Morgunblaðið - 21.08.1919, Blaðsíða 3

Morgunblaðið - 21.08.1919, Blaðsíða 3
M'O B6CNBLAÐIÐ 3 Jón Dúason. Framh. „Þess skal samtímis getið, að meginkjarui íslendingabygðarinn- ar fornu var inni við þessa firði, við Isafjörð, Eiríksfjörð og Einars- fjörð, og þeir lifðu á kvikfjárrækt (sáuðum, kúm, geitum og hestum). Eg notaði tækifærið til að sjá eitt af hinum fornu höfuðbólum, Bröttuhlíð, þar sem haldið er að Eiríkur rauði hafi búið. Og eg gat ekki fremur en aðrir, sem íarið hafa hér um, varist því að falla í stafi af'undruu yfir því, hve jurta- gróðurinn vaj' fjölbreyttur og stór- vaxinn, þrátt fyrir það að jörðin hefir ekki verið plægð í 500 ár og skógur og kjarr hafa fengið óliindr- að næði tii að breiðast út. Enn þann dag í dag eru hér efalaust óvenju- lega góð skilyrði fyrir liúsdýra- rækt, ef hún væri rekin með alúð og jörðin ræktuð af þekkingu. „Ef Skrælingjar settust að í þessum fjörðum, gætu þeir rekið somu atvinnuvegi og islendingar til forna, húsdýrarækt, selveiðar og fiskiveiðar á grunnvatni: laxveiði, þorskveiði, flyðruveiði og loðnu- veiði. (Það eru ágætar loðnufjörur inn með öllum Einarsfirði, en þang- að kemur enginn maður). Eii auk þess gætu þeir rekið djúpfiski eft- ir heilagfiski og hálcarlaveiðar, sern ii ú á tímum gætu gefið mikið af peningum. „Rannsókn á ánum inni í firðin- itm leiddi í Ijós, að þær voru full- ar af laxi. Við fjörurnar var fult aí' stórum fjarðþorski. . „Til að kynnast að fullu fiski- göngunum í þessum niiklu fjörðum, hefði ekki veitt'af heilu ári. Það var þvi ekki með góðu geði, að eg varð að hverfa þaðan eftir 14 daga dvöl. Það var liðið á árið og mikið svæði áttum við eftir að ranusaka. 9. ágúst kom Þjálfi til Sigluf jarð- ar og lagðist skamt frá „Syd- pröven“. „Skrælingjar voru að heilagfisks veiðum í firðinum. — Til þess að fá eins stóra fiska og við kröfð- umst, urðu Skrælingjar að fiska á 180 faðma dýpi. — Hér rendu þeir færum sínum út, sitjandi flötum bcinum í fleytum sínum, sem fyrir inarniasjónum voru ærið aumlegar, einæringum — grindaverki, klæddu tneð skinni. Eftir vorum skilningi var færið einnig aumlegt: Öngull- inn var stór, boginn og sorfinn aagli, öngultaumurinn1 var lítil keðja af minni nöglum saman- beygðum, sakkan var tunnugjarð- arbrot og færið var algengt segl- garn. Með þessum útbúnaði veiddu skrælingjar 10 heilagfiska á dag- stund. Menn fá betri skilning á hve mikið þoi þessi vciði krefur, þegar menn heyra, að færið var hálfan tíma að renna í botu. Stórfiskurinn heldur aðallega til í þeim hluta fjarðárins, þar sem dýpið er um 200—260 faðmar. Allra yst í firðinum,Trá mynninu inn á móts við „Sydpröven“ og „Lichtenau“, er dýpið tiltölulega mjór áll. En þar fyrir innan breið- ir dýpið sig út til beggja hliða svo, að það nær næstum upp að fjörum og er 1 y/z—3 kvartmílur á breidd. Á lengd er þetta dýpi 16 kvartmíl- ur, [)ví ])að næi alt inn í norðurarm fjarðarins; en í botni Siglufjarðar og austurarminum er grunt. / Siglufjarðarmynninu eru 4 mið, þ. e. blettir með 180 faðma dýpi þar sc-m Skrælingjar fiska. Það er þann ig lítið sem ekkert af firðinum, sem Skrælingjar nota, og á þessum mið- um þeirra er tiltölulega lítið af heilagfiski og