Morgunblaðið - 31.12.1918, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
úr því þagnargildi, sem það hefir
verið í. Bn því verður tæplega
haldið frani, að útlendingar sem
stunda hér atvinnu, geti gert kröfu
til þess, að allir þeir, scm saman
við þá eiga að sælda, mæli á þeirra
tungu. Það væri ókurteisi að kref.j-
ast þess. Og of mikil kurteisi að
verða við þeirri krófu.
Vwargjafir.
Síðastliðið aðfangadagskvöld jóla
er mér af einum heimilisvin mínum
tilkynt, að menn séa komnir, er
vilji við mig tala. Bið eg þá inn
að ganga, og þekki, að þar eru
komnir 5 mikilsvirtir vinir minir
og nágrannar. Flyt.ja þeir mér, í-
nafni nokkurra sveitunga minna
ög fjarstaddra vina, ávarpsskjal
og afhenda mér fögur ljóð; stafaði
af hvorutveggja vinarylur. Enn
fremur afhentu þeir mér að gjöf
forkumiarfagra blekbyttu, áletr-
aða virðin garorð um til mín frá gef-
endum, og í henni og með henni
fylgdu 1200 krónur í gulli. Þessi
hjartfólgnu vináttun'.erki og hina
höfðinglegu gjöf þakka eg hér með
öllum viðkomendum af heilum
huga, og bið konimg kærleikans
að meta framkomu hinna háttvirtu
vina við mig, sem vöggugjöf til
sín, því orð hans standa stöðug:
Það sem þér gerðuð við eimi af
mínum minstu bræðrmn, það hafið
þér mér gert.
Eg jötuna hef fundið, 111111 uppbú-
in er,
og í henni frelsarimi býr,
og kærleikans geislar þar mæta mér
óg mér verður andblærinn hlýr.
í Austurlönd var oft erfið slóð,
þó að henni skjótt mig bar,
í vinahjörtunum vaggan stóð,
eg veiti' honum lotning þar.
Hinum háttvirtu velgjörðavin-
um mínum árna eg gleðilegs árs
og gifturíkrar framtíðar.
Hunnuhvoli í Keflavík, 27. des. 1918.
Ágúst Jónsson,
Herskylda og hern-
aðarskaðabætur.
Ummæli Lloyd Georges.
£ loftskeytum hefir verið getið
um ræðu, sem Lloyd George for-
sætisráðherra flutti í Bristol hinu
11. desember. Sú ræða er birt í
heilu lagi í „Times“ daginn eftir,
og má glögt á henni sjá, hvílíkur
ræðusnill ingur forsætisráðherrann
er. Að vísu er ræðan flutt sem
kosningaræða og hefir því minna
gildi annars staðar en í Englandi.
Þó eru nokkrir kaflar úr henni
þess virði, að þeim sé á loft hald-
ið, vegna þess að þar talar hanu
fyrir mumi stjórnar sinnar um þau
mál, sem nú eru efst á baugi í heim-
inum.
Herskylda.
— Eg hefi komið hingað, mælti
Lloyd George, til þess að ræða við
yður um nokkur mál, se/n öllum
kjósendum í konungsríkinu hljóta
að vera áhugamál. Það er tá fyrst
að minnast á herskylduna
Bæði hér og annars staðar hefir
verið reynt að hræða kjósendur
með því, að stjórnin ætli sér að
hafa öflugan fastaher í landinu
framvegis. Þetta er ekki rétt Her-
skyldu var komið hér á vit af nauð-
syn. Þegar þeirri nauðsyn verður
eigi lengur við borið, þá falla lögin
um sig sjálf og engin ástæða er til
þess að endurnýja þau. En það er
eigi undir því komið, hvaða skoð-
anir eg læt hér í ljós í kvöld, hvort
bér viljið hafa herskyldn í ein-
hverri mynd framvegis. Þ ;ð er ein-
göngu komið undir friðai’skilmál-
unum.
Hvað var það, sem neyddi oss
til þess að lögleiða h rskyldu?
Það var hinn mikli ófriður, sem
hervöld meginlandsins höföa flækt
oss inn í. Það voru hiuir miklu
fastaherir meginlandsins, sem
steyptu heiminum í stríð. Það verð-
ur eigi hjá því komist, að þessir
miklu herir, sem þykjast vera ó-
sigrandi, freisti fóringj:i.,na til
þess að beita þeim og r iyna ham-
ingju sína. Þjóðvci’jar þóttust
sannfærðir um það, að engimi gæti
staðist hinn ósigrandi her þeirra.
Sú skoðun magnaðist þangað til
hún varð óviðráðanleg. Og ef þér
viljið fá varanlegan frið, ef þér
viljið koma í veg fyrir það, að
ógnir þessa ófriðar verði endur-
teknar, þá verðið þér að afnema
föstu skylduherina á meginlandi
Evrópu.
