Morgunblaðið - 27.08.1919, Blaðsíða 3

MORGtJNBLAÐIÐ
3
Ferðapistlar.
i.
Keldum, 19. ágúst.
. Þegar lagt var á stað frá Reykja-
vík, var búist við því að bæiim hér
á Keldum mætti hafa fyrir Borg.
Var hann sérstaklega valinn vegna
þess, að hér er forn bygging, hinn
uafnkunni skáli og mörg þil fram
að hlaði. En er hingað kom varð
öiönnum það fijótt ljóst, að Keldur
gátu ekki verið Borg, vegna þess
að hér er kirkja og stendur hún svo
nærri bænum eða þeim hluta hans
sem flest eru þilin, að annaðhvort
varð að sleppa þiljunum eða að
kirkjan sæist á myndinni. En á
Borg á ekki að vera nein kirkja.
þess vegna var það afráðið að gera
Keldur að Hofi.
Við komum hingað á þriðjudags-
kvöld og var sumt ferðafólkið orð-
ið þreytt eftir reiðina frá Þj'órsár-
brú, þótt eigi sé það löng dagleið.
Þó liöfðu víst flestir búist við að út-
lendingai'nir, sem aldrei liöfðu fyr
komið á hestbak, mundi verða lé-
legri ferðamenn eu raun varð á.
Á miðvikudaginn var ekkert að
bafst annað en að undirbúa veruua
hér. Var þá líka -rigning og leiðin-
legasta veður. Tjöldum slóum við
á grænum bala að húsabaki og
myndaðist þar lieilt þorp. En þegar
eftir hina fyrstu nótt kom það í
ijós, að tjöldin og annar útbúnaður
var ekki svo góðhg sem skyld'i.
Rúniiu (Feltsenge) sem flut voru
með, voru óþægileg að liggja á,
svefnpokarnir kaldir og tjöldin ó-
liaglega gerð. Báru tjaldbúar sig
því íremur illa eftir fyrstu nóttina,
eu það voru eigi nema nokkrir menn
því að þeir sem gátu, lireiðruðu sig
^tinars staðar en í tjöldunum. Ung-
frú Spangsfeldt og frú Jacobsen
fengu að sofa einar inni í lltiUi
stofu og síðan liafa þær eigi þaðan.
farið, Jacobsen og Kijihl settust að í
gestastofunni og síðan hafa þeir
Barsen og Gunnar Gunnarsson
fiutt sig þangað líka- ísleuzku leik-
konurnar þrjár lögðu kirkjuna
Undir sig og hafa lifað þar eins og
blóm í eggi, að því er þær sjálfar
segja. Og fjórir menn aðrir fengu
húsaskjól og rúm hjá hinum gest-
risnu húsráðendum.
Á íimtudagiuu sá til sólar og var
byrjað að leika, en að eins fá at-
riði sögunnar leikin þann dag. En
jafuframt voru tveir menn sendir
út um sveitina til þess að smal.a
saman fólki og stefna því liingað á
sunnudag. Þurfti Sommerfeldt á 60
aukaleikendum (Statistum) að
lialda og fengust þeir á bæjunum
hér.um kring, Stokkalæk, Reyðar-
Vatni, Minna-Hofi og Stóra-Hofi og
svo liér á Kéldum.
Á föstudaginn varð ekkert að-
hafst vegna þess að þá gerði hér
storm af austri og fylgdi svo mikið
öskufok og sandfok að ill-líft var
úti. Er sandhraun hér umhverfis
túnið á þrjá vegu og er sandurinn
smám saman að færa út ríki sitt og
fer svo fleiri jörðum hér á Rangár-
völlum og sums staðar ver en hér.
Á laugardaginn voru enn leikin
nokkur atriði sögunnar. Léku þau
þá Sommerfeldts-hjónin og frú
Stefanía (síra Ketill, danska frúin
á Hofi og -Kata gamla), og svo
nokkuð af heimafólki hér.
Svo rann upp sá dagurinn, er
mest var undir komið hvort ferðin
hingað bæri góðan árangur eða
eigi. Um morguninn gekk á með
skúrum, en vindstaðan hafði breyzt
og var hin langþráða norðanátt að
reyna að ryðja sér til rúms. Vouuðu
menn að birta mundi um hádegi
enda varð og sú raunin á.
