Morgunblaðið - 13.05.1917, Side 3

MORGUNBLAÐIÐ
3
13. maí 188 tbl.
r <> ----mniiTii—
HaldiÖ borðlini og húslíni
yðar jafnan hvítu sem snjó
með því að nota ávallt
Sunlight sápu.
Leiðbeiningar vlðvikjandi notkun
sápunnar fylgja hverrl sápustðng.
Landssímastjópinn
og ráðstafanir hans.
Testmannaeyiasiminn 0. fl.
Eins og menn kannast við, ern
Vestmannaeyjar símasambandslausar
4 þessum tíma, hafa verið það um
bríð og 'enginn veit, hve lengi þær
mega við það búa. Veldur þvi bilun á
sambandinu, sæsímanum. Er þann-
ig Vestmannaeyjasíminu að
nokkru kominn aftur á dagskrá, en
um bann var eitt sinn allmikið þrátt-
að, sem sé 19n, er stjórnin (B. ].)
lagði til að veitt yrði í jjáraukalövum
upphæð nokkur til lojtskeytasambands
við Eyjarnar. Eru umræðumar sem
um málið urðu á þinginu lærdóms-
rikar að ýmsu leyti, en þar skiftust
menn i flokka: Sjálfstæðismenn með
loftskeytum og heimastjórnarmenn
með talsímasambandi. Höfðu hinir
síðarnefndu »alt sitt vitc úr lands-
simastjóranum, hr. Forberg, og bömp-
uðu þeir honum drjúglega.
Um hinar stórkostlegu bilanir, sem
nú hafa orðið á Vestmannaeyjasim-
anum, skýrir blaðið »Vísirc svo frá
h. 7. april þ. á., að björgunarskipinu
Qejr<i) — sem var leigt til þess
„ð reyna að geta sambandið
hafi ekki tekist að gera við símann
til fulls. Hafði það meðferðis 200
metra af síma (»kabel«) og var sím-
inn bættur með þvi á fimm stoðum,
en talið að aðra joo metra heíði
þurft. Þegar »Geir« slepti símanum
náði hann ekki símasambandi, hvoiki
við land né Eyjar. Hér á landi ekki
tíl meiri sími til að bæta með o. s.
frv. Enn fremur: Sagt er að aliur
síminn milli lands 0? byja sé sund-
urtattur, og botnvörpungum kent um
skemdirnar«.
Síðar, h. 10. s. m., skýrir blaðið
frá því, að umsögn þessa um síma-
skemdirnar hafi það haft jrá manni
á landssímastöðinni, en slmaStjóri vildi
leiðrétta fréttina á þann veg, að mik-
ill hluti af simauum sé óskemdur,
en »hraun sé á j—700 metra svaðú
við land. Er svo að sjá sem lands-
símastj. telji simann skemdan á 2xj2
km. — 2700 metra — svæði — eink-
um á hrauninu. Er skipsmenn voru
við aðgerðina, slitnaði síminn par í
höndum peirra. »Voru síðan gerðar
margar tilraunir til að ná símanum
upp þar fyrir ofan, en árangurslaustx;
»tæki »Geirsc hafi ekki náð til
hansc. Megi ef til vill ná upp sím-
anum með »öðrum tækjumc — en
svo vanti símapráð (frá útlöndum).
>A hrauninu, sem sagt var frá, hafði
síminn verið allmikið skemdur sýni-
leqa af völdum botnvörpunga, sagði
landssímastjóri. En um hraun þetta
segir hann að ens’inn hafi vitað, þegar
síminn var lagður.c---------
lilraun þessi til þess að gera við
Vestmannaeyjasímann, sem ekki tókst,
segja menn að kostað hafi landið a
9- þús. kr.l
— —- Hér skal nú þvi næst vikið
ofurlítið að umræðum þeim um málið
á alþingi 1911, er getið var. Þær
er að finna, þar sem talað er um
fjáraukalögin fyrir árin 1910—1911*
Verður jafn framt skotið inn athuga-
semdum á stöku stað, til saman-
Meðal alþýðu.
(Höf. þessarar greinar, dr. Bjarne
Eide, hefir um alllanga hrið dvalið i
Frakklandi, og ei þar fréttaritari
n°tska blaðsins »Tidens Tegn
Þetta bréf hans lýsir einu kvöldi 1
veitingahúsi i þorpi nokkru, sem er
eigi mjög langt frá vígvellinum).
