Morgunblaðið - 02.10.1916, Page 1

THámidag
8. árgang.
2.
|okt. 1916
H0B6DRBLADID
329.
tGlnblad
Ritstjórnarsími nr. 500
Ritstjón: Vilhjálmur Finsen.
Isafoldarprentsmiðj a
Afgreiðsiasimx m,. 500
Dlfll Reykjavlknr |Din
DIU| Biograph-Theater |U*U
Talslmi 475.
Flagð
undir fögru skinni.
Gamanleikur í 2 þáttum leikinn
af Vitagraphs frægu leikurum
í New-York.
Ást og benzin.
Gamanleikur leikinn af hinum
fræga skopleikara
Ford Sterling.
,Ef Bretar sigruðu‘
Þýzka blaðið »Kölmsche Zeitung«
flytur nýlega grein um það hvernig
muni fara ef Þjóðverjar bíði lægra
'hlut í ófriðnum. Segir það meðal
annars:
— Meginþorri þjóðar vorrar hef-
ir ekki gert sér grein fyrir því, hverj-
,ar afleiðingar þess mundu verða, ef
slík þjóð sem Bretar bæru sigur af
hólmi. Það er meiri en lítill mis-
skilningur ef mann ætla að ekkert
mark sé á því takandi, þá er brezk-
ir ráðherrar eru að tala um það, að
standa yfir höfuðsvörðum þýzka her-
valdsins (»militarismans«), sprengja
1 loft upp verksmiðjur Krupps og
senda keisarann til St. Helena.
Við skulum í guðs nafni ekki vera
svo heimskir, að við sjáum það ekki,
að England ætlar sér að beygja
Þýzkaland á kné, þannig að það
verði að ganga að öllum kröfum
Breta viðstöðulaust, til þess að það
geti einu ráðið öllum heimsmarkað-
inum. Að því takmarki keppa all-
ir Bretar frá æðsta foringja flotans
niður að auðvirðilegasta verkamann-
inum i höfninni hjá Newcastle on
Tyne. Og það verður aldrei of
skýrt tekið fram, að sigur Englands
er kollvörpun Þýzkalands. Það er
eigi einungis að bandamenn mundu
hafa tögl og hagldir um stjórn
landsins, heldur yrði þjóðin sjálf
fyrir áhrifum Rússa að austan. Sig-
ur bandamanna yrði eigi að eins
kollvörpun alls iðnaðar hjá oss, held-
ur einnig drápshögg á alla meðal-
stétt landsins. Sérstaklega mundi það
koma niður á iðnaðarmönnunum,
þvi að þá væri loku fyrir það skot-
ið, að óvinir vorir greiddu herkostnað
^orn, og þess vegna mundi hann
ieggjast margfaldur á afkomendur
vora. Það væri hið sama sem verka-
ötönnum vorum væri kipt 8o ár
aftur í timann — þá er vélaiðnað-
ur Englands olli fátækt og vesal-
dómi i Þýzkalandi, sérstaklega i
Slésvik og Saxlandi.
Bkólabækur °g aiisk#nar skdlaahald
mest og bezt úrval
i
Bókverzl. ísafoldar.
Kaupféíag verkmanna er fíuíf
á Laugaveg 7.
Tvö fjerbergi
með miðstöðvarupphitun,
eru til leigu fyrir einhleypa, á bezta stað í bænum. Mánaðarleiga 35 kr.
Upplýsingar í síma 30 eða 250.
Við
Álftafjörð í ísafjarðarsýslu
eru til sölu 4 mjög hentug síldarupplagningarpláss (sildarplön)
með góðu verði. Allar nánari upplýsingar þessu viðvíkjandi gefur
oddviti Grímur Jónsson, Súðavik.
Simfregnir.
Frá Stokkseyri.
27. september.
Róið nokkra undanfarna daga og
fiskast vel, þetta 40 í hlut. Fiskur-
inn mest ýsa.
Mislinqarnir óvíða sem stendur;
þriðja barnið nýdáið úr þeim eða
afleiðingum þeirra.
Frambjóðendur til alþingis fara nú
herskildi um uppsýsluna. Fyrsti
fundurinn i gær (á Selfossi). Einn
frambjóðandinn, Böðvar Magnússon
tók framboðið aftur. Yfirkjörstjórn
hefir ekki tekið eitt framboð (]óns
Jónatanssonar) til greina. Frambjóð-
endur eru samt fimm eftir, svo að
úr nógu er að velja.
Heilsufar dágott.
Skólabörn fleiri en nokkru sinni
áður.
