Morgunblaðið - 11.07.1919, Blaðsíða 4

4
MORGUNBL A’Ð IÐ
Ufboð.
Tilboð am milningu á Kiflivikurkirkju, utau og innan, óskast.
Þeir, sem vildu sinna þessu gefi sig fram, fyrir 15. þ. m. við undir-
ritaðanD, sem gefur allar nauðsynlegar upplýsiogar
Keflavík 6. jdlf, 1919.
Fyrii hönd sóknarnefndarinnar.
Ól. V Ó/efgsson.
M.k. Skjaldbreið
hleður til Isafjarðar og Boluugavíkur í dag. Tekur farþega
og póst. Tilkynnið flutning og vitjið farseðla í Hafnarstræti 20.
G. Kr Guðmundsson & Co.
Sími 744.
cTil solu
noMur roRnoi og ca. 900 ncíaRúlur.
Upplýsingar gefur
Oíafur J. 71. Ofafsson,
Keflavík. Sí ni 6.
Mótorskip
nýviðgert, ca. 30 tonna, til sölu með góðum kjöium. Upplýsingar á
*
skrif tofu
Gunnars SígurBssonar
frá Selalæk (hús Nathan & Oisens).
Raflýsing
Þar sem Eyrbekkingar hugsa til að raflýsa kauptúnið á
næstkomandi hausti er óskað eftir tiiboði í rafleiðsluna eigi
siðar en 25. þ. m.
Upplýsingar gefur
Sveinn Guömundsson,
járnsmiður á Eyrarbakka.
Jf.f. Dvergur
Jlafnarfirði
fjefir nú fengið birgðir af sœnskum viði aíískonar,
svo sem
Panel, Góffborð,
Jiíæðningsborð,
Borð ounninf JÞldtlkci, Tré.
Verksmiðja félagsins seíur einnig nú sem ft/r
aiískonor smiðfsgripi, svo sem
Tfurðir, Gíugga, JJmboð
Jfúsgögn o. ff.
víta, að ritstjóri, bæjarfulltrúi og
Framhald af 1. síðu.
liti erfitt fyrir að setjast að hér í
þeim héruðum, sem ekki fást norsk-
ir læknar í. Að sjálfsögðu verða
þeir þó aimaðhvort að hafa gert
kandidatsstörf hér nokkurn tíma
áður, eða verið lengri tíma (senni-
lega 2 ár) sem aðstoðarlæknar,
amanuenses, hér í héraði áður. Sér-
staklega er greiður gangur að hér-
uðum í Tromsö-amti. Þar eru líka
eftirlaunin hærri en annars staðar
í landinu, líka, flest auðu héruðin
— að tiltölu.
Annars eru auð héruð víðsvegar
í landinu. Flestir ungu læknarnir
vilja ekki setjast að nema í bæjun-
um.“
' Tilboð þetta er mjög eftirtekt-
arvert. í Noregi virðist vera hörg-
\ill á læknum, en hér á landi er við-
koman aftur á móti svo mikil, að
að það horfir til vandræða. Lækn-
ar verða að lifa við mjög ill kjör og
þeim er það ekki láandi, þó þeir
taki betri stöðu þegar þær bjóðast.
1 þessu sambandi má geta þess, að
tekjur flestra þeirra héraða, sem
laus eru í Noregi, munu nema alt
að 10 þús. krónum.
Það er vonandi, að þingmenn hafi
þetta tilboð Norðmanna hugfast,
þegar þeir nú bráðlega eiga að á-
kveða laun læknastéttar landsins,
taka ákvörðun um það, hvort lækn-
ar þessa lands eiga að geta lifað
sómasamlegu lífi við lækningar eða
hvort fara á svo illa með þá, að
þeir verði að hröklast úr landi. Því
verður ekki neitað, að eftir launa-
frumvarpi stjórnarinnar virðist
mjög hallað á læknana. Árslaun
héraðslækna eru ákveðin 1800 kr.
og þeim er ekki ætluð neiu launa-
hækkun eftir árafjölda í embætt-
um, sem þó er víðast hvar annars
staðar í nefndu frumvarpi tekið
tillit til.
