Morgunblaðið - 10.09.1919, Blaðsíða 1

6. árgangur, 286. tðlublað
Miðvikudag 10. september 1919
Isaioldarpr entsmið j a
tamm GAMLA BIO
Stelpugosinn.
Afarspsnnandi og skemtilegur
gamanleikur í 5 þittam.
Það vo ujTiikil vonbúgði fyr-
it Channiugshjónin að þau eign
Dðast stú kubarr, því þau höfðu
vonast eftir sveinba-rni, og þess
vegna var dóttirin uppalin sem
drengur og nefnd J ck, og hvern-
ig fór fyrir Jack, sýnir þessi
skemtilega mynd.
Ræðupai tur
Alþingistiðinda
Yerður hætt ú prenta þingraðii?
Erl. símfregnir.
Khöfn, S). sept.
Hermálaráðuneytið hefir lýst ó-
•^annar fregnir þær er „Daily Ex-
press“ ;hafði ihermt, um hernað
^feta í Norður-Rússlaudi, en blaðið
hefír SVarað með því að birta áætl-
arjJr Ironside hershöfðingja um
■1)er|iað artilliöguni] 1 a í Rússlandi.
■ Lru upp'ljóstranir þessar mjög
tsjáryerðar fyrir stjóniim.
Khöfn, 9. sept.
FriðarsMímdfar Búígara
hafa nú verið ákveðnir.
Kliöfn, 9. sept.
Tiume
^erður sjálfstæð horg.
Khöfn, 9. sept.
Trá Honsíaníinopel
pr símað að Ung-Tyrkir láti mjög
a sér bæra í Litlu-Asíu og er Enver
^as'ha forkólfur Jreirra. Krefjast
þess að S'oldáninn segi af sér.
Luyer pasjia irefj/r ií Wien Qiaft
H'ammi ráðagerð um f járhags
')andalag milli Rúmena ®g Ung
Verja.
Kliöfn, 9. sept.
Rúmenar
llafa flutt lið sitt austur að Thiers-
fljóti.
Khöfn, 9. sept.
Þýzka sfjórnin
komist að fyrirætluuum „kom
Ellefu þingmenn í neðri deild,
með Eimiri Arnórssyni í broddi
fylkingar, flytja frumvarp um þá
breytingu á þings|köpunum, að.
hætt verði að prenta umræður
þinginu, en að eins gefiu út þing-
skjöl og atkvæðagreiðslur.
Segir svo m. a. í greinargerð-
mni:
„Prentkostnaður er nú orðinn
svo gífurlega hár, og prentun fyrir
þingið eykst ár frá ári. Þegar þar
við bætist, að meðan þingræður eru
ekki liraðritaðar geta þær aldrei,
þótt prentaðar sé orðið sannur speg
ill af umræðunum eins og þær eru
fluttar, virðist rétt að spara kostn-
að við prenun peirra. Vitanlega
verða handrit ræðnanna að sjálf-
sögðu geymd í skjalasa'fni þings-
ins.“
Þar næst er sýnt fram á það sain-
kvæmt upplýsingum frá skrifstofu-
stjóra Alþingis að hækkun á prent-
un og pappý- á liverja örk af um
ræðum Alþingis síðan 1913 só alls
416%.
Síðar segir:
„Enn fremur skal á það bent, að
samkvæmt tilboði prentsmiðjanna
verður með engu móti sagt, hverri
breytingu verð á pappír muni taka
Uns lokið væri pientun á umræðum
frá yfirstandandi þingi. Og loks
má geta Jiess, að ékki er séð fyrir
éndann á því, að vinnulaun prent'
ara gæti liækkað frá því, sem nú er
komið, og- til þess er lokið væri
prentun á umræðum þingsins, en
það mundi ekki verða fyr en önd-
verðlega á árinu 1920.
Ef gert væri ráð íyrir, að um-
ræður frá yfirstaudandi þingi yrðu
230 arkir með ofnisyfirliti, og' það
iinun láta nærri lagi., þá mundi
prentun þeirra kost.a um 45000 kr.
að meðtöldum papp'ír, samfcvæmt
tilboði prentsmiðjanna, þótt ekki
væri tekið tillit til verðhækkunar
sem verða kauii á papph', eða kaup
liækkuiiar prentara er verða kynni1
um laun háskólakennara; 3. umr,
2. Frv. um breytiiig á lögum um
húsaskatt; frlh. 3. umr.