hann er tiltölulega smár. Alt hið víðáttumikla dýpi Siglufjarðar reyndis við línulagn- ir vorar að vera miklu* auðugra af heilagfiski og fiskurinn er þar væuni. ), „Hér eru nokkur sýnishorn af þeim aí'la, sem við fengum á línurn- ar á ýmsum stöðurn í firðinum. sig yfir í Siglufirði miklu víðáttu meira og mun væntanlega gefa miklu meiri gróða. „Við reyndum ^innig' á fiski- stöðvum Skrælingja, en liurfum brátt frá því, þar sem veiðin á þrjár 300 öngla línur var að eins 16, 22 og 8 heilagfiskar. Eins og ]regar hefir verið getið, er fiskurinn að jafnaði smærri á miðum Skræl- ingja, meðalþungi 2753 físka, sem Skrælingjar seldu okkur var 10,4 pd. Af nokkrum af límdögnum vorum var þunginn þannig: Heilagfiskar Þungi Meðalþun; i Tala i pundum í pnndam 1. 181 2124 11,2 2 67 88s 11,2 V 68 944 119 4- 103 1308 12,7 S 94 1211 ilH Til línuveiða er dýpið í Siglufrði ágætlega fallið. Botninn er næst- um alstaðar hreinn, svo línan fest- ist sjaldan. Dýpið er ekki meira en svo, að auðvelt er að draga línuna á handspili á bát. ís var ekki til minstu hindrunar meðan við veidd- um í firðinum og getur yfir höfuð ekki stöðvað fiskiveiðarnar, þar Siglufjörður er ekki neinn ísfjörð- ur. Hákarl er heldur ckki til skaða Þeir fiskar sem veiddust með heil- agfskinum voru: f jarðþorskur, breiðhausaður og dröfnóttur stein- S t a ð u r: r. Yui h!uti Sglufjirða: ; línan lögð eftir endilöngum fbðinum og miðja hennar Dýpi Tali Veiddir í föðmum öngla. hcilagfiskar 2. M ðhluti fjirðaiins við »11 vermiut*; l!nan lögð eftir endilöngum firðinum . p Innri hluti Siglufjarðar, i sömu stefnu og »Ncp sat<fjöiðurinn...................... 4. Innri h’uti S'glufjarðar, f á »Akuliaruser- suk«-oddanum í S. V...................... 5. I inri hluti Siglufjarðar, f.á »Ncpisat« 6 Iunri hluti Siglufjaiðar; frá »Niluk« höfðanum þvert yfir fjörðinn. . . . 7 Ytri hluti nyrðri fjarðálmunnar, þvert ■> fir íjörðinn......................... 8 Miðhluti sömu fjarðá'mu; þvert yfir fjöiðinu................................ 9. Ianri hluti íömu fjarðálmu (1 kvartmilu f. aust. »Kagdlumiut«) þvert yfir fjörð- inn........................................ „Árangurinn af öllutn þeim línu- ögnum, sem lagðar voru í djúpið firðinum, var að meðaltali 1 heil- gfiskur á livern 7. öngul, sem má Leita frábær afli. Það sannar, að leilagfiskurinn gengur alveg eins (étt í Siglufirði eins og á miðunum ið Jakobshöfn. Við að blaða í dag- lókum Færeyinganna, sem gerðu iskitilraunir 1906 fann eg að þeir löfðu cinnig fengið heilagfiski á ivern 7. öngul. En í samanburði ■ið jökulgrunnið við Jakobshöfn r svæði það, sem fiskurinn breiðir bítur, krabbi 230-260 1200 181 240 230 900 168 210 300 61 200 240 480 96 200 280 54° 67 150 240 S40 7i 220 s>» 0 0 OO 200 0 0 64 180 0 0 . 