Morgunblaðið - 19.01.1916, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
C5S3 DAÖBOFflN. 1=3
Afmæli f dag:
Kristín V. Ólafsdóttir jungfrú.
Ólafur Thors framkv.stj.
Sigurjón Jónsson verzlunarm.
Sólarupprás kl. 9.52 f. h.
Sól arlag — 3.25 e. h.
HáflóS í dag kl. 5.10
og í nótt kl. 5.27.
Augnlækning ókeypis kl. 2—3 í
Lækjargötu 2 (uppi).
Veðrið í gær.
Þriðjud. 18. jan.
Vm. 8. st. gola, hiti 5.4
Rv. s.a. st. gola, hiti 4.5
íf. a. st. gola, hiti 3.2
Ak. s. kul, hiti 5.5
Gr. s.a. gola, hiti 2.0
Sf. logn, hiti 4.9
Þh. F. v. st. gola, hiti 7.7.
Á kjörskrá höfum vér orðið varir
við tvær konur, sem eru sjómenn.
Heita þær María Th. Pálsson og María
Runólfsson. Vissum vér eigi fyrri að
konur stunduðu sjómensku hér í bæ.
Annars væri það réttast fyrir menn að
gæta þess að nöfn sín standi á kjör-
skrá, eða standi þar rótt, áður en það
er um seinan.
Vélbátur frá ísafirði, eign Jóns
Brynjúlfssonar útgerðarmanns, kom í
fyrradag hingað. Hafði hann verið 30
klukkustundir á leiðinni að vestan. —
Kom Jón með bátinn sjálfur og hefir
nú selt hann í Hafnarfjörð. A hann
að ganga þaðan til fiskveiða í vetur.
Plássið við steinbryggjuna. Það
væri æskilegt að þeir, sem eiga að líta
eftir plássinu við steinbryggjuna, gerðu
það við og við. Það er í illu ástandi
núna og þyrfti að hreinsa það hið
fyrsta.
Aðal-dansleikur Skautafól. verður
haldinn fyrsta laugardag í febrúar-
mánuði.
Samverjinn. Þar borðuðu í gær 187
menn frá 102 heimilum. Af þeim voru
20 fullorðuir.
Snjórinn, sem kom núna fyrir helg-
ina er allur horfinn aftur. Hór var
hl/indaregn í gær.
Eggert Ólafsson kom hingað í gær-
morgun frá Englandi.
Ingólfur Arnarson kom í gærmorg-
un frá Fleetwood.
Fyrirlestur flytur Jón Ólafsson rit-
höfundur, í Bárubúð á laugardaginn
kemur. Talar hann þar um stríðið,
hveravegna Þjóðverjar muni bíða lægra
hlut og hvenær friður muni komast
á. Aðgöngumiðar verða seldir í bóka-
verzlun ísafoldar og Sigfúsar Eymunds-
sonar, á föstudaginn, og ættu menn
eigi að láta það undir höfuð leggjast að
ná í þá nógu snemma.
Hafnflrðingar
geta fengið minniagarmyndirnar og
bréfspjöldin af stjórn Eimskipafélags
íslands hjá
1 Vilh. Bernhðft bakara.
Yiðureignin hjá Suvla.
Skýrsla Sir Jan Hamilton.
Ódugnaður Sir Stapfords.
Sir Jan Hamilton hershöfðingi
hefir nú nýlega gefið út skýrslu sina
um viðureignina á Gallipoliskaga og
hvers vegna svo illa tóksí til hjá
Suvla-flóa. Er sú skýrsla afarlöng
og mundi fylla mörg Morgunblöð
væri hún birt í heilu lagi. Er þá
ekki annað ráð vænna en birta stutt-
an útdrátt úr henni.
Hann segist ekki hafa haft meira
af sprengikúlum handa landgöngu-
liðinu en svo, að hann hafi séð sér
fært að gera eitt allsherjaráhlaup á
hverjum þrem vikum. Flotinn hafi
þá orðið að vera aðaltraust banda-
manna.