Læknarnir eru, sem von er, sár-
óánægðir með kjör sín og ef þing-
ið sér sér ekki fært að bæta þau,
má húast við því, að margir hinna
yngri lækna vorra leiti sér atvinnu
erlendis, t. d. í Noregi.
---------o------
Eftirfarandi frumvarp til laga
um takmarkanir á rétti til fast-
cignaráða á Islandi ílytur Bjarni
Jónsson frá Vogi.
1. gr. Nú vill maður eða félag,
hvers eðlis sem er, öðlast eignar-
rétt yfir fasteign á íslandi eða
notkunarrétt, annaðhvort með
frjálsri afhending eða með nauð-
ungarráðstöfun að manni lifanda
eða með hjónabandi eða erfðum, og
má það verða án sérstaks leyfis,
svá fremi maðurinn er heimilifastur
á íslandi eða stjórn íélagsins hefir
aðsetur hér á landi og stjórnar-
menn allir eru hér lieimiLisfastir.
Að öðrum kosti þarf til sérstakt
leyfi, er stjórnarráðið má veita, ef
ríka nauðsyn ber til. — Hvers kon-
ar réttur til afnota fasteigna, þar
með veiðiréttur, námuréttur, réttur
til að hagnýta vatnorku og því um
líkt, er talinn notkunarréttur í lög-
um þessum. — Sérstaks leyfis þarf
þó eigi til leigu á húsum til eins
árs í mesta lagi eða upp á uppsögn
með eigi lengri en hálfs árs upp-
sagnarfresti, eða til að eignast veiði-
rétt til eins árs í Iengsta lagi.
2. gr. Eigi verður krafist fulln-
aðargerðar á neinni ráðstöfun til
afhendingar, sem leyfis þarf til
samkvæmt 1. gr., nema leyfið sé
áður fengið. Fáist það eigi, er ráð-
stöfunin ógild og andvirði það, er
kaupandi hefir greitt, skal hann
þegar fá endurgoldið.
3. gr. Nú er krafist þinglýsing-
.ar á skjali, er snertir afhending,
sem leyfis þarf til samkvæmt 1. gr.
og eigi er um leið sannað, að levfið
sé þegar fengið, og skal þá neita
um þinglýsinguna.
4. gr. Nú fullnægir maður eigi
skilyrðum laga þessara, en er þó
orðinn umráðandi fasteignar eða
afnotahafi, þá skal stjórnarráðið
setja honum frest til þess að koma
rnálinu í löglegt horf, með því að
fá leyfi það, er vantar, eða, ef það
fæst eigi, með því að fá rift kaup-
unum (2. gr.). Þessi frestur má eigi
styttri vera en 4 mánuðir og eigi
lengri en eitt ár. — Ákvæðum sín-
um um þetta lætur stjórnarráðið
þinglýsa tafarlaust á varnarþiugi
fasteignarinnar og skrá í dálk
hennar í veðmálahókinni. Frestinn
skal telja frá þinglýsingardegi.
5. gr. Nú hefir kaupandi eigi
sýnt full skilríki fyrir því, að málið
sé komið í löglegt horf, áður en
fresturinn er út runninn, og lætur
stjórnarráðið þá selja eignarréttinn
eða afnotaréttinn á nauðungarupp-
boði á kostnað kaupanda,og er hann
bundinn við þá sölu og heimildar-
maður hans og allir þeir, er réttindi
eiga í eiginni. Um uppboðið fer eft-
ir fyrirmælum 10. gr. í tilskipun
um fjárforráð ómyndugra 18. febr.