Þetta veðurlag var hið mesta
happ fyrir leiðangurinn, þVí að
hefði verið regn um daginn, mundi
alt hafa farið út um þúfur og við
orðið að bíða hér næstu helgar. En
hefði verið góður þurkur frá
morgni, er efasamt að bændur
hefði viljað fara með fólk sitt -frá
heyjum sínum, sem lengi hafa legið
og hrakist.
Nýtt áhyggjuefni kom einnig til
sögunnar. Þennan dag hafði ung-
mennafélagið hér í sveitinni ákveð-
ið að halda skemtifund í Stokka-
lækjarhólum og hafði presturinn,
séra Erlendur Þórðarson í Odda,
)oðað komu sína ])angað og að hann
ætlaði að halda þar guðsþjónustu.
Var því dálítið efamál, _hvenær
hægt mundi að byrja að leika.
Snemma morguns sáum við héð-
an að heiman að fáni var reistur
á háuni hól skamt héðan. Var hann
boðberi þess, að samkoman ætti eigi
að farast fyrir. En nokkru fyrir
hádegi fór ferðafólk að koma hing-
að heim á staðinn. Kom það þá í
ljós, að fólki þótti kvikmyudaleik-
urinn slík nýlunda, að það tók haun
langt fram yfir skemtunina. Enda
mun það sannast af að segja, að
flestir munu hafa riðið hingað án
þess að koma á skemtistaðinn. Var
orðið svo gestkvæmt hér um há-
degi, að slíks munu fá dæmi, en
niðri í Stokkalækjarhólum var fest
upp auglýsing um það, að af viss-
um ástæðum væri skemtuninni
frestað fram eftir deginum. „Vilji
fjallið ekki koma til mín, fer eg
til fjallsins,“ sagði Múhamed. Eitt-
hvað svipað þessu mun prestur liafa
hugsað, því að liann kom nú heim
að Keldum og söng þar messu.
Kirkjan og hin léttúðga veröld
höfðu hér háð þögla baráttu — og
kirkjan liafði sigrað. Því að mess-
an tafði kvikmyndatökuna í tvær
stundir og eyddi beztu stund dags-
ins — glöðustu sólskinsstundinni.
Það var ekki hægt að byrja að
filma fyr en um nón.
Af öllum þeim aragrúa, em sam-
an kominn var á Keldum þennan
dag, var það auðvitað ekki nema
lítill hluti, sem átti að vera með í
leiknum. En hinir fóru samt eigi,
þótt messunni væri lokið og skemt-
unin biði. Allir vildu fá að sjá eitt-
hvað. Það tafði fyrir. Annað hitt,
að leikfólkið var alveg óæft fyrir
og ekkert af því hafði neina hug-
mynd um leiklis'tarreglur. Lenti
því margt í handaskolum, en yfir-
leitt mun úhætt að fullyrða að
myndirnar liafi tekist furðanlega
vel. Trúi eg ekki öðru en sá þáttur
myndarinnar þyki góður, þar sem
fjórir bændur bera lík Örlygs-
gamla frá kirkju. Bændurnir léku
svo blátt áfram og eðlilega, einkum
Jón á Gunnarsbolti, að aðrir liefði
eigi getað gert betur.
Örlygur gamli (Fred- Jaeobsen)'
er og vel leikinn og gerfið gott.
Hann hefir fengið stóran móskjótt-
an liest til þess að ríða, fornan söð-
ul og yfir hann breitt glitofið á-
klæði, sem bóndinn-hérna á og hef-
ir rniklar mætur á. En nú verður
að fá áklæðið léð upp í Borgar-
fjörð, þar sem Borg á að verða.
Bóndi er svo greiðvikinn, að hann
vill gjarna ljá það, en eg þykist
viss um að hann þættist aldrei bíða
þess bætur, ef eitthvað yrði að á-
klæðinu. Enda er það hinn mesti
kjörgripur, liefir fylgt ættinni
lengi; sér ckkert á því og er það
þó mjög gamalt.
í dag á að reyna að ljúka við
þau atriði sögunnar, sem gerast á
Hofi. Veðrið er gott, þó nokkuð
hvast og eigi laust við sandfok.
Verði hægt að koma þessu í fram-
cvæmd, förum við héðan á morg-
un til Þjórsárbrúar. Þar hefir ver-
ið slátrað tveimur dilkum, sem eiga
ið metta liina soltnu ferðamenn.
Það var í ráði um daginn að leika
einnig á öðrum bæ liér í sveitinni.