Kaupafólk er sem óðast að koma
heim héðan og hvaðan af landinu,
og lætur ýmislega af sumrinu.
Kartöflur hafa sprottið vel í sandi
en illa í mold; rófur sæmilega.
Hey litil og léleg.
Frá Suður-Afrfku.
Tilraun hefir verið gerð til þess
að hefja aðra uppreist í Suður-Af-
riku. Hafa tveir menn aðallega
gengist fyrir því og heita þeir Van
der Merwe og Schonken. Hafa þeir
nú verið kærðir fyrir landráð.
De Wet hershöfðingi, sem tekinn
var i fyrra, og stýrði hinni fyrri
uppreist, hefir skýrt frá því að Van
der Merwe hafi komið til sin og
sagt sér að uppreistin væri svo vel
undirbúin, að ekkert gæti mishepn-
ast og Johannesburg og Pretoria
gætu uppreistarmenn tekið hvenær
sem væri og stjórnina jafnframt.
Eftir Van der Merwe er það haft, að
uppreistin hafi ekki átt að hefjast fyr
en England hefði beðið lægri hluta
í ófriðnum. Haft er það og eftir
einum foringja uppreistarinnar, að
þeir hafi haft fleiri vopn heldur en
menn.
En þessir uppreistarforingjar hafa
nú verið teknir höndum og kemur
mál þeirra væntanlega fyrir dómstól-
ana bráðlega.
---- -------------------------
,Ónotuð vopn‘.
Þýzka blaðið »Kölnische Zeitung*
segir það, að ef Þjóðverjar ætli að
bíða lægri hlut í heimsstyrjöldinni,
þá verði þeir að grípa til þeirra vopna,
sem þeir hafi til þessa veigrað sér
við að nota. Hver þessi vopn eru,
vita menn ekki glögt, en blaðið
segir:
NÝJA BÍÓ
Líku líkt.
Gamanleikur í þrem þáttum,
Hreinahjarðir.
Ljómandi falleg og fróðleg mynd
af lifnaðarháttum Lappa í Sví-
þjóð og Noregi.
Hið eina sem nú skiftir skoðun-
um er það, hver vopn muni reyn-
ast hvössust til þess að vér náum
sigri. Hvaðanæfa berast oss áskor-
anir um það, að vér skulum gera
glögga grein fyrir þvi hver vopn
skuli nota, og eyða hinni almennu
ályktun, að nokkurs sé ófreistað til
þess að vernda föðurlandið. Því
miður getum vér ekki gert þetta
vegna margra örðugleika meðan svo
er, að óvinirnir geta haft einhvern
hag af þeim upplýsingum. En ákvörð-
unin um það að grípa til nýrra vopna,
hlýtur að koma undir úrskurð þeirra
sem öllu ráða — keisarans eða kanzl-
arans. Það eru þeir sem fjalla um
öll þau mál, sem eru og hljóta að
vera hulin oss. Þeir bera hina miklu
ábyrgð, sem engi maður getur létt af
þeim. —
Og blaðið endar greinina með því
að segja, að Þjóðverjar meigi ekki
láta neins ófreistað til þess að vinna
sigur. Má þá vel vera að bráðum
heyrist um nýja hernaðaraðferð frá
þeirra hálfu. Ef til vill verður »bláu
geislunum* seinast beitt i ófriðnum,
og má þá segja að fremur sé barist
með göldrum en drengskap.
Yítavert framferði.
Það ber ekki ósjaldan við, að maður
sér drengi og stálpaða unglinga
lemja hræðilega hestana sem strytast
áfram fyrir þungu æki, og þegar
þeir vilja stansa og kasta mæðinni,
þá hefir sést að keyrisólin hefir verið
látin ganga með stuttu millibili um
hálsinn, fæturna og jafnvel höfuðið
á hestinum, með öðrum orðum hylst
til þess að berja hann þar sem hann
er beinaberastur svo að sársaukinn
verði þess meiri. Þetta er Ijótt að
sjá til unglinga, en ennþá ljótara er
að sjá það til eldri manna, sem mið-
ur hefir þó sést altof ofr.
I gærkvöldi fór maður upp Frakka-
stig með vagn og tvo hesta fyrir; það
var anðsjáanlegt að það var þungt æki;
þeir margstönzuðu og rykktu sér til
að komast áfram, en til þess voru
lítil tök, brekkan of mikil fyrir svo
þungt æki, sem þeir virtust draga.
Keyrslumaðurinn lamdi og barði
báða hestana svo þeir settu sig f