Morgunblaðið - 17.07.1918, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
Mb. Drekinn
fer vöötar á ísafjörð eftir einn eða tvo daga.
Tekur flutning.
Nic. Bjarnason
JEðardúnn
óskasf keypfur.
Skriflegf tilboð sencfisf sem fyrst fil
Jl.f. Carí Jlöepfner.
Ben Lindsey
dómari.
Líklega kannast fáir lesenda vorra
við nafn þessa manns, og er haun
f>6 einn kunnasti dómari meðal
ensku-mælandi þjóða. Hann á heima
i boreinni Denver í Colorado fylki
í Bandaríkjunum, og þar eru völd
hans svo mikil, að hann er kallað-
ur »riki í ríkinu<, og menn hugsa
sér hann fremur sem »stofnun«
heldur en einstakling.
Hann hefir stofnað »barna-dóm-
stólinn« í Denver, og við þann dóm-
stól er nafn hans svo nátengt í hug-
um samborgara hans, að þeir tala
um þetta tvent eins og eitt og gera
engan mun á dómaranum og dóm-
stólnum við kosningarnar. Starf
hans við þennan dómstól hefir gert
hann heimsfrægan, og er þó ekki
nema brot af því mikla þarfaverki,
sem hann hefir unnið Bandaríkjun-
um til heilla í öðrum efnum. Dóm-
arastarfið varð að nokkru leyti til
þess, að hann hóf opinberlega bar-
áttu um öll Bandaríkin gegn »ósýni-
legu stjórninni*, þ. e. sviksemi og
leyniáhrifum fjárdráttarmanna, sem
alls staðar reyna að koma fram áhrif-
um sínum og yfirgangi við borgar-
stjórnir, fylkjastjórnir og alrikisstjórn-
ina. Lindsey dómari hefir sagt sögu
þeirrar baráttu í bók, sem hann
kallar »The Beastc, og bæði getur
þýtt »Dýriðc eða »Mann-dýrið«. í
þeirri bók eru líklega fleiri sakar-
giftir bornar á nafngreinda menn eða
þekkjanlega, i opinberum stöðum,
heldur en í nokkurri annari bók,
sem út hefir komið.
Lindsey dómari stendur nú á
fimtugu. Hann er af góðu bergi
brotinn, en misti föður sinn ungur
og átti erfitt uppdráttar úr þvi. Vann
fyrir lágu kaupi og gekk í alt, þvoði
gólf, seldi blöð og var i sendiferð-
um. En svo greiddist úr fyrir hon-
um, að hann fékk atvinnu á lög-
mannsskrifstofu og þar las hann lög
og tók próf.
Hann hlaut dómarastöðu 1901 Og
skömmu síðar átti hann að kveða
Upp dóm yfir dreng, sem stolið
hafði kolum. Honum rann það svo
til rifja að þurfa að dæma drenginn
eins og fullorðinn sakamann, að
hann fór heim til hans, kynti sér
heimilishagi þar og skoðaði siðan
fangelsin, sem unglingar og börn
sátu í, oft við hörmulegustu aðbúð.
Og hann sannfærðist skjótt um, að
þessi fangelsi voru betur til þess
fallin að stæla upp i unglingunum
óbóta-tilhneiging, heldur en til þess
að bæta hugarfar þeirra. — Eftir
þetta stofnaði hann barna-dómstól-
inn, þegjandi og hljóðalaust, og væri
efni í heila bók að lýsa þeim bless-
Unarríku áhrifum, sem sú stefna
hefir haft i för með sér.
Réttarhöldin fengu á sig mannúð-
iegri blæ, fangavistin var endurbætt,
gæzlustofnunum var á komið, þar
sem þessir litlu afbrotamenn fengu
gott uppeldi um lengri eða skemri
tínaa, félag var stofnað til að stemma
stigu fyrir útbreiðslu glæpa, leik-
vellir og böð stofnsett, o. s. frv., og
dómarinn var sjálfur óþreytandi i að
ávarpa kristileg félög, kvenfélög,
líknarfélög og allan almenning, til
að tala máli sínu. Hann barðist
kappsamlega gegn vínsölustöðum
og danzhöllum, þar sem ungir svein-
ar og stúlkur spiltu heilsu sinni og
skírlífi, og hann upprætti »hvítu
þræla-SÖlunac, sem þá var í algleym-
ingi i Denver.
Kosningarétturinn
í Prússíandi.
