Morgunblaðið - 06.01.1917, Blaðsíða 2

2
MOKfiUWBLAÐIÐ
kvikmyndasýningu. Létu þeir hvoiki
í ljós ótta né fjandskap.
Að morgni hins 2. desembers fóru
þau konungshjónin frá Bukarest
ásamt þjónustufólki sínu. Létu þau
engar áhyggjur á sér sjá og lofuðu
að koma bráðlega aftur.
Þeir stjórnmálamennirnir Carp og
Marghiloman, sem altaf voru þvi
andvígir að Rúmenía færi með ófrið
á hendur Miðríkjunum voru kyrrír
eftir í Búkarest og tóku á móti
Mackensen. Þökkuðu þeir honum
fyrir góða framkomu í garð borgar-
búa og féll vel á með þeim.
Viðureignin í Rúmeníu
Þar sem Pruth fellur í Duná,
beygir hún við og rennur til
austurs fram til Svartahafs, Eru
þar takmörk Dobrudscha að norð-
an. Þangað er nú her Macken-
sens kominn 0g heflr tekið tvær
borgir sem standa við Duná,
Tulzea og Isaccea. Er þá öll
Dobrudscha fallin í hendur Mið-
ríkjanna og eigi annað eftir,
austan og sunnan Dónár aflandi
Rúmena, heldur en delta sú, er
Duná myndar.
Það má sjá það að Rússum
hefir verið það áhugamál að verj-
ast framsókn Þjóðverja á þessu
svæði, því að þeir hafa sent
þangað frægasta hershöfðingja
ainna, Brusiloff, með óvígan her,
að því er fregnir herma. Annar
frægur hershöfðingi rússneskur,
Letchitshy, sá er tók Czemowitz,
hefir tekið við herstjórn í Molda-
vía, en Nikulás stórfursti er sett-
ur yfirherstjórí alls hersins i
Rúmeníu.
Af öllu þessu er það skiljan-
legt að Rússum þykir nokkuð
mikið undir því komið hvernig
fer um viðureignina. Er helzt
svo að sjá sem þeir óttist að
Miðríkin muni ekki láta staðar
numið við Duná og Pruth, held-
ur muni þau þá stefna her sín-
um inn yfir Bessarabíu 0g til
Odessa. Að minsta kosti sézt þess
getið í enskum blöðum að Hinden-
burg muni hafa það í hyggju að
komast til Odessa og ná í hin
frjóvu kornlönd Rússa hjá Svarta-
hafi.
Matvælaherfang
Þjóðverja í Rúmeníu.
Herr Batocki, ríkiabryti Þjóð-
verja, hefir njdega setið á ráð-
stefnu suður í Budapest með þeim
mönnum, er eiga að hafa umsjón
með matvælaforða Austurríkis og
Ungverjalands. Lét Batocki þess
þá getið, i viðtali við blaða-
mann, að Þjóðvcrjar hefðu tekið
,The Tanks‘
I-Iér birtist þá í fyrsta skifti rétt mynd af landdrekunum brezku’
vígjunura hreyfanlegu, sem Bretar nefna venjulega »The Tanks«.
Þessar hræðilegu vígvélar, sem fara yfir hvað sem er og spúa eldi
og dauða í allar áttir, hafa átt sinn drjúga þátt í sigurvinningum
Breta hjá Marne, þótt svo virðist sem mest hafi kveðið að hamförum
þeirra fyrst í stað. Nú um langa hríð hefir ekkert verið á þær minst.
að herfangi 25 miljón hektólitra af
kornvöru í Rúmeníu og væri megn-
ið af þvi hveiti.
Ríkisverzlun með áfengi
Bretar ætla að koma á hjá
sér einkasölu.
Brezka blaðið »Daily Chronicle*
hermir frá því þann 30. des. að
brezka stjórnin ætli nú að taka
þar við, er Lloyd Georg varð að
hætta í apríl í fyrra, með það að
koma allri áfengisverzlun og fram-
leiðslu í hendur ríkisins. Ætlar
ríkið að kaupa allar áfengisverk-
smiðjur og verzlanir og býst við
að þurfa að gefa fyrir það 300
miljónir Sterlingspunda.