40 karfi, flyðra, keila, liaf- 0. fl. Af þessum teg. er dröfnótti steinbíturinn mikils virði, af því, að eftr að skinnð var flegið af reyndist hann góð beita á línuna. Annars er varla liætt við beitu- skorti af því það kemur ætíð á lín una nokkuð af undirmáls lieilag- fiski, sem einnig er góð beita, þótt það sé ekkki eins gott og steinbít- urinn. Einni spurningu er enn eftir að svara: Er hægt að reka heilagfiski- veiðar í þessum firði alt árið, eða VSG6F0ÐDR ijölbreyttasta árval á landina, er i Kolasnndi hjá Daníel Halldorssyni. Ve^gfóóur panelpappi, maskínnpappi og strig fæst á Spitalastfg 9, hjá Agnsti Markússyni, Simi 67j. Octagon-þvottasápa. B e 2 t a þvottasipan í bænum er hin fræga C o 1 g a t e s Octagon- þvottasápa. — Reynið hana. Gæði og hreinsunargildi óviðjafnan- legt. Stórsala. * Smásala. Verzlwuin Gullfoss Sími 599. Hafnaistr. is. Oliuofnar akkeraðir og gerðir sem nýii á Langavegi 27 að eins hluta úr árinu ? Sem stend- ur er ekki liægt að svara þessu með öðru en þeim upplýsingum, sem eg fékk lijá Skræliugjunum í Siglu- firði. Þær eru þannig: í iunri hluta Siglufjarðar þar sem þeir í „Hi- vermint“ og „Aiigmagsivik“ fiska er liægt að fiska heilagfisk alt árið. ;t ytri liluta Siglufjarðar (á Skræl- ingamiðunum) þar sem íbúarnir í „Lichtenau* ‘ og „Sydpröven' ‘ fiska fá menn lítið af heilagfiski í nóv- ember, desember og fyrri bluta janúar; bezt er fiskið í febrúar,. marz og apríl. Þá draga menn 30 heilagfiska á dag. 1 maí, júní, júlí og ágúst er mikið af heilagfiski, en í september og október fer aflinn minkandi. En reynsla okkar er sú að aflinn fari vaxandi í ágúst, alt fram að mánaðarlokum. Þessa frá- sögn skrælingja mætti ef til vill ráða þannig að í febrúar, marz og apríl fari ganga út fjörðinn út á hrygniiigarsvæðið í Davis-sundinu, og í maí—ágúst gangi fiskur, sem hefir hrygnt, í öfuga átt frá Davis- sundi inn fjörðinn. En þar sem Skrælingjar þekkja að eins til fiskj arins á smáblettum, er ómögulegt að draga neina ályktun. En víst er að inni í firðiuum er keilagíiskur- inn alt ár ið og eius hitt, að það var engan veginn á bezta aflatíma- bilinu að Þjálfi kom til f jarðarins. Bílhanzkar margar tegundir, nýkomnar í Hanzkabúóiiia Auslmstr. 5 Ráðskonu óskar einhleypur maður 1 Miðbænum nú þegar eða i. okt. Hún verð- ur að ’geta annast vanalega matreiðslu og vera hreinleg. 5 herbergja ibúð, ágætt herbergi fyrir stúlku. Hjálp við erfiðustu verkin og þvott. Mikill fritimi þar eð maðurinn er einn og sjaldan heima. Gott kaup ef stúlkan er dugleg. TJboð merkt »Ráðskona« sendist Morgunbl. hið fyrsta. UPPBOÐ á munum úr dánaibúi frú Thoru Melsted, verður haldið laugardaginn 23. þ. m. kl. 2 s!ðd. í portinu við húsið nr. 6 við Thorvaldsensstiæti hr. Hallgr. Benediktssonai). Munirnir eru meðal annars: Stólar, Garð- stóll (útistóli), gluggatjöld (renuitjöld), glugg-tjaldastengur, bókahylla, ljósa- stjakar, latrpar, disk r, bollapör, matskeiðar, hnifar, gaflar, ávrxtthnifaf, steinoliuofn, primus, ullaiband, sjilfstæður stigi, eldhúsgögn, tágakörfur og bækur. t Reykjavik, 20. ágúst 1919. Skiftaforsijörar dánarbúsins. H.f. Árnljótsson & Jónsson heildsölu og umboösverslun Trygg^agðtu 13. Síml 384, hafa fengið Karlmannaföt og einstakar buxurs Fataefni, Manchettskyrtur, Drengja ,Khaki' skyrtur Siumpasirz Jdeal' Nestles mjólk Leirvörur o fl% <?. fl. Ennfroimn- fyiirUgjíjandi sýnisdiorn al: allskonar veiðarfccruw, Hessians, Segldúk og Málningarvörum. cSszt aó auglýsa i sÆergun&laóinu. Ei ?il leini Eftir Baronessu Orczy. ■*■"■* o 11 — Eg vissi ekkert um það, svaraði haiin rólega, mér var að eius sagt að Þér hefðuð farið til