1847, eftir því sem þeim verður við
komið. Upphoðsauglýsingin skal í
þessum málum í stað skuldunauts
birt kaupanda, og sé hann eigi fyr-
ir á fasteigninni, má birta hana,
svo að nægir, hverjum manni öðr-
um, er þar er fyrir, og sé enginn
þar fyrir, þá næstu grönnum. —
Kaupandi fær borgaðan þann hluta
uppboðssöluverðsins, sem honum
hefði borið, ef haim hefði verið lög-
lega kominn til eignar eða afnota.
6. gr. Nú er kona eigandi fast-
eignar eða afnota hennar og giftist
manni, sem íullnægir ekki skilyrð-
um þessara laga fyrir því, að mega
öðlast þess konar eigiiarrétt eða
notkunarrétt, og verður haun þá
eigi gerður eign félagsbúsins fyr en
maður hennar fullnægir og þessum
skilyrðum, en er á meðan séreign
konunnar.
7. gr. Nú erfir maður eignarrétt
yfir fasteign eða notkuuarrétt, sá
er eigi getur* orðið löglegur eig-
andi að hoiium nema með sérstöku
leyfi, þá skal skiftaráðandi þegar
gera stjórnarráðinu aðVart, og fer
síðan um þetta mál sem segir í 4.
og 5. gr., með afbrigðum eftir at-
vikum.
8. gr. Sama er og, ef sá maður
verður heimilisfastur utan íslands,
er öðlast hefir eignarrétt yfir fast-
eign eða notkunarrétt, svo og ef
stjórn þess félags, er öðlast hefir
eignarrétt yfir fasteign eða notkun-
arrétt, hættir að hafa aðsetur á Is-
landi, eða ef einhver í stjórn þess
er þar eigi lengur heimilisfastur.
9. gr. Nú hefir maður heimilis-
t'aíjtur erlendis fengið leyfi það ei
getur í 1. gr., og skal honum þá
skylt að hafa uinboðsmann heimil-
isfastan í þeim bæ eða hreppi, sem
eignin er í, til þess að andsvara aí
sinni hendi málum öllum og hvers
konar ráðstöfunum, er eignina
varða, svo að jafngilt sé sem hann
hefði það sjálfur gert, og skal dó,•
ara í þeirri þinghá skýrt frá nafni
og heimili umboðsmanns og það
linglesið. Að öðrum kosti nefnir
dómarinn honum umboðsmann á
hans kostnað, er hann sé bundinn
við, og lætur þinglesa og skrá það
umboð.
Greiuargerð.
Smáþjóðum er það hin mesta
hætta, að fasteignir þeirra eða af-
riot, svo sem auðugar afllindir o. fl.,
lendi í höndum erlendra manna.
Þess vegna ber eg nú frv. þetta
fram. Frv. er tekið nær orðrétt og
án efnisbreytinga að ráði eftir
stjórnarfrv. 1901. (Alþt. 1901, C.
bls. 128—134.)
■--------0---------
| D A QB O « '|
I. O. O. F. 1017119. — I. E. — II.
Afmæli í dag:
Einar Markússon, ráðsmaður.
Þorl. Þorleifsson, myndasmiður.
Einar Pétursson, trésmiður.
Steinunn A. Bjarnadóttir, ungfrú.
Veðrið í gær:
Reykjavík: Sv. kaldi, hiti 8,3 st.
Isafjörður: N. gola, hiti 6,5 st.
Akureyri: S. kaldi, hiti 12,5 st.
Seyðisf jörður: Sv. kul, hiti 11,3 st.
Grímsstaðir: S. kaldi, hiti 9,5 st.
Vestmannaeyjar: Sv. st.gola, hiti 8,8 st.
Þórshöfn, Færeyjar; V. hvassviðri,
regn, hiti 11,1 st.
„Skjöldur“ fer snemma í dag áleið-
is til Austfjarða, til Seyðisfjarðar og
Reyðarfjarðar. Með skipinu fara um
30 farþegar.