Heitir hann Haukadalur og er tal-
inn vera eitthvert allraaumasta
íallri Rangárvallasýslu. Það átti að
vera Bolli. Tók Gunnar Gunnars-
son sér ferð á hendur þangað á
laugardaginn og leizt vel á kotið
cil þess að það væri Bolli. En þang-
ið er þriggja stunda ferð og mundi
því förin þangað tefja okkur um
heilan dag að minsta kosti. Ef til
vill lengur. En matbirgðir okkar
VE66F0DDR
íjðlbreyttasta úrval i landinu,
er i Kolasundi hji
Daníel HalldðrssycL
Veggfóður
panelpappi, maskinupappi og strig
faest i Spitalastig 9, hji
Agústi Markússyni,
Simi 675.
1-2 herbergi
og eldhús óskast til ieign strax eða
1. okt. Upplýsingar i ísafoldar-
irentsmiðju. Simi 48.
cTtrcir fiestar
eirljós og rauður, merktir T i hægri
end, hafa tapast nýlega úr giiðingu
hér i bxnum. Finnandi er beðinn
að koma þeim, gegn sanngjörnum
ómakslaunum til Þórh. Danielssonar
lankastræti II.
cfiósir
fást á Hveifisgötu 58.
LtlEfTBTU8IUR
hntaar og þurrar, kaupir
twfnl<t trjirMiUniffjt
eru á þrotum og því er hætt við för-
ina þangað.
Tíminn hefir liðið hér furðu
fljótt, en þeim, sem ekkert hafa
haft að gera, hefir víst þótt dauf-
legt- Og þeir cru nokkuð margir.
Ef maður hefði vitað það fyrir-
fram, að Keldur yrði gerðar að
Hofi, hefði mátt skilja fimm leik-
endur eftir í Reykjavík og hefði
iað verið stórum betra.
Jacobsen hefir haft sér það til
dægrastyttingar að mála. Hefir
hann verið mjög iðinn við það og
fullgert fjórar eða fimm myndir
héðan. Soinmerfeldt og Fribert
hafa farið nokkrum sinnurn á veið-
ar, bæði með byssu og stöng, en
ekkert fengið þangað til Fribert
skaut grágæs í gær niður hjá
Rangá. Hana á að matreiða í dag,
og þótt hún sé ekki annað eins
búsílag eins og sauðurinn, sem við
slátruðum á miðvikudaginn, þá
kemur hún sér vel núna.
Árni Óla.
Ef TÍ1 Wlí.
Eftir
Baroneísu Orcsy.
16
-— Hvcr er hún þessi Júlíetta de
Hnrny, og vegna hvers liefir liún troð-
sér inn á heimili Páls?
— Hefir hún gert það?
•— Já, eg var uppi á svölunum og sá
il't samun. Eg fann það ekki strax að
“H var með ráðum gert. Fyrst hélt eg
^ hún liefði lent í þetta af léttúð og
'fldirfsku, en síðan hefi eg liugsað um
^ bétur. Hún æsti götuskrílinn vilj-
®núi einmitt uin það leyti sem lnin kom
n ftlóts við hús Deroulédes. Það var
^n^sjáanlega ’ ætlun hennar að ákalla
^tfiglyndi hans og hrópa á hjálp vel
VU;

.audi að hann hlyti að svara.
Bll feimni var nii horfin af Önnu
, le- Húii talaði 11Ú af æsingu og liar
ott
5 hi
a- Blakency varð að þagga niður
. °eilni, því að annars gat verið að
einhver illgjarn borgari áliti þana
”®runsamlega‘ ‘ og kynni að siga á þau
Þ°rhundunum.
, " Kú, nú, og hvað svo meira? sagði
®Un þe^ar stúlkan hafði aþ í einu
hætt rausinu eins og hún skammaðist
sín fyrir geðshræringu sína.
■— Og nú er hún bara kyr í húsinu
eins og hún eigi þar heirna, hélt hún
áfram dálítið rólegri en með jafn mikl-
um áherzlum. — Vegna hvers reynir
hún ekki að komast af landi burtf Hún
er hvort sem er af því sauðahúsi sem
almenningur hatar nú mest, hún er af
gamla, ríka og aðgjörðalausa höfð-
ingjalýðnum komin. Páll hefir líka
hvað eftir annað stungið upp á því <ið
hún reyndi að komast burtu, til Eng-
lands. En móðir hans, sem er góðsem
in sjálf, heldur svo mikið upp á hana
og vill helzt ekki af henni sjá; en
auðvitað er það þó heimskulegt af
lieniii að fara ekki. Og hvers vegna
er hún kyr?