3. Frv. um bifreiðaskatt; ftli. 2.
umr.
4. Frv. 'itm húsagerð ríkisins; 2
umr.
5. Frv. til f járlaga fyrir árin 1920 |
g 1921; 1. umr. (Ef deildin leyfir).
í neðri deild.
ll)uuista‘
laanna.
og óliáðra jafnaðar-
Khöfn, 9. sept-
Verhfatlið.
^ Hlutuingsverkamennirnir hafa
ufuað miðlujiartillögu þeirri er
Faili hcfir komið. Norskir hafn-
^kamenn hafa ákvcðið að styðja
Ul«6
há

dönsku stéttarbræður sína
fjárframlögum og á annan
Khöfn, 9. sept.
Shjöl Cr/sfensens
^"zha málinu Jiafa verið hirt.
Alþingi.
Hngfandir í gær,
Efri deild,
Á dagskrá voru að eins tvö mál
' Br. á fyrstu grein laga um vitæ
gjald fór óbreytt til 3. umræðu.
Frv. um læknishérað í Bölungar
vík fór til 2. umræðu og allsherjar
uefn.dar.
Neðri deild.
Frv. um þingfararkaup alþiugis
manna var afgreitt til efri deildar
Bt'. á yfirsetukvennalögum afgr
til efri deildar, eftir langar umr.
Frv. um skipun ‘barnakennara
afgr. tii efri deildar.
menn ekki sjá á kuattspyruu að öll-
um jafnaði.
í fyrri lotu dug'ðu Skandinavar
vel og tiáðu þá tveiin inörkum. En
Þingsál. tillaga um Þingvöli af-
greidd til efri deildarr.
Þingsál. tillaga um fræðslumál
fór til síðari umr.
Tvö mál voru tekin út áf dagskrá. |K. R. fékk eitt, en liefðu ekki Iþurft
Var annað um skipun milliþinga- að fá neitt, því mjög auðvelt var
nefndar til að athuga og'koma fram að bjarga Jiví. Þótti landinn duga
með tillögur um vrnir gegn berkla- lélega og spáðu íuenn ýmsu um úr-
veiki. Hitt var þingsál. till. uni lán sliti-n. En í seinni lotunni skifti
til Flóaveitunnar. | um. K. R. reyndist þolnari en hinir,
sem ekiki er að undrá, Iþar sem
þeir eru miklum mun æfðari, og var
sókn a'f þeirra hendi alloft- Unnu
þeir þá tvö mörk en F. S. K. fengu
ekkert. Lauk Jíví svo leiknum að
1. Frv. um breyting á 1. gr. laga, | K. R. vann með þremur möikum
DtRskrár i d g
kl. 1 miðdegis,
í efri deild.
móti tveimur.
Þá eru knattspýrnfélögiu orðin
o hér í bænum og er það eigi
lítið. 'S. F. K. kemur nú í fyrsta
skifti fram fyrir almenningssjónir
eftir að eins hálfs árs undirbúning,
og veður eigi annað sagt en það
byrji vel. Það telur í sínum flokki
menn, isem lia'fa kept í inn'lendu
félögunum og reynst þar mestu
bjargvættir. Er ekfci minsti vafi á
1. Frv. um skoðun á síld; ein umr | því, að þeim tekst að efla svo nýja
2. Frv. um breyting á lögum um félagið, að það verði hættulegur
NYJA BIO
Myllueigandinn
í Bears-Head.
Spennandi sjónleiknr í 4 þáttnm
leikinn af Trianglefélaginu
alþekta.
Aðalhlutverkið leikur hinn góð-
kunni ameríski leikari
Charles Bay.
Þetta er ein með beztu mynd-
um, sem lengi hafa sést.
BAGBOK
Veðrið í gær:
Reykjavík: A. gola, hiti 7,8.
ísafjörður: Logn, hiti 5,2.
Akureyri: S. andvari, hiti 5,0.
Seyðisfjörður: Logn, hit-i 6,0.
Grímsstaðir: Logn, hiti 3,6.
Vestmannaeyjar: SA. andvari, hiti 8,7
Þórshöfn: N. andvari, hiti 9.0
friðun fugla og eggvja; ein umr.
3. Frv. um landhelgisvörn 2. umr.
4. Frv. um breyting á lögum um
skipun læknishéraða o. fl. (Bakka-
hérað); 2. umr.