Sureues og að þér heí'ðuð ætlað að ganga heim í gegnum skóginn. Þetta var eg smeikur við því ílð þú urðuð þér að fara inn í gegn um norðurliliðið, og — — Hanu brosti og setti síðan úpp al- vörusvip og Irit á liina iiigurvöxnu luey soin stóð fyrir framau lmnn. — Já, sagði hann glaðlega, þcr vitið það er ekki nóg að hafa þrílitt mitt- 'diiiuli og rauða húfu. Þér líkist ekki í u«iti þeirri tegund kvenna sem lýður- ltltl treystir. Eg mundi eftir hvað kjóll- jntl yðar er drifhvítur og að það eru á l0l|um dýrir kuiplingar! k5i liló hann aftur og tók lítið eitt í J°kun og koinu þá í ljós kuiplingarnir. ^ "" En hvað þetta er óvarlegt og arUalegt að ganga svona búin, sagði 8,1,1 gremjulega. . Hítti eg þá heldur aö ganga rifin ^ óhreiu til þess að flokksbræðrum yðar geðjaðist betur að mérf spurði hún. Það særði hana hvað liann hafði leyft sér að nota aðfiuslulegan mál- róm, og henni fanst liann gera sig í’ull húsbóndalegan yfir sér, og gleðin hvarf af ásjónu heimar eins og sólin bak við ský, svo gramdist henni þetta. — Eg bið margfaldlega fyrirgefn- ingar, sagði hann rólega, og eg verð að biðja yður að virða mér á betri veg vegna þess að mér var svo órótt í skapi, og eg var svo kvíðinn. — Hvers vegna voruð þér svo kvíð- inn mín vegna? Þetta ætlaði hún að segja í þeim róm, eins og lieiini stæði alveg á 'sama hverju liami svaraði, eu lientii inis- hepnaðist á þuiin liátt, að það kom einkver íiiikillætisbreimur í röddina, sem minti á þann tíma, þegar bun var beimasæta lijá íöður sínum de Marny hertoga, sem var einn hinn rík- asti aðalsmaður í Frakklaiidi. — Var það nokkuð guðlast? spurði hann liálf kýmnislega. — Og það var bara alveg óþarft, svaraði hún. Eg hefi þegar lagt yður nægilega miklar byrðar á herðar, þótt eg færi ekki að valda yður kvíða. — Þér hafið alls ekki lagt mér neiu- ar byrðar á kerðar. Eu eg er í þakk- lætisskuld við yður. — Þakklætisskuld? Hvað befi eg gert? Þér Iiöguðuð yður mjög óvarlega fyrir utan húsdyr mínar. Og það gaf mér tækifæri til að létta þungri byrði af samvizku minni. — Og hvernig það ? — Eg liafði aldrei dirfst að vona að örlögin yrðu mér svo góð, að eg fengi tækifæri til að gera neinum greiða úr yðar ætt. — Eg veit vel að þér frelsuðuð líf mitt úm dagiiiu. Eg veit að eg er enn í liættu stödd og get þakkað yður vernd og athvarf. — En vitið þér að eg olli dauða bróður yðar? Hún beit saman vörunum og var orð- luus. JJún reiddist því að banu skyldi svona fyrirvaralaust koinu við svo við- kvœint sár. — Eg beí'i einlægt ætlað að segja yður það, bætti hann við fljótt, því að mér fanst sem eg vera að draga yður á tálar með því að leyna því. Og þér munuð varla geta skilið hvað það kost- ar mig að gera þessa játningu einmitt nú, en mér fanst þó að eg verða að gera það yðar vegna. Því að þér hefð- uð ef til vill síðar komist að þessu, og þá hefði yður yðrað þess að hafa dvalið uudir mínu þaki. Eg sagði áð- an að þér væruð barnaleg. Það verðið þér að fyrirgefa mcr, eg vona að af því að þér eruð kona, þá munið þér skilja mig. Eg vóg bróður yðar í beið- arlegri viðureign; bami hafði sært til- fiiniiiigar mínar meira en svo að hægt væri að þola slíkt. — Er nauðsynlegt, að þér séuð að