—o—
Það er veizla hér í kvöld. Veit-
lngahjónin eiga tvo sonu í hernum
’ fyrsta skifti hafa þeir nú feng-
ið orlof samtímis og eru báðir heima.
Annar þeirra er stórskotaliðsmaður.
en hinn riddari. Hann hefir þó fyr-
ir löngu gengið af hestinum og sezt
i skotgrafirnar ásamt fótgönguliðinu,
eins og alt riddaraliðið gerði víst
skömmu eftir að ófriðurinn hófst.
Jharna var margt gesta. Þar var bak-
1) Allar letnrbreytingar í grein þess1
ari gerðar hér.
burðar við það, sem nú er orðið
uppi á teningnum.
Fyrst í neðri deild:
Björn Jónsson (þm. Barðstr., fv.
ráðherra) gat þess, að landssimastjór-
inn teldi, að lojtskeytastöð hér í Reykja-
__ en hana vildi landssímastjóri
fá síðarmeir en enga i Eyjum —
»yrði starfrækt með satna Jólki, sem
hér er á símastöðinnu. Atti þetta að
sýna, að skoðun simastj., hversu
ódýrt yrði stöðvarhald hér, saman-
bor'ð við Vestmannaeyjarl Bráðum
gefst nú að lita, hvort loftskeytaþjón-
ustan verður einbert hjáverkastarf
símaíólksins, sem fyrir er. Nú er
eins og kunnugt er, þegar búið að
ráða fastan loptskeytastoðvarstjóra
með sérstökum launum.
Enn segir þessi þm., að sér hah
sagt sérfróðir menn, að síma milli
Vestmannaeyja og lands yrði »»W
hatt við slitmn, og sérstok væn su
hætta, sem honum »stafaði af botn-
vörpungum hér við land«. Svo heíðu
og fróðir menn sagt, að uin sima-
bilum gæti kostað landið »10 þÚ8.
kr.« (eða meira).
Jón Magnússon (þm. Vestm.)
hélt fram, eins og aðrir heimastjórn-
armenn, skoðunum landssímastjóra.
Kvað hann oss »hingað til hafa ha t
betra efni í simunum (en annarsstað-
ar væri) og munum hafa sama efni
framvegis«. Atti með því að vera
sýnt, að bilunarhætta væri eigi eins
mikil hér og annarsstaðar!
Ennfremur: »Simastjóri hefir get
að gert viö sæsíma á mótorbat og
þarf þvi ekki svo mjög að ottast,
að viðgerð verði óframkvæmanleg
fyr en eftir langan tíma eða mjog
dýr«. * . x
Menn beri nú þetta saman við það,
sem nú er fram komið.
H. Hafstein (þm. Eyf., fý^-
ráðherra) mælti og fast fram með
símasambandi við Vestm.eyjar og
lagðist gegn loftskeytastöðvum. Kvað
hann vera »8and við landið, sem
siminn mundi sökkva í«. »Ekki þarf
heldur að óttast trollarana, þvi að
vel má leggja símann út frá eyinn-
um á svæði, par sem aldrei er troll-
að vegna hrauns í bot.ni«.
»Og ej símaslit yrðu, mætti vel nota
inniend skip, botnvörpunga eða jafn
vel stóra mótorbáta til að qera við
símann og þyrfti viðgerð þvi hvorki
að taka langan tíma né kosta mikiðc.
Eftir orðið sjáljs landssímastjóratls
(sbr. leiðréttingu haus í »Vísi«) er
nú i ljós komið, að þessar fullyrð-
ingar, sem hann lét H. Hafstein og
aðra flytja á þinginu i9ii,hafaeMi
við nein rök að styðjast, — hafa verið
bull, sett fram annaðtveggja af fávizku
hans um þessa hluti eða gegn betri
vitund. Það er ranqt, að sandur sé
við iandið, þar sem síminn er lagð-
ur, það er rangt, að ekki þurfi að
óttast botnvörpunga (trollara), og
ranst, að ekki sé trollað á þessu
svæði vegna“hrauns i botni. Frá
þessu ölln hefir nú símastjóri orðið
að skýra. Einnig er það rans>t, að
hann geti .notað mótorbáta til slíkra
viðgerða — björqunarshipið »Geir«,
með sínum á°œtn köfunartœkjum, gafst
meira að segja upp við verkið. Og
loks er það alranp, þar af leiðandi,
að viðgerðin þurfi ekki að taka lang-
an tíma eða kosta mikið. Hvort-
tveggja þetta sézt nú þegar svart á
hvítu.