5. Frv. um breyting á lögum um
skipun læknishéraða o. fl. (Árnes-
sýslu) ; 2. umr.
6. Frv. um heimild til löggilding-
ar á fulltrúum bæjarfógeta til þess
að gegna eiginlegum dómarastörf-
keppinautur þeirra, sem fyrir eru.
%tm launamálið.
Tfffjugasemd.
flokka rétt stöðurnar án tillit's til
þess hvernig þær eru ræktar nú.
Þingmenn verða og að gæta þess,
að þessum lögum er ætlaður langur
aldur, og 'því eiga 'þeir að gera lögin
svo úr garði sem J>eir 'bezt geta gert.
Eg vænti því að þeir leiðrétti þetta,
Aunað' er ekki vansalaust.
Launamálið hefir nú verið af-
reitt af neðri deild og er til af-
greiðslu og athuguíiar í efri deild.
Við að blaða, gegnum frv. liefi
eg rekið mig á ]>að, að þar getur
hvergi skrifstofustjóra Allþingis, og
þykir mér það furðu gegna.
Eg iiélt að Alþingi héldi 'svo á
virðingu sinni, að það vildi ek'ki
10. Till. til þingsál. um póstferðir |láta !Þann eina fasta starísmann er
þáð hefir
um; 1. umr.
7. Frv. um breyting á lögum um
?ingsköp Alþingis 1. umr. (Ef
deildin leyfir).
8. Frv. um stofnun verzluuar-
skóla íslands; 1. umr.
9. Till. til þings'ál. um undirbún-
ing skilnaðar ríkis og kirkju; frh.
eiimar umr.
á Vesturlandi; fr'h. einnar umr.
11. Till. tilþingsál. um fram-
kvæmd skógræktar; ein umr.
12. Till. til þingsál. um stækkun
á landhelgissvæðinu; hvernig ræða
skuli.
Knattspyrnan.
1 fvrrakveld kepti yngsta knatt-
spyrnufélagið í bænum, Skandina-
1 þjónustu sinni, standa
utan við frumvarpið. Því J>að er
víst að það eykur ekki virðing
starfsins, og þar með þingsins, að
J>að sé sett á borð við bréfhirðinga-
menn úti um land, uiinni háttar
skrifstofustörf eða annað J>ess
háttar.
Við 1. umræðu um launamálið í
efri deild lýsti 'forsætisráðherra J>ví
yfir, að hann teldi sjálfsagt að úr
þessum galla frv. yrði bætt í efri
deild, og’ sagði að stjórnin liefði
strax í öndverðu ætlað að setja
þeiiiian starfsmann í frv., enda væri
réttast að þetta yrði fast em-
visk F'odboklklub, við Knattspyrnu bætti. Að stjórnin hefði ekki gert
félag Reykjavíkur. Var fremur fátt Iþetta liefði komið tii áf J>ví, að for
vellinum í samanburði við það setar hefðu fremur lia'ft á móti því,
sem venjulegt er. Kemur það með I en nú væru þeir því samþykkir.
fram af því að tíminn er óhentugri I Það liggur í augum uppi að þetta
nú, eu í vor þegar lengur var bjart starf, sem bæði er vandasamt og
á kveldin og sumpart af hinu, að örðugt á að vera talið í launalög-
það vopu ekki gömlu félögin, sem I unum, og ef þingið vill halda virð
hvert um sig eiga öfluga íylgis-1 ingu siiini óskertri svo sem vera ber
menn, er voru á vellin'um. Það var
því ekki mentnaður í áhorfendun-
um eins og vant er að vera á kapp-1
leikjum. Og' flestir munu hafa talið
knattspyrnufélagi Reykjavíkur sig-
urinn vísan.
þá ættu laun hans að vera sömu og
laun skrifstofustjóra í stjórnar-
ráðinu. Það eru tilsvarandi stöður.
