Morgunblaðið - 29.03.1919, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
láðlierra flutti í þjóðþinginu í Wei-
raar þá er hann lýsti stefnuskrá
.sinni. Hann mælti þá meðal annars
á þessa leið:
Máttur og réttur.
— Það er hægt að beita oss of-
beldi, en enginn getur þröngvað oss
til þess að viðurkenna mátt s'* n
rétt.
Friðarstefna Wilsons er sú fyrst
og fremst, að þjóðirnar leggi deilu-
mál sín undir gerðardóm alþjóða
og takmarki herbúnað sinn. Yér er-
um fúsir til þess að fallast á báðar
þessar takmarkanir á sjálfsforræði
voru, ef fyrverandi andstæðingar
vorir og nágrannar vorir vilja
gangast undir hið sma.
Vér viðurkennum það, að Þýzka-
land skapaði sér sögusekt með því
hvernig það tók í þessi tvö stór-
mál á friðarráðstefuunni í Haag, og
fyrir það má nú þjóðin líða. Vér
erum skyldugir og reiðubúnir til
þess að bæta þau spjöll, sem vér
höfum gert á eignum borgara í
löndum þeim, er vér höfðum á voru
valdi, en ef vér eigum að byggja
upp aftur, það sem vér lögðum í
rústir, þá viljum vér gera það ó-
neyddir.
Kaupskipastóll og nýlendur.
Án kaupskipastólsins getur
Þýzkaland ekki gengið í bandalag
þjóðanna. Eigi getur Þýzkaland
heldur gengið í bandalagið ef það á
engar nýlendur. Eftir stefnu Wil-
sons á að leysa úr nýlendumálun-
um án allrar , hlutdrægni. Sam-
kvæmt þeirri stefnu væntum vér
þess, að oss verði afhentar aftur
nýlendur vorar, sem ýmist voru
teknar af okkur þvert ofan í al-
þjóðalög eða þá midir staðlausu yf-
irskyni. Vér erum fúsir til þess að
semja um eina eða aðra af þessum
nýlendum, en þá sem réttir eigend-
ur þeirra. Á hinn bóginn getum vér
búist við því, að missa dýrmæta
bluta hins þýzka rílcis, svo sem El-
sass-Lothringen. En þó mim Þýzka-
land eigi trúa því, að skifting hinn-
ar nýju Norðurálfu sé bygð á rétt-
læti, fyr en öll þjóðin í Elsass-
Lothringen hefir samþykt það að
skilja við Þýzkaland
Friðarsamni4gar þeir, sem Þjóð-
verjar gerðu við þjcðirnar að aust-
an, voru þvert á móti þjóðaranda
vorum, vegna þess að þeir voru
sniðnir í hreinum auðvalds-anda.
Slíkir samningar eru nú hættulegir
hverjum sigurvegara.
Alþjóðasambandið.
Það er nú skamt síðan uð sú hug-
sjón var líkust draumórum loft-
kastalamanna, en nú er húu komin
fram í ljós raunveruleikans. Þýzka-
Jand er þess albúið að ganga af-
dráttarlaust að starfinu við það að
skapa slíkt þjóðasamband,endaþótt
hinar þjóðirnar tortryggi oss og
sambandið sé fyrst og fremst stofn-
að til þess að koma í veg fyrir að
Þýzkaland haldi áfram vígbúnaði.
Á þessari tortrygni verðum vér að
vinna sigur, með því að færa sönn-
ur á einlæga friðarást vora.
Hlutleysingjar.
Þjóðabandalagið væri að eins
höfuðlaus búkur, ef þeim þjóðum,
sem tókst að standa hjá í stríðinu,
væri eigi leyfður aðgangur. Það er
eigi hægt, að ákveða hvernig sam-
bandinu skuli háttað, nema því að
eins að einnig sé leitað álits hlut-
leysingja. Þessi skylda er þeim mun
stærri, þar sem margar hlutlausar'
þjóðir hafa fórnað miklu fyrir ó-
friðarþjóðirnar.
Eg nota hér með tækifærið til
þess að viðurkenna, í nafni þýzku
þjóðarinnar, þá þakklætisskuld,
sem Þýzkaland fyrir sitt leyti. á að
gjalda hlutleysingjum, og eg veit
að eg hefi þar að baki mér þjóð-
þingið óskift. Eg á hér sérstaklega
við hina miklu og ógleymanlegu
hjálpsemi. sem þjóðirnar og stjórn-
irnar í Danmörk, Sv'íþjóð, Hollandi,
Spáui og Sviss hafa sýnt þýzkum
föngum og kyrsettum hermönnum,
og þær vingjarnlegu viðtökur, sem
þýzk börn og sjúklingar fengu þar
meðan á striðinu stóð. Hamingjan
gefi. að upp af þessum velgerning-
um spretti þjóðasameinandi og
mannúðlegur hugsunarháttur, sem
verði sterkari heldur en gallbeizkja
ófriðarins.
DA6BOS
Inflúenza? Sjúklingarnir a£ franska
botnvörpuskipinu ,,Elizabeth‘ ‘ voru
fluttir í land í fyrra kvöld og farið
með þá í franska spítalann. Gerðu það
lækuarnir Matthías Einarsson og Jón
Hj. Sigurðsson. Voru þeir fyrst hrædd-
ir um að taugaveiki gengi að mönnun-
um, en í gær þóttust þeir vissir um að
það mundi vera inflúenza. Báðir eru
læknarnir í sóttkví þar innfrá.
„Jón forseti“ er kominn inn með
góðan afla. Veiddi hann í salt að þessu
sinni.
/*ilskipin Sigríður og Sæborg komu
inn í gær, hvort með 16 þús.
„Dagsbrún“ heldur fund í kvöld.
Messað á morgun í fríkirkjunni í
Hafnarfirði kl. 2 síðd., síra Ól. Ól.
407 krónur söfnuðust handa kon-
unni, sem handleggsbrotnaði. Höfum
vér afhent henni það fé og þökkum
öllum, sem lögðu skerf til samskot-
anua.
Barkskipið „Freia“ liggur hér enn
þá og hefir verið að taka ull undan-
farna daga — 4000 „balla“, sem það
á að flytja til Le Havre í Frakklandi.
Sjávarkuldi er svo mikill þessa dag-
ana, að jafnvel í gær krepjaði höfn-
ina hérna.
Flugfélag íslands samþykti lög sín
og var endanlega stofnað á fundi í gær.
í stjórn þess voru kosnir: Pétur Hall-
dórsson bóksali,Halldór Jónasson eand.
phil., Pétur A. Ólafsson konsúll, Sveinn
Björnsson og A. V. Tulinius yfirdóms-
lögmenn og Garðar Gíslason stórkaup-
maður.
Gjafir tii SamYerjans
Peningar:
Halli G. kr. 2.00, Áheit frá N. N. kr.
10.00, L. F. 10.00, Áheit frá G. H. 10.00,
Áheit frá ónefndri konu 5.00, Frá sam-
skotanefndinni 500.00 (þar af á að
verja 330 kr. fyrir mjólk handa börn-
um), Áheit Þ. 50.00, Ónefnd 5.00, Á-
lieit frá H. X. 50.00, Frá óþektum
250.00, S. 20.00, Frá ungl.st. Æskan
81.50, Ónefndur 75.00, Kaffigestir 4.40,
Greitt fyrir máltíð 3.00.
V ö r u r:
Fisksali: 371 kg. nýr fiskur.
Beztu þakkir.
Reykjavík, 27. marz 1919.
Júl. Árnason
(gjaldkeri).
mmmmm Nýja Bíó mmmm
Don Quixote.
Sjónl. í 3 þáttum xoo atriðum
eftir Miguel de Cervantes
Aðalhlutverkið, Don Qaixote
leikur hinn frægi leikari Come-
die Francúse:
Claude Garry.
Skáldsögur þær er hinn sptnski
skáldsagnahöfundur MIGUEL
de CERVANTES reit á elliár-
um sínum, bera mikin keim
af hiuu æfíntýraiíka lífi hans
sjálfs, Hann var af göfugum
aðalsættum og í æsku ferðaðist
hann mikið am Spin og Itabuu
og var einu sinni fangi meðal
sjóræningja i Atgeir — Æfin-
týri þau, sem hann rataði i,
hafa gefið honutn nóg skáld-
sögnefni. Og bezta skáldsag-
an hans er þessi:
,E1 ingeníoso hidalge Don Quixote
de la Mancha1.
CJtsvörin.
Af öllum svörum þvkja útsvörin
merkust, þegar undau er skilið svar
Wilsons og Sigurborgar. Útsvörin fyr-
ir 1919 komu út á þriðjudaginn var
kl. 2 og voru gengin út kl. 7, með öðr-
um orðum — þau runnu út. Það er
að seg.ja skráin. Fyrir útsvörunum
sjálfum eru memi ekki jafn ginkeyptir.
Þau þykja ósvífin og fjarri öllum
sanni. Óvíst er, hvort niðurjöfnunar-
nefndin gefur jafn góð og gild svör við
því, eins og hún gefur gild útsvör. Lík-
legn svarar hún út úr.
Eg hitti vin minn, Guðjón Sakarías-
son, sem á heima vestur á stíg, og út-
svarið barst í tal. Guðjón er í geðshrær-
ingu, eins og Ronald í neðanmálssög-
unni, þegar Penelope strauk. á nátt-
kjólnum.
— Þú mátt ekki tefja mig, eg er áð
fara niður í banka!
— Nú?
— Eg ætla að sækja um stöðu, þeir
fá svoddan óhemju í laun. Hefirðu ekki
séð útsvórin? Þeir velta sér r pening-
um, og í vetur var alt orðið svo fult
að þeir urðu að kaupa skápinn lians
Elíasar. Eittbvnð vexður maður að
„importa“ til þess að hafa upp í
gjöldin.
— Ertu nokkuð bankafróður- Góð-
ur í reikuingi?
— Að minsta kosti svo góður, nö eg
get séð, að með sama áframhaldi borga
eg jafnmikið í útsvar .1925 eins og allur
bærinn borgar nú. Eg hafði 12 kr. í
fyrra, 60 núna og 300 næst. Eg get
margfaldað með 5 og það er víst það
nauðsynlegasta. En ef eg kemst ekfci í
bankann, fer eg upp í Kjós. Það niá
gjarnan sjást á prenti, við skulum þá
sjá, hvort þeir reyna ekki að halda í
mig. Bæiinn má illa missa mig. Þeir
eru ekki að gæta að ástæðuuum, þessir
kónar. Eg gifti mig í haus': — alt upp
á það ódýrasta, lét lýsa, hélt cnga
veizlu, fór brúðkaupsferð inn í Foss-
vog til að hreykja ruó, svo banð eg
okkur báðum í baðhúsið og r-vo drukk-
um við aætt kaffi og með því á Fjall-
konunni. Og svo hcim. Maður verður
en munið að L;tla BÚÐIN hefir
síma Fimm-29.
Cotifecf,
C r e m-P ra íi n e s,
fæst í heílsölu, afar ódýrt, ef
keypt er nú þegar.
L i i l a B ú ð i u,
Gentleman Tvist
munntóbak (B. B.) 25 aura pakkinn
Liua Búðin.
að gera sér daganmn við svona tæki-
færi, það er ekki víst að maður gift-
ist aftur. En þetta kostar peninga. Og
svo búsmunirnir stórfé. Svo verður
maður að létta sér upp einstöku sinn-
um, fara á konsert hjá Ingimundi og
svoleiðis. Konan mín hefir svoddan
yndi a£ söng og spilaríi. Hún er svo
gáfuð. En henni varð dálítið á, sem
alls ekki má koma fyrir í dýrtíðmni.
Hún átti tvíbura á sprengikvöld.
Mér finst uú að það ætti að vera skiln-
aðarsök þegar svona árar. En eg er svo-
vænn við hana, að eg lét sem ekkert
hefði í skorist og sagði: „Gerir ekkert'
til, góða mín, bara að það komi ekki
fyrir oftar.“ Svo skrifa eg niðurjöfn-
unarnefndinni og segi: „Gifti mig í
haust (ekki til fjár), átti tvíbnra á
sprengikvöld. Hagur annars óbreyttur.
Guðjón Sakaríasson/ ‘ Þetta bréf hefir
kostað mig 48 krónur, því nú eru þeir
farnir að reikna mannslífin til pen-
inga, með dýrtíðarprís. Þegar konan
xnín á barn næst, tetla eg að reyna að
komast lijá að meðganga það.------
Eg fer nú til eins efnamannsins til
að heyra í honum hljóðið. Stúlka kem-
ur til dyra og eg spyr eftir húsbónd-
anum.
— Ham. er veikur/ mjög vcikur. McS'
óráði.