— Nú, líklega af því að —
— af því að hún er ástfangin af
Páli ? greip Anna Mie fram í. — Nei,
ekki elskar hún hann, eða því get eg
naumast trúað. En hvað á að segjaf
Stundum Ijómar svipur hennar af á-
nægju þegar hann kemur og dofnar
aftur þegar hann fer. Og einlægt er
hún lengur að laga sig til þegar von er
á því að Páll komi til miðdegisverðar,
bætti hún við hálf barnalega. En ef
þetta er ást, þá er þó að minsta kosti
einhver ónáttúra saman við, því að
ekki vill hún honum vel —
— Og hví haldið þér það?
— Æ, eg veit ekki, sagði stúlkan í
sinfeldni. Mér finst það einhvern veg-
inn.
— En ætli yður skjátlist uú samt
ekki?
— Ja, hvers vegna þaðf
— Yður þykir sjálfri vænt um Der-
julédc og það villir yður sjónar. —
En þér verðið að fyrirgefa ef eg særi
yður með þessum orðum, en eg vil
■mlilega að þér vitið hvað mér er ant
um að geta hjálpað yður.
— Eg vil einmitt biðja yður bónar.
— Gerið svo vel, eg er til taks.
— Þér eruð vinur Páls. Viljið þér
nú ekki reyna að koma honum í skiln-
ing uni að það er bcin lífshætta fyrir
hann að liafa þeunan kvenmann í húsi
sínu.
— Og hví ekki það ? Karlmenn fara
mjög gjarna hver að annars ráðum.
— Kann að vera, en þó ekki ásta-
málum.
Hann hafði lagt sérstaka áherzlu
á síðasta orðið, og nú vorkendi hann
þessari veslings vansköpuðu stúlku,
sem átti það fyrir sér að sjá gæfuna
fjara út, þá gæfu sem hún þó reyndar
mátti vita að hún gæti aldrei öðlast.
En hann sá að það var henni hollast
að heyra allan sannleikanii. Hann vissi
að Páll var allur á valdi ungfrú de
Marny; eu eins og Anna Mie, þá tor-
trygði hann ósjálfrátt þessa fögru,
ungu stúlku. En það vissi hann, að
bað mundi vera nærri sama hvaða ó-
dæði hún fremdi, þá mundi Páll henni
þó ætíð tryggur, já, þótt lnin byggi
yfir sviksemi og falsi, þá mundi þó
jngin önnur geta rýmt henni burt úr
hjarta hans.
— Þér haldið að hann elski hanaf
spurði Anna Mie loksins.
— Eg veit að hann gerir það.
— En hún?
— Um hana veit eg ekki. í því efni
mundi eg trúa betur yðar kvenlega
hyggjuviti en minni eigin athugun.
— Þá skal eg segja yður að hún
er óhreinlyndið sjálft og býr yfir svik-
um gcgu Páli.
— Þá er ekki um annað uð gera en
bíða.
— Að bíðaf
— Já, og hafa strangar gætur á
hverju fram vindur. Eg skal ábyrgj-
ast yður að Páli verði ekkert að meini.
— Eg vil heldur að þér lofið mér
því, að koma burt þessum kvenmanni.
— Nei, það er mér algerlega um
megn. Maður eins og Páll Derouléde
elskar að eins einu sinni á æfinni, og
þá varanlega.
Hana setti kljóða og hún beit sam-
an vörunum eins og hún væri hrædd
uin að sér kynni að hrjóta eitthvert
óvarlegt orð af munni.
Hann sá að þessi orð höfðu fengið
Det kgl. oktr. Söassurance -- Kompagni
tekur að sér allskonar sjóvátryggingap.
Aðalumboðsmaður fyrir ísland:
Eggert Claessen, yfirréttarmálaflntningsmaður.
Vátryggingatfjelðgin
Skandinavia - Baltica - Natonai
Hlutifje aamtnls 43 millíónir króna.
íslands-deildin
Trolle A Bothe h.f., Reykjavík.
A11 s k 0 n a r sjó- og striðsvátryggingar á skipum og vörum
gegn lægstu iðgjöldum.