Mynd þessi, sem tekin er úr þýzku
skopblaði, sýnir von Heydebrand,
fonugja íhaldsmanna og ötulasta mót-
stöðumann endurbótanna á kosninga-
lögunum. Hann kemur þarna þeys-
andi á gæðing sínum með brut-
stöngina reidda (en það er í raun-
inni heykvisl, tákn landbúnaðarins
og junkaranna — og skaftið er svart
og hvítt og það táknar þjóðliti
Prússa) og ætlar Heydebrand að vega
að »Wahlrecht« (kosningaréttinum),
sem teiknarinn hugsar sér sem brun-
andi hraðlest, sem enginn mannleg-
ur máttur fær stöðvað. Og neðan
við myndina hefir teiknarinn ritað
þessi orð: »Hann lendir áreiðan-
lega undir hjólunumc.
Verzlun Þjöðverja
eftir ófriðinn.
Þjóðverjum er orðið mikið áhyggju-
efni, hvernig fara muni um verzlun
þeirra og viðskifti út um heim,
þegar ófriðnum lýkur. I Weser
Zeitung var grein um þetta efni i
fyrra mánuði. Blaðið segir fróðlegt
að lesa það nú, sem þýzk blöð
fluttu um ófriðinn í ágúst og sept-
ember 1914, eftir mönnum úr öll-
um stéttum og flokkum. Það dylj-
ist engum við þann lestur, að Þjóð-
verjar hafi hvorki efnalega né and-
lega verið færir um að eiga ófrið
við England. Þar segir enn frem-
ur svo:
»Þá var um það rætt, hvort Eng-
land myndi geta komið upp nægi-
lega öflugum landher og hvort þeir
myndu hætta til sjóorustu. Vér
vorum svo ákafamiklir um hermálin
ein, að þeir voru fáir, sem reyndu
að draga athygli að alþjóðalögum
öðrum en lögum um sjóhernað.
Aldrei var orð ritað um fjárhagshorf-
urnar. Vér sáum ekki, að hvassasta
vopn Englands i ófriðnum gegn oss
— sem erum þess mestu keppinaut-
ar — er það, sem nú er á allavör-
um um þvert og endilangt Þýzka-
land, sem sé: »svörtu listarnirc, við-
skiftahömlur og ógilding á einkarétt-
indumc.
Blaðið segir, að Þjóðverjar hafi
réttilega verið stoltir af sigurvinning*
um sinum i upphafi ófriðarins, og
þá ekki gætt annars. En á meðan
hafi Englendingar unnið að því öll-
um árum, að ráða verzlun nndan
Þjóðverjum í hlutlausum löndum,
og meira að segja verið andvigir
hlutleysingjum, sem skift höfðu við
Þjóðverja eða selt þýzkan varning.
Á þeim vigvelli gátu þeir barist án
þess að herskylda væri lögleidd. Þar
áttu þeir þaulæfðum mönnum á að
skipa. I verzlun og viðskiftum vqru
Bretar öllu kunuugir. Þar var þeim
vís sá sigur, sem ekki yrði að engu
gerður af óvinum þeirra. »Og þann
sigur hefir England unnið. Það
verður daglega að koma Þjóðverjum
í skilning um það, þangað til allar
rangar hugmyndir í því efni eru
upprættar að fullu og öllu«.
Hitt segir blaðið, að Englandi hafi
ekki tekist að sigra Þýzkaland með
aðflutningsbanni, en iðnaður þess
verði áratugi að jafna sig.
En þó getur blaðið þess, að öfl-
ugt samsteypnfélag sé þegar stofnað
i Þýzkalandi til þess að efla iðnað
landsins og siglingar að ófriðnum
loknum.
V* íæst nokkuð at hin-
um alkunna:
Mentol- og Malt-
brjóstsykri i smá dósum í
Tóbaksbúsinu.
Selst með nokkrum aí-
slætti i stærri kaupum
Tóbakshúsið.
^ €%apaé ^
Tapast hefir silfurbúinn baukur
frá Spítalastíg að Kol & Salt. Skil-
ist gegn fundarlaunum að Spitalastíg
2 B niðri.
Cigarettu-veski úr silfri hefir týnst
á Hafnarfjarðarveginum. Skilist til
Morgunblaðsins gegn fundarlaunum.
Frá mér hefir horfið ljósbrúnn
stormjakki og vindlaveski úr hömr-
uðu silfri með ágröfnum stöfunum
H. D. Að líkindum hefir veskið
verið i jakkavasanum.
Eg vil borga hverjum þeim sem
færir mér aftur þessa hluti, eða gefur
mér upplýsingar um hvar þeir
eru niðurkomnir, há ómakslaun
Debell Tjarnargötu 33.
2 hestar eru i óskilum hjá
lögreglunni. Annar blágrár dökkur
á f?x og tagl. Mark: blaðstýft og
biti framan hægra og biti framan
vinstra. Hinn er rauður. Mark:
heilrifað hægra, gagnbituð undir stýft
vinstra.
^ *&inna ^
Fot eru tekin til pressingar fyrir
lágt verð í Bárunni (bakhúsið).
cThaupié <Æorcjun6L