Morgunblaðið - 08.03.1916, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Eg hefi svo tekið eftir, að nýlega
hafi verið úthlutað svo nefndum
listamannastyrk, — hvað fór mikið
af honum til sönglistarinnar eða
ungra, efnilegra listamanna í þeirri
grein? Ekkert, ef eg man rétt, og
er það illa farið. En þetta er nú
eins og margt annað í okkar þjóð-
félagi, og skal hér ekki farið frekar
út í þá salma að sinni, en Páll mun
hafa komist þetta styrklaust, og án
byrðar fyrir stjórn og þing. En því
skal slegið föstu, að engin önnur list
er jafn göfug, rétthá og siðbætandi,
eins og hljómlistin, og því ber að
styrkja þá iist fremur öllum öðrum
listum, og stjórn vorri væri ekki
vorkunn, úr því hún er við styrk-
ingar þessar riðin, að hafa vakandi
augu og eyru, þegar eitthvert nýtt
efnilegt efni í hljómlistarmann kem-
ur fram á sviðið. Sumt af þvísem
Páll lék þarna, var ekki barna með-
færi, og kendi í leik þans, t. d. í
Fantasie og Fuga (b, a, c, h) eftir
Liszt, töluverðra skapsmuna, og sýndi
hann þar, að hann er ódeigur við
leikborð orgelsins, þegar út í stór-
ræði er komið. Margt var þarna
bæði fagurt og vel leikið, en bezt
mun það vera, að menn fari sjálfir
og sannfærist, því vonandi verður
orgel-leikur þessi (en ekki hljóm-
messa(!), því hvar var presturinn?)
endurtekinn, og hafa margir, sem
þarna voru í fyrrakvöld, hug á því
að fara þangað aftur.
Pétur Halldórsson aðstoðaði með
þvi að syngja 3 smálög, en naut
sín ekki í þetta sinn, eins og hon-
um annars tekst upp, vegna þess
að lög þessi áttu ekki allskostar við
rödd hans, og röddin ekki laus við
kvefhreim; en eflaust tekst betur
næst.
7»—’i 6. J. Th.
Farþegaskip farast.
Þess var getið í loftskeytum hérna
um daginn, að stórt farþegaskip
hefði farist í Ermarsundi, en eigi
náðist nafn þess. Frekari fregnir
eru nú komnar um það. Skipið hét
Maloja og var eign Peninsular and
Orient gufuskipafélagsins. Var það
hið nýjasta og stærsta skip þess
félags, um 12.431 smálestir. Voru
á því nær 400 manns og fór-
ust 147. Skipið fórst rétt hjá Dovef
og er ætlað, að það hafi rekist á
tundurdufl. Vöruflutningaskip, sem
hét Empress of Fort William, reyndi
að koma skipinu til bjargar, en fórst
einnig.
Um líkt leyti fórst og hollenska
skipið Mecklenburg á tundurdufli
skamt frá Gallopervitaskipi, áleið frá
Tilburg til Flushing.
Þá söktu og þýzkir kafbátar um
sama leyti brezku skipunum Dido,
Fastnet og Tummel og einnig franska
skipinu Trignac.
Þjóðverjar á Spáni.
(Frá fréttaritara »Times<).
Enda þótt Þjóðverjar hafi unnið
að þvi í 18 mánuði að sverta oss í
augum Spánverja, þá finna þó brezk-
ir ferðamenn til þess á Spáni að
þeir eru þar meðal vina.
Brezkir og franskir þegnar á Spáni
hafa* margir farið í sríðið, en Þjóð-
verjum hefir stórkostlega fjölgað þar
síðan ófriðurinn hófst. Það er furðu-
legt hve fáir fullþroska og hraustir
Þjóðverjar hafa verið kvaddir heim.
