðun
benda til þess, að alt sé sem allra
skýrast, þótt höf. sé að státa af því.
Sú var önnur aðfinsla min, að
ritstjórinn verði málstað sinn slæ-
lega. Höf. reynir að snúa sig út úr
þessu með því, að hann hafi ekki
ætlað að gerast málsvari neinnar
sérstakrar skoðunar. Eg veit auðvit-
að ekki hvað hann hefir ætlað sér
að gera, en eg sé hvað honum hefir
tekist, og eg sé það, að kapp og
ofsi Gríms er hápólitísk sókn á
hendur Þorgeiri og sannfæringu hans,
ef hún er nokkur. Grímur hefir
mátt sannfæringarinnar sín megin.
Þorgeir efast um alt, sbr. »eg efast
umi (tvisvar), »geri ráð fyrir«,
»býst ekki við«, »held« o. s. frv,
Mér er nokkuð örðugt að sætta mig
við það, að blaðamaður sem á að
hafa mikil völd hjá þjóð sinni, skuli
ekki geta vitað neitt með vissu um
sína eigin sannfæringu. En Þorgeir
lætur sér yfirleitt nægja efann og
röksemdalausar neitanir.
Þá er þriðja og síðasta aðfinslan,
sem eg lét uppi, sú, að leikurinn
væri lauslega saminn. Þar til heyrir
meðal annars það, sem haldið hefir
verið fram af ýmsum, að hér sé um
tvö leikritsbrot að tefla og frá hvor-
ugu sé gengið til neinnar hlítar. En
með því að árásir höf. út af þessu
snerta fremur aðra en mig, skal eg
láta það óumtalað. En eg vildi leyfa
mér að minnast nokkrum orðum á
tilkynningarákefð höf. — tilkynn-
ingar hans um það, hvað nú gerist
næst. Eg tek til dæmis. í fyrsta
þætti segir Dísa frá því, að nú geti
íslendingar fengið peninga. Litlu
síðar kemur Grímur og segir ná-
kvæmlega það sama. Önnur vinnu-
konan tilkynnir það, að Þorgeir
spyrji sig æfinlega spjörunum úr,
þegar gestir hafi verið hjá frúnni.
Naumast hefir hún slept orðinu þeg-
ar Þorgeir kemur inn og tekur að
spyrja hána, alveg eins og hún sagði
að til stæði. Frú Anna kemur og
tilkynnir hátiðlega, að nú ætli hún
að fara til Guðrúnar og segja henni
frá framferði Þorgeirs í Kaupmanna-
höfn. Höf. hefir ef til vill litið svo
á, að menn mundu ekki risa undir
þeim aískaplegu stórtiðindum, sem í
leiknum gerast, nema því að eins,
að hann tilkynti þau áður.
Það eru kannske dálitlar ýkjur,
þetta, sem maðurinn sagði þegar
hann kom út úr Iðnó fyrsta kvöldið
sem »Syndir annara« voru leiknar:
Alt sem gerist í öðrum þætti er til-
kynt i þeim fyrsta, og alt sem ger-
ist i þriðja þætti ertilkynt í öðrum.
Og alt sem gerist í fyrsta þætti er
búið að tilkynna áður en Þorgeir
kemur inn i fyrsta skifti.
Þá mætti geta þess að leikritið er
krökt af endurtekningum á orðum
og setningum. En eg ætla ekki að
fara út i þá sálma núna. Ætla að
geyma mér það og margt annað e:
höf. ræðst á mig á nýjan leik.
Eg hafði ekki i upphafi neina
löngun til þess að leggja stein
leirgötu þessara »synda«, og ef skrii
röf. í »Lögréttu« hefði verið sæmi-
ega kurteist, mundi eg hafa látið
aað hlutlaust.
Hrafn.
Brauðamál í Noregi,
Norska stjórniu hefir ákveðið brauð-
þunga og brauðverð þar í landi
meðan á ófriðnum stendur og liggja
við háar sektir ef út af er brugðið.
Margir bakarar hafa verið kærðir —
og flestir fyrir það að hafa brauðin
léttari en tilskilið er. En einn var
kærður fyrir að selja ódýrara en aðrir
eða með lægra verði, en stjótnin
hafði sett sem hámark. Er talið að
hann muni fá sekt sem hinir.
I Danmörku eru til samskonar
brauðlög og svíkja bakararnir þar
eins og þeir geta, enda sektaðir
hrönnum saman.
Gjafir til Samyerjans.
P e n i n g a r :
Ludvig Bruun 10.00, Lilly Brunn
5.00, Kaffi 2.00, Sveinn Jónsson & Co.
20.00, N. N. fröken 2.00, »Vfsir« frá
N. N. 10.00, »VÍ8Ír« áheit 2.00, Hjört-
ur Hansson 2.00, S. H. 10.00, Þ.
Möller 10.00, fr. Dóra Þórhallsd 5.00,
S. G. s. 5.00, Ónefndur 2.00, Ónefndur
2.60, N. N. 1.00, Kaffi 0.50, Einar
Einarsson og kona Hvg. 78 2.00, M.
B. 5.00, Jul. Schou 5.00, Bjarni Pót-
ursson 5.00, N. N. bróf 5.00, L. F.
10.00, S. & L. & M. 9.00, J. Þ. 10.00,
S. S. og J. H. 4.58, M. H. 15.00, J.
H. 10.00, E. J. 2.00, Jón Laxdal 10.00,
Arni Nikulásson 5.00, E. E. 2.00, J.
Þ. X. 2.00, Ónefndur 0.50, Ónefnd
3.00. Ónefndur 2.00, Kaffi 0.95, Safn-
að af Morgunblaðinu 29.00.
V ö r u r:
N. N. umboðsv. 2 sk. hafragrjón,
Ónefndur, K. F. U M. 8 hálfbrauð,
Eyólfur & Kristinn 3 hálfbrauð, Sig-
urður Gunulögsson 100 bollur, P. Lö-
vold r/2 sk. kartöflur, jþorst. Þorsteins-
son Bakkabúð 200 pd. frosinn fisk,
Emil Rokstad 1 sk. hafragrjón, Ónefnd-
ur, 14 hveitibrauð, J. Þ. X. 5 pd.
kæfa, 4 pd. .Rullupylsa, Meðtekið af
Morgunblaðinu 40 brauðseðlar.
Þakka gjafirnar.
Reykjavík, 7. marz 1915.
Páll Jónsson.
fXaupsRapur
Fæði og h ú s n æ 0 i fnst altaf bezt
og ódýrast á Laagavegi 23.
K. Dahlstedt.
Barnakerra
lítið brúkuð til sölu fyrir hálfvirði i
Gunnarssundi 7, Hafnarfirði.
^ £aiga $
í Garðshorni er sólrik stofa og
svefnherhergi til leign frá 14. mai.