Eggert Pálsson (þm. Rang.)
^omst svo að orði, í sömu tóntegund:
»Eftir því sem simastjóri, sem
fróðastur er allra manna í þessum
efnum, hejir skýrt jrá, þá má fullyrða,
að bilunarhættan sé ekki mikil á sæ-
sima ____ 0g á pessu svaði sáralítiU.
„það nær heldur engri átt, að troll-
arar mundu slíta símann milli lands
og eyja, 0g það af þeirri einföldu ástœðu,
að trollarar trolla aldrei á pessu svæði,
sem sívninn á að Iggja utn« (II)
Hún er ekki ófyndin, ræðan sú
arna hjá klerkinum. — y
arinn og smiðurinn, nokkrir gamhr
bændur og tollheimtumaðurinn. Kon-
urnar voru flestar við aldur. Það
voru mæður, sem allar áttu syni 1
hernum og menn sumra þeirra voru
einnig á vígvellinum. Sumar voru
sorgarklæddar. Enda þótt að veit
ingasalurinn væri þétt skipaður, þá
var þó heldur tómlegt þar mní. Það
er hinn sami tómleiki sem er
öllum frönskum þorpum að baki
VÍ þÍ varDtalað um stríðið, eins og
sízt er að furða, þar sem annar son-
urinn _ riddarinn — hafði ny ega
verið nefndur öðru sinni opinberlega
fyrir vasklega framgöngu. En mér
var litt um það gefið. Eg var kom-
inn til þess að tala um friðmn, um
friðartilboð óvinanna og fnðarhofn-
un bandamanna. Eg var sem sé
á ferðalagi - eins og stundum
endranær — til þess að heyra and-
ann i alþýðunni á ýmsum síöðum
og kynnast þvi, hvað hún vildi Þvi
að það er enginn máttur hér 1 lan 1
sá er úrslitum geti ráðið, annar en
sá þróttur er býr í alþýðunni, h]á
þeim, sem yrkja og rækta landið
og þeim sem ganga til verksmið]u
sinnar á morgnana og heim aftur
á kvöldin að afloknu starfi.
Eg sat þess vegna dálitið afsiðis,
með rauðvínsglas fyrir framan mig
og hlustaði lítt á það, sem sagt var
umhverfis mig, en var að hugsa um
það, hvernig eg gæti komið »friðar-
boðskap« mínum að. Og þegar mér
virtist tækifæri til þess komið, spurði
eg hvort eigi mundi tími til þess
kominn að stöðva hin hræðilegu
manndráp. Ovinirnir hefðu þó þeg-
ar boðið frið.
Það varð þögn i salnum. Svo
lamdi smiðurinn alt í einu i borðið
og hrónaði hárri röddu hið nafn-
í efri deild var leikinn sami leik-
urinn:
Steingr. Jónsson (kkj. þm.,
frsm. fjárl.n.) tekur það fram, er til-
rætt var um væntanleg simslit á þessu
svæði: »Símastjórinn hefir látið pað
álit sitt i Ijósi; að hér sé ekki um neina
veruleqa hcettu að ræða«.
»En þó gert sé ráð fyrir nokkrum
símaslitum,þá er það samtáreið-
kunna orð, sem Cambronne mælti
hjáWaterloo: »Merde« (fyrirgefið að eg
rita það fullum stöfum. En á norsku
það er ofur meinleysislegt). Og um
leið leit hann einkennilega til mín.
Veitingamaðurinn, sem þekti mig
frá fornu fari, greip nú fram i.
»Friður? Þér eigið við friðartil-
boð Vilhjálms keisara. En því fylgir
engin alvara. Það er eigi fyrir full-
orðið fólk að tala um slíkt, að
minsta kosti eigi enn þá. Sú kemur
tið, að við getum líka talað um frið.
En það verður i alvöru«.
»Við ættum eigi annað eftirc,
mæltu nú synir hans báðir i senn,
»en að láta þá fá frið núna, einmitt
þegar við erum að verða jafnokar
þeirra. Nei, það skal aldrei verða.
Þeir þurftu eigi að hef]a striðið.
Hefðu þeir eigi gert það, þá sætu
þeir i friði. Hér hugði enginu mað-
ur á strið.«