Morgunblaðið - 26.07.1917, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
greina að heimiia landsstjórninni að
hafa til reynslu einhverjar birgðir
af steinolíu til {ress að reyna með
því að bæta verzlun á þeirri vöru.
Guðjón Guðlauqsson kvað hér ekki
um neitt skattamál að ræða, heldur
væri hugmýndin með frumvarpinu
sú, að reyna að gera mönnum olíu-
kaup ódýrari en nú og sjálfsagt væri
að stjórnin notaði sér ekki heimild-
ina eða bætti við einkasöluna, ef hún
sæi fram á, að hún gæti annaðhvort
ekki útvegað nægar birgðir eða ekki
bætt verðlag á vörunni.
4 kr. gjald á tunnu hugði hann
vera minni hagnað en menn gætu
búist við að kaupmenn tækju.
Frv. vísað til 2. umr. með shlj.
13 atkv. og til fjárhagsnefndar.
7. Frv. um hreppstjóralaun (kom-
ið frá Nd.); 1. umr.
Vísað til 2. umr. umræðulaust og
til allsherjarnefndar.
8. Frv. um stéfnufrest (frá Nd.);
1. umr.
Vísað til 2. umr. og allsheijar-
nefndar.
9. Þingsál.till. um kolanám (frá
Nd.) fyrri umr.
Nokkrar umræður spunnust um
till. milli framsögumanns, Karls Ein-
arssonar og atvinnumálaráðherrans.
Ráðherra bað menn m. a. að hafa
það hugfast,, að það sem stjórnin léti
vinna hér að kolanámi (á Tjörnesi)
mundi ekki geta fullnægt eldiviðar-
þörf landsmanna, og ætti ekki að
draga úr því, að menn viðuðu að
sér útlendum kolum.
Viðaukatillaga bjargráðanefndar Ed.
um flutning á kolunum var samb.,
og tillögunni vísað til síðari umr.
Úr neðri deild i gær.
1. Frv. um breyting á lögum
um vátrygging sveitabæja og annara
húsa í sveitum, utan kauptúna; 2.
umr.
Frv. samþ. með litlum breytingum
og visað til 3. umr. í e. hlj.
2. Frv. um breyting á lögum
um skipun læknishéraða (Nauteyrar-
hérað); 2. umr.
Frv. telc með 16:7 atkv. að við-
höfðu nafnakalli.
3. Frv. um breyting á lögum
um skipun læknishéraða (Bakkahér-
að); 2. umr.
Frv. felt með 13 : 7 atkv.
4. Frv. um breyting á lögum
um ritsíma- og talsímakerfi íslands
(Borgarfjarðarsími); 2. umr.
Frv. samþ. með breytingu og vís-
að til 3. umr. í e. hlj.
3. Frv. um breytingu á lögum
um löggilding verzlunarstaðar hjá
Bakkágerði i Borgarfirði; 2. umr.
6. Frv. um heimild fyrir bæjar-
stjórn Reykjavíkur til einkasölu á
mjólk; 2. umr.
Frv. var eftir langar umræður af-
greitt með svohljóðandi rökstuddri
dagskrá frá allsherjarnefnd:
»Af því að deildin telur frv.
það, sem hér liggur íyrir, eigi geta
komið að því haldi, sem til er
ætlast, en hinsvegar er fram kom-
ið frv., er miðar að þvi að bæta
úr göllum á mjólkursölu í Reykja-
vík, að því leyti sem þess er nú
kostur, tekur deildin fyrir næsta
mál á dagskrá*.
Dagskiáin samþ. með 22 : 1 atkv.
að viðhöfðu nafnakalli.
7. Frv. um mjólkursölu í Reykja-
vik; 1. umr.
Frv. visað til 2. umr, í e. hlj.
8. Tillaga til þingsál. um sölu
á ráðherrabústaðnum var tekin aftur
af flutningsmönnum.
9. Frv. til laga um sölu á ráð-
herrabústaðnum; 1. umr.
Frv. vísað til 2. umr. með öllum
greiddum atkv. gegn 1, og til fjár-
hagsnefndar.
10. Frv. um breytingu á aðflutn-
ingsbannlögunum; 1. umr.