Málið er þegar að miklu leyti
undirbúið af Lloyd George meðan
hann var fjármálaráðherra. Er
það kunnugt að hefði hann mátt
ráða, þá hefði rikið þegar verið
búið að taka alla áfengisverzlun
og áfengisframleiðslu í sínar hend-
ur. Hafði hann þegar gert allar
áætlanir um það í apríl í fyrra
og lagt þær fyrir stjórnina. En
stjórninni leizt það þá ekki ráð-
legt. Þótti henni viðbúið að deil-
ur og sundrung mundi af því rísa
innanríkis og svo fanst henni sem
fullmikið væri færst í fang meö
því að ætla rikissjóði að greiða
300 miljónir Sterlingspunda í einu.
Töldu sumir sem það gæti orðið
til þess að ríkið gæti eigi beitt
sér jafn öfluglega í ófriðnum ef
það léti svo mikið fé af hendi
rakna til annars, enda væri það
ekkei't bráðnauðsynjamál.
En nú er Lloyd George tekinn
við stjórnartaumunum og þá tek-
ur hann málið upp að nýju og
er líklegur að leiða það fram til
sigurs.
Hvað veldur?
Mig minnir að fyrir nokkuð
löugu hafi Alþing samið lög um
friðun héra og veitt fé til þess að
flytja þá hingað til lands.
En ekki veit eg til þess að
hérainnflutningurinn hafi komist
í kring enn þá. Hvað veldur
því? Eg veit að margir eru á
móti því að hérinn sé innfluttur
og bera það aðallega fyrir að hann
muni eyðileggja skógaua. En það
hygg eg óþarft að óttast þvi hér-
inn lifir aðallega á mjúkum og
safamiklum jurtum, grasi ogtrjá-
laufi. Ef þeir þrífast hér vel, hygg
eg að ekki yrði svo lítill búbætir
að þeim og jafnframt mikið »sport«
fyrir landsbúa. Hérinn er mjög
fijótur að æxlast, frá6—11 ungar
árlega og þykir kjötið af honum
meati herramannsréttur. Eru héra-
veiðar mjög arðsamar erlendis,
því kjöt og skinn er í hæsta verði.
Hérinn getur orðið alt að því 7—8
ára gamall og mun þá oft ná 15-18
punda þunga. Gæti það orðið
ódýr og ekki all-lítil kjötfram-
leiðsla. Vona eg að ekki líði langt
þangað til hérinn verði fluttur inn
og yrði þá líkast til hyggilegast
að fá þá frá Svíþjóð eða Græn-
landi.
Sturnus.
Erl. simfregnir.
frá fréttaritara Isaf. og Morgunbl.).
Kaupmannahöfn 5. jan.
Bretar hafa stöðvað alla kola-
sölu til Noregs.
Frakkar eru í þann veginn
að koma á hjá sér almennri
þegnskyldu.
Zeppelin-skálinn á Tönder
brunninn. Tvö loftför énýttust
þar.
Goðafoss
Verður skipinu bjargað?
Sumir þeirra, sem kunnugir era
staðháttum á Straumne8i og hafa
kynt sér legu Goðafoss þar, eru
ekki alveg vonlausir um, að hægt
verði að draga skipið af grunni
í vor, þegar vetrarstormar og brím
er um garð gengið. Styðjast þess-
ir menn við það, að Goðafosa
liggi á bezta staðánesinu. Verði
harður vetur með ís, muni leggj-
ast spöng að landi og skipið muni
liggja á brimlitlum stað. Verði
aftur á móti stormar miklir þar
vestra, þá muni skipið brotna svo
á klettunum að þvi verði aldrei
bjargað.
Alveg óhugsandi er ekki að unt
verði að koma skipinu á flot, ef
veður og tíð verði hagstætt í vet-
ur. En líkurnar munu þó vera
miklu minni fyrir því, að svo verði,
Víst er það, að tilraun mun verða
gerð í suraar eða vor.
Frá Alþingi.
Stjórnin tekur við.
Fundur var haldinn í gær í
sameinuðu þingi kl. 128/*-
Hinn nýi yfirráðherra JónMagn-
ússon kvað sér hljóðs og lýsti þvt-