Innflutningur kynbótafjár. Búnaðar-
þingið fól félagsstjórninni' að skora á
landsstjórnina að leyfa innflutning á
útlendu sauðfé til kynbóta. Vill Bún-
aðarfélagið veita 5000 krónur til slíkra
tilrauna, enda sé þær framkvæmdar
undir eftirliti þess og með ráði dýra-
læknis.
Mk. Herðubreið fer héðan vestur til
Isaf jarðar í dag og tekur bæði póst og
farþega.
„Islands Falk‘ ‘ kom hingað í fyrra-
kvöld og var í sóttkví þangað til kl.
9% í gærmorgun. Einni stundu síðar
fór forsætisráðherra í heimsókn um
borð í skij)ið — en þá er skipið kom
hingað fyrst í vor, fórst sú opinbera
i.eimsókn fyrir, vegna þess, að þá voru
þeir fjarverandi báðir, Jón Magnús-
son og Sigurður Eggerz. En betra er
seint en aldrei og fór nú heimsóknin
fram rneð viðhöfu og skaut skipið 12
kveðjuskotum, er ráðherra fór í land,
og dró upp íslenzka fánann á fram-
siglu, en allir stóðu berhöfðaðir á með-
an.
Lítinn vélbát hefir Jón Guðmunds-
son í Valhöll keypt og ætlar að hafa
hann til skemtiferða á Þingvallavatni
í sumar. Var hann fluttur austur í gær
á fjórhjóluðum vagni. Báturinn er
hinn skemtilegasti og Kraðskreiður.
Atti Jón Þorvaldsson hann áður og
hafði til flutniuga hér á höfninni síð-
an í vor. Verður nú skemtilegra fyrir
fólk að dvelja á Þingvöllum þegar bát-
urina er kominn á vatnið, enda er bú-
ist við meiri aðsókn þangað í sumar
en að undanförnu.
Pétur Lárusson organisti hefir sagt
af' sér organistastarfinu við Fríkirkj-
una frá 1. sept. að telja.
Gæftalaust hefir verið hér undan-
farna daga og þar af leiðandi hefir
bærinn verið fisklaus.
Vöruflutningabifreið kom í gær ak-
andi niður Klaj)j)arstíg og ætlaði að
snúa niður Laugaveginn. En svo tókst
illa fyrir bifreiðarstjóranum, að bann
ók á horn hússins nr. 20, þar sem kaffi-
húsið Fjallkonan er. Ekkert slys varð
þó að, en það er ekki bifreiðarstjór-
anum að þakka, því nær var hann kom-
inn með vagninn ofan á fólk, sem var
á gangstéttinni. Hvenær skyldu bif-
reiðarstjórar læra að fara gætilega?
„íslendingur“ fór til Reykjarfjarð-
ar í gærkvöldi með verkafólk Elíasar
Stefánssonar. Hefir hann þar 4 skip
á síldveiðum og eitthvað mun hann
ætla að kaujia þar af síld að auk.
Þorður Sveinsson geðveikralæknir
hefir sagt af sér kennarastarfi við há-
skólann, í réttarlæknisfræði. En þá
námsgrein hefis hann kent við háskól-
ann í mörg ár.
Nisbet hinn brezki, sem hér tók em-
bættispróf í læknisfræði, hefir nú og
lokið prófi í sömu fræðum í Bretlandi
með ágætum vitnisburði. Við prófið
var honum m. a. sýndur sullur í glasi
og sugt að það væri mjög sjaldgæfur
gripur og ólíklegt að hann þekti hann.
Auðvitað hafði Nisbet oft séð sull áður.
Brezki botnvörpungurinn sem sigldi
á land é Austfjörðum, liggur hér við
hafnaruppfyllinguna enn. Er hann tölu-
vert skemdur að framan, en h.f. Ha.in-
ar hefir tekið að sér að gera við hann
til bráðabirgða, svo hunn geti siglt til
Bretlands.