segja mér þetta, hr. Oerouléde ? tók hún fram í með óþoltnmæði. — Já, mér finst að þér verðið að vita það. — En þá œttuð þér líka að lmgsa um það, að eg get ekki nú rannsakað málið frá sjónarnfiði bróður íníns. A, En um leið og bún slepti orðinu, þá athugaði hún hvað ónærgætnisiega Iiún hafði komist að orði. Hann svaraði þessu heldur ekbi, til þess var hann of kurteis og á verði gegn því að særa liana eklii. Eu ef til vill skildi hann nú fyrst bvað dauði bróður beniiar bafði i’engið á haini, og hvað hún hlyti að vera óþægilega snortin af því að standa augliti til auglitis við bana- pann hans. En hún leit hornauga til haus gegn um tárin. Hún iðraðist eftir að bafa sært hann. Það var eins og að tvens konar eðli væri að berjast í sálu henn- ar. Heimi faust það að heyra nafii bróð- ur síns með tilhgusnuninni um hina ógurlegu nótt hjá líki hans og um það hvernig föður heuuar fór aftur dag ftá degi í fjögur ár, vckja í hug sín- um illnn þrjóskuanda, sem þó væri gagnstæður söimu eðli heiinar. Það var kyrt i skóginum. Nú var orðið framoíðið, og þau voru komin langt frá sveitasæluuni í Subenes og nálguðusl liina miklu Parísarborg, þar sem óeirðirnar og drápin geisuðu. í þessiun hluta- skógarins höfðu fuglarn- ir yfirgefið hreiður sín. Trén voru draugaleg ásýnduin, þvi að neðstu greinarnar voru högnar af, og það vur eins og þau teygðu sig mæðulega upp í loftið, án þess að fá nokkra áhcyrn eða bænheyrslu. Álengdar á bak við hliðið hoyrðist fallhyssuskot. — Nú ætla þeir að fara að loka hliðinu, sagði liann með hægð, eftir nokkra þögn. Mér þótti vænt uin að eg skvldi vera svo heppimf að finna yður. :— Þaö var vingjarnlegt af yður að fara að leita að mér, sagði hím blíð- lega. Það var heldur ekki ætlun mín að særa yður áðan. — Minnist þér ekki á það — eg skil yður svo vel, eg vildi,að eins óska --- — Eg ætti víst ekki að vera að níð- ast á gestrisni yðar, sem eg hefi iaun- að svo illu, sagði hún mæðulega. Yið Petrónella getum nú vel farið heiin til okkar. — Æ-uei, heuni móður minui mundi þykja gvo aiskaplega fyrir því, cf þér fæi'uð svo suögglega, sagði hann ákaft. Hetmi er-farið að þvkja svo vænt um yður, og hún þekkir eins vel og eg hvaða hættur geta beðið á leið yðar. Jafnvel þót-t flokksmeim mínir séu; bæði óhreinir og ræfilslegir, sagði liann ekis og í gamni, þá hafa þeir þann kost að þeir eru. mér tryggir, og þeir gera yður ekki neitt á meðan þér dveljið undir mínu þaki. — Eu þér sjálfur þá? — varpaði hún fram. ' Nú fann liúu að búu hafði sært hann meira en lítið og iðraðist þess að sumu leyti, en á hiun bóginn hlakkaði hún yfir því, að hann skildi vera hættur að ávarpa sig í svo kennaralegum og fyrirskipandi róm. — Jæja, cg býst ekki við uð þjá yður með nærveru minni, svo að þér skuluð ekkert óttnst, sagði baun kulda- lega. Eg get vel sett mig inu í það, að eg sé yður kvimleiður, eu eg hefði held- ur óskað þess að þér væruð ekki að efast um heiðarleik minn og hrein- skilni, til þess þykist eg ekki hafa get'ið ástæöu. — Eruð þér að hugsa um að fara nokkuð ? — Ekki neitt burt úr borginni, en eg hefi tekið við þeirri stöðu, að vera yfirmaður fangelsisins.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.