Ofannefnd fjelög hafa afhent Islandsbanka í Reykjavík til geymslu
hálfa millión krónur,
sem tryggingarfje tyrir skaðabótagreiðslnm. Fljót og góð skaðabótagreiðsla.
ÖIl tjón verða gerð upp hjer á staðnum og fjelög þessi hafa varnarþing hjer.
BANKAMEÐMÆLI: Islandsbanki.
SjóYátryggingarfélag Islands h.f.
Austurstræti 16 Reykjavik
Pósthólf 574. Talsimi 542
Simnefni: Insnrance
4LLIK0IAI IJÓ- OQ ITBIÐIVÁTXYOOXM0Á.R.
Skrifstofutími 9—4 sí6d.,
laugardögum 9—2 síðd.
Síldarverksmiöjan Æ[ir
í Krossanesi
auglýsir hérmeð sölu i stór- og smákaupum á fóðurmjöli, hinu bezta
sem framleítt er hér á landi. Menn eru beðnir að koma fram með
pantanir sinar hið allra fyrsta vegna vöruflutnÍDga til útlanda.
Pantanir allar sendisl
J. H. Haísteen
Oddeyri.
Vjelstjóraskóli Islands
byrjar 8. október. Þeir sem ætla sér að sækja skólann, sendi skriflega
nmsókn til Post Box 393, Reykjavik.
Umsókmn á að vera stíluð til stjórnarráðs íslands og skal henni
i’ylgja læknisvottorð, skirnarseðill, vottorð fyrir að hafa stundað járn-
smiði i 3 ár eða vélstóraskirteini.
M. E. Jessen.
77/ íeigu t Ttliðbænum 2
fjerbergi fyrir skrifsíofur.
71. u. á.
mikið á hana og reyndi að finna eitt-
hvað til að milda úr þeim.
— Það kemur á yður að vaka yfir
öiyggi Páls, sagði hann, og ef þér er-
uð honum svo viuveitt áð þér viljið
gera það, þá er eg ckkert hræddur um
hann.
—- Eg mun gera það sem eg get,
sagði hún.
Skömmu síðar voru þau aftur kom-
in upp á Ruc Ecole de Medecine
(Læknagötuna) þar sem þau höfðu
hizt.
Hugur Blakeneys sem annars var svo
hraustur og glaðlegur, yar orðinn mjög
þungbúinn, Hann var að liugsa um alla
þá sorg og mæðu sem þessi mikla borg
hafði við að stríða á þessum tínium, án
þcss að líkindi væru til að nokkuð veru
legt ynnist. En þó var eins og honum
í þessum svifum virtist alt þetta smá-
ræði í samanburði við þá heljar sorg
sem gripið hafði um hjartarætur þess-
arar ungu vansköpuðu stúlku.
Þótt það sem gerðist daglega á blóð-
velli byltingarinnar, það var að vísu
hryllilegt á margvíslegan hátt. En yfir
öllu þessu æsingarfargani var þó ein-
hver töfrablær, sem gerði það að verk-
um að menn fundu ekki eins til hinna
bitru odda veruleikans.
En hér var öðru máli að gegna. Ekk-
ert lyfti undir það mæðufarg sem lagð-
ist á þessa veslings stúlku sljófgandi
og tærandi.
Anna Mie vissi varla hvað það hafði
verið, sem rak hana til að leita þessa
samtals við Sir Percy Blakeney. Henni
faust að hún vera að farast í stórsjó
vonbrigðanna og greip nú dauðahaldi í
þessa hugsun. Skvnsemin sagði henni
nú að vinur Páls hefði á réttu að
standa. Dérouléde var maður, sem elsk-
aði einu sinni á æfinni Hann hafði al-
drei elskað veslings Önnu Mie — að
eins kent í brjósti um hana.
Ástin og meðaumkunin voru ekki
eins skyldar og menn stundum halda.
Hinn sísigrandi guð ástarinnar, sem
lcggur undir sig heiminn og mer suud-
nr undir hæluuum alt sem heitir dygð,
siðareglur, heimili, ættingja og trú-
brögð — hvað kærir hann sig um að
sýna meðaumkun veslings smælingjum
sem verða á vegi hans.
Nei, ástin fæst að eins við jafnoka
sinn. Ef hún lætur fallast niður á
svæði meðaumkunarinnar, þá er hún
nm leið komin niður úr hiuum háu
andans heimkymium sínum, þar sem
sólin finnur sig mótaða í mynd guðs.