Ahlaupið, sem gert var hjá Helles
6. ágúst og mishepnaðist alveg, seg-
ir hann að muni hafa fært banda-
mönnum sigur ef það helði verið
gert máDuði fyr. En Tyrkjum hafði
aukist hugrekki síðan í júní og júlí,
bæði vegna þess hve Þjóðverjum
gekk vel að austanverðu gegn Rúss-
um og eins vegna hins, að Tyrkir
höfðu fengið liðstyrk allmikinn.
Liðsforingi sá, sem hafa átti yfir-
stjórn þess hers, sem fluttur var á
land hjá Suvla-flóa, heitir Sir Frede-
rich Stapford. Segir Sir fan Hamif-
ton, að ófarir bandamanna eigi rót
sína að rekja til ódugnaðar hans.
Segist hann vera viss um að hefði
Stapford þegar skipað liði sinu fram
til áhlaups þá mundi hafa unnist það
sem til var ætlast. En í þess stað
hélt hann kyrru fyrir.
Sir Jan Hamilton segist fljótt hafa
orðið þess var að ekki mundi alt
með feldu hjá Suvla og brá sér því
þangað til eftirlits. Sagði Stapford
honum þá, að Hammersley hershöfð-
ingi, sem stýrði hersveit þeirri er
flutt var þar á land, væri ánægður
yfir þvi hvernig gengið hefði. En
Hamilton fanst fátt um. Sendi hann
nú liðið fram til áhlaups, en það var
of seint. Tyrkir sátu þar á hæðum
nokkrum og gátu varið stöðvar sin-
ar, en Hamilton segist viss um, að
það hefðu þeir eigi getað gert ef á-
hlaupið hefði verið gert einum sól-
arhring fyr.
15. ágúst lagði Sir Frederich Stap-
ford niður herstjórn. Sir Jan Ham-
ilton símaði þá heim til Englands og
bað um 50 þúsundir manna í við-
bót, en fékk það svar að hann gæti
ekki fengið neitt lið, og ekki heldur
skotfæri, þvi að þá voru Bretar sem
óðast að búa sig undir áhlaupið hjá
Loos.
Bögglapósturinn tekinn
úr Gullfossi.
Forstjóra Eimskipafélagsins barst í
gær símskeyti þess efnis, að böggla-
pósturinn, sem Gullfoss hafði með-
ferðis héðan til Khafnar, hafi verið
tekinn á land af brezku yfirvöldunum
i Lerwick, til þess að hann yrði
skoðaður.
Það hefir borið við upp á síðkastið,
að Bretar hafa lagt hald á bögglapóst
sem komið hefir frá Ameriku. Hefir
jafnan fundist mikið af bannvöru f
bögglunum, sem alt hefir átt að fara
til Þjóðverja. T. d. á einu skipi
dónsku fundust um 4000 pund af
togleðri, sem Þjóðverjar áttu að fá
En það hefir ekki komið fyrir áð-
ur í ófriðnum, að póstur, sem héðan
fór eða hingað átti að fara, hafi ver-
ið tekinn. Mun Breta að líkindum
hafa grunað, að eitthvað af t. d. ull
eða ullarvörum væri sent í bögglum
héðan til Þýzkalands. En það vilja
þeir ekki þola.
Vér spurðumst fyrir á pósthúsinu
i gær hve marga böggiapóstpoka
Gullfoss hefði haft meðferðis, er
hann fór héðan. Var oss tjáð að
alls hefðu 10 bögglapokar verið með
skipinu. Tiitölulega fáir bögglar
áttu að fara til Þýzkalands — mest-
ur hluti þeirra var til Danmerkur.
Gullfoss liggur enn i Lerwick og
ekkert skeyti hefir komið um það
að skipið sé farið þaðan.
Pósturinn úr íslandi
einnig tekinn.
Samkvæmt simskeyti, sem hingað
barst i gær frá skipstjóranum á ís-
landi, sem nú er á leið hingað frá
Kaupmannahöfn, hafa brezku yfir-
völdin i Leith lagt hald á böglapóst-
inn, sem það skip hafði meðferðis
hingað, vita menn ekki hve mikill sá
póstur er, en líklegt þykir að rann-
sókn á póstinum hafi tafið skipið í
Leith. Það mun og vera ófarið það-
an enn.