Þegar ófriðurnin hófst geri eg
ráð fyrir að Þjóðv°rjar hafi haft
fimm miljón manna her Austur-
ríkismenn höfðu 3 eða 4 miljónir
manna undir vopnum, Rússar 6
miljónir, Tyrkir tvær miljónir og
Búlgaría eina miljón. Það væri
óðs manns æði, ef vér féllumst á
|>að á friðarfundinum, að þessar
þjóðir skuli hafa leyfi til þess
framvegis, að skapa miljónaheri
gegn nágrönnum sínum Ef við
gerum það, þá segi eg yður að frið-
arfundurinn er til skammar og sví-
virðu. Og fari einhver t’l friðar-
ráðstefnunnar og haldi þ ið að eigi
sé hægt að kveða niður herskyld-
una á meginlandinu, þá segi eg
að sá hinn sami sé ekki hæfur til
þess að vera fulltrúi á friðarráð-
stefnunni.
Ef Þjóðverjum verður bannað að
hafa 5 miljón manna her. Austur-
ríkismönnum 4 miljóna her. Tyrk-
landi 2 miljóna her og Búlgörum
miljónarher, þá ætti ekki að vera
nein ástæða til þess fyrir aðrar
þjóðir að hafa mil.jónaheri. Þeir
eru að eins til byrðaraaka Þeir
eyða fé frá iðnaðinum einmitt þeg-
Kartöflur
og- Laukur
fast hjá
01. Amundasyni.
L mgaveg 22 A
Sími 149
Nýja B ó
Kýtt
prógr am
á nýársdag.
cfiezi có avglijsa í cfflorcjurSlaóinu.
IVl ee dvel e',erdis (2—1 tnanuð) ^egnir herralækri'
AtCJail ir Stefán Jónsson Stý,imannastig 6, lieima
kl. 4—5 siðd , lækmngasto fum minum.
Konrnð R. Konr&ðsson.
Fluseldar
oiwsa. ■ ■ j
fá;t I verz'. GRETTIR
Vátryggið cignr yóar.
The British Dominions General Insurance Company, Ltd.,
tekur sérstaklega að sér vátrygging á
innbúum, vörum og öðru lausafé. — Iðgjöld hvergi lægri.
Sími 681. Aðalumboðsmaður
GARÐAR GÍSLASON.
ar landið þarf á öllu sínu að halda
í viðskiftum.
Brezki flotinn.
Það er stór munur á her, sem
dreginn er saman til sóknar, og
þeim her, sem ætlaður er til varn-
ar. Þýzka hernum var ætlað að
ráðast á aðra, en brezki heriun var
að eins til varnar. Yér vornm eig'i
undir það búnir að hefja árásar-
stríð og vér höfðum engin tæki til
þess. — (Þegar hér var komið gall
einhver fram í og spurði hvað hann
segði þá um brezka flotann.) Það
er eigi hægt að fara með flotann
til Berlín og í því liggur mismun-
urinn. Með stórum landher er hægt
að troða niður borgir og bæi ná-
grannanna. Þjóðverjar hefðu eigi
getað brotist inn í Belgíu með flota
sinn og þeir hefðu eigi getað lagt
norðurhluta Frakklands í auðn með
honum. Þess vegna er flotinn að
eins til varnar, en eigi til árása.
Og þess vegna ætlum vér eigi að
leggja hann niður. Öldum saman
höfum vér varið brezka eyríkið
fyrir innrás og vér viljum eigi eiga
neitt í hættunni framvegis.
Skaðabætur.
Nú kem eg að öðru atriði ræðu
minnar, en það er nm skaðabæturn-
ar. Hver á að borga brúsaun? Hjá
öllum siðuðum þjóðum er það lög-
■"■enja, að sá sem tapar máli verður
að greiða kostnaðinn. Það er eigi
gert í hefndarskyni, heldur er rétt-
læti í því fólgið. Það þýðir það, að
dómstólITnn hefir komist að raim
um, að annar málsaðilji hafi farið
með rangt mál.
Nú vonum vér það, að í fram-
tíðinni verði sömu réttarreglur
gildandi í þjóðamálum sem einstak-
liuga — hiim sami mælikvarði 4
það hvað rétt er eða rangt. Ef svo
er gert, þá verður eigi hjá þv£
komist að sú þjóðin, sem hefir
rangt fyrir sér, verði að greiða.
kostnað við málsreksturiun.
Það er önnur ástæða en þessi til
þess að Þjóðverjar borgi brúsanu.
Stríðið hefir kostað þá minna held-
ur oss. Vér urðuin að koma oss
upp miljóuaher. Vér urðum að
lialda úti gríðarstórum flota, þvf
í raun réttri höfum vér haft vörslu,
allra liafa. Ilermenn vorir bafa
hærra kaup og það er betur séð fyr-
ir skyldmennum þeirra heldur eflt
er í Þýzlcalandi. Og þess vegna er,
stríðskostnaður vor einnig mikið
meiri heldur en stríðskostnaður
Þjóðverja. Kostnaður vor hygg eg.
muni vera 8000 miljónir Sterlings-
punda, en Þjóðverja 6—7000 mil-
jónir. Það er óverjandi, að sá sem
hefir rangt fyrir sér og tapar, skulí
borga minna heldur en hinn, sem
hefir rétt fyrir sér og vinnur —1
og það því fremur sem skuldir
vorar eiga að skiftast niður á 45
miljónir íbúa, en þeirra niður &
70 miljónir íbúa.
Nú kem eg að því, hvers vegn®
eg hefi haldið því fram, að Þjóð-1