Það er kunnugt að núverandi
skrifistofustjóri gegnir féábærlega
vel starfi síiiu. Öðru hef eg ekki
E11 þeir sem komu ekki mistu af heyrt neinn halda fram, enda er
skemtilegum kappleik. Þó er ekki hann áhugasamur um verk sitt,
þar með sagt að leikurinn hafi ver- duglegur og afkastamaður með af-
ið nein snild- Hann var 'fremur lé- brigðum. Ekki getur þetta því
legur á báða bóga, enda er S. Istafað af því, að Aliþingi telji hann
P. K. ungt félag og K. R. var held- ékki launaverðán, enda kom það
ur illa liðað. En leikuriun var „fír-1 fram við atkvæðagreiðslu um lauua
ugur“ og þar sást ýmislegt semlmáli í efri deild, að menn vilja
SRapvonsRa
eða
taugavQÍklun.
Farþegar uieð „Gu'llfoss' ‘ frá New
York í gær: Árni Guðmundseu, er
dvalið liefir vestra um marga tugi ára,
frú Sigrígur Jaeobsen, Sigurður Odd-
geirsson, Ólafur Kjartansson, Frið-
finnur Jónaisson, E. Gíslason,ungfrú
Lína Gillis, frú Sigurveig Baldwinsou,
frú G uiniliildur Gís'lason og tveir Am-
eríkumenn, D. Y. Naisson og Kemp
Malone.
Knattspyrna. í kveld ikeppir S. F. K.
við Fram. Hefst leikurinn kl. 7, en ekki
714 vegna dimmunnar. Þetta verður
sennilega síðasti leikur fullorðinna
Knattspyrnumanna á þe'ssu ári.
jTíminn' ‘ er í afar vondu skapi
yfir því hve lítið tsé af eyðum í
dálkum Moi'guiiblaðsiiis og ísafold-
ar. Segir hann að blöð þessi hafi
ráðist með skömmum á flest allar
stéttir iandsins og verður vonska
blaðdns ekki skilin á annan
hátt en þaim, að því þyki me'ð
„skömmum“ þessum gengið á sér-
réttindi sín.
Alt er þetta hinn mesti misskiln-
gur. í fyrsta lagi getur blaðið
ekki talið gengið nærri réttindum
síiium, meðan ekki er ráðist per-
sónulega á menn með rógi og' get-
sökum. f öðru lagi hefir Mbl. og
ísaf. ekki dottið í hug að ráðast á
neina s t é 11 í J>essu landi, og álíta
enga Jieirra ]>ess maklega. Þar
móti álíta þessi blöð ýmsar s t e f n-
u r athugaverðár og Ji'á auðvitað
iíka þau blöð er þær flytja. Þetta
höfum vér viljað rökræða, og get-
um vér eigi aðgert, þótt „Tíminn
ekki treysti sér til að svara með
öðru en útúrsnúningi og ósannind
um.
Ymislegt bendir til þess að „Tím-
iim þjáist af alvariegri geðveiklun
en venjulegri skapvonsku. í þessa
átt bendir meðal annars það, að
blaðið er farið að afturkalla ósaim-
indi, jafnvel afsaka framlkomu
sína vi3 menn, er það hefir hafið
skammir og róg um.
Flug var ekkert í gær því capt. Faber
fór „landveg“ til Keflavíkur til þess
að atliuga þar lendiiigarstað.
Skip komin:
Patrekur frá Vestfjörðuin.
Elerta, enskur togari, kom inn vegna
skemda.
Prinsesse Louvise, euskur togari,
kom frá veiðum. Fór aftur.
Gylfi kom frá Englandi. Farþegar
Haraldur Árnason og frú.
Leo kom frá Ingólfsfirði frá síld-
veiðum. Hafði aflað 1400 tunnur.
Skip farin:
Björgvin til Siglufjarðar.
Jón Forseti fór til fiskiveiða. Skíp-
stjóri er stýrimaðurinn sem áður var.
Gjíisli Þorsteirfsson, |sem verið 'hleflr
skipstjóri, mun ætla út bráðlega til að
sækja nýtt skip.
Njáll til Vestmaunaeyja.
Erling til Eyrarbakka.
Daniel Munro, enskur togari, fer í
dag.
Úlfur
fjarðar,
og Svanur fara til Breiða-
Refadrdp um riígerð.
Einn þingmaður bar fram í neðri
deild þá breytingartillögu við fjár-
lögin, að veita manui nokkrum 2000
kr. verðlaun fyrir að semja ritgerð
um ,,örugg ráð til að vinna á stutt-
um tíma refi á grenjum“.
Deildin, sem annars hefir lagt
mikla alúð við þessi dýr, jafnvel
meiri 011 við embættismenn ríkisins,
feldi þessa tillögu.