íslendingar í Kanadaher.
Vestur-íslendingar eru smám
saman að ganga í herinn. Höfum
vér heyrt að þessir séu nýlega komn-
ir til vigvallarins:
Jóhann Raonar Johnsson, sonur
Marteins Jónssonar og Helgu Jó-
hannsdóttur, systurdóttur Benedikts
heitins Sveinssonar sýslumanns. Jó-
hann er fæddur i Suður-Múlasýslu
árið 1888 og hefir dvalið 10 ár í
Winnipeg og stundað tinsmiði.
Þórhallur Johnson, sonur Þórh. John-
sons og Sigurástar Daðadóttur; fæddur
í Hörðudal í Dalasýslu 1897. Hann
fór til Bretlands i september siðastl.
með 23. varaliðs-herfylki.
Guðm. G. Johnson, smiður, son-
ur Gísla Jónssonar frá Veðramóti í
Skagafirði, fæddur i Dakota 1882.
Hann er giftur maður og á börn.
Hann er í 66. herfylki og er eftit'
litsmaður deildar þeirrar, sem hanQ
er i.
Sveinbjörn Lojtsson, 21 árs gamall-
Var stúdent á Alberta-háskóla áður
en hann gekk i herinn.
Rútur Siqurður Sólvason, sonur
Sigurðar Sölvasonar og Guðrúnar
Pétursdóttur í Westbourne; 25 ára
gamall. Hann er í 44. herfylki.
Tryqqvi Þorstcinsson, sonur Tóm-
asar Þorsteinssonar og Guðrúnar
Jóelsdóttur í Sturgeon Creek. Hann
er bróðir Kolskeggs Þorsteinssonar
sem fór í herinn í fyrra og lá lengi
í sárum í Bretlandi. í 44. herfylki.
--------♦>«<»--------
Herskyldulögin í
Bretlandi.
Þann 6. þ. m. voru herskyldu-
lög Breta til fyrstu umræðu í neðri
deild þingsins. Voru þau þar sam-
þykt með 503 atkæðum gegn 105.
Gegn frumvarpinu greiddu atkvæði
60 írskir nationalistar, 35 út frjáls-
lynda flokknum og 10 úr verk-
mannaflokknum.
Önnur umræða um málið átti
fram að fara fyrra miðvikudag.
Sultur farinn að þrengja
að Þjóðverjum.
Einlægt er að bera á því meira
og meira, að þröngt sé farið að verða
í búi hjá Þjóðverjum, og heyrist
margt um það úr stórborgum lands-
ins, og láta ferðamenn frá hlutlaus-
um þjóðum, sem um landið fara,
mjög illa af því og segja, að oft
verði þar upphlaup og róstur, þeg-
ar þeir fá ekki matinn, sem svangir
eru.
Þýzku blöðin sjálf staðfesta þess-
ar hungnrsögur, og geta sum blað-
anna einhvern veginn sloppið út úr
landinu stundum, og má þar margt
í lesa.
Berlin Vorwarts er aðalblað sósíal-
istanna í Þýzkalandi, og farast því
þannig orð:
»Það er langt frá, að það sé orð-
um aukið, að þúsundir manna í Ber-
lín verði að berjast á hverjum degi
fyrir kjötpjöru og agnsmáum bita af
svínafeiti. Og orustan er ekki síð-
ur hörð, þó að hún sje ekki með
vopnum háð, og jafnvel ekki með
hörðum eða heiftugum orðum. En
það er sannarleg orusta, þegar menn
verða að eyða tíma og þrótti sinum
til að standa og bíða kanske allar
hinar löngu og köldu ágústnætuó
— að bíða eftir einni litilli kjör'
pjöru. En þetta verða þúsundm
manna að gjöra. Margir verða að
bíða meiri hluta dags, sumir alla
nóttina.
Stórir hópar fólks hnoðast saman,
þar sem þessu er útbýtt, löngu áður
en búðirnar eru opnaðar. En þegat