Aðalflutoingsmaður frv., Jörundur
Brynjólýsson reifaði málið. Kvað
hann það vera á allra vitorði að
bannlögin væru ekki haldin sem
skyldi. Væri það skylda löggjafar-
valdsins og lögreglustjórnar, að sjá
um, að þessi lög væru haldin eins
og önnur lög, en brestur á ýmsum
ákvæðum ylli þvi, að lögin gætu
ekki náð tilgangi sínum. Því væri
þetta frv. fram kopiið, til að reyna
að bæta úr þeim göllum. Sagði
hann að eftirlit með skipum, sem
frá útlöcdum kæmu, væri mjög ófull-
komið. Að eins þeir lögreglustjór-
ar, sem ‘hefðu sérstakan áhuga á
bindindismálinu, gerði eitthvað í því
efni, en hinsvegar væri það opin-
bert leyndarmál, að til væru lög-
reglustjórar í landinu, sem létu sig
þetta eftirlit engu skifta.
Magfaús Guðmundsson spurði,
hverjir þeir væru.
Kvað flutningsmaður hægt að
nefna nöÍD, en það hefði enga þýð-
ingu nú. — —
Kvað hann það og opinbert leynd-
armál, að ýmsir menn hefðu gert
sér það að atvinnu að smygla inn í
landið víni og okra á þvi til þeirra
manna, sem hnfeigðir væru til vín-
nautnar. Nauðsyn væri að setja í
lögin ákvæði til að refsa þessum
mönnum. Enn fremur hafi brytt á
því, að menn, sem hafa heimild til
flytja inn vín til iðnaðarþarfa, hefðu
misbrúaað þá heimild, og þyrfti því
að skerpa eftirlitið með því að leggja
við refsingar. Þá væri og óhafandi
í lögunumþað ákvæði, er heimilar
íslenzkum skipum að hafa áfengi í
fórum sinum hér við land. Það hefði
einnig bólað töluvert á þvl, að þeir
menn, sem leyfi hafa samkvæmt
lögunum til að eiga vínbirgðir, hefðu
látið úti vín til annara. í sambandi
við það væri farið fram á þá breyt-
ingu, að refsa mætti þeim mönnum
sem létu mikið á sér bera með óvið-
eigandi framkomu á götum úti,
vegna vinnautnar. Vænti hann að
enginn hefði neitt út á það að setja,
þar sem slik framkoma væri alger-
lega óviðeigandi í bannlandi. Þó að
töluveit hafi brytt á mótþróa móti
þessum lcgum, vænti hann, að and-
stæðingarnir hlytu að játa, að þau
hefðu komið ýmsu góðu tii vegar.
Taldi hann engan vafa á þvi, að
þetta væru einhver beztu lög, sem
fram hefðu komið í þessu landi.
Þau hefðu aukið menningu, þroska
og heilbrigði á mörgum sviðum.
Bæri þvi að gæta þessa gimsteins,
sem allra bezr.
Einar Jónsson kvað sig ekkr furða,
að þetta frv. kæmi fram. Kvaðst
hann ekki álasa þeim mönnum, sem
eitthvað vildu gera til að skeipa lög-
in og koma þeim í betra horf, en
enn þá siður kvaðst hann þó álasa
þeim, sem vildu fara aðrar leiðir til
þess en flm. frv.
Þrætan um málið væri orðin mikil,
og ætti helzt að reyna að leita sam-
komulags. Lögin væru meira brotin
en flestir hefðu búist við í fyrstu,
og þyrfti að ráða bót á því. En
það yrði ekki gert með þessu frv.
Bjóst hann við að áður en langt liði
myndi koma fram frv. til miðlunar
i þessu máli, og myndi það liklegra
til að bæta úr göllum bannlaganna.
Kvaðst hann hafa verið bannmaður
1909 og greitt atkvæði með lögun-
um í þeirri von að algerlega tæki
fyrir víninnflutning til landsins, en
nú væri hann búinn að sjá, að vín
flyttist til landsins eftir sem áður,
og gæti hann því ekki verið lögun-
um fylgjandi lengur. Nú dytti sér
í hug, hvort ekki mætti ná sam-
komulagi með því að leyfa innflutn-
ing á vægari vínum, en láta bannið
gilda um sterk vín. Taldi hann
engan efa á því að ef menn gætu
fengið bjór, þá myndu menn ekki
kæra sig um brennivin eða önnur
sterk vín. Með þessu væri tvent
unnið. Það sparaði mönnum fé, þvl
að nú væri okurverð á vini hjá
smyglurunum, og kæmi í veg fyrir
að menn legðu sér til munns óþverra
Svo sem »kogesprit« o. þ. h. Þetta
frv. væri á hinn bóginn svo háska-
lega útbúið, að það hlyti að verða
bannlögunum til bölvunar en hreint
ekki til nokkurs gagns.
