Morgunblaðið - 16.03.1919, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
1
og fjárþröng
Sió'nleikur i 3 þáitatn.
(Dania Biofilm, Gyidendahl),
leikinn af ágætum dðnskum leik-
urum. Aðalhlutv. leikur
HHmar Clausen,
Emelie Otterdahl, Alfr. Mölier
og V. Rtngheim.
sæti: Einar Arnórsson prófessor,
þm. Árnesinga, Magnús Guðmnnds-
son skrifstofustjóri, þáverandi
sýslumaður, þm. Skagf., Pétur Otte-
sen, þm. Borgf., Einar Jónsson, þm.
Rangæinga, og Einar Árnason, þm.
Eyfirðinga. Gaf nefndin aliítarlegt
álit og tekur þar meðal aunars
fram, að í frumvarpi þyí, sem fyrir
liggi, sé kjarninn sá sami og í til-
lögum launanefndar, er eg gat um
hér á undan. „Það er með öðrum
orðum stefnau um hallkvæmi að-
greiningar umboðs- og dómsvalds,"
segir nefndin, og vitnar svo í í)rð
launanefndar, „að það sé alis staðar
viðurkent, að dómsvald og umboðs-
vald eigi að vera aðskilið1 ‘, og seg-
\Y, ,,að stefna ])essi sé rétt‘% en að
torveldleikar myndu verða á að
framkvæma skiftingu þessara
tveggja greina ríkisvaldsins hér á
landi, nema í Revkjavík. „Hér (í
Eeykjavík) er siík skifting mjög
vel framkvæmanleg að öllu leyti,“
segir nefndin, og eftir að liafa rök-
stutt álit sitt um þetta og sýnt fram
á nauðsyn þess, að hlutaðeigandi
embættismaður hefði einnig nokk-
urt eftirlit með innheimtunum,
kemst nefndin svo að orði: „En það
eru önnur stiirf, scm bæjarfógetinn
(forni) yerður að taka drjúgan
þátt í. Það er lögreglristjórnin, eft-
irlit mcð því, að lögunum sé fylgt.
Henni fylgja ýms miður róleg störf
°g óhentug manni, sem jafnmikil
dómarastörf verður að hafa með
höndum og bæjarfógetinn í Reykja-
vík.“ Eftir að nefndin svo hefir
lagt það til. að lögreglustjórnin og
tollstjórnin séu lögð undir sama
embættismanninn, eins og launa-
nefndin einnig hafði stungið upp á,
mælir nefndin eindregið með, að
frumvarpið nái fram að ganga með
þeirri breytingu, að annað embætt-
ið verði dómaraembætti og lieyri
því til meðal annars uppboðs-,
skifta- og fógetagjörðir, en undir
liitt embættið sé lögð lögreglu-
stjórn í bænum, öll aðalinnhéimta
á tekjum landsjóðs, skipaafgreiðsla
o. fl. Telur nefndin svo upp þau
mál, er fylgja ættu hvoru embætt-
inu fyrir sig, og vísast þar um til
nefndarálitsins í skjalaparti þing-
tíðindanna, bls. 382, þingskj. 176.
Efri deild vísaði málinu einnig
til allsherjarnefndar, en hana skip-
uðu Magnús Torfason bæjarfógeti,
þm. lsf,; Hannes Hafstein banka-
HAFRAMJ0L
á 90 aura kg. eöa 36,45 pokiuu, \erður selt
þessa viku i
LIVERPOOL
Það hefir verið rannsakað að þettr er bezta haframjölið i bænum;
hefir verzlunin flutt það inn sjálf og er það geymt á ágætum stað.
Allir nota haframjöl meirá eða minna. Giípið þvi tækifærið, —
sem stendur að eins þessa viko, — og kaupið bezta og ódýrasta hafra'
mjölið í landinu, sem fæst að eins
i Liverpool.
JTIqö s.s. Boínia
kom stórt úrval af Blómlaukum, Begoniur, Oadioles, Þis.
Blómsturtræ & Matjurtafræ fieiri teg. — Bósastðnglar.
TTlarie Tíansen,
Sími 587. Bankastræti 14. Frá kl. 1—4.
Skemfun f
Til ágóða íyrir Samverjann, heldur barnastúkaa »ÆSKAN«
skemtun sunnudaginn 16 maiz kl. 4 e. m. i G.-T.-húsinu.
Tjöíbretjit skemtiskrá!
Aðgöngumið.ir íást í GoodtemplarahiSsinu i dag fri kl. 2—4 Og
kosta 1 kr. fyrir fullorðna, og 50 au. fyrir börn.
Skemtunin byrjar stundvíslega kl. 4.
Tlúkomið:
Lampaglös io’rt , Kveikir’”
Primus-munnstykki, Primus-lyklar,
Primus-pakningar, Primus-ristar.
JOHS. HANSENS ENKE.
stjóri, landskj. þm., og séra Krist-
inn Daníelsson, þm. Gullbr.- og
Kjósarsýslu. Kemst nefndin meðal
annars svo að orði í áliti sínu:
„Aðalatriðið í þessu máli virðist
nefndinni vera stofnun sérstakrar
tollgæzlu í Reykjavík, sem land-
stjórninni er í frumvarpinu falið að
gera allar nánari fyrirskipanir um.
Það er og mikilsvert, að lögreglu-
eftirlitinu ]>ar sé sem fyrst Immdið
í betra lag og má vænta, að að-
skilnaður lögreglustjóraembættis-
ins frá hinum. eiginiegu dómara-
störfum, sem frumvarpið fer fram
á, sé spor í þá átt. ITn hitt geta
verið skiftar skoðanir, hvort, að
hin sérstöku undirdómarastörf í
Reykjavík séu út af fyrir sig ovðin
svo umfangsmikil, að þegar sé á-
stæða til að hafa sérstakan em-
bættismann til þeirra starfa.“ Efri
deild gerði þá eina efnisbreytingu
á frumvarpi neðri deildar, að kon-
ungur skyldi veita bæði embættin.
Var það síðan, með áorðnum breyt-
ingum, samþykt í einu liljóði í neðri
deild og afgreitt sem lög frá al-
þingi. Var svo með bráðabirgðar-
reglugerð 30. marz f. á. málefnum
skift milli embættanna, og var að
mestu farið eftir því, sein allsherj-
arnefnd neðri deildar lagði til þar
um og getið er hér að framan.
Af þessu, sem nú hefir sagt verið,
býst eg við, að flestum verði ljóst,
að þau ummæli í áður um getinni
grein Morgunblaðsins, „að skifting
embættisins hafi verið gerð af
-handahófi", liafi við engin rök að
styðjast, þar sem hún, eins og sýnt
liefir verið hér að framan, fer fram
•
í samræmi við tillögur launauefnd-
arinnar og allsherjarnefnda beggja
deilda alþingis, en í þeiin nefndum
áttvi sæti, auk ýmsra ágætra al-
þýðumanna, sumir af lærðustu og
reyndustu lögfræðingum landsins,
þar á meðal bæði þáverandi og fyr-
verandi bæjarfógeti Reykjavíkur,
sem báðir liöfðu gegnt embættinu í
mörg ár, og því verið öllum hnút-
um kunnugastir um þetta mál.
Af því, sem að framan er sagt,
er það enn fremur ljóst, að engum,
sem um þessi mál liafa fjallað, virð-
ist hafa komið til hugar að skifta
sjálfu dómarastarfinu í Reykjavík,
þvert á móti má ráða það af ýmsu,
t. d. af ummælum allsberjnrnefnd-
ar efri deildar, að nokkur efi liafi
leikið á því, hvort starf það, er
dómaranum væri ætlað, ef lög’-
reglumálin væru frá skiliu, væri
svo mikið, að full þörf væri á að
hafa sérstakan mann til þess. Og
fyrverandi bæjarfógeti, Jón Magn-
ússon, er jafnvel á þeirri skoðun,
að embættið, eins og það var, hafi
ekki verið ofvaxið einum manni,
sbr. það, sem tilfært er hér á und-
an úr þingræðu hans.
Það er því á fullum misskilningi
bygt hjá greinarhöfundi, að lög-
gjafarvaldið hafi ætlað sér að gera
tilraun í þá átt, að skifta persónu-
störfunum á tvo menn, þannig, að
jafnt starf kæmi á hvorn þeirra;
það gat auðvitað aldrei verið til-
gangurinn, heldur að embættiinu
yrði skift eftir málefnum, og var
þá ekki nema sjálfsagt, að þau
störfin væru látin fylgjast að, er
betur eiga saman. Og það er ljóst,
að flest störf þau, sem nú heyra
undir lögreglustjóráembættið, eru
þannig vaxin, að þau samrýmast
illa dómarastarfinu. Þó að embætt-
inu þannig, að sjálfsögðu, va>ri
skift eftir málefnum, þá er auð-
vitað, að nijög’ miklu persónulegu
starfi hefir verið létt af dómarau-
um, þar sem, eins og allir vita, er
nokkur afskifti liafa liaft af stjórn
lögreglumála, að þau taka upp
mjög mikinn tíma, og mikill hluti
dags fer mjög oft í slíkan mála-
reksthr og til að hafa stjórn á hon-
um, og ekki nóg með það, heldur
verður lögreglustjórinn alt af að
vera til taks, livort heldur er á
nótt eða degi, ef álitið er að að-
stoðar hans þurfi eða fyrirskipana
hans að leita. Dómarastarfið er aft-
ur á móti fremur rólegt starf. H011-
um er að miklu leyti í sjálfsvald
sett, hvernig hann raðar niður
störfum sínum, og hér í Reykjavík,
þar sem bæjarfógetinn hefir full-
trúa tii að framkvæma flest þau
störf, er nokkurt ónæði fylgir, svo
sem lögtak, uppskriftir, fógeta-
gerðir og upphoð, getur varla leik-
ið efi á því, að svo sé. Fæ eg varla
skilið, að nokkur óhlutdrægur mað-
ur geti litið öðruvísi á, en að starf
dómarans eftir skiftingu embættis-
ins, að öllu samanlögðu, sé miklu
umfangsminna og rólegra en áður,
og að öllum jafnaði næðissamara
en lögreglustjórastarfið.
Það er eins og greinarhöfundi
finnist undarlegt, að alt fyrirkomu-
lag lögreglunnar skuli ekki vera
orðið gerbreytt þessa fáu mánuði,
sem lögreglustjóraembættið hefir
verið til, og talar um, að agaleysið
hafi verið hið sama í hænum og
áður, og sýnist tilgangurinn með
þessu varla geta verið annar en sá,
að kasta rýrð á lögreglu og stjóm
lögreglu bæjarins, í augum ókunn-
ugra. En að ummæli þessi séu al-