Siðan ófriðurinn hófst hefir verið
fult af þeim i Sevilla, Malaga og
Cadiz og hafa eigi slept neinu tæki-
færi til þess að gorta af því, að
keisarinn mundi koma suður yfir á
Spán og taka Gibraltar, og jafnframt
túlkað það á sina visu hvað »menn-
ing< Þjóðverja ætti að geta gert
Spánverjum mikið gagn, þegar hún
fengi að njóta sín. Fjöldi Þjóðverja
hefir horfið hingað frá Marokko,
Algiér og Austurlöndum og eigi séð
sér fært eða eigi kært sig um það
að hverfa úr þessu fagra landi aftur.
Ank þeirra má telja skipshafnir af
skipum þeim, sem hér hafa leitað
friðlands og er það aðalstarf þeirra
að njósna og smygla í þágu Þjóð-
verja.
Alls er talið að hér séu 30 þús-
undir Þjóðverja og vinna þeir allir
með stakri reglusemi og ástundun
undir stjórn sendiherrasveitarinnar.
Enginn einasti þeirra liggur á liði
sínu. Hinir þýzku skólar, »klúbbar<
og aðrar samkundur i hinum stóru
borgum hafa eflst mjög og orðið að
miðstöð til varnar þýzkum málstað
hér í landi og unnið ósleitilega að
því að túlka þann málstað. Hver
einasti Þjóðverji er af eðlishvöt full-
trúi sinnar þjóðar eigi síður en full-
trúi húsbænda sinna, því að í þeirra
augum er ættjarðarást og viðskifta-
rekstur óaðskdjanlegt. Og þrátt fyr-
ir hafnbann Breta þreytast þeir eigi
á því að tala um sigra Þjóðverja,
endurnýja viðskiftasamninga og svo
framvegis. Þeir láta einskis ófreist-
að til þess að spilla fyrir banda-
mönnum og tryggja Þýzkalandi öll
viðskifti við Spán að ófriðnum lokn-
um, og þeim hefir orðið vel ágengt i
því efni.
Aðferð Þjóðverja til þess að færa
sér í nyt áhrif blaðanna, er mjög
einföld en áhrifamikil. Frá Barcelona
senda þeir þýzkar fréttir til allra
blaða i landinu og þótt sá frétta-
bnrður sé rangur að mörgu leyti,
þá er hann notaður af mikilli slægð
og fréttirnar eru miklar, nákvæmar
og skemtilegar. Auk þess fá blöðin
þær ókeypis og þau hika þvi auð-
vitað ekki við það, að færa sér þær
í nyt. Og um auglýsingar, þá láta
þýzkir kaupmenn þau blöðin sitja
fyrir sem taka málstað Þjóðverja og
þeir hafa ótrauðlega unnið að því
að áskrifendur hinna blaðanna fækk-
uðu eigi síður en auglýsingarnar.
Þess vegna hafa þau blöðin, sem
taka málstað Breta, orðið hart úti,
en hin blöðin sem taka málstað
Þjóðverja hafa eflst mjög, útbreiðsla
þeirra hefir aukist og áhrif þeirra
margfaldast. Mörg blöð eru oss enn
vinveitt og margir hinna beztu rit-
höfunda taka vorn málstað, en
spænsku blöðin eru ekki mörg og
dýrtiðin hefir mjög ýtt undir með
starfi Þjóðverja.
Alt starf Þjóðverja á Spáni er sig-
ur fyrir þá og miðar áfram þótt
hægt sé. Bandamenn ættu að gera
eitthvað til þess að hnekkja því,
áður en það verður um seinan.
tSBO DAGBÓRIN. C
Afrnæli í dag:
MálfríSur Jónsdóttir, húsfrú.
Jakob Kristjánsson, prentari.
Jón Gunnarsson, samábyrgðarstj.
Sólarupprás kl. 7.14 f. h.
S ó 1 a r I k g — 6.4 e. h.
Háflóð í dag kl. 7.57 f. h.
og kl. 8.17 e. h.
Öskudagur.
Augnlækning ókeypis kl. 2—3 í
Lækjargötu 2 (uppi).
Veðrið í gær:
Þriðjudag 7. marz.
Vm. lcgn, hiti 1.2.
Rv. logn, hiti, 2.8.
íf. s. kaldi, hiti 4.7.
Ák. s. gola, hiti 1.0.
Gr. s. kul, frost 6.0.
Sf. logn, hiti 2,8.
Þh. F.
17. Júní heldur samsöng í Bárubúð
á morgun kl 9 síðd.
Leikhúsið. Tengdapabbi var ekki
leikinn í gærkvöldi eins og til stóð,
sökum þess að einn leikenda var veik-
ur. Annaðkvöld verður leikið og ef til
vill á föstudag, en — e k k i á laug-
ardag.
Háskólinn. Stúdentar höfðu dans-
leik í Báru’o. í gærkvöldi. Var þar margt
um manninn og gleðskapur góður.
Föstuguðsþjónnsta f dómkirkjunni
f kvöld kl 6. Passíusálmar sungnir.
Síra Jóhann messar,
Föstuguðsþjónustur í Fríkirkjunni:
Á miðvikudaginn í Fríkirkjunni í
Reykjavík, kl 6 síðd. (síra Ól. Ól.)
Á fimtudaginn í Fríkirkjunni f Hafn-
arfirði, kl. 7 síðd. (síra 01. Ól.).
Menn eru beðnir að hafa Passfusálm-
ana með sér f kirkjuna.
Jarlinn ísfirski er væntanlegur hing-
að frá Bretlandi einhvern nœstu daga.
Tveir vélbátar, Sólveig og Freyja,
komu f gær til Hafnarfjarðar hlaðnir
fiski.
Maí kom inn í gær eftir þrjá daga,
hlaðinn fiski. Munu botnvörpungar
sjaldan bafa aflað hór jafn vel og nú
Carmen kom hingað í gær hlaðin
salti til hf. Kol og Salt.
Jón Forseti kom af fiskveiðum í
gær með ágætan afla.
Gestir < bænum. Bjarni Þ. John-
son sýslumaður Dalamanna og Sigur-
jón Jónsson útgerðarstjóri frá ísafirði.
Ingólfur Arnarson kom af fiskveið-
um ,í gær með ágætan afla.
Bókasafn Ungmennafólagsins hefir'
verið flutt úr gamla Kvennaskólanum
í Kirkjustræti 10, f bókaverzl. Ársæls
Árnasonar.
Loftskeyti i nótt.
Frá ófriðnnm.
Möve komin heim.
Ákafar orustur standa enn í Frakk-
landi og sækja Þjóðverjar á. Hefir
þeim orðið nokkuð ágengt sutnstað
ar, en Frakkar segja þá hafa beðið-
mikið manntjón. Hafa Þjóðverjar
tekið 165. hæðina, sem er vestur af
Regneville fyrir vestan Meuse. Áköf
stórskotahríð hefi staðið fyrir austan
Meuse hjá Bras og Douaumont.
Svartahafsfloti Rússa setti lið á
land fyrir austan Trebizond 4. þ. m.
og sótti það þegar suður á bóginn
og hrukkp Tyrki fyrir. Náðu Rúss-
ar þar nokkru herfangi og föngum.
í brezka þinginu hefir Balfour
flotamálaráðherra skýrt frá því að
Möve væri kominn heim til Þýzka-
lands aftur og mundi hafa farið fyr-
ir norðan Island.
Sag er að fólk í Tyrklandi hrynji
niður úr hungri, herinn sé alveg
móðlaus, fjárhagurinn hörmulegur
og upphlaup víðsvegar. Fréttaritari
»Daily Telegraph« segir að með falli1
Bitlis séu samgöngur milli Miklagarðs
og Bígdad í hættu. Rússaher sækir
nú fram í þrennu lagi, meðfram
Svartahafinu, vestur af Erzerum og
meðfram landamærum Persíu.
House liðsforingi hefir nú skýrt
Wilson frá för sinni til Evrópu og
segir ómögulegt að gera neinar sátta-
tilraunir sem stendur vegna sigur(
vinninga Þjóðverja, því að þeir set^
óaðgengilega friðarkosti.