Var svo umr. frestað.
Undir ræðu Einars var kveðið:
Eg vil hafa á borðum bjór
brennivins að tempra þjór.
Að öðru leyti atkvæði
eg mun greiða frumvarpi.
Og enn fremur:
Ef að leyfðuryrði bjór
Einar stæði’ á þambi.
Enginn myndi óttast Þór
og úlfur verða’ að lambi.
c
DAGBOK
1
Gangvorð erlendrar inyntar.
T al 8 im ar AIJ> i n g i s:
354 þingmannasími. Um þetta númer
þurfa þeir að biðja, er œtla að
ná tali af þingmönnum i Alþingis-
húsinu í sima.
411 skjalaafgreiðsla.
61 Bkrifatofa.
Dollar Bankar 3,55 Pósthúg 3,60
Franki ... 62,00 62,00
Sænsk króna ... 106,00 107,00
Norsk króna » ... 103,00 104,00
Sterlingspund ... 16,50 16,50
Mark 50,00 51,50
Veðrið. Hundadagarnir eru byrj-
aSir — og þeir byrjuðu með rigningu.
Segja gamlir menn, að það þýði rign-
ingu alla hundadagana — og er það
óskemtileg tilhugsun.
Timburskip kom hingað til Póturs
Ingimundarsonar trésmíðameistara i
fyrradag.
Verkamenn fóru hóðan nokkrir með
Botníu til kolanámunnar á Tjörnesi.
Væri óskandi að landsstjórnin gerði
það sem unt er til þess að ná sem
mestum kolum úr þeirri námu í sum-
ar, því að ekki mun veita af.
Dagskrá efri deildar í dag kl. 1.
1. Frv. um sameining Isafjarðar- og
Eyrarhrepps 2. umr.
2. Till. til þingsáh um kolanám;
síðari umr.
3. Fyrirspurn til landsstjórnarinnar
um úthlutun landsverzlunarvara;
hvort leyfð skuli.
Dagskrá neðri deildar í dag kl. 1.
1. Frv. um þóknun til vitna; 1. umr.
2. Frv. um viðauka við samþyktar-
lög um kornforðabúr; 1. umr.
3. Frv. um sölu á Tungu með skóg-
arítaki; 1. umr.
4. Frv. um framkvæmd eignarnáms;
1. umr.
5. Frv. um stækkun verzlunarlóðar
ísafjarðar; 1. umr. t
6. Frv. um stefnubirtingar; 1. umr.
7. Frv. um eignarnám brauðgerðar-
húsa; 1. umr.
8. Frv. um prófessorsembætti handa
Guðm. Finnbogasyni; 1. umr.
9. Frv. um notkun bifreiða; 1. umr.
10. Frv. um varnarþing í einkamál-
um; 1. umr.
11. Þingsál.till. um ársforða af nauð«
synjavörum; fyrri umr.
12. Þingsál.till. um hafnargerð i Þor-
lákshöfn; síðari umr.
13. Þingsál.till. um hámarksverð á
smjöri; hvernig ræða skuli.
14. Þingsál.till. um hjúskaparslit og
afstöðu foreldra til barna; hvernig
ræða skuli.
Utan af landi.
Rajmaqnsstöð er nú verið verið að
gera í Húsavík. Er aflið til hennar
tekið úr Búðaránni, sem rennur um
n.itt þorpið. Hefir áin verið stífluð
ofarlega á bakkanum og vatninu veitt
i gegn um víðan steinsteypuhólk fram
af Stangarbakkanum þar sem hann
er hæstur. En framan í bakkanum
er stöðin sjálf — lítið steinsteypu-
hús, og þar eru vélarnar. Húsið mun
nú fuilgert, og vélarnar settar niður
og gengið frá þeim til fulls, og er
nú verið að leggja ljósa og hitaleiðsl-
ur inn í húsin í þorpinu, því að
ýmsir ætla að elda við rafmagnshita.