Vep’gfóöur
panelp ppi, maskinupappi og strig
faest á Spítalastíg 9, hjá
Agústi Markússyni,
Sími 675.
Tíesfur óskast
Traustur og góður hestur óskast
í hægt hálfsmánaðar ferðalag. Til*
boð merkt »Hestur* sendist á afgr.
þessa blaðí.
Islenzkur rjómi
á flösknm
tænt i
Mata’ verslnn
Tómasar Jónsaonar.
Duglegur og áreiðanlegur drengur
15 ára, óskar eftir atvinnu.
Afgr. visar á.
I heildsölu:
Konsum Sukkulaði.
Vindlar (margar teg.)
Reyktóbik,
Cigarettur,
Pasteuriseraðnr Rjómi (mjög ódýr),
Sigm. Jóhannsson,
Þingholtsstræti 28.
Sími 719.
Tapast hefir 12 litra biúsi fyrir
rúmnm mánuði. Steypugalli í botn*
innm að innanverðu. Skilist á afgr,
Morgunblaðsics.
Anamaðkur til sölu í TjarnargCtu
11B.
Stúlka
óskast við innanhússtörf i sumar á
gott sveitaheimili í Arnessýlu. Upp-
lýsingar á Klapparstig ií, uppi.
Alls konar
SJÓ- og BRUNATRYGGINGAE
annast
Bjarni Sighvatsson.
Símar 384 og 507.
MálæOi
Dagsbrúnar-ritsjórans.
Hið háttvirta og kurteisa blað
verka- og jafnaðarmanna „Dags-
brún“ flytur nýlega þá yfirlýsingu
frá Guðm. R. Ólafssyni úr Grinda-
vík, að hann hafi afhent hinum
nýja ritstjóra „ísafoldar“ svar-
grein til*mín vegna skrifa minna
um „Eimreiðina“, og beðið hann að
afhenda mér sjálfum greinina, sem
væntanlegum varamanni við blaðið,
til að reyna „frjálslyndi mitt“l
Þetta er satt. Þessi svargrein er
hjá núverandi ritstjóra „ísafoldar“
Hann ræður hvort hún birtist í
blaðinu, en eg ekki. Hann hefir enn
ekki lesið hana. Ritsmíðar Guðm. R.
Ólafssonar valda mönnum ekki
meiri forvitni en þetta. En eg tel
vafasamt, að honum finnist eftir
lesturinn, gustuk að bírta hana.
Höf. hennar er sagður nógu bros-
legur áður, þó ekki sé bætt á það
með þessari grein. En því ræð eg
ekki. —
í sambandi við þetta, skal eg taka
það fram, að í sama tölubl. „Dags-
brúnar“, telur háttvirtur ritstjóri
hennar mig höf. að „klausunni“,
sem standi í „ísaf old‘ ‘ um einhvern
bæjarstjórnarfund. E11 Ólafur Frið-
riksson, ritstjóri, jafnaðarmaður og
bæjarfulltrúi, er þarna jafn langt
frá sannleikanum og vant er. Eg
hef aldrei skrifað eitt orð í ,ísafold‘
um það, sem gerst hefir á þeim bæj-
arstjórnarfundi. Höfundur lýsing-
arinnar á „málæði“ hans, er alt
annar. Og haan mun hafa ánægju
af að kannast við hana.
Um ummæli ritstjórans, jafnaðar-
mannsins og bæjarfulltr. um andleg
„produkt“ mín, get eg verið fáorð-
ur. Þau ummæli eru ekki svo mikils
virði, þegar þau koma úr þessari
átt. Það eru til menn, sem ekki eru
virtir þess að svara þeim. Og allir
jafnaðarmaður Ólafur Friðriksson,
má helzt hvergi hreinan blett sjá.
Öll íslenzka þjóðin veit að það, sem
verður góðum drengjum lofsefni,